Πολλοί άνθρωποι σκέφτονται να επισκεφτούν ψυχολόγο ή να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία αλλά διστάζουν, γιατί η διαδικασία είναι πρωτόγνωρη και δεν ξέρουν τι να περιμένουν. Μπορεί επίσης να τρέφουν κάποιους φόβους σε σχέση με το τι «απαιτείται» από αυτούς, ή για το αν θα «κριθούν».
Χαρακτηριστικό είναι- όταν λες σε κάποιον που μόλις γνωρίζεις ότι είσαι ψυχολόγος- να σου πει χαριτολογώντας αλλά και που κρύβει μια ασυνείδητα περασμένη αντίληψη ή αγωνία: «α, μάλιστα, πώς με ψυχολογείς;» «τι ψυχολογείς για μένα;» «δηλαδή θα πρέπει να σε φοβόμαστε;». Σαν να υπάρχει δηλαδή ένας φόβος ότι εσύ ως ψυχολόγος αυτόματα ξέρεις ή καταλαβαίνεις κάποια πράγματα για μένα και με κρίνεις (με κατακρίνεις, ή με καταδικάζεις).
Advertisment
Αυτό που ισχύει στην πραγματικότητα είναι ακριβώς το αντίθετο, ότι δηλαδή οι περισσότεροι ψυχολόγοι-ψυχοθεραπευτές εκπαιδεύονται χρόνια ακριβώς στο πώς να αναπτύξουν την ενσυναίσθησή τους, δηλαδή την ικανότητα τους να σε νιώθουν και να σε συνοδεύουν με πλήρη αποδοχή.
Μια καθολική αρχή και αξία στο χώρο της ψυχοθεραπείας, που ισχύει για κάθε ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, αφορά τη δημιουργία εγγύτητας-καλής, αυθεντικής σχέσης και συναισθηματικής επαφής με τον πελάτη, ώστε να αισθάνεται ασφαλής και εμπιστοσύνη στο να εκφράζεται, να «αποκαλύπτεται» ή να εκθέτει ευαίσθητα και προσωπικά σημεία του εαυτού του.
Εάν ο ψυχοθεραπευτής και εσύ (ο «θεραπευόμενος») δεν καταφέρετε να δημιουργήσετε μια τέτοια αυθεντική σχέση εμπιστοσύνης, ώστε να αισθάνεσαι άνετα να είσαι ο εαυτός σου μαζί του, το πιο πιθανό είναι ότι η σχέση-διαδικασία θα διακοπεί.
Advertisment
Η δημιουργία τέτοιας σχέσης, απαιτεί πλήρη αποδοχή και συναισθηματική ετοιμότητα από τη μεριά του ψυχοθεραπευτή, στο να είναι εκεί μαζί σου σε αυτά που βιώνεις γενναιόδωρα και με δύναμη ψυχής.
Ας σημειωθεί ότι αποδοχή δε σημαίνει απαραίτητα ότι συμφωνώ ή μοιράζομαι τις ίδιες απόψεις μαζί σου, αλλά ότι έχω την ικανότητα να αφήνω πίσω το τι εγώ πιστεύω ή δεν πιστεύω και να συντονίζομαι μαζί σου για εσένα, συμβάλλοντας στο πώς θα ανακαλύψεις κάποια πράγματα για σένα, το πώς λειτουργείς και τις αποφάσεις που θέλεις να πάρεις για το πώς θες να είσαι στη ζωή σου.
Έτσι, ο ψυχοθεραπευτής σου παρέχει το πλαίσιο ώστε να ξεδιπλώσεις με ασφάλεια τον εαυτό σου και την έκφρασή σου, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι δεν κρίνεσαι σε αυτή τη διαδικασία. Αντίθετα ο ψυχοθεραπευτής είναι ένα είδος συνοδού-συμμάχου ή και «καλοπροαίρετου ένθερμου προπονητή» που «ζεσταίνεται» μαζί σου και σε «ζεσταίνει» προς αυτά που εσύ θέλεις να επιλέξεις για τη ζωή σου.
Φυσικά κατά την ψυχοθεραπευτική διαδικασία μπορεί να δυσκολευτείς ή να νιώσεις δυσάρεστα συναισθήματα καθώς ανοίγεις στον εαυτό σου και τον αντικρίζεις κατάματα, έρχεσαι αντιμέτωπος ίσως με δύσκολα συναισθήματα-γεγονότα-αναμνήσεις-διαπιστώσεις για εσένα, και αυτό σημαίνει ένα «ξεβόλεμα».
Δηλαδή το να γίνουν συνειδητά κάποια πράγματα που τείνεις να τα βάζεις κάτω από το χαλί και να τα παγώνεις ή να τα προσπερνάς, πράγματι όχι μόνο δεν είναι εύκολο, αλλά αποτελεί και μια ηρωική πράξη!
Συχνά επισημαίνω στους πελάτες μου πόσο τόλμη και δύναμη θέλει το να σταθούν έντιμα απέναντι στον εαυτό τους, να τον κοιτάξουν, να τον γνωρίσουν καλύτερα με την επιθυμία να τον αναπτύξουν, να τον εξελίξουν. Δεν είναι καθόλου λίγο αυτό και αν όλοι οι άνθρωποι αναλαμβάνανε έτσι τον εαυτό τους, ο κόσμος θα ήταν πολύ καλύτερος!
Και φυσικά αυτός είναι ο απώτερος σκοπός της ψυχοθεραπείας, δηλαδή το να γίνεις καλύτερος άνθρωπος (να σε γνωρίσεις, να σε αποδεχτείς, να σε αναλάβεις) και να ζήσεις μια ζωή με καλύτερη ποιότητα: περισσότερη ψυχική υγεία, ανεπτυγμένη ικανότητα για εμπλοκή-πρωτοβουλία-δημιουργικότητα, περισσότερη εσωτερική ειρήνη, συμφιλίωση και αρμονία.
Για να φτάσει κανείς εκεί, φαίνεται πρέπει να καταφέρει να αντικρίσει και να αναμετρηθεί με θεριά και δαίμονες και να καταφέρει να σταθεί ανοιχτός ώστε να μάθει. Αν δε «χαωθείς», δε θα μάθεις: ακριβώς το σημείο που μπερδεύεσαι κρύβει τη δυνατότητα για καινούρια μάθηση.
Η διαδικασία της μάθησης, εμπεριέχει το να μπορείς να σταθείς ανοιχτός σε έναν αβέβαιο, μη γνώριμο, που προκαλεί σύγχυση ή και επίπονο τόπο και να σχετιστείς με αυτόν ώστε κάποια στιγμή να μπορεί να γεννηθεί η δημιουργία, η έμπνευση-να επισυμβεί η νέα μάθηση. Για να μάθεις λοιπόν (άρα και να αλλάξεις), πρέπει να είσαι διαθέσιμος να ρίξεις τον εαυτό σου στο άγνωστο.
Η ψυχοθεραπεία σου προσφέρει έναν ασφαλή τόπο για τις μάχες σου, παρέα με το σύμμαχό σου, τον ψυχοθεραπευτή, που συμβιώνει μαζί σου και που χρησιμοποιώντας τις ψυχοθεραπευτικές δεξιότητες και τεχνικές συμβάλλει στον αγώνα σου και σε αυτό που θέλεις να πετύχεις.
Και θα πρέπει να γνωρίζεις, ότι κάθε ψυχοθεραπευτής έχει ο ίδιος περάσει ή και περνά από τις δικές του μάχες, τους δικούς του δαίμονες, το δικό του αγώνα και το γεγονός ότι μπορεί να σε συνοδεύσει σε τέτοια βάθη είναι γιατί και ο ίδιος αυτό επιχειρεί και λαχταρά πρώτα από όλα με τον ίδιο του τον εαυτό.
Δηλαδή ο ψυχοθεραπευτής δεν είναι ένας αποστειρωμένος επαγγελματίας που τα ξέρει όλα ή βγάζει ετυμηγορίες από μια απόμακρη θέση ή το βάθρο του, αλλά κάποιος που τολμά να συσχετιστεί στα βάθη της ανθρώπινης φύσης και να μείνει εκεί καλοπροαίρετος και ανθρώπινος. Αυτή τη σχέση θα πρέπει να έχει πρώτα επιτύχει με τον εαυτό του, ώστε να μπορεί να την επιτύχει και με σένα.
Η ευαλωτότητα είναι η δύναμη, αντιθέτως με αυτό που κοινωνικά ή και από τις οικογένειες μας, μας έχει «περαστεί» ότι σημαίνει, ότι δηλαδή δεν πρέπει να δείξεις ευάλωτος ή αδύναμος, πρέπει να το κρύψεις, πρέπει να φανείς «δυνατός», «ακατανίκητος», ακριβώς γιατί το ευάλωτος ταυτίζεται με το αδύναμος, αποτυχημένος, μη-ικανός.
Αυτός όμως που μπορεί να σταθεί ευάλωτος, δηλαδή να νιώθει σε βάθος, να εμπλέκεται, να εκτίθεται, να αφήνεται να βιώσει τα συναισθήματά του, να παραδέχεται την αδυναμία του, είναι τελικά ο δυνατός και όχι αυτός που κρύβεται από τα συναισθήματά του, τις καταστάσεις και από τον ίδιο του τον εαυτό.
Δύναμη είναι το να μπορείς να σταθείς ευάλωτος, αυθεντικός, ανοιχτός στα βιώματα και τη ζωή, χωρίς φόβο ή με το φόβο μαζί να προχωράς να μαθαίνεις και να αναλαμβάνεις το κόστος της αλήθειας και την ευδαιμονία της γνώσης.
Η ζωή έχει πολλά χρώματα που μας καλεί να τα ζήσουμε, να εμπλακούμε, να τα γευτούμε, να χτυπήσουμε το κεφάλι μας, να πέσουμε, να ξανασηκωθούμε, να λερωθούμε και να εξαγνιστούμε μέσα από αυτά.
Ζήσε θα πει, βούτα μέσα-ως ένας ηρωικός πολεμιστής που έχει αξία ανεξάρτητα από τις αποτυχίες ή τις επιτυχίες.
Τι πιο όμορφο, να ξεκινήσεις από τον εαυτό σου!
- Ψυχοθεραπεία: Ένας τόπος ασφαλής να εκφραστείς και να μάθεις… για μια καλύτερη ζωή - 12 Νοεμβρίου 2020
- Κρίσεις: Τα στάδιά τους και πώς να τις διαχειριστούμε - 13 Ιουνίου 2020
- Ο σκίουρος και η Ροδακινιά: Ένα αλληγορικό παραμύθι για τις ανθρώπινες σχέσεις - 6 Νοεμβρίου 2017
