Στο μακρινό παρελθόν, αρκετοί γιατροί συνήθιζαν να παίρνουν στα σοβαρά την αστρολογία.Μάλιστα η εποχή γέννησης ενός ατόμου συνδεόταν και με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης συγκεκριμένων ασθενειών.
Μπορεί άραγε η σύγχρονη ιατρική να «μάθει» κάτι από τα αστέρια και την εποχικότητα;
Advertisment
Η ημερομηνία γέννησης ενός ατόμου είναι κάτι που τον συνοδεύει σχεδόν σε οτιδήποτε κι αν κάνει στη ζωή του, καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής.
Από την ημέρα που οι γονείς σας καταθέτουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως, μέχρι την εγγραφή σας στο σχολείο, την αίτηση για έκδοση αστυνομικής ταυτότητας, διαβατηρίου, για την εισαγωγή σας στο πανεπιστήμιο, στην υπογραφή του πρώτου σας επαγγελματικού συμβολαίου, το άνοιγμα του τραπεζικού σας λογαριασμού και πλήθος άλλων ενεργειών… οι αριθμητικοί χαρακτήρες της ημερομηνίας γέννησής σας, σάς ακολουθούν σχεδόν παντού!
Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση που έγινε το 2009, το 26% των Αμερικανών πιστεύει στην αστρολογία. Η αστρολογία «χτίζεται» επάνω στις ημερομηνίες γενεθλίων και προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο ως ένα σύστημα σχέσεων μεταξύ αστρολογικών φαινομένων και ανθρώπινων εμπειριών.
Advertisment
Σήμερα, η πιο δημοφιλής μορφή της είναι αυτή του ωροσκοπίου, με τις προβλέψεις να επικεντρώνονται κυρίως στο μέλλον, την αγάπη και το χρήμα, γράφει o Elijah Wolfson στο The Atlantic.
Κάποτε όμως η έννοια της αστρολογίας ήταν πολύ διαφορετική. Για παράδειγμα, η ιατρική αστρολογία ή τα «ιατρομαθηματικά» χρονολογείται πολύ πίσω βαθιά στους αιώνες, όπως και η ιατρική. «Είναι μία από τις μεγαλύτερες πνευματικές παραδόσεις στον πλανήτη μας» ανέφερε η καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, Lauren Kassell.
Η ίδια ερευνά την ιστορία της «αστρολογικής ιατρικής».
«Για πολλούς αιώνες ήταν κοινή πρακτική, οι εκπαιδευμένοι ιατροί να χρησιμοποιούν την αστρολογία, ως ένα “εργαλείο”» πρόσθεσε. Ο Ιπποκράτης, τον όρκο του οποίου παίρνουν μέχρι και σήμερα όλοι όσοι ασχολούνται με τον τομέα της ιατρικής, υποστήριζε ότι «κάποιος δε μπορεί να αποκαλείται θεραπευτής αν δεν γνωρίζει αστρολογία».
Σήμερα, η αστρολογία έχει χάσει την «αίγλη» της και δεν είναι αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα.
Ωστόσο, αναφέρει το δημοσίευμα, υπάρχει ένα στοιχείο που οι ορθολογιστές δε μπορούν να παραβλέψουν: την ημερομηνία γέννησης. Η εποχή της γέννησης ενός ατόμου φαίνεται ότι μπορεί να επηρεάζει το μέλλον του. Ανάλογα με το πότε έχει γεννηθεί κανείς (άνοιξη, χειμώνα, φθινόπωρο, καλοκαίρι) υπάρχει μεγαλύτερος ή μικρότερος κίνδυνος να εμφανίσει κανείς: σχιζοφρένεια, πολλαπλή σκλήρυνση, διαταραχές στον ύπνο, διαβήτη τύπου 1, διπολική διαταραχή, αλλεργίες κ.ά.
Ακόμη, η εποχή γέννησης ενός ατόμου φαίνεται να συνδέεται και με το πόσο πολύ θα ζήσει.
Υπάρχει τελικά κάτι άλλο, πίσω από την αθώα ερώτηση: «Τι ζώδιο είσαι;».
Τους παραπάνω ισχυρισμούς δεν αποδέχονται φυσικά πολλοί σύγχρονοι επιστήμονες, οι οποίοι είναι απρόθυμοι να δεχτούν οποιαδήποτε σύνδεση της ιατρικής με την αστρολογία. Το 2008 οι νευροεπιστήμονες Russell G. Foster και Till Roenneberg έγραψαν ότι είναι «παράλογο» να σχετίζεται η ημερομηνία γέννησης ή σύλληψης ενός ατόμου με το τι θα συμβεί στη ζωή του στο μέλλον. Όμως στην έρευνά τους κατέληξαν να επισημαίνουν 24 διαφορετικές διαταραχές, παραδεχόμενοι ότι η εποχή της γέννησης ενός ατόμου «φαίνεται να έχει μια μικρή, αλλά σημαντική επίδραση σε πολλούς τομείς της υγείας ενός ατόμου».
Ίσως το πρόβλημα να εντοπίζεται στο ότι δεν υπάρχει κάποιος ξεκάθαρος μηχανισμός, πίσω από τα παρατηρούμενα φαινόμενα.
Οι θεωρίες ποικίλουν και αναφέρουν ότι τα φαινόμενα αυτά σχετίζονται είτε με τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είτε στην έκθεση σε ιογενείς και βακτηριακούς παράγοντες ανάλογα με την εποχή που μια γυναίκα είναι έγκυος.
«Γνωρίζουμε ότι υπάρχει μια περίεργη σύνδεση ανάμεσα στην εποχή γεννήσεως ενός ατόμου και συγκεκριμένων διαταραχών, ωστόσο ακόμη δεν γνωρίζουμε γιατί συμβαίνει αυτό» λέει ο νευροεπιστήμονας Chris Ciarleglio, ο οποίος εργάζεται στο πανεπιστήμιο Brown, ερευνώντας ακριβώς αυτό το «γιατί».
Πριν από μερικά χρόνια, μια ομάδα ερευνητών από τις ΗΠΑ (οι John Axley, Benjamin Strauss και Karen Gamble) υπό τις οδηγίες του Doug McMahon ανέπτυξαν μια θεωρία η οποία σχετίζεται με το εσωτερικό μας ρολόι.
Το εσωτερικό μας ρολόι ρυθμίζει το πότε ξυπνάμε και κοιμόμαστε. Ωστόσο, εκτός από το να μας ειδοποιεί πότε έχει έρθει η ώρα για να ξυπνήσουμε, είναι κεντρικής σημασίας για πολλές εκφάνσεις της ζωής μας: την ανάπτυξη των κυττάρων, το θάνατο, την αναπαραγωγή, τη λειτουργία των εσωτερικών οργάνων, ακόμη και τη συμπεριφορά ενός ατόμου.
Αν το εσωτερικό ρολόι είναι «σταθερό», όλα πηγαίνουν «βάσει σχεδίου». Ωστόσο, όσο καλά ρυθμισμένο και να είναι επηρεάζεται από το εξωτερικό περιβάλλον, το οποίο μπορεί μέχρι και να αλλάξει τον τρόπο που λειτουργεί. Και κάπου εκεί «μπαίνει στο παιχνίδι» η ημερομηνία γέννησης.
Η ομάδα του εργαστηρίου McMahon έκανε πειράματα σε νεογέννητα ποντίκια, τα οποία χώρισε σε τρία διαφορετικά «περιβάλλοντα», έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις «φωτοπεριόδους» κατά τη διάρκεια μιας χρονιάς: 12 ώρες φως/12 ώρες νύχτα (άνοιξη φθινόπωρο), 18 ώρες φως/ 6 ώρες νύχτα (καλοκαίρι) και 6 ώρες φως/18 ώρες νύχτα (χειμώνας).
Μετά από 21 ημέρες μετέφεραν τα ποντίκια σε διαφορετικά περιβάλλοντα και παρατήρησαν πώς αντιδρούσαν. Τα περισσότερα μπόρεσαν να προσαρμοστούν ικανοποιητικά, εκτός από αυτά που είχαν «μεγαλώσει» κατά τη διάρκεια του «χειμώνα».
Έχουν γίνει πολλές έρευνες για να αποδείξουν αν υπάρχει κάποια σχέση με την εμφάνιση διαφόρων ασθενειών και διαταραχών με την ημερομηνία γέννησης.
Η πρώτη αναφορά σχετικά με αυτό έγινε το 1929 και από τότε ακολούθησαν περισσότερες από 200 σχετικές έρευνες, οι οποίες επιβεβαίωσαν τον ισχυρισμό.
Μία μεγάλη έρευνα που έγινε το 2003, μελέτησε τα δεδομένα 86 εκατομμυρίων γεννήσεων σε 27 διαφορετικά μέρη του κόσμου. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ήταν ότι αν κάποιος έχει γεννηθεί το χειμώνα, διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας από εκείνους που έχουν γεννηθεί τους καλοκαιρινούς μήνες.
Παρόμοια αποτελέσματα βρέθηκαν όταν ερευνητές μελέτησαν τη σχέση της ημερομηνίας γέννησης με την εμφάνιση διπολικής διαταραχής και εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής.
«Διαταραχές όπως η κατάθλιψη, η σχιζοφρένεια ή ο αυτισμός –αναπτυξιακές διαταραχές- σχετίζονται με το κιρκαδικό ρολόι. Το εσωτερικό μας ρολόι είναι έτσι ρυθμισμένο ώστε να επηρεάζει σημαντικούς τομείς του εγκεφάλου που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση αυτών των διαταραχών» ανέφερε ο Ciarleglio.
Το φως εισέρχεται από τα μάτια και στέλνει σήμα στον υπερχιασματικό πυρήνα του εγκεφάλου, το κύριο ρολόι του εγκεφάλου, ο οποίος με τη σειρά του στη συνέχεια στέλνει σήματα κάτω σε άλλα στελέχη του εγκεφάλου, η κύρια λειτουργία των οποίων είναι η απελευθέρωση σεροτονίνης. Η σεροτονίνη βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης, όρεξης και του ύπνου και οποιαδήποτε ανισορροπία στο νευροδιαβιβαστή είναι η βάση της κατάθλιψης. Οι βιολογικές μας λειτουργίες όλες βασίζονται στο φως.
Η παραδοσιακή αστρολογία είχε κάνει ένα λάθος: δεν φταίει το φεγγάρι για την εμφάνιση παράνοιας. Την ίδια στιγμή όμως είχε κάνει και μια σωστή διαπίστωση: όσοι γεννιούνταν το χειμώνα, όταν το φεγγάρι «κυριαρχεί» στον ουρανό, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρει κανείς από ψυχικές διαταραχές όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή.
Η σύγχρονη ιατρική «συνέδεσε και ξεκαθάρισε το τοπίο». Σύμφωνα με την έρευνα του Ciarleglio και άλλων επιστημόνων, τώρα είμαστε σε θέση να καταλάβουμε ότι η έλλειψη ηλιακού φωτός τους χειμερινούς μήνες φαίνεται να σχετίζεται με τις μακροχρόνιες αλλαγές στην έκφραση των γονιδίων. Με άλλα λόγια, είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι με τις συνθήκες που επικρατούν στο εξωτερικό μας περιβάλλον.
Όπως συνέβη και με πολλές άλλες επιστήμες, κοιτώντας πίσω στο παρελθόν και τις επισημάνσεις της ιατρικής αστρολογίας, μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι παρότι είχαν καταλάβει τους μηχανισμούς επιρροής λάθος, οι επιστήμονες του παρελθόντος είχαν κατανοήσει τις επιδράσεις στον άνθρωπο σωστά, καταλήγει η Kassell.
