Γράφει η Λυδία Τυλιανάκη και ο Γιάννης Δημητρίου
Τι είναι το Ται τσι τσουάν;
Advertisment
Το Ται τσι τσουάν (πολλές φορές προφέρεται και Ται τζι τσουάν) είναι µια Κινέζικη εσωτερική πολεµική τέχνη, που στηρίζεται πάνω στις αρχές της χαλάρωσης και της απαλότητας τόσο στην εξάσκηση της όσο και στην καθηµερινή ζωή. Η εκπαίδευση στο Ταιτσι τσουάν αναπτύσσει εσωτερική δύναµη και αρµονία µέσω του συντονισµού και της χαλάρωσης του Νού και του Σώµατος. Εξωτερικά το Ταιτσι είναι µια τέχνη για την υγεία και αυτοάµυνα. Εσωτερικά είναι µια επιστήµη του Νού και της εσωτερικής ενέργειας. Λέγεται ότι το Ται τσι τσουάν δηµιουργήθηκε πριν από 700 χρόνια περίπου από τον Ταοϊστη µοναχό Τσανγκ Σαν Φένγκ. Οι αρχές του σχηµατίστηκαν εδώ και 2500 χρόνια από τον Λάο Τσέ, το ιδρυτή του Ταοϊσµού, στο βιβλίο του Ταο Τε Τσίνγκ και είχαν εκφραστεί χιλιάδες χρόνια πριν από αυτό, στο βιβλίο του Ι τσίνγκ. Υπάρχουν λίγα αποµείνοντα γραπτά γνωστά ως Κλασσικά κείµενα του Ται τσι. Ο Ταοϊσµός παρέχει µια φιλοσοφία ενώ το Ται τσι τσουάν παρέχει µια πρακτική µέθοδο όπου θέτει τις Ταοϊστικές αρχές σε εφαρµογή.
Το Ται τσι τσουάν εξελίχθηκε σε µια σειρά απαλών και ήρεµων κινήσεων.
Όλες οι κινήσεις είναι κυκλικές και συνεχείς. Αυτό επιτυγχάνεται χρησιµοποιώντας την πρόθεση,και όχι τη µυϊκη δύναµη. Η συνείδηση παράγει την πρόθεση, η οποία κινεί το τσι (ζωτική ενέργεια). Όταν το τσι κινείται, οι κλειδώσεις εκτείνονται όπως όταν φυσάς µέσα σε έναλαστιχένιο σωλήνα. Έτσι το τσι κινεί το σώµα.
Advertisment
Στα εσωτερικά όργανα γίνεται ένα ήπιο µασσάζ και η ροή του αίµατος, οι σύνδεσµοι, οι τένοντες και τα οστά δυναµώνουν. Το τσι συγκεντρώνεται και κυκλοφορεί ελεύθερα µέσα στο σώµα. Οι εφαρµογές του Ται τσι τσουάν εξασκούνται µε έναν αντίπαλο.
Ο σκοπός είναι να χαλαρώσει κάποιος τελείως και να υποχωρεί στην δύναµη του άλλου.
Στα Κλασσικά κείµενα του Ται τσι τσουάν λέγεται ότι το σώµα µπορεί να γίνει τόσο
υποχωρητικό που ακόµα και ένα κουνούπι δεν µπορεί να σταθεί πάνω του.
Τα πόδια ριζώνουν στο έδαφος και το κέντρο κρατιέται σταθερό. Χρησιµοποιώντας την αίσθηση του αγγίγµατος ο ασκούµενος υποχωρεί στην παραµικρή πίεση του αντιπάλου και ακολουθεί την πιο µικρή του υποχώρηση. Στην γρήγορη δράση αντιδρά γρήγορα και στην αργή αργά.
Σε κάθε θέση πρέπει να υπάρχει διαχωρισµός του Γιν και του Γιάνγκ. Στην επίθεση ο αντίπαλος νοιώθει την απόσταση να γίνεται απίστευτα µικρή και στην υποχώρηση τη νοιώθει να µεγαλώνει. Αν χρησιµοποιήσει κανείς την σωστή εσωτερική ενέργεια την κατάλληλη στιγµή ρίχνει τον αντίπαλο στον αέρα. Αυτή είναι η εφαρµογή του Ται τσι στην αυτοάµυνα.
Άνθρωποι όλων των ηλικιών και διαφορετικών καταστάσεων στην υγεία τους µπορούν εξίσου να εξασκήσουν το ται τσι τσουάν. Βοηθάει τους ανθρώπους να βρούν µέσα στην καθηµερινότητα τους µια κατάσταση εσωτερικής ηρεµίας και δύναµης. Η εξάσκηση της εσωτερικής ηρεµίας βοηθάει στα συναισθηµατικά προβλήµατα. Η ήσυχη συγκέντρωση βοηθάει στα νοητικά προβλήµατα ενώ η εξάσκηση της χαλάρωσης και της κυκλοφορίας της ενέργειας δουλεύει τα σωµατικά προβλήµατα. Η αυθεντική δίψα για µάθηση, η υποµονή, η επιµονή και το ανοικτό µυαλό φέρνει ικανοποιητικά αποτελέσµατα.
Αφού ξεκινήσει κανείς µπορεί να θεωρήσει ότι θα κάνει εξάσκηση στο Ται τσι για µια ολόκληρη ζωή.
Η Ιστορία του Ται τσι τσουάν (Tai ji chuan)
Ο χαρακτήρας Ται τσι µπορεί να µεταφραστεί σαν « το υπέρτατο, το πιο µεγάλο»
Ο χαρακτήρας Ji (τζι ) σηµαίνει το πιο µεγάλο , το απεριόριστο το µοναδικό. Μαζί σχηµατίζουν
µια φιλοσοφική θεωρία που µας γυρνάει πολύ πιο πριν την δηµιουργία του Ται τσι ως πολεµική τέχνη. Πριν από χιλιάδες χρόνια, ίσως πριν σχηµατιστεί η ιδέα του Ταο η ιδέα του Ται τσι (του υπέρτατου και µοναδικού) είχε αναπτυχθεί. Είχε σχέση µε την πηγή ζωής όλων των πραγµάτων – εκεί απ . όπου όλα τα άλλα αναπτύχθηκαν. Πριν το Ται τσι υπήρχε το Γου τζι. (µη δράση) . Μετά µέσω του Ται τσι γεννήθηκαν οι δύο δυνάµεις του Γιν και του Γιάνγκ. Γιν και Γιανγκ είναι οι δύο αντίθετες δυνάµεις που αλληλοσυµπληρώνονται. Παράδειγµα: αρσενικό- θηλυκό, ηµέρα νύχτα, ζεστό-κρύο, σκληρό . µαλακό κ.τ.λ. Η τέχνη του Ται τσι τσουάν πήρε το όνοµα αυτό γύρω στον 19ο αιώνα. Το Ται τσι είναι συνδεδεµένο µε τον χαρακτήρα Τσουάν (Quan, η Chuan) που σηµαίνει στην κυριολεξία «γροθιά» αλλα χρησιµοποιείται για να χαρακτηρήσει µια πολεµική τέχνη.
Γύρω στα µέσα µε τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα το Ται τσι τσουάν εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα στην Κίνα. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου , αρκετοί γνωστοίδάσκαλοι ανέπτυξαν και εκλέπτυναν τις κινήσεις. Πολλά παρακλάδια πήραν το όνοµα από τους πρωτοπόρους δασκάλους τους. Το Γιάνγκ στυλ αναπτύχθηκε από το στυλ Τσέν. Το στυλ Γού και Σαν αναπτύχθηκε από το Γιάνγκ στυλ. Ο Τσεν Τσάν Σινγκ (1771 . 1853) , ο Γιάνγκ Λου Τσάν (1799-1872) ο Γου Γιάνγ Τσουάν (1870-1942) και ο Γιάνγκ Τσένγκ Φού (1883 . 1936) ήταν οι πιο γνωστοί ιδρυτές των ανάλογων σχολών και στυλ. Από τότε πολλά καινούρια παρακλάδια έχουν εµφανιστεί αλλα η συνήθεια να ονοµάζονται σύµφωνα µε τον ιδρυτή τους δεν έχει συνεχιστεί.
Το στυλ Τσέν είχε κρατηθεί κυρίως µέσα στο χωριό Τσέν. Πολλοί πιστεύουν ότι αυτο το στυλ ήταν ένα παρακλάδι της τότε τοπικής πολεµικής τέχνης της οικογενείας Τσέν.
Ο τελευταίος απο τους πιο µεγάλους πιο µεγάλους Μάστερ Τσέν ήταν ο Τσέν Φα κέ, (1887- 1957) ο οποίος διέδωσε αυτό το στυλ στο Πεκίνο.
Ο Γιάνγκ Λου Τσάν έµαθε από τον Τσέν Τσάνγκ Σίνγκ και µετά πήγε στο Πεκίνοκαι από εκεί την διέδωσε στο πιο µεγάλο µέρος της Κίνας. Μετά τον θάνατο του Γιάνγκ Λου Τσάν, οι 2 γιοί του ο Γιάνγκ Μπα Χόου (1837-1892) και ο Γιάνγκ Τζιάν Χόου (1839-1917) µαζί µε άλλους κύριους µαθητές συνέχισαν να διαδίδουν αυτό το δηµοφιλές στυλ του Ται τσι τσουάν. Αργότερα ο εγγονός του Γιάνγκ Λου Τσάν ο Γιάνγκ Τσέν Φού (1883-1936) ονοµάστηκε σαν κύριος ιδρυτής του στυλ Γιάνγκ όπως το ξέρουµε σήµερα. Αυτός δηµιούργησε την φόρµα των 108 κινήσεων την µεγάλη φόρµα του Ται τσι τσουάν Γιάνγκ στυλ. Ο πατέρας του Γου Γιάνγκ Τσουάν ο Γού Τσουάν Γιού ήταν µαθητής του Γιάνγκ Λου Τσάν. Ο Γού Γιάνγκ Τσουάν δηµιούργησε την µεγάλη φόρµα Γού στυλ περίπου την ίδια εποχή που ο Γιάνγκ Τσέν Φού δηµιούργησε την µεγάλη φόρµα Γιάνγκ. Το Ται τσι τσουάν εκείνη την εποχή διδάσκονταν µόνο σε κλειστούς κύκλους και κυρίως µόνο µέσα στις οικογένειες. Μαθητές εκτός της οικογένειας γίνονταν δεκτοί µόνο εάν έδειχναν απόλυτη αφοσίωση και προθυµία να θυσιάσουν αρκετά απο την προσωπική τους ζωή. Για πολύ καιρό παρέµεινε ένα σύστηµα κλειστό στο ευρύ κοινό. Οι φήµες για λαµπρές και υπεράνθρωπεςικανότητες κάποιων Μάστερς που λίγοι µπορούσαν να πετύχουν και σχεδόν κανένας δεµπορούσε να τις εξηγήσει, δηµιούργησαν µια αύρα µυστηρίου γύρω από αυτήν την τέχνη.
Ενώ το Ται τσι άνθησε στην Κίνα στις αρχές του 20ου αιώνα, πέρασε πολλές δοκιµασίες για κάποιες δεκαετίες, στην διάρκεια πολιτικών πολέµων και αργότερα στην πολιτιστική επανάσταση όταν οι καλύτεροι από τους παλιούς Μαστερς σκοτώθηκαν η φυλακίστηκαν.
Η κυβέρνηση δεν επέτρεπε πιά τέτοιες πρακτικές της ελιτ και όλοι οι κλειστοί κύκλοι των εξασκουµένων στο ται τσι τσουάν θεωρούταν ελιτ. Δεν υπήρχε πιά χώρος για ανθρώπους που ξόδευαν όλην τους την ηµέρα στην εξάσκηση πολεµικών η άλλων τεχνών, όπως ήταν η παράδοση στην Κίνα. Όλοι τώρα έπρεπε να δουλεύουν στα χωράφια και τα εργοστάσια και σε άλλες υπηρεσίες για το καλό της χώρας. Αιώνες παλιών παραδόσεων από γενιά σε γενιά αφανίστηκαν. Ευτυχώς κάποιοι από τους πιο ικανούς δασκάλους έφυγαν στην Ταϊβάν και στο Χόνγκ Κόνγκ, µέσα στους οποίους ήταν κάποιοι καλοί µαθητές του Γιάνγκ Τσέν Φού όπως ο Ντόνγκ Γιν Τζιέ *1 και δύο γιοί του Γού Γιάνγκ Τσάν. Εξαιτίας αυτών των ανθρώπων το Ται τσι τσουάν µεταδόθηκε γρήγορα στον υπόλοιπο κόσµο.
Η Κινέζικη κυβέρνηση όταν κατάλαβε την αξία αυτής της παράδοσης, έκανε προσπάθειες να αξιοποιήσει ξανά αυτές τις τέχνες, αλλα οι περισσότεροι από τους επιβιώσαντες παλιούς Μάστερ διάλεξαν να µην συνεργαστούν. Η Κινέζικη κυβέρνηση ξεκίνησε δηµιουργώντας µια καινούρια φόρµα (την φόρµα του Πεκίνου) αλλα χωρίς την ύπαρξη έµπειρων δασκάλων η διδασκαλία ήταν πολύ τυπική και ρηχή. Καθώς τα στυλ Γιάνγκ και Γού άνθιζαν έξω από την Κίνα η κυβέρνηση προσπάθησε να εξαπλώσει το στυλ Τσέν, και αργότερα δηµιούργησε τις λεγόµενες αγωνιστικές φόρµες, Και πάλι το αποτέλεσµα ήταν χωρίς την ίδια ποιότητα των παραδοσιακών στυλ.
Σήµερα το Ται τσι είναι αρκετά διαδεδοµένο σε όλον τον κόσµο και αν κάποιος ψάξει µπορεί να βρεί αυθεντικό παραδοσιακό ται τσι τσουάν.
Κέντρο Ται Τσι Τσουάν Νέας Σμύρνης
