Φυσική και Ηράκλειτος πάνε μαζί
Η θερμότητα σύμφωνα με τη φυσική είναι η πιο συνήθης ενεργειακή κατάσταση στη φύση και ταυτόχρονα η πιο απλή. Η κινητική ενέργεια, καθώς και η ηλεκτρική, μετατρέπονται πολύ εύκολα σε θερμότητα. Η πρώτη σε περιπτώσεις π.χ. ανελαστικών κρούσεων, όπου ένα μεγάλο μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμική, ενώ η δεύτερη π.χ. στους ηλεκτρικούς αγωγούς οι οποίοι θερμαίνονται όταν διαπερνώνται από ρεύμα.
Advertisment
Για να κρυσταλλωθεί μια υγρή μορφή και να γίνει στερεή, θα απορροφήσει θερμότητα (θερμική ενέργεια) από το περιβάλλον. Ένας κρύσταλλος ο οποίος βρίσκεται σε μια πολύ συγκεκριμένη και αυστηρά δομημένη μοριακή μορφή, εμπεριέχει μέσα του ενέργεια που βοηθά τους χημικούς δεσμούς να συγκρατούνται μεταξύ τους και να μη σπάνε. Σε περίπτωση που σπάσει ο κρύσταλλος, για οποιονδήποτε λόγο, θα αποδοθεί πάλι στο περιβάλλον η ενέργεια υπό τη μορφή θερμότητας. Σκεφτείτε το αλάτι που ρίχνουμε για να λιώσουν οι πάγοι και τα χιόνια: με το λιώσιμο του αλατιού εκλύεται θερμότητα (η υδρόλυση του NaCl είναι μια εξώθερμη αντίδραση) που θερμαίνει τοπικά τους κρυστάλλους του χιονιού ή του πάγου και αυτοί μετατρέπονται πάλι σε νερό.
Advertisment
Ο Ηράκλειτος πίστευε ότι «οι ψυχές όταν πεθαίνουν γίνονται νερό και το νερό όταν πεθαίνει γίνεται γη. Από τη γη γεννιέται νερό και απ’ το νερό η ψυχή». Πίστευε επίσης ότι «η φύση των ψυχών είναι η φωτιά που προέρχεται από το νερό», δηλαδή ότι οι ψυχές είναι αναθυμιάσεις. Επίσης πίστευε ότι «η ξηρή ψυχή είναι η πιο σοφή και άριστη».
Όλα τα παραπάνω δένουν πολύ αρμονικά μεταξύ τους. Η σοφή και άριστη ψυχή κατά τον Ηράκλειτο είναι μόνο η ξηρή ψυχή. Και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Σύμφωνα με τη φυσική, η στερεά ύλη εμπεριέχει μέσα της αποθηκευμένη ενέργεια η οποία θα αποδοθεί στο περιβάλλον όταν αυτή χάσει πια την οργανωμένη της δομή. Με άλλα λόγια, στον άνθρωπο, όταν οι δεσμοί που συγκρατούν τα όργανα και τους ιστούς εν τάξει καταστραφούν, θα αποδοθεί στο περιβάλλον θερμική ενέργεια. Ο θάνατος σημαίνει αυτό ακριβώς: την αποδιοργάνωση της υλικής δομής. Με το θάνατο λοιπόν, το ζεστό σώμα αρχίζει να κρυώνει γιατί χάνει τη θερμότητά του, η οποία επιστρέφει πάλι στο περιβάλλον από όπου την είχε αντλήσει ο άνθρωπος υπό τη μορφή υγρών και στερεών τροφών. Μακροχρόνια αυτό συνεχίζεται και η οργανωμένη σωματική δομή αποδιοργανώνεται, είτε μετά από καύση, είτε μετά από ταφή στο χώμα. Τελικά, όλα “επιστρέφουν” στο περιβάλλον, αφού όλα υπήρχαν εξ αρχής μέσα σ’ αυτό.
Αυτά μας οδηγούν στο εξής συμπέρασμα: ότι η φωτιά (το «αείζωον πυρ» όπως το ονόμαζε ο Ηράκλειτος) όντως φαίνεται να κινεί τα πάντα μέσα στο σύμπαν, αφού αποτελεί την ενέργεια που μεταφέρεται από την πιο απλή δομή στην πιο σύνθετη. Και η εξέλιξη, όπως όλες οι παρατηρήσεις μας αποδεικνύουν, δείχνει την τάση που έχουν τα πράγματα να συντίθονται: απ’ το απλό δημιουργείται συνεχώς κάτι πιο σύνθετο, τόσο στους ζωντανούς οργανισμούς, όσο και στην “άβια” ύλη (αν κάτι τέτοιο υφίσταται πραγματικά). Ένα ερώτημα όμως παραμένει αναπάντητο: γιατί να πρέπει να αποδιοργανωθεί η ύλη, δηλαδή να πεθάνει; Γιατί η αιωνιότητα να διακόπτεται από επιμέρους στάδια έμπυρων οργανωτικών δομών, πριν η ύλη ξαναγίνει καθαρό πυρ;
Πηγή: www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης
Ηράκλειτος: Αποφθέγματα γεμάτα σοφία που απελευθερώνουν το μυαλό
