«Οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος καταγράφονται στο σώμα μας. Η αποκατάσταση της σχέσης μας μαζί του αποτελεί την απαρχή της θεραπείας μας».
Από τον Μωυσή Σεργιάννη
Advertisment
Η Morit Heitzler είναι συνθετική-σωματική ψυχοθεραπεύτρια, επόπτρια και εκπαιδεύτρια, με πείρα 20 ετών. Εξειδικεύεται στη δουλειά με το τραύμα και έχει εκτεταμένη εμπειρία στη θεραπεία του τραύματος, ιδιωτικά και σε κρατικούς φορείς του Ηνωμένου Βασιλείου. Το Open Life μίλησε μαζί της για τη σωματική ψυχοθεραπεία, το φαινόμενο του σαδισμού αλλά και για άλλα πολύ ενδιαφέροντα θέματα και σας τα παρουσιάζει.
Πώς συνδέεται το σώμα με την ψυχοθεραπεία;
Η διάκριση ανάμεσα στο σώμα και το νου είναι ένα από τα κυριότερα προβλήματα της δυτικής κοινωνίας. Πρόκειται για μια τεχνητή διάκριση, που οδηγεί στην αποσυσχέτιση, στην αντικειμενοποίηση και σε σωματικά συμπτώματα και παθήσεις. Κατά τον 20ο αιώνα, οι νευροεπιστήμες μας παρείχαν την επιστημονική εξήγηση ως προς το γιατί η επίγνωση του σώματος είναι τόσο κρίσιμο ζήτημα όταν εργαζόμαστε με οποιοδήποτε ψυχικό μοτίβο, ειδικά με εκείνα τα μοτίβα που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα των πρώιμων εμπειριών της ζωής. Η Σωματική Ψυχοθεραπεία κατανοεί όλα τα συναισθηματικά και ψυχικά προβλήματα στο πλαίσιο του σώματος/νου ως ένα ολόκληρο σύστημα. Για να επιλυθούν τα επαναλαμβανόμενα προβλήματα, η εξέταση σε νοητικό επίπεδο συχνά δεν είναι αρκετή -κάτι χρειάζεται να συμβεί που να επηρεάζει όλα τα επίπεδα της ύπαρξης. Το σώμα είναι σαν ένας καθρέφτης σκέψεων και συναισθημάτων. Όλες οι στάσεις μας εκφράζονται στον τρόπο με τον οποίο κινούμαστε, στεκόμαστε, συστέλλουμε ή τεντώνουμε, ξεκουράζουμε ή επεκτείνουμε το σώμα μας. Με στόχο να ζήσουμε στο πλήρες φάσμα μας και να μπορέσουμε να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας, με στόχο να είμαστε σε μια υγιή σχέση με τον εαυτό μας και τον κόσμο, χρειάζεται να επιστρέψουμε σπίτι, στο σώμα μας. Η σωματική ψυχοθεραπεία στοχεύει να διευκολύνει αυτό το ταξίδι προς μια εσωτερική και εξωτερική σύνδεση, μέσω της πρόσβασης σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξής μας.
Πώς επηρεάζεται το σώμα από το τραύμα;
Τόσο το τραύμα όσο και η αντίδραση στο τραύμα βιώνονται κυρίως μέσω του σώματος. Είναι στο σώμα μας που νιώθουμε τον πόνο, τον τρόμο, την οργή, την ντροπή, την αηδία ή την αποδοχή της πληγής. Πολλοί επιζήσαντες από τραύμα έπρεπε να αποσυνδεθούν από το σώμα τους ώστε να επιβιώσουν με κάποια ακεραιότητα αλλά με αυτό τον τρόπο καταδίκασαν άθελά τους τον εαυτό τους σε μια αποσυνδεδεμένη ύπαρξη, που δεν μπορεί να αντλήσει από τη ζωοποιό τους δύναμη και δεν μπορεί να επιτρέψει καμία στενή επαφή με τους άλλους. Και καθώς το σώμα έχει έναν τόσο σημαντικό ρόλο, τόσο στη βίωση του τραυματικού γεγονότος όσο και στην απόκρισή του σε αυτό, πιστεύω ότι διαθέτει και την τεράστια δύναμη να θεραπεύσει το τραύμα.
Advertisment
Πολλοί επιζήσαντες από τραύμα έπρεπε να αποσυνδεθούν από το σώμα τους ώστε να επιβιώσουν με κάποια ακεραιότητα αλλά με αυτό τον τρόπο καταδίκασαν άθελά τους τον εαυτό τους σε μια αποσυνδεδεμένη ύπαρξη
Μπορεί το ψυχικό τραύμα να μεταφερθεί από τους γονείς στα παιδιά;
Ναι. Υπάρχουν πολυάριθμες μελέτες και έρευνες στο πεδίο του διαγενεακού τραύματος. Υπάρχουν δύο κύριοι τρόποι με τους οποίους θεωρώ ότι το τραύμα μεταφέρεται από τους γονείς στα παιδιά:
1. Μέσα από τις τραυματικές πληγές του γονέα, που είναι συχνά ασυνείδητες. Ο ίδιος μπορεί να υποφέρει από κάποια ψυχική διαταραχή όπως το μετατραυματικό στρες, να υστερεί στην αυτορρύθμιση, να αδυνατεί να θέσει υγιή όρια, να κάνει κατάχρηση ουσιών κλπ. Καθώς ο γονιός δεν αποτελεί καλό πρότυπο, υπάρχει μια τάση να συμπεριφέρεται με μη υγιή τρόπο στο παιδί, κάτι που αποτελεί τραυματική εμπειρία για το τελευταίο.
2. Μέσω αυτού που ο Μπερτ Χέλινγκερ, ένας Γερμανός ψυχοθεραπευτής αποκάλεσε «Η έμφυτη σοφία στο Πεδίο». Αυτό αφορά στο συλλογικό και ατομικό ενεργειακό πεδίο, που όλοι έχουμε γύρω μας. Το έργο του Μπερτ Χέλινγκερ είναι ένας μοναδικός συνδυασμός ψυχοθεραπείας του βάθους και των «Οικογενειακών Σχηματισμών», που επιτρέπει στις κρυφές δυναμικές να έρχονται στο φως και να μεταμορφώνονται σε μια υγιέστερη ροή ενέργειας και αγάπης.
Γιατί ορισμένοι άνθρωποι είναι σαδιστές;
Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση που χρειάζεται ανάλυση αλλά γι’ αυτή την συνέντευξη θα μπορούσα να σας δώσω μια συντομότερη εξήγηση: ότι ο σαδιστής συνήθως προβάλει τη δική του ευαισθησία στο άλλο άτομο, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να τη βιώσει ο ίδιος. Με αυτό τον τρόπο, ο σαδιστής μπορεί να ελέγξει ή να τιμωρήσει το άτομο το οποίο βασανίζει για την εμπειρία της θυματοποίησης και του πόνου, από τα οποία χρειάζεται να αποσυνδεθεί. Μπορεί να αποτελεί απόπειρα από κάποιον που ήταν στη θέση του θύματος να μεταφερθεί στο ρόλο του θύτη. Αυτές είναι ορισμένες δυνατές εξηγήσεις, αλλά πάντα χρειάζεται να έχουμε μια εξατομικευμένη προσέγγιση για κάθε άτομο που παρουσιάζει σαδιστική συμπεριφορά.
Μια ακόμα σημαντικότερη ερώτηση: Γιατί ορισμένοι άνθρωποι ανέχονται να τους προκαλούν οι άλλοι πόνο;
Γι’ άλλη μια φορά, είναι δύσκολο να δώσουμε εδώ μια απάντηση που θα δικαιολογήσει αυτή την περίπλοκη ψυχολογική κατάσταση. Η σύντομη απάντηση είναι ότι για κάποιους ανθρώπους η αγάπη είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον πόνο, το σημάδεμα και την ικανότητα να υποφέρουν. Για άλλους, είναι ένας τρόπος να επιδείξουν την χαμηλή αυτοπεποίθησή τους καθώς πείθονται πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο κάποιος άλλος μπορεί να ενδιαφερθεί γι’ αυτούς και για άλλους -είναι ένας τρόπος να «ξαναζωντανέψουν» μια σχεσιακή δυναμική που είναι οικεία, και συνεπώς ασφαλής. Δεν υπάρχει μόνο μία απάντηση που θα μπορούσε να δικαιολογήσει όλα τα είδη και τα επίπεδα της συμφωνίας/έλξης προς τον πόνο από το χέρι ενός άλλου• χρειάζεται να ακούσουμε την ιδιαίτερη, μοναδική ιστορία του κάθε ατόμου.
H Morit Heitzler θα συντονίσει στις 4&5 Απριλίου στην Αθήνα το 2ο σεμινάριο αποκλειστικά για επαγγελματίες ψυχικής υγείας με τίτλο «Το Σύνθετο Τραύμα και οι Εναλλασσόμενοι Ρόλοι του Θεραπευτή στο Πεδίο του Τραύματος». Δείτε περισσότερα εδώ
