,

Το μεγάλο “ναι” στη ζωή λίγο πριν από το τέλος

Πώς αντιμετωπίζει κανείς τη γνώση του επικείμενου θανάτου του; Στη Βρετανία, δύο απαντήσεις δόθηκαν πρόσφατα από ανθρώπους δημοφιλείς σε διαφορετικά πεδία καλλιτεχνικής δραστηριότητας· συγγραφέας

Πώς αντιμετωπίζει κανείς τη γνώση του επικείμενου θανάτου του; Στη Βρετανία, δύο απαντήσεις δόθηκαν πρόσφατα από ανθρώπους δημοφιλείς σε διαφορετικά πεδία καλλιτεχνικής δραστηριότητας· συγγραφέας ο ένας, μουσικός της ροκ ο άλλος.


image_1

Advertisment

Ο Ιεν Μπανκς, γνωστός από βιβλία όπως το «Εργοστάσιο των σφηκών» και η «Συνενοχή», αποκάλυψε μέσω της ιστοσελίδας του ότι πάσχει από καρκίνο και ότι του μένει λιγότερο από ένας χρόνος ζωής. Μίλησε γι’ αυτήν τη ζοφερή προοπτική με την αμεσότητα και το αιχμηρό χιούμορ που χαρακτηρίζει την πεζογραφία του, περιγράφοντας με ψυχραιμία τη διαδρομή της αρρώστιας όσο και τα σχέδιά του για το σύντομο, πολύτιμο χρονικό διάστημα που τον χωρίζει από το τέλος.

wilkomesa09438424232

Ο Γουίλκο Τζόνσον, κιθαρίστας, τραγουδιστής και συνθέτης, πρώην μέλος των συγκροτημάτων Dr Feelgood και Blockheads, διαγνώστηκε πρόσφατα με καρκίνο στο πάγκρεας, που δεν επιδέχεται επέμβαση και που προβλέπεται ότι θα τον οδηγήσει στο θάνατο σε μερικούς μήνες. Ηταν μια πρόγνωση που θα έκανε οποιονδήποτε καλλιτέχνη να τραβήξει φρένο στην καριέρα του και να αποσυρθεί από τη δημοσιότητα. Ομως ο 65χρονος Γουίλκο, σκληρό καρύδι, ακολούθησε αντίθετη πορεία. Αφού μίλησε με απορία και θαυμασμό για την ψυχική ανάταση που ένιωσε μετά τη μοιραία διάγνωση, απέρριψε τη χημειοθεραπεία, που θα παρέτεινε ίσως για λίγες εβδομάδες τη ζωή του, και ξεκίνησε μια «μίνι περιοδεία», θέλοντας να εκφράσει τις ευχαριστίες του στον κόσμο που τον στηρίζει εδώ και σαράντα χρόνια. Οι πρώτες συναυλίες δόθηκαν τον περασμένο μήνα στο Λονδίνο σε θερμή ατμόσφαιρα, με τον Γουίλκο να οργώνει τη σκηνή ρωμαλέος και αεικίνητος, δίνοντας την απατηλή εντύπωση πως κανένα πρόβλημα δεν τον απασχολεί.

Advertisment

«Θέλεις να γίνεις χήρα μου;»

«Ζήτησα από την Αντέλ, τη σύντροφό μου, να μου κάνει την τιμή να γίνει χήρα μου (συγγνώμη, αλλά λίγο μακάβριο χιούμορ βοηθάει)», έγραψε ο Ιεν Μπανκς στην ιστοσελίδα του, αφήνοντας να εννοηθεί ότι είχε ήδη πάρει θετική απάντηση. «Οταν θα βγει αυτό το κείμενο, θα είμαστε παντρεμένοι και σε ένα σύντομο ταξίδι του μέλιτος. Σκοπεύουμε να περάσουμε όσο ποιοτικό χρόνο μού απομένει βλέποντας φίλους και συγγενείς». Πρόσθεσε στη συνέχεια ότι ελπίζει να δει τυπωμένο το μυθιστόρημα που μόλις ολοκλήρωσε, με τίτλο The Quarry («Το λατομείο»). «Οι ηρωικοί εκδότες μου κάνουν ό,τι μπορούν για να επισπεύσουν την κυκλοφορία του, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες να βρίσκομαι ακόμη εδώ όταν φτάσει στα ράφια των βιβλιοπωλείων».

Ο Σκωτσέζος συγγραφέας έχει εκδώσει έργα που ανήκουν σε διαφορετικά είδη πεζογραφίας, χρησιμοποιώντας δύο ελαφρώς παραλλαγμένες υπογραφές: τα μυθιστορήματά του επιστημονικής φαντασίας, γνωστά ως Culture novels, από το όνομα της εξωγήινης ουτοπικής κοινωνίας που πρωταγωνιστεί σε αυτά, τα υπογράφει ως Iain Μ Banks, ενώ τα «κανονικά» μυθιστορήματά του (όπως το μπεστ σέλερ «Εργοστάσιο των σφηκών», το πρώτο έργο του που εκδόθηκε) φέρουν την υπογραφή Iain Banks. Και στα δύο είδη γνώρισε από την αρχή μεγάλη επιτυχία, τροφοδοτώντας τακτικά τους αναγνώστες του με καινούργια βιβλία, παρότι είχε προκαλέσει κάποτε επικριτικά σχόλια όταν δήλωσε πως δεν σκοπεύει να ασχολείται πάνω από τρεις μήνες κάθε χρόνο με το γράψιμο, γιατί έχει πολλά άλλα ενδιαφέροντα πράγματα να κάνει – όπως να οδηγεί γρήγορα αυτοκίνητα και να παίζει βιντεογκέιμ.

Η ειρωνεία της τύχης ήταν ότι απέδωσε αρχικά το πρώτο σύμπτωμα της ασθένειάς του, έναν πόνο στην πλάτη, στην πολλή δουλειά – «στο γεγονός ότι είχα αρχίσει να γράφω από τις αρχές Ιανουαρίου κι έμενα σκυμμένος πάνω από το πληκτρολόγιο όλη μέρα». Οταν όμως πέρασε ένας μήνας και ο πόνος επέμενε, επισκέφθηκε τον γιατρό του, που διαπίστωσε ότι έπασχε από ίκτερο. Αιματολογικές εξετάσεις και ακτινογραφίες αποκάλυψαν τη θλιβερή αλήθεια. Ενας κακοήθης όγκος στη χολή είχε κάνει μεταστάσεις στο ήπαρ και στους λεμφαδένες, καθώς και γύρω από αιμοφόρα αγγεία, αποκλείοντας τη δυνατότητα χειρουργικής αφαίρεσης. «Αναμένεται να ζήσω αρκετούς μήνες και είναι πολύ απίθανο να ξεπεράσω τον ένα χρόνο. Φαίνεται λοιπόν ότι το πιο πρόσφατο μυθιστόρημά μου, το “Λατομείο”, θα είναι το τελευταίο».

Το περασμένο καλοκαίρι, σε αφιέρωμα του «Γκάρντιαν», ο Μπανκς είχε περιγράψει με το χαρακτηριστικό παιγνιώδες ύφος του την εξέλιξή του ως συγγραφέα, αποκαλύπτοντας ότι, παρότι το πρώτο του έργο που δημοσιεύτηκε ήταν το κοινωνικό μυθιστόρημα «Εργοστάσιο των σφηκών», το 1984, η επιστημονική φαντασία υπήρξε η πρώτη του αγάπη. «Το πρώτο χειρόγραφο του Use of Weapons χρονολογείται από το 1974 και ήταν γεμάτο με πρόζα του τύπου “κοιτάξτε, έχω ένα θησαυρό να σας δείξω” και της σχολής “ποτέ μη χρησιμοποιείς ένα επίθετο όταν μπορείς να χρησιμοποιήσεις έξι”». Αποκάλυψε επίσης ότι αρχικά είχε αγνοήσει τις συμβουλές που του έδωσαν οι δύο μέντορές του –ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Κεν Μακλέοντ και ο εκδότης Τζέιμς Χέιλ– για το πώς να απαλλάξει το μυθιστόρημα από «την τρομακτικά περίπλοκη δομή του, που ήταν κατανοητή μόνο με διάγραμμα». Αφού τους είπε πρώτα ότι είναι τρελοί, κατάλαβε τελικά ότι είχαν δίκιο. «Αποτέλεσμα ήταν ότι αυτό που πιθανόν είναι το καλύτερο βιβλίο μου επιστημονικής φαντασίας αποτελεί σε μεγάλο βαθμό έργο άλλων».

Φίλος του Μπανκς από τα γυμνασιακά τους χρόνια, ο Κεν Μακλέοντ λέει ότι η υποστήριξη ήταν αμφίδρομη. «Είναι πολύ σκληρό αυτό που συμβαίνει, ο Ιεν μου έχει προσφέρει μεγάλη στήριξη και ενθάρρυνση όλα αυτά τα χρόνια. Δεν θα μπορούσα να ζητήσω καλύτερο φίλο και τώρα απλώς διατηρώ την ελπίδα για μια στατιστικά απίθανη ανάρρωση. Ο τρόπος που αντέδρασε ο Ιεν δεν εκφράζει ένα αίσθημα αδικίας, αλλά πιο πολύ την αίσθηση πως έτσι λειτουργεί το σύμπαν, έτσι λειτουργεί η ύλη, ότι δεν υπάρχει κάποιος που μας επιβουλεύεται, κάποιος να κατηγορήσουμε. Είναι μια πολύ θαρραλέα και στωική στάση, που αναμφίβολα δείχνει το στυλ του ανθρώπου. Ο Ιεν που βγαίνει μέσα από τα βιβλία είναι ο πραγματικός».

Πολυβολώντας με μια κιθάρα του 1962

«Η ατμόσφαιρα ήταν παράξενη και αιχμηρά υποβλητική», έγραψε ο Ιαν Γκίτινς στον «Γκάρντιαν» για την πρώτη συναυλία που έδωσε ο Γουίλκο Τζόνσον στο πλαίσιο της «αποχαιρετιστήριας» περιοδείας του. «Εχοντας στο πλάι του τον μπασίστα Νόρμαν Γουότ-Ρόι και τον ντράμερ Ντίλαν Χάου, σερφάρισε πάνω σε κύματα αγάπης από το πλήθος, αγριωπός και ρωμαλέος όπως πάντα, χωρίς την παραμικρή νύξη ότι τον απασχολεί πρόβλημα υγείας. Ο Γουίλκο εξακολουθεί να ασκεί υπνωτική γοητεία. Μπορεί να μην είναι πια το ξέφρενο, δαιμονισμένο πλάσμα που φαινόταν σαν να έπαιρνε αμφεταμίνες για πρωινό όταν οι Dr Feelgood ήταν στο απόγειό τους, διατηρεί όμως εκείνες τις άγριες, ψυχωτικές ματιές που εξακοντίζονται καθώς χοροπηδάει, τινάζεται και τρέχει πάνω στη σκηνή. Και όταν σταματάει ξαφνικά για να εκτελέσει την κίνηση–υπογραφή του, πολυβολώντας μας με μια κιθάρα του 1962, που την κρατάει σαν μυδραλιοβόλο, στην αίθουσα γίνεται σεισμός.

»Η Αλισον Μουαγιέτ τον συνοδεύει σε ντουέτο στα δύο τελευταία κομμάτια από το ρεπερτόριο των Feelgood, το “All Through the City” και το “I Don’t Mind”, και ύστερα ο Γουίλκο μάς αποχαιρετάει με το “Bye Bye Johnny” του Τσακ Μπέρι, καθώς η αίθουσα μετατρέπεται σε μια θάλασσα από σηκωμένα χέρια. Μια βραδιά που θα μπορούσε να είναι φρικτά μακάβρια, αποδεικνύεται μια θριαμβευτική κατάφαση στη ζωή».

524687756

  news.kathimerini.gr

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com

 

Λάβετε καθημερινά τα άρθρα μας στο e-mail σας

Σχετικά θέματα

Διονύσιος Σολωμός: Τα συντηρημένα χειρόγραφα του εθνικού ποιητή θα εκτεθούν στο Βυζαντινό Μουσείο στις 21/3
Αν φροντίζεις το νου σου όπως ένας καλός κηπουρός φροντίζει τον κήπο του, τότε θα γίνει πολύ πιο γόνιμος από όσο φαντάστηκες ποτέ
H ζωή δεν είναι σύντομη όταν την αποκτούμε, αλλά την κάνουμε εμείς σύντομη σπαταλώντας την
«Η ευτυχία βρίσκεται μέσα σου ανεξαρτήτως των εξωτερικών συνθηκών» | Επίκτητος

Πρόσφατα Άρθρα

Εναλλακτική Δράση