Η γονεϊκή αγάπη είναι, στην καλύτερη εκδοχή της, μία αγκαλιά στήριξης και ενθαρρύνσης, κινητήριος δύναμη ώστε να μπορούμε να προχωρήσουμε στην ζωή. Είναι το έδαφος πάνω στο οποίο καλλιεργείται η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Όμως, κάποιες φορές, αυτή η αγάπη ανακατεύεται με φόβο, εξάρτηση και ανάγκη για έλεγχο. Τότε αντί για προστασία αρχίζει να δημιουργεί αίσθημα πνιγμού.
Η σχέση με τους γονείς δεν τελειώνει όταν ενηλικιωθούμε. Αλλάζει. Ή τουλάχιστον, θα έπρεπε να αλλάζει. Όταν όμως παραμένει προσκολλημένη σε ένα παλιό μοτίβο, όπου ο γονέας απαιτεί και το παιδί υπακούει, τότε η ενήλικη ζωή γίνεται «σκιά του εαυτού μας» και όχι μία προσωπική πορεία και διαδρομή.
Advertisment
Τι τελικά είναι η γονεϊκή χειριστικότητα
Ο χειριστικός γονέας συχνά, είναι εκείνος ο οποίος πληγώθηκε, δεν έμαθε να εμπιστεύεται και μεγάλωσε με έλλειψη συναισθηματικής ασφάλειας. Η πρόθεσή του μπορεί να μοιάζει καλοπροαίρετη, αλλά ο τρόπος του καταλήγει να περιορίζει και να ακυρώνει την ατομικότητα του παιδιού.
Πώς φέρεται ο χειριστικός γονέας
• Δεν δέχεται το «όχι» ως απάντηση.
• Παρεμβαίνει στις επιλογές του παιδιού με την δικαιολογία ότι εκείνος «ξέρει καλύτερα».
Advertisment
• Χρησιμοποιεί φράσεις που δημιουργούν ενοχή, φόβο ή σύγχυση.
• Νιώθει ότι έχει «δικαίωμα» παρέμβασης στην ζωή του παιδιού του.
• Βιώνει την αυτονομία του παιδιού ως απόρριψη.
Ακόμη και όταν το παιδί του είναι ενήλικας, αυτός ο γονέας συνεχίζει να διεκδικεί ρόλο ρυθμιστή στην ζωή του. Είτε με θυμό, είτε με υποτιμητική διάθεση και σε αρκετές περιστάσεις με αυτοθυματοποίηση.
Τα εσωτερικά τραύματα των «ενηλίκων παιδιών»
Οι ενήλικες που έχουν μεγαλώσει με χειριστικούς γονείς, συχνά:
• Έχουν δυσκολία στην λήψη αποφάσεων
• Επιζητούν διαρκή επιβεβαίωση.
• Αισθάνονται ότι δεν έχουν «δικαίωμα» να ζήσουν για
τον εαυτό τους.
• Συγχέουν την αγάπη με την υποταγή και την αποδοχή
με την αυτοθυσία.
Πολλές φορές, μάλιστα, δεν έχουν πλήρη επίγνωση του πόσο αυτή η σχέση τους καθορίζει. Μπορεί να λένε φράσεις όπως: «Έχω πολύ στενή σχέση με την μητέρα μου» ή «Ο πατέρας μου απλώς νοιάζεται υπερβολικά».
Στην πραγματικότητα δεν αναγνωρίζουν ότι πίσω από αυτή την «φροντίδα» υπάρχει ένας αόρατος έλεγχος που τους κρατά πίσω.
Επαναλαμβανόμενα μοτίβα των «ενήλικων παιδιών»
Αυτά τα μοτίβα συχνά μεταφέρονται και επαναλαμβάνονται στην μετέπειτα ζωή του παιδιού.
Το ενήλικο παιδί μπορεί:
• Να επιλέγει συντρόφους που λειτουργούν με χειριστικότητα ή εξάρτηση,
• Να δυσκολεύεται να βάλει όρια και σε άλλες σχέσεις,
• Να φοβάται την απόρριψη και να υπερεπενδύει στους άλλους,
• Ή – στην αντίθετη εκδοχή – να αποσύρεται από την συναισθηματική εγγύτητα, για να μην «εγκλωβιστεί» ξανά στην ίδια παγίδα.
Η ψυχική κόπωση, το αίσθημα εσωτερικής σύγκρουσης και η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι συνήθη απότοκα αυτής της μη ισορροπημένης σχέσης.
Πώς ξεκινά η αποδέσμευση;
Η αποδέσμευση από την χειριστικότητα δεν σημαίνει απόρριψη. Δεν σημαίνει αγένεια, διαφωνία, ούτε διάρρηξη/διακοπή των σχέσεων. Σημαίνει επανεκπαίδευση και επαναπροσδιορισμό της σχέσης.
Και ξεκινά με ερωτήματα όπως:
• Τι πραγματικά θέλουμε;
• Τι μας επιβαρύνει σε αυτή την σχέση;
• Τι μας ανήκει και τι όχι;
• Πώς μπορούμε να θέσουμε όρια χωρίς να
αισθανόμαστε ενοχές;
Η θεραπευτική παρέμβαση σε αυτό το στάδιο είναι πολύτιμη, γιατί βοηθά να επαναπροσδιορίσουμε την θέση μας, όχι ως «το παιδί που χρωστάει», αλλά ως ο ενήλικας που έχει το δικαίωμα να ζήσει την δική του ζωή.
Αν νιώθουμε ότι «δεν μπορούμε να είμαστε ο εαυτός μας» απέναντι στους γονείς μας, αν χρειάζεται να «μικρύνουμε» για να μην τους δυσαρεστήσουμε, αν η αγάπη τους έρχεται υπό όρους, τότε ίσως ήρθε η ώρα να ακούσουμε λίγο παραπάνω εμάς. Όχι από θυμό ή αντίδραση, αλλά από σεβασμό προς τον εαυτό μας. Όχι για να τους τιμωρήσουμε, αλλά για να πάψουμε να τιμωρούμε εμάς.
Η αγάπη δεν βασίζεται στην υποταγή. Χτίζεται με ειλικρίνεια, ελευθερία και όρια. Και η πιο βαθιά επανένωση που μπορεί να προκύψει, είναι εκείνη που ξεκινά αφού έχουμε πρώτα ξεχωρίσει και εντοπίσει ο καθένας την δική του «θέση».
Μερικές φορές χρειάζεται να απομακρυνθούμε λίγο από εκείνους που αγαπάμε, ώστε να μπορέσουμε να τους δούμε καθαρά, όπως πραγματικά είναι. Τότε μόνο θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε στην σωστή, για εμάς, επιλογή.
- Γονεϊκή χειριστικότητα: Όταν η ενήλικη ζωή γίνεται «σκιά του εαυτού μας» - 17 Ιουνίου 2025
- “Ενδοπροσωπική” και “Διαπροσωπική” πόλωση: Τα προβλήματα που δημιουργεί σε εμάς και τις σχέσεις μας - 19 Μαρτίου 2025
- Διάσχιση και ναρκισσισμός: Πώς η απομάκρυνση από την πραγματικότητα επηρεάζει τον χαρακτήρα μας - 26 Ιανουαρίου 2025
