Του Λάμπρου Σεκλιζιώτη – αρχιτέκτονα
Ανάμεσα στους πανύψηλους ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης υπάρχει ένα 15.000 τετραγωνικών ποδιών κινητό αστικό αγρόκτημα, που ονομάζεται Φάρμα Riverpark. Eίναι ένα από τα μεγαλύτερα αστικά αγροκτήματα και από τα καλύτερα αστικά μοντέλα γεωργίας στη Νέα Υόρκη. Γεννήθηκε μέσα από τις ιδέες της αειφορίας και της αστικής γεωργίας, είναι προϊόν συνεργασίας του Κέντρου για την Επιστήμη και Ζωή «Αλεξάνδρεια» και του εστιατόριου Riverpark.
Advertisment
Το αγρόκτημα αποτελεί παράδειγμα της προσωρινής εναλλακτικής χρήσης ενός παρατημένου κενού οικοπέδου μέσα στον αστικό ιστό της πόλης, στο οποίο η ανοικοδόμηση είχε ανασταλεί προσωρινά λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ο εργολάβος, χρησιμοποιώντας αυτό το «αστικό κενό» (ένα από τα 600 στη Νέα Υόρκη), προσφέρει μια διαφορετική ιδέα προσέγγισης για την τόνωση των τοπικών συμφερόντων και της τοπικής οικονομικής δραστηριότητας, την περιβαλλοντική ωφέλεια, την αισθητική αναβάθμιση της περιοχής και τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας. Κυρίως, όμως, δείχνει τον δρόμο για την μείωση των εκπομπών ρύπων από τη μετακίνηση των τροφίμων σε μεγάλες αποστάσεις (food miles).
Η πραγματική καινοτομία όμως βρίσκεται στη «φορητότητα» και την ευκινησία του αγροκτήματος. Για τον σχεδιασμό εφαρμόστηκε μια βιώσιμη, οικονομική, φορητή και ευέλικτη προσέγγιση για την αστική γεωργία. Η λύση ήταν ανακυκλωμένα «καφάσια» για μπουκάλια γάλακτος, τα οποία αναπροσαρμόστηκαν και επαναχρησιμοποιήθηκαν ως μεταφερόμενες ζαρντινιέρες επενδυμένες με γεωύφασμα, οι οποίες, στοιβαγμένες ανά δύο, ταιριάζονταν μεταξύ τους με γνώμονα την όσο το δυνατόν καλύτερη χρήση του χώρου. Η ανάγκη για κινητικότητα έχει να κάνει με το γεγονός ότι το οικόπεδο κάποια στιγμή θα χρησιμοποιηθεί και η όλη εγκατάσταση θα πρέπει να μετακινηθεί με το λιγότερο κόστος. Βοηθά επίσης με την αμειψισπορά, τη φύτευση και συγκομιδή της σοδειάς.
Το κιβώτιο του γάλακτος είναι το τέλειο δοχείο, ένα κυβικό πόδι (1 Κυβικό Πόδι = 28,31 Λίτρα), το οποίο δίνει τη δυνατότητα για την καλλιέργεια σχεδόν 100 διαφορετικών τύπων καλλιεργειών και 6.000 φυτών, αποδεικνύοντας στη πράξη μια πιο πράσινη, πιο βιώσιμη μέθοδο προμήθειας των τοπικών επιχειρήσεων με προϊόντα. Διάφορες κατηγορίες και ποικιλίες λαχανικών και αρωματικά βότανα που καλλιεργούνται στο αγρόκτημα είναι ειδικά επιλεγμένα με βάση την ικανότητά τους να αναπτύσσονται γρήγορα όταν φυτεύονται σε στοιβαγμένα καφάσια με το κατάλληλο εδαφικό υπόστρωμα και να μεγαλώνουν σε αστικό περιβάλλον.
Advertisment
Ένα ακόμη δείγμα οικολογικής και βιώσιμης διαχείρισης, είναι το γεγονός ότι στο αγρόκτημα χρησιμοποιούνται τα καθαρά οργανικά απορρίμματα τροφίμων από την κουζίνα σαν λίπασμα μετά από κομποστοποίηση, για τη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους σε όλες τις εποχές του χρόνου. Οι διαχειριστές του αγροκτήματος χρησιμοποιούν επίσης άλλες βιολογικές μεθόδους εμπλουτισμού του εδάφους, όπως στρώμα φλοιού κακάο για να διατηρηθεί η υγρασία του εδάφους και να παρέχει επιπλέον άζωτο στα φυτά ντομάτας αλλά και σίκαλη τον χειμώνα (ως φυτική κάλυψη) για να διατηρήσουν σταθερό το έδαφος του αγροκτήματος μέχρι την άνοιξη.
Περισσότερο από μια απλά όμορφη «πράσινη» προσθήκη στην πόλη ή ένα χώρο αστικού πρασίνου, παρέχει και φρέσκα προϊόντα στο εστιατόριο Riverpark αλλά και στα γύρω εστιατόρια της Νέας Υόρκης, υπό την επίβλεψη του σεφ του εστιατορίου. Ο σεφ επισκέπτεται το αγρόκτημα καθημερινά για να συζητήσει με τους παραγωγούς για τη σοδειά, ώστε να μπορούν να προκαθορίζουν τις επιλογές του μενού για την επόμενη ημέρα με βάση τη προσφορά και τη ζήτηση.
Όσον αφορά την αστική ρύπανση και τις επιπτώσεις στη παραγωγή, στην ουσία δεν τίθεται ζήτημα. Τυχόν ατμοσφαιρικοί ρύποι κατακρατούνται κυρίως από το φυλλικό μέρος του φυτού, οπότε λαχανικά όπως ντομάτες, αγγούρια, μελιτζάνα, κλπ. δεν επηρεάζονται το ίδιο. Όσο αφορά τα σαλατικά, χόρτα, βότανα, κ.ά., το κλειδί βρίσκεται στον σχετικά μικρό βιολογικό κύκλο των φυτών αυτών, μέχρι τη συγκομιδή η όποια επαναλαμβάνεται πολλές φορές εντός λίγων εβδομάδων.
Η υπ ‘αριθμόν ένα, πηγή της ρύπανσης στην αστική γεωργία προέρχεται από τη χρήση επιμολυσμένου εδάφους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως , το χώμα είναι φερτό από τα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης και μετά από εδαφολογικές αναλύσεις, εκμηδενίζοντας έτσι κάθε πιθανότητα μόλυνσης από βαρέα μέταλλα και άλλους ρυπογόνους παράγοντες της πόλης.
~
