Άρθρο των ψυχοθεραπευτών και συγγραφέων Linda και Charlie Bloom
Μία από τις πιο ευρέως διαδεδομένες πεποιθήσεις που απειλούν τις σχέσεις είναι ότι το να βγαίνει κάποιος νικητής σε έναν καβγά θεωρείται επιτυχία. Η αντίληψη αυτή βασίζεται εν μέρει στην υπόθεση ότι σε θέματα διαπληκτισμού υπάρχουν μόνο 2 πιθανά αποτελέσματα: ή κερδίζεις ή χάνεις. Πρόκειται για ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος και αν είστε εσείς ο νικητής, υπάρχει μόνο ένα άλλο μέρος για σας. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή τη νοοτροπία, δεν προκαλεί καμία έκπληξη το γεγονός ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι, όταν βρίσκονται μπλεγμένοι σε μια σύγκρουση μέσα στη σχέση τους, χρησιμοποιούν τα πιο «βαριά όπλα» που διαθέτουν. Ο όρος «βαριά όπλα» περιλαμβάνει απειλές, προσβολές και διάφορους προσβλητικούς χαρακτηρισμούς: «Είσαι ίδια η μητέρα σου!», «Δεν απορώ γιατί η πρώην σύζυγός σου σε παράτησε!», «Είσαι το πιο εγωιστικό άτομο που έχω γνωρίσει στη ζωή μου!», «Δεν αντέχω άλλο. Αύριο θα τηλεφωνήσω στον δικηγόρο μου!», «Έπρεπε να ακούσω τους φίλους μου που με είχαν προειδοποιήσει να μην σε παντρευτώ!». Και όλα τα παραπάνω θεωρούνται από τις πιο ήπιες εκφράσεις!
Advertisment
Επιπλέον, υπάρχουν και οι πιο λεπτές μορφές εξαναγκασμού και χειραγώγησης που έχουν σκοπό να φέρουν το άλλο άτομο σε δύσκολη θέση ή να ακυρώσουν τους δικούς του προβληματισμούς προκειμένου να μην μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του όταν δέχεται επίθεση.
Υπάρχουν άπειρες στρατηγικές για να κερδίσετε έναν καβγά, αλλά μόνο λίγα κίνητρα για να οδηγηθείτε στη νίκη. Το επικρατέστερο είναι η επιθυμία να αποφύγετε την ταπείνωση, την τιμωρία και την απώλεια ισχύος. Νικώντας το άλλο πρόσωπο, επιβεβαιώνετε την κυρίαρχη θέση σας στη σχέση. Όταν δεν υπάρχει υψηλό επίπεδο αμοιβαίας εμπιστοσύνης στη σχέση, οι 2 σύντροφοι είναι πιθανό να αισθανθούν μια έντονη ανάγκη να δείξουν τη δύναμη και τον έλεγχο που διαθέτουν, δεδομένου ότι είναι ευάλωτοι στην κακοποίηση, την εκμετάλλευση και την κυριαρχία. Η συσσώρευση συμπεριφορών άμυνας και επιθετικότητας δεν είναι αποτελεσματικός παράγοντας για να αποφύγετε την επίθεση και σίγουρα δεν αποκαθιστά την κατεστραμμένη εμπιστοσύνη. Αντιθέτως, προσθέτει ακόμα περισσότερα προβλήματα και συχνά προκαλεί περαιτέρω επιθετικότητα.
Συμπερασματικά, η προσπάθεια να «κερδίσετε» έναν καβγά νικώντας το άλλο άτομο όχι μόνο δεν βοηθά στην αντιμετώπιση του βασικού προβλήματος, αλλά το εντείνει ακόμα περισσότερο. Ενώ ο ένας φαίνεται ότι κερδίζει τη μάχη, και οι δύο χάνουν τον πόλεμο. Όσον αφορά τις σχέσεις, ο ένας χάνει βραχυπρόθεσμα, αλλά και οι δύο χάνουν μακροπρόθεσμα. Όταν κάποιος χάνει ή παραιτείται, η εμπιστοσύνη χάνεται και η επικοινωνία διακόπτεται. Ακόμα κι αν ο καβγάς τελειώσει, τα βασικά ζητήματα δεν έχουν αντιμετωπιστεί επαρκώς και οι διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών δεν έχουν επιλυθεί ικανοποιητικά.
Advertisment
Όταν συμβαίνει αυτό, το πνεύμα της αμοιβαίας υποστήριξης και σύμπνοιας καταστρέφεται και οι δύο σύντροφοι αρχίζουν να βλέπουν ο ένας τον άλλο ως αντίπαλο και όχι ως συμπαίκτη στην ίδια ομάδα. Έτσι, δημιουργείται μια αμυντική στάση και διακόπτεται η ειλικρινής επικοινωνία, καθώς ο καθένας ασχολείται περισσότερο με την προσωπική του προστασία παρά με τη δημιουργία ενός αμοιβαίου ικανοποιητικού αποτελέσματος. Αυτό μειώνει τις καλές προθέσεις που είναι απαραίτητες για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και ο αμοιβαίος σεβασμός.
Σε αυτό το σημείο οι δύο σύντροφοι λειτουργούν με ξεχωριστές προθέσεις δημιουργώντας στη σχέση πνεύμα ανταγωνισμού κι όχι συνεργασίας. Το κάθε άτομο βλέπει το άλλο ως κάποιον από τον οποίο χρειάζεται προστασία ή πρέπει να νικήσει, παρά ως πηγή υποστήριξης και άνεσης. Το κυρίαρχο κίνητρο της σχέσης κι από τις δύο πλευρές είναι ο φόβος κι όχι η αγάπη. Ακόμα και όταν ο ένας φαίνεται να είναι περισσότερο θυμωμένος παρά φοβισμένος, στην πραγματικότητα διακατέχεται από φόβο, αλλά θεσπίζει διαφορετικές στρατηγικές προστασίας (όπως η επιθετικότητα και η παραίτηση ή ο εκφοβισμός και ο συμβιβασμός).
Όταν οι καβγάδες αποτυγχάνουν να εντοπίσουν ή να αντιμετωπίσουν το βασικό πρόβλημα που έχει προκύψει, δεν υπάρχει κανένας τρόπος να επιλυθεί όταν και οι δύο σύντροφοι νιώθουν την ανάγκη να προστατέψουν και να υπερασπίσουν τον εαυτό τους. Όταν συμβεί αυτό, είναι πιθανό τα πραγματικά προβλήματα να περάσουν σε δεύτερη μοίρα προκειμένου να δημιουργηθεί μια εκεχειρία που είναι αναγκαία προκειμένου να συμμετάσχουν στις αναγκαίες δραστηριότητες για να διατηρηθεί η φυσιολογική ροή των πραγμάτων.
Η φυσιολογική ροή των πραγμάτων όμως, δεν είναι συνώνυμη με μια αμοιβαία ικανοποιητική και στοργική σχέση. Πρόκειται απλώς για μια ζωή στην οποία οι ενεργές συγκρούσεις απουσιάζουν προσωρινά ή ελαχιστοποιούνται ενώ οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες της καθημερινότητας έρχονται εις πέρας. Παρ’ όλο που αυτό μάλλον είναι προτιμότερο από μια σχέση ενεργά ανταγωνιστική και καταστροφική, είναι πολύ μακριά από αυτό που τα περισσότερα ζευγάρια οραματίζονται όταν αρχικά θέλουν να δημιουργήσουν μια σχέση. Είναι επίσης κάτι πολύ κατώτερο από αυτά που δυο άνθρωποι είναι ικανοί και πρόθυμοι να κάνουν προκειμένου να τιμήσουν το όραμα για μια σχέση που συνεχώς δυναμώνει, εμβαθύνει και γίνεται πιο στοργική και πλήρης με την πάροδο του χρόνου.
Οι διαφορές είναι αναπόφευκτες σε όλες τις σχέσεις, οι συγκρούσεις όμως δεν είναι απαραίτητες.
Όταν προσπαθούμε να λύσουμε τις διαφορές απλώς και μόνο κερδίζοντας έναν καβγά αντί να επιδιώξουμε την καλύτερη κατανόηση μέσα από αυτόν, αρνούμαστε στους εαυτούς μας την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για εμάς και τον / την σύντροφό μας και χάνουμε την ευκαιρία να εφαρμόσουμε τις πρακτικές εκείνες που μπορούν να μας κάνουν πιο ικανά, στοργικά και υπεύθυνα άτομα.
Αν και δεν είναι όλες οι σχέσεις «παραδεισένιες», πολύ περισσότερες από αυτές που νομίζουμε έχουν την προοπτική να γίνουν, αν είμαστε πρόθυμοι να αμφισβητήσουμε και να σταματήσουμε τους αμυντικούς μηχανισμούς που μπορούν να μας κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Ίσως ήρθε η ώρα να αλλάξουμε την παλιά νοοτροπία μας και να την αντικαταστήσουμε με μια καινούρια!
