Η διατροφή ενός ανθρώπου δεν επηρεάζει μόνον την σιλουέτα του, αλλά και την εργασία του. Την άποψη αυτή ενστερνίζονται ολοένα περισσότεροι ερευνητές, οι οποίοι μελετούν τις επιδράσεις της διατροφής σε πλήθος επαγγελμάτων. Όπως λένε, με μερικές απλές αλλαγές σε ό,τι τρώει και ό,τι πίνει, μπορεί ένας επαγγελματίας να κάνει την διαφορά στις επιδόσεις του στην δουλειά, βελτιώνοντας την νοητική οξύτητά του, καταπολεμώντας την κόπωση και αυξάνοντας την πνευματική εγρήγορσή του.
Στην νεώτερη από τις μελέτες που έχουν γίνει στον τομέα αυτό, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βορείου Ντακότα ήλεγξαν αν η διατροφή ενός πιλότου μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο σκέψης του και το πόσο καλά λειτουργεί μέσα στο αεροπλάνο. Όπως αναφέρει η εφημερίδα «Τάιμς», του Λονδίνου, την μελέτη χρηματοδότησε ο αμερικανικός στρατός και επικεφαλής της ήταν η καθηγήτρια Γκλέντα Λίντσεθ, διευθύντρια του Κολεγίου Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου.
Advertisment
Η μελέτη διήρκησε συνολικά τέσσερα χρόνια. Κάθε μήνα, οι πιλότοι που συμμετείχαν ακολουθούσαν για μία εβδομάδα ένα αυστηρό διαιτολόγιο, το οποίο άλλοτε τους παρείχε πολλές πρωτεΐνες και άλλοτε πολλά λίπη ή υδατάνθρακες ή άλλα θρεπτικά συστατικά, χωρίς όμως οι ίδιοι να γνωρίζουν ποιο από τα θρεπτικά συστατικά που έτρωγαν ήταν αυτό στο οποίο είχε δοθεί η έμφαση.
Μετά το πέρας της εβδομάδας, οι πιλότοι υποβάλλονταν σε απαιτητικά τεστ, όπως η χρήση εξομοιωτή πτήσης για να ελεγχθούν οι πτητικές ικανότητές τους και η πνευματική τους κατάσταση. Συμπλήρωναν επίσης τρία γραπτά ερωτηματολόγια, τα οποία αξιολογούσαν τη μνήμη, την τρισδιάστατη αντίληψή τους και την ικανότητά προσοχής τους.
Παρ’ ότι η ανάλυση των στοιχείων της μελέτης δεν έχει ακόμη τελειώσει, έχει ήδη διαπιστωθεί πως ορισμένες παράμετροι της διατροφής επιδρούν αρνητικά στην ψυχική διάθεση και τις ικανότητές τους, ενώ άλλες έχουν θετική επίδραση.
Advertisment
Στα πρώτα πειράματα, λ.χ., διαπιστώθηκε πως οι πιλότοι που πετούσαν δύο ή τρεις ώρες έπειτα από ένα ελαφρύ γεύμα, πλούσιο σε υδατάνθρακες, είχαν υψηλότερη πνευματική εγρήγορση και λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ναυτία στη διάρκεια της πτήσης σε σχέση με όσους πετούσαν με άδειο στομάχι.
«Διαπιστώσαμε πως είναι καλύτερα να τρώνε οι πιλότοι πριν την πτήση μικρές ποσότητες ζυμαρικών, ψωμιού ή δημητριακών ολικού αλεύρου με φρέσκα φρούτα και λαχανικά», λέει η δρ Λίντσεθ. «Αντιθέτως, καλό είναι να αποφεύγουν πλούσια σε λίπη τρόφιμα, όπως τυρί, ζαμπόν και μπέικον, διότι είναι πιο δύσπεπτα και καταναλώνουν πολλή ενέργεια την οποία ο πιλότος πρέπει να διαθέσει για να οδηγήσει σωστά το αεροπλάνο του».
Οι αστροναύτες
Η προσαρμογή της διατροφής ώστε να ταιριάζει με το εργασιακό περιβάλλον έχει μελετηθεί επισταμένα και στον τομέα των διαστημικών ταξιδιών. Τα νεώτερα στοιχεία υποδηλώνουν ότι οι αστροναύτες αποδίδουν τα μέγιστα στις διαστημικές πτήσεις όταν ακολουθούν μία διατροφή που περιέχει φράουλες.
Σε μελέτες σε αρουραίους, ο καθηγητής Μπέρναρντ Ράμπιν, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Μαίρυλαντ, ανακάλυψε πως οι κατεψυγμένες ή βαθιάς ψύξης φράουλες ενισχύουν την εγκεφαλική λειτουργία των ζώων που εκτίθενται στην εργαστηριακή μορφή της κοσμικής ακτινοβολίας.
Δημοσιεύοντας το εύρημα αυτό στην επιθεώρηση «Nature», ο δρ Ράμπιν έγραψε ότι μολονότι δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί πως ακριβώς δρουν οι φράουλες, η ακολούθηση μιας διατροφής πλούσιας σε αυτές φαίνεται πως είναι η πιο ωφέλιμη επιλογή για τους ταξιδιώτες του διαστήματος.
Οι οδηγοί
Ακόμα, όμως, και όσοι από εμάς έχουν πιο… προσγειωμένα επαγγέλματα μπορούν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους με την βοήθεια της διατροφής. Ο καθηγητής Τζιμ Χόρν, διευθυντής του Κέντρου Μελέτης Ύπνου στο Πανεπιστήμιο Λώφμπρω, μελέτησε τις επιδράσεις της κόπωσης σε ανθρώπους που διανύουν μεγάλες αποστάσεις οδηγώντας, συμπεριλαμβανομένων των αντιπροσώπων πωλήσεως και των φορτηγατζήδων.
«Οι εργαζόμενοι αυτοί συχνά καταναλώνουν ροφήματα και σνακ με ζάχαρη όταν νιώθουν κουρασμένοι, πιστεύοντας λανθασμένα ότι με αυτό τον τρόπο θα αυξηθεί η ενεργητικότητά τους», λέει. «Αυτό που στ’ αλήθεια χρειάζονται είναι μια-δυο γουλιές από έναν “δυνατό” καφέ και στη συνέχεια έναν υπνάκο για 20 λεπτά, ώστε να προλάβει η καφεΐνη να δράσει».
Εργαζόμενοι με ακατάστατα ωράρια
Όπως εξηγεί ο δρ Χορν, όσοι δεν έχουν συγκεκριμένες ώρες εργασίας κάθε μέρα διότι εργάζονται σε βάρδιες, καθώς και όσοι εργάζονται ακατάστατες ώρες, είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς «στην κατανάλωση λάθος τροφίμων τις πιο ακατάλληλες ώρες, με συνέπεια να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως γαστρεντερικών διαταραχών και παχυσαρκίας».
Μελέτες έχουν δείξει πως η ικανότητα του οργανισμού να επεξεργάζεται την τροφή αλλάζει αναλόγως με την ώρα της ημέρας – και αυτό είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι εργαζόμενοι σε βάρδιες διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο αναπτύξεως πεπτικών προβλημάτων, όπως το έλκος.
Τί μπορούν να κάνουν; «Να τρώνε ελαφρά υδατανθρακούχα γεύματα το βράδυ αντί να τσιμπολογάνε, και να αποφεύγουν τα πολλά λίπη και τις πρωτεΐνες όπως το κρέας και το τυρί», απαντά ο δρ Χορν.
Εργαζόμενοι σε γραφεία
Για τους εργαζόμενους σε γραφεία, ένα… γενναίο πρωινό γεύμα, που θα περιέχει τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, έχει ζωτική σημασία.
Όπως ανέφερε προσφάτως η δρ Μπάρμπρα Στιούαρτ, διατροφολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ούλστερ, στην Ιρλανδία, οι φοιτητές που τρώνε το πρωί ψημένο ψωμί με τυρί αποδίδουν καλλίτερα στα τεστ νοητικής ικανότητας και συγκέντρωσης απ’ όσο οι φοιτητές που τρώνε σκέτο ψωμί.
Βέβαια, «και οι δύο περιπτώσεις είναι καλλίτερες από το να μην τρώει ένας φοιτητής τίποτα για πρωινό, αλλά ο συνδυασμός του ψωμιού με τυρί είναι πιο αποδοτικός», τονίζει.
Και επειδή οι εργαζόμενοι στα γραφεία είθισται να έχουν τις ίδιες νοητικές απαιτήσεις με τους φοιτητές, τα ευρήματα ισχύουν και για τους μεν και για τους δε.
Τα ναι και τα όχι ανά επάγγελμα
* Πιλότοι
Ναι: Ελαφρύ γεύμα 2-3 ώρες πριν από την πτήση (λίγα ζυμαρικά, ψωμί ή δημητριακά ολικού αλεύρου και φρέσκα φρούτα και λαχανικά)
Όχι: Πλούσια σε λίπη τρόφιμα (λ.χ. τυρί, ζαμπόν, μπέϊκον)
* Οδηγοί
Ναι: Μια-δυο γουλιές δυνατός καφές και μετά 20 λεπτά ύπνος (για να δράσει η καφεϊνη)
Όχι: Ροφήματα και σνακ με ζάχαρη
* Εργαζόμενοι σε βάρδιες
Ναι: Ελαφρά γεύματα με υδατάνθρακες (λ.χ. ψωμί, ζυμαρικά, δημητριακά ολικού αλεύρου) το βράδυ
Όχι: Τσιμπολόγημα, λίπη, πρωτεϊνες (λ.χ. κρέας, τυρί, πρόχειρα φαγητά)
* Εργαζόμενοι γραφείου / Φοιτητές
Ναι: Πρωινό με υδατάνθρακες και πρωτεϊνες (λ.χ. ψημμένο ψωμί με τυρί)
Όχι: Αποφυγή του πρωινού
Πηγή: Web Only
