Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς, MD
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Universita’ degli Studi di Napoli, Federico II
Πρόεδρος του European Institute of Nutritional Medicine, E.I.Nu.M
Advertisment
Ένας στους δύο από εμάς είναι πιθανό να έχει κάποιο πρόβλημα με το θυρεοειδή του. Όζοι θερμοί ή ψυχροί, υποθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός, θυρεοειδίτιδα Hashimoto και βρογχοκήλη (διόγκωση του θυρεοειδούς) είναι τα πιο συχνά προβλήματα.
Ποιος είναι ο λόγος που παρατηρείται ραγδαία αύξηση των νοσημάτων που σχετίζονται με αυτόν τον σημαντικό για την υγεία μας αδένα;
Ο θυρεοειδής είναι ο αδένας που ρυθμίζει ανά πάσα στιγμή το μεταβολισμό μας. Αυξάνει ή μειώνει το μεταβολισμό ανάλογα με τις συνθήκες (κρύο, ζέστη), τις ανάγκες (ξεκούραση, άσκηση) αλλά και την συναισθηματική μας κατάσταση (θυμός, φόβος, χαρά)
Advertisment
Βρίσκεται στο λαιμό μας και ονομάζεται έτσι γιατί έχει το σχήμα θυρεού (ασπίδα, οικόσημο) και παράγει δύο βασικές ορμόνες:
την Τ4 (Θυροξίνη) και
την Τ3 (Τριιωδοθυρονίνη)
οι αριθμοί 3 και 4 αναφέρονται στο πόσα άτομα ιωδίου περιέχονται στην κάθε ορμόνη (βλ. σχήμα).
Από τις δύο ορμόνες η δραστική είναι η Τ3 και επηρεάζει σχεδόν οποιαδήποτε φυσιολογική μεταβολική διαδικασία μέσα στο σώμα όπως την ανάπτυξη, την θερμοκρασία του σώματος, την καρδιακή συχνότητα, την έμμηνο ρύση, την αιμοποίηση, την ανάπτυξη των τριχών, την αποθήκευση και την καύση του λίπους και πολλές άλλες.
Ο θυρεοειδής παράγει Τ4 όπου στη συνέχεια μετατρέπεται σε Τ3 ανάλογα με τις συνθήκες και τις ανάγκες των κυττάρων μας.Πρόκειται για έναν ευαίσθητο και ακριβή μηχανισμό ρύθμισης που βοηθάει άμεσα το σώμα μας να προσαρμοστεί και να ανταποκριθεί σε αυτό που συμβαίνει άμεσα.
Οι εντολές για το πόση Τ3 και Τ4 θα εκκρίνει ο θυρεοειδής
έρχονται από την υπόφυση μέσω της TSH (Thyroid Stimulating Hormone). Όταν ο οργανισμός χρειάζεται μεγαλύτερη ποσότητα από τις θυρεοειδικές ορμόνες, αυξάνεται η έκκριση της TSH.
Όσο μικρότερες ποσότητες Τ3 και Τ4 κυκλοφορούν στο αίμα μας τόσο αυξάνονται τα επίπεδα της TSH, ώστε να πιέσουν το θυρεοειδή να απελευθερώσει περισσότερη Τ3 και Τ4, ανάλογα με τις ανάγκες.
Υψηλές τιμές TSH υποδηλώνουν υπο-θυρεοειδισμό (ο θυρεοειδής υπολειτουργεί και χρειάζεται να δεχτεί μεγαλύτερη πίεση για να αντεπεξέλθει) ενώ πολύ χαμηλές τιμές συνδέονται με υπερ-θυρεοειδισμό.
Ο θυρεοειδής αλληλεπιδρά μέσω νευρικών και ορμονικών οδών με τον φλοιό του εγκεφάλου, ενώ επηρεάζει και επηρεάζεται από τις ορμόνες του στρες, την αδρεναλίνη και την κορτιζόλη.
Γνωρίζουμε ότι ο συγκεκριμένος αδένας είναι ευάλωτος και η λειτουργία του αλλάζει άμεσα υπό συνθήκες στρες. Χρόνια συναισθηματικά, μεταβολικά ή άλλα ήδη στρες μπορούν να έχουν αρνητική επίδραση στη λειτουργία του.
Γιατί Νοσεί ο Θυρεοειδής
Όπως είδαμε παραπάνω ο συγκεκριμένος αδένας προσπαθεί να ρυθμίσει τον μεταβολισμό και κυρίως την ταχύτητα που γίνονται οι μεταβολικές διεργασίες. Η απόκλιση όμως από τον φυσικό τρόπο ζωής και διατροφής είναι οι βασικοί παράγοντες στην εμφάνιση των νοσημάτων του θυρεοειδούς σε βιοχημικό και συναισθηματικό επίπεδο.
Τοξίνες και βαρέα μέταλλα, τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και σεληνίου, η έλλειψη ιωδίου αλλά και η επιβάρυνση του οργανισμού με βρώμιο και χλώριο εμποδίζουν τη φυσιολογική παραγωγή Τ3 και Τ4.
Το βρώμιο για παράδειγμα, όπως και το χλώριο, ανήκει στην ίδια οικογένεια μεταλλικών στοιχείων (αλογόνα) με το ιώδιο και χρησιμοποιείται ευρέως στην παρασκευή αρτοποιημάτων. Το βρώμιο καταλαμβάνει τους υποδοχείς που θα έπρεπε να συνδεθούν με το ιώδιο και μειώνει τα επίπεδα διαθέσιμου ιωδίου στον θυρεοειδή. Αυξημένα επίπεδα βρωμίου και αντίστοιχα χαμηλά επίπεδα ιωδίου έχουν βρεθεί σε ασθενείς που πάσχουν από βρογχοκήλη.
Γνωρίζουμε επίσης ότι αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης αλλά και χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D συμβάλουν στην εμφάνιση υποθυρεοειδισμού και αυτοάνοσου θυρεοειδίτιδας.
Στρες και Θυρεοειδής
Ο θυρεοειδής είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα όργανα στο στρες. Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί λόγοι που “ζορίζουν” προκαλούν δηλαδή στρες στο σώμα μας.
Το μεταβολικό στρες είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Σε συνθήκες μεταβολικού στρες ο οργανισμός ζορίζεται λόγω της έλλειψης βασικών μικροθρεπτικών συστατικών. Η απόδοση του κάθε κυττάρου στο σώμα μας, όσον αφορά στην παραγωγή ενέργειας, μειώνεται και αυξάνεται εναλλακτικά ή έκκριση ορμονών του στρες για να καλύψουν το ενεργειακό έλλειμμα. Μια από αυτές είναι και η Τ3.
Όσο χαμηλότερη είναι η απόδοση του μεταβολισμού μας τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη παρέμβασης από πλευράς του θυρεοειδούς.
Η μακροχρόνια ανάγκη παρέμβασης και υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα οδηγεί σε αλλοίωση τόσο της λειτουργίας όσο και της δομής του. Υπό την συνεχή πίεση της TSH, αρχικά παρατηρείται μια διάχυτη αλλαγή στο παρέγχυμα (ιστός) του θυρεοειδή αδένα που σταδιακά οδηγεί στην δημιουργία όζων (μικρά εξογκώματα). Η αλλοίωση της μορφολογίας των κυττάρων φτάνει κάποια στιγμή στο σημείο όπου το ανοσοποιητικό δεν αναγνωρίζει αυτά τα κύτταρα και παράγει αντισώματα ενάντια τους.
Η καταστροφή από αυτό το σημείο και μετά προξενείται και από τον ίδιο τον οργανισμό και σταδιακά θα οδηγήσει σε υπολειτουργία του αδένα και ανάγκη για φαρμακευτική παρέμβαση.
Η εξωτερική όμως χορήγηση ορμονών δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να προσομοιάσει την φυσιολογική συνεχή έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών. Το σώμα μας προσαρμόζεται με τη βοήθεια του θυρεοειδή συνεχώς και άμεσα στις συνθήκες που επικρατούν ανά πάσα στιγμή. Είτε τρώμε, είτε κάνει ζέστη ή κρύο, όταν ανεβαίνουμε τις σκάλες, όταν κάνουμε άσκηση ή όταν ξεκουραζόμαστε, ακόμη και όταν είμαστε χαρούμενοι ή κλαίμε ο μεταβολισμός μας αυξομειώνεται και προσαρμόζεται συνεχώς. Η εξωγενής χορήγηση ορμονών μπορεί να μας εξασφαλίσει μια ανεκτή ποιότητα ζωής όχι όμως και μια βέλτιστη απόδοση και υγεία όπως η φυσική έκκριση τους.
Έτσι ο θυρεοειδής “πέφτει” ηρωικά μαχόμενος στη προσπάθεια του να σπρώξει έναν μεταβολισμό που δεν λειτουργεί σωστά. Το πρόβλημα στ’ αλήθεια δεν αφορά στον θυρεοειδή αλλά στον ίδιο το μεταβολισμό και τους παράγοντες που τον ρυθμίζουν.
Τι Μπορούμε να Κάνουμε
Υπάρχουν όμως ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε για να προστατεύσουμε την υγεία μας και την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς.
- Να διατηρούμε ιδανικά επίπεδα βιταμίνης D. Η βιταμίνη D αυξάνει την απόδοση των χημικών αντιδράσεων σε όλα των κυττάρων και βελτιώνει την έκφραση των γονιδίων.
- Να διατηρούμε φυσιολογικό βάρος με χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης. Η αυξημένη ινσουλίνη αποσταθεροποιεί όλο το ορμονικό σύστημα και εμποδίζει την μετατροπή της Τ4 σε ενεργό Τ3. Η λύση της αντίστασης της ινσουλίνης συνδέεται με βελτίωση της θυρεοειδικής λειτουργίας.
- Να παρέχουμε στο σώμα τα απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά. Το ιώδιο, το σελήνιο και το μαγνήσιο είναι στοιχεία ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς, ενώ το χρώμιο, η γλουταμίνη, η κανέλα και το άλφα λιποϊκό οξύ βοηθούν στην μείωση της αντίστασης της ινσουλίνης.
- Να απέχουμε από την χρήση επεξεργασμένων τροφίμων και ιδιαίτερα αρτοποιήματα που περιέχουν βρώμιο.
- Να φροντίσουμε να εντοπίσουμε και να διαχειριστούμε το μεταβολικό στρες. Μπλοκαρισμένα μεταβολικά μονοπάτια οδηγούν σε μείωση της παραγωγής ενέργειας και σε στρες που οφείλεται σε μεταβολικούς λόγους. Ο θυρεοειδής ζορίζεται ιδιαίτερα υπό τέτοιες συνθήκες και η δυνατότητα του οργανισμού να αποκαταστήσει την φυσιολογική λειτουργία είναι σχεδόν αδύνατη αν δεν επανέλθει η βιοχημική ισορροπία.
- Να κάνουμε άσκηση. Η άσκηση μειώνει τα επίπεδα αδρεναλίνης, σπάει την αντίσταση στην ινσουλίνη και μειώνει το σωματικό βάρος, πράγματα που βοηθούν σε έναν υγιή θυρεοειδή.Να καταναλώνουμε άφθονο νερό. Η έστω και μικρού βαθμού αφυδάτωση μπορεί να μειώσει τον μεταβολισμό μας κατά 40%.
- Να διατηρούμε χαμηλά τα επίπεδα του συναισθηματικού στρες μέσα από μια θετική ματιά προς τη ζωή και την αποφυγή βομβαρδισμού από αρνητικά νέα, μια πρακτική καθόλου χρήσιμη και ιδιαίτερα επικίνδυνη για την πνευματική και σωματική μας υγεία. Αν προσέξετε θα παρατηρήσετε ότι η πλειοψηφία των “ειδήσεων” δεν αφορά δεδομένα ή χρήσιμα στοιχεία, αλλά γνώμες συναισθηματικά φορτισμένες και χρωματισμένες
- Να διαβάζουμε βιβλία που αυξάνουν την κατανόηση μας και τις δεξιότητες μας σε θέματα που αφορούν τη δουλειά μας και τη ζωή. Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας και θα πρέπει να φροντίζουμε να ωφελούμαστε από την αυξημένη πρόσβαση σε χρήσιμες πληροφορίες. Το πιο ασφαλές κριτήριο είναι πάντα αν αυτό που μαθαίνουμε μας κάνει πιο ικανούς και πιο χρήσιμους σε εμάς και στους γύρω μας.
Μπορεί τα παραπάνω να φαίνονται πολύπλοκα και δεσμευτικά, η αλήθεια όμως είναι ότι οτιδήποτε προωθεί την φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού μας δεν χρειάζεται πίεση και προσπάθεια για να γίνει, χρειάζεται απλά κοινή λογική.
Δεν μπορούμε να ζούμε με έναν τρόπο εντελώς διαφορετικό από τον φυσιολογικό, να πετάμε μέσα στο σώμα μας πράγματα που μοιάζουν με τροφές, που είναι όμως συνθετικά παρασκευάσματα με χρώματα, ενισχυτικά γεύσης και πλαστικές επικαλύψεις, με τη δικαιολογία ότι είναι νόστιμα και δεν θέλουμε να στερηθούμε.
Ο φυσικός τρόπος ζωής έχει αρχίσει να επηρεάζει όλο και μεγαλύτερο μέρος του κόσμου και αυτό γιατί όταν κάποιος αρχίσει να γεύεται τα αποτελέσματα, αποζητά όλο και περισσότερη υγεία και αντιλαμβάνεται την αξία που έχουν το να νιώθεις γεμάτος ενέργεια, να έχεις καλή διάθεση, να αντιλαμβάνεσαι ότι μπορείς να πάρεις την υγεία σου στα χέρια σου και να διαμορφώσεις εσύ το δικό σου μέλλον.
Στην Υγειά Σας!
Πηγές
www.aafp.org/afp/2005/1015/p1517.html
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22273398
jcem.endojournals.org/content/86/10/4585.full
bmb.oxfordjournals.org/content/early/2013/08/05/bmb.ldt024.short?rss=1
jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=186627
bmb.oxfordjournals.org/content/early/2013/08/05/bmb.ldt024.short?rss=1
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6548284/?ncbi_mmode=std
www.drrosedale.com/resources/pdf/Insulin%20and%20Its%20Metabolic%20Effects.pdf
Πρόεδρος του European Institute of Nutritional Medicine, E.I.Nu.M
Ο Dr. Τσουκαλάς είναι γιατρός, ερευνητής, διδάκτορας, συγγραφέας και πρωτοπόρος στην εφαρμογή της Μεταβολομικής Ιατρικής στα χρόνια και αυτοάνοσα νοσήματα. Είναι συγγραφέας του βιβλίου "Πως να ζήσετε 150 Χρόνια με Υγεία".
- Η δράση της τελομεράσης στην εγκυμοσύνη και στη γονιμότητα - 25 Σεπτεμβρίου 2016
- Η Ιατρική αλλάζει, εμείς; - 19 Σεπτεμβρίου 2016
- Ο μύθος καταρρίπτεται: Τα υγιεινά λιπαρά της μεσογειακής διατροφής δεν παχαίνουν - 29 Ιουνίου 2016
