Ερώτηση (Μαθητής): Έχετε πει πως αν κάποιος δει ότι κάτι που κάνει δεν είναι σωστό, τότε εκείνο που δεν είναι σωστό παύει να υπάρχει. Εγώ βλέπω ότι το κάπνισμα δεν είναι σωστό, αλλά αυτό δεν σταματάει.
Κρισναμούρτι: Έχετε παρακολουθήσει ποτέ μεγάλους να καπνίζουν; Τους γονείς σας, τους δασκάλους σας, τους γείτονές σας ή κάποιους άλλους; Τους έχει γίνει συνήθεια, έτσι δεν είναι; Καπνίζουν μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, κι έχουν γίνει σκλάβοι της συνήθειας αυτής. Πολλοί συνειδητοποιούν καμιά φορά πόσο κουτό είναι να είσαι σκλάβος μιας συνήθειας και την πολεμάνε, προσπαθούν να πειθαρχήσουν στον εαυτό τους για να την κόψουν, αντιστέκονται και δοκιμάζουν όλων των ειδών τους τρόπους για να απαλλαγούν από αυτή.Αλλά, βλέπετε, η συνήθεια είναι κάτι νεκρό, γίνεται μηχανικά, κι όσο την πολεμά κανείς τόσο πιο πολλή δύναμη της δίνει. Αν όμως ο άνθρωπος που καπνίζει συνειδητοποιήσει αυτό που κάνει -ότι βάζει το χέρι του στην τσέπη για να βγάλει το πακέτο, ότι μετά το ανοίγει και παίρνει το τσιγάρο, ότι το βάζει στο στόμα του, το ανάβει και τραβάει την πρώτη ρουφηξιά-, αν κάθε φορά που κάνει αυτές τις κινήσεις απλώς τις παρατηρεί χωρίς να τις καταδικάζει, χωρίς να κατηγορεί τον εαυτό του και να νιώθει ενοχές λέγοντας πόσο φριχτό είναι που καπνίζει, τότε δεν θα δίνει κάθε φορά καινούργια ζωή σ’ αυτή τη συνήθεια.
Advertisment
Αλλά για να κόψεις κάτι που σου έχει γίνει συνήθεια -από το κάπνισμα έως κάποια σχέση- πρέπει να την ερευνήσεις σε βάθος, που σημαίνει ότι θα αναζητήσεις απάντηση στο ερώτημα γιατί ο νους καλλιεργεί συνήθειες, δηλαδή γιατί ο νους είναι απρόσεκτος. Αν πλένεις τα δόντια σου αφηρημένος, τότε το πλύσιμο των δοντιών σου γίνεται μια συνήθεια. Αν όμως πλένεις τα δόντια σου πάντα πολύ προσεκτικά, δίνοντας όλη σου την προσοχή σ’ αυτό, τότε δεν γίνεται συνήθεια, δεν είναι μια ρουτίνα που επαναλαμβάνεται επιπόλαια.
Κάντε το εξής: Παρατηρήστε πώς ο νους θέλει να αποκοιμίσει τον εαυτό του μέσω κάποιας συνήθειας και μετά δεν θέλει να τον ενοχλεί κανείς. Ο νους των περισσότερων ανθρώπων δουλεύει πάντα μέσα σε αυλάκια φτιαγμένα από συνήθειες και, καθώς μεγαλώνουμε, αυτό χειροτερεύει. Πιθανώς κι εσείς, σ’ αυτή τη νεαρή ηλικία, να έχετε ήδη αποκτήσει δεκάδες συνήθειες: Να φοβάστε τι θα συμβεί αν δεν κάνετε ό,τι σας λένε οι γονείς σας, αν δεν περάσετε τις εξετάσεις, αν μάθει ο πατέρας σας ότι καπνίζετε ενώ καπνίζει κι αυτός κ.ο.κ. Κι έτσι ο νους σας έχει ήδη μπει στο αυλάκι .Κι όταν έχει μπει η ζωή σου μέσα σ’ αυλάκια, παρόλο που μπορεί να είσαι δέκα ή δεκαπέντε χρόνων, έχεις ήδη μαραθεί μέσα σου, είσαι ήδη γέρος. Μπορεί να έχεις ένα δυνατό σώμα, αλλά δεν έχεις τίποτε άλλο εκτός από αυτό. Το σώμα σου μπορεί να είναι νεανικό και να μη γέρνει προς τα μπρος, αλλά ο νους σου είναι φορτωμένος και σκυφτός από το ίδιο του το βάρος.
Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, να κατανοήσουμε στο σύνολό του το πρόβλημα «γιατί ο νους ζει πάντα μέσα στις συνήθειες, μέσα σε αυλάκια, γιατί κινείται πάνω σε κάποιες ειδικές ράγες σαν τραμ και φοβάται να αμφισβητεί, να ψάχνει»; Αν πείτε: «Ο πατέρας μου είναι το τάδε και το ίδιο θα γίνω κι εγώ», αν το πείτε αυτό χωρίς να το έχετε ψάξει, χωρίς αμφισβήτηση, χωρίς καμιά σκέψη αν θα ’πρεπε να κάνετε το ίδιο ή κάτι άλλο, τότε μοιάζετε με μηχανές. Το κάπνισμα, επίσης, σε κάνει μηχανή, σκλάβο μιας συνήθειας, και μόνο όταν το καταλάβεις αυτό ο νους σου γίνεται φρέσκος, νέος, δραστήριος, ζωντανός, κι έτσι κάθε μέρα θα είναι καινούργια για σένα, κάθε ηλιοβασίλεμα στον ορίζοντα θα είναι κάτι που θα το κοιτάς και θα σε γεμίζει πάντα χαρά, όπως την πρώτη φορά που το είδες.
Advertisment
