Ο πολιτισμός αντέχει στο χρόνο όταν συνδέεται με τον άνθρωπο, το περιβάλλον και τη ζωή στον πλανήτη. Κανένας πολιτισμός δεν αντέχει αποκομμένος από το παρόν, το παρελθόν ή το μέλλον. Οι άνθρωποι προοδεύουμε οι ίδιοι. Δεν κάνουμε την πρόοδο για τις μηχανές, τα κτίρια και τα γεφύρια. Ο πολιτισμός και οι άνθρωποι προχωράμε μαζί. Κουβαλάμε ο ένας τον άλλο στην ψυχή και τη σκέψη μας. Οι άνθρωποι τον δημιουργούμε για όλη την πλάση και ο πολιτισμός διασώζει και αναδεικνύει τα ιδεώδη και τις αξίες μας. Έχουμε και οι δύο συνέχεια και συνέπεια.
Ο πολιτισμός έχει τα θέμελά του βαθιά στο παρελθόν. Απάνω τους κτίζουμε. Διαφορετικά τραμπαλίζεται στον αέρα. Το ίδιο συμβαίνει και με το δημιουργό του. Οι άνθρωποι έχουμε αδιάκοπο δεσμό με όλο το ιστορικό παρελθόν μας. Από τότε που γεννήθηκε ο πρώτος άνθρωπος ίσαμε τώρα. Δε ζούμε ολότελα ξεκομμένοι. Σήμερα, περισσότερο από άλλοτε, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε αυτή την πραγματικότητα και να αξιοποιήσουμε τη μεγαλειώδη πολιτισμική μας εξέλιξη. Μέρος της είμαστε. Κομμάτι του Χρόνου από την ίδια ολότητα. Ξεκινήσαμε, ήρθαμε και πηγαίνουμε! Ο κρίκος που μας δένει με το Χρόνο δεν έσπασε ποτέ.
Advertisment
Εμείς εδώ πατάμε σε προαιώνιες βάσεις, που γίνανε και άλλες φορές εφαλτήριο να σηκωθούμε πιο πάνω. Το ίδιοι μπορούμε και τώρα αν το θελήσουμε πραγματικά. Το πνευμα του πολιτισμού, με αναπτερωμένο το ανθρώπινο σθένος, οδηγεί μακρύτερα και ψηλότερα. Αναζωογονεί και στηρίζει Ξετρυπώνει ιδανικά και αξίες που μας γεμίζουν ξανά θαυμασμό, αυτοπεποίθηση και σιγουριά για το παρον και το μέλλον. Τα όπλα τότε σιγούν και οι πολεμιιστές αναπαύονται. Η Φύση και η Ζωή βρίσκουν την ευκαιρία και ξαποσταίνουν. Έκαναν μακρύ δρόμο, χωρίς καθόλου αναπαμό. Κοιτούν τις πληγές τους, τις ψηλαφίζουν με υπομονή και αν τις αφήσουμε θα τις γειάνουν.
Μπορούμε να μιλάμε για υποκρισίες και παγίδες όλη μας τη ζωή και να μη φτάνει. Καλύτερα ας σταματήσουμε εδώ. Τις ξέρουμε όλοι. Οι ίδιοι τις στήνουμε. Χρησιμοποιούμε και όσες στήνουν οι άλλοι. Ακόμα και αχρείαστες ή ανόητες. Βιώνουμε την ίδια πραγματικότητα και πληρώνουμε όλοι το τίμημα. Τους φτωχούς τιμωρεί η ανέχεια τους και τους πλούσιους η αφθονία τους. Τους τιμωρούν οι ψευδαισθήσεις, η ανασφάλεια, οι ενοχές και οι μανίες τους. Βλέπουμε όλοι τι γίνεται κάθε μέρα. Σκοτώνουμε άρρωστα ζώα. Τρώμε και πίνουμε ορμόνες, χημικά και ραδιενέργεια. Πληρώνουμε το… εμφιαλωμένο νερό ακριβότερα από τη βενζίνη. Το εισιτήριο με αεροπλάνο για τα νησιά μας κοστίζει περισσότερο απ’ όσο για το εξωτερικό…
Μεγάλα μυαλά υπάρχουν και σήμερα. Πάντοτε γεννιούνται και τέτοια μυαλά. Σήμερα έχουν και δυνατότητες που δεν υπήρχαν σε άλλες εποχές. Ίσως γι’ αυτό ήταν τόσο φωτεινά! Τα περισσότερα μεγάλα μυαλά στην εποχή μας είναι επιχρυσωμένα. Δε λειτουργούν πάντοτε θετικά. Από τη μία δημιουργούν πιο άνετα και ασφαλέστερα σπίτια για τους ανθρώπους και από την άλλη εφευρίσκουν τα μέσα που τους εξολοθρεύουν ομαδικά. Ειδικότερα για τη νιότη. Παράγουν και νοθεύουν ναρκωτικά. Μολύνουν τροφές, νερό και ποτά. Ακόμα και τον αέρα που αναπνέουν τα νιάτα. Τι να τα κάνουμε τέτοια μυαλά… Και η μεγαλύτερη ανακάλυψη δε σημαίνει πρόοδο, όταν την καταστρέφει. Το μυαλό που ψάχνει «αντίγραφα» του ανθρώπου στη γενετική, που εφευρίσκει όπλα, αρρώστιες, τζόγο και άλλες πολύχρωμες ψευδαισθήσεις, μπορεί να είναι μεγάλο, αλλά είναι και μεγάλος εχθρός για τον άνθρωπο, τη ζωή και τον πλανήτη.
Advertisment
Η πρόοδος σε ανθρώπους και Λαούς μετριέται με τη σιγουριά ή το φόβο τους για το σήμερα και το αύριο. Οι σημερινοί άνθρωποι φοβόμαστε πολύ. Φοβόμαστε τους ανθρώπους στην πιο μακρινή άκρη του κόσμου. Φοβόμαστε τη φωτιά που καίει ένα δέντρο στα σύνορα του πλανήτη. Φοβόμαστε το νερό, τον ήλιο και τον αέρα. Φοβόμαστε να πιούμε και να φάμε. Φοβόμαστε… Εντάξει. Μαθαίνουμε και ζούμε με την ραδιενέργεια, τις ανθρωπομηχανές, τον κίνδυνο και το φόβο, αλλά δεν είναι λόγος αυτός να γίνεται έτσι. Μέχρι πότε θ’ αντέξουν οι άνθρωποι και οι άλλες ζωές; Αντέχουν η Φύση και ο πλανήτης; Αυτό είναι το πιο βασικό!
Ο άνθρωπος φοβάται λιγότερο όταν ανεβαίνει ψηλότερα μέσα του. Από εκεί βλέπει τα πράγματα πιο καθαρά. Δεν αρκεί αν ζει για μια ψευδαίσθηση, μια φαντασίωση ή μια μανία. Ούτε που βγάζει χρήματα, χτίζει ντουβάρια ή φουσκώνει την κοιλιά του. Νιώθει ικανοποίηση που δε χωράει σε τσέπες.
Δεν ξέρω αν γίναμε περισσότερο έξυπνοι. Τα σημάδια από τη διαχείριση που κάνουμε στην εποχή μας δε δείχνουν συνολική άνοδο στη νόηση. Η αληθινή νόηση είναι αυθεντική. Δεν είναι ξελογιάστρα. Τη βλέπεις στα έργα της ζωντανή. Εμείς σκοτώνουμε ό,τι κινείται. Τα φυτοφάρμακα, για να σταθούμε μόνο στα δικά τους τα δηλητήρια, έχουν επίδραση και στη νόηση, μέσα από τα πλούσια αγαθά που παράγει η γη και τρώμε οι ζωντανοί οργανισμοί. Γινόμαστε και λίγο από λάχανο, δηλαδή… Σκεφτείτε τι γίνεται με τη ραδιενέργεια, τα χημικά δηλητήρια και τα τοξικά απόβλητα… Κυκλοφορούν χιλιάδες τέτοια δηλητήρια στον αέρα, το νερό, το χώμα. Η μόλυνση προσβάλλει τα πάντα. Μέχρι το αντρικό σπέρμα εξασθενεί…
Σήμερα έχουμε περισσότερη γνώση και λαθεύουμε πιο συχνά. Μαθαίνουμε πολλές γλώσσες αλλά δεν ξέρουμε καλά τη δική μας. Νιώθουμε αετοί και καίμε τα φτερά μας. Στη σκοτεινή πλευρά του «εγώ» μας δεν ξημερώνει ποτέ. Το αντικείμενο του πόθου μας είναι η σκιά μας στο σκοτάδι. Το Φως είναι εκεί, μα κλείνουμε το διακόπτη. Κάνουμε εγκλήματα σκοτεινά, που δεν τα έκαναν άλλοτε. Τα κάνουμε πίσω από την πλάτη, με μπαμπεσιά, τεχνάσματα και χίλια δυο «έξυπνα» όπλα. Άλλοτε σ’ αγαπούσαν ή σε μισούσαν και το έβλεπες καθαρά. Το βλέμμα καθρέφτιζε όλο τον άνθρωπο. Κυκλοφορούσε στο φως. Μας σκοτώνανε στα ίσια, πρόσωπο με πρόσωπο. Και ξέραμε το γιατί. Εμείς ξεφτιλίσαμε και το έγκλημα… Είμαστε όλοι πιθανοί δολοφόνοι μας. Δεν ξέρουμε από ποιον και από πού να φυλαχτούμε. Εχθροί και φίλοι μας αγκαλιάζουν με το ίδιο χαμόγελο.
Κομπάρσοι και αστέρες γίναμε αντίγραφα παρδαλά, απομιμήσεις και ανταύγειες. Βουτάμε βαθιά στη χρυσόσκονη και βγάζουμε σπίθες. Τη γλείφουμε και όπου τη βρούμε και φτιάνουμε τη μάσκα μας για τη μέρα. Το έχει η εποχή. Ζητάει το γλείψιμο πολύ…
Κοιτάμε γύρω μας και τι βλέπουμε… Μεγάλη εξέλιξη, πολύ πλούτο, περίσσιο πόνο, λίγη χαρά! Μπορεί να μιλάμε και γι’ αυτό ολόκληρη τη ζωή και να μη φτάνει. Δε θέλουμε όμως τη συζήτηση σε πολύ μάκρος. Επισημάνσεις κάνουμε, το είπαμε εξαρχής. Και όχι σε όλα. Είναι αδύνατο να τα θυμηθούμε ή να χωρέσουν όλα. Σκόρπια τα λέμε, κάπου τα ξαναλέμε και προχωρούν μόνα τους παραπέρα. Έτσι μας βγαίνουν. Ταιριάζουν καλύτερα και στο καρφί και στο πέταλο…
Μεγάλη εξέλιξη, πολύς πλούτος, περίσσιος πόνος, λίγη χαρά… Κανένας δε μας δίνει μιαν αχτίδα αυθεντική. Το μέτριο ντύνεται γιορτινά. Και μεις… Εμείς… γίναμε το ρούχο που φοράμε. Τα μπιχλιμπίδια που μας στολίζουν σαν αστραπές. Το αυτοκίνητο που μας πάει και συχνά δε μας φέρνει. Το πρόσωπο που χτίζουμε με χρυσόσκονη για τους άλλους. Η ποσότητα και η αξία που έχουν τα πράγματα μας…
Οι ίδιοι ωστόσο λέμε ότι… τα μεταξωτά βρακιά δεν κάνουν τους όμορφους πισινούς. Το όμορφο είναι πάντοτε όμορφο, όπως και να το ντύσεις. Δεν κάνουν τα ράσα τον παπά. Ούτε τον υπουργό η θέση… Το μήλο πέφτει κάτω απ’ τη μηλιά. Και είναι χαλασμένο…
Ωραία είναι έτσι, δε νομίζετε; Ας κάνουμε λοιπόν και μεις λίγο παιχνίδι με τις σοφές παροιμίες να ξεδώσουμε κιόλας. Τόσοι και τόσοι παίζουν με σπουδαιότερα και τους λέμε ηγέτες και λειτουργούς. Και αρκετοί, παίζουνε πάντα τον παπά…
Βλέπετε, με όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις… Ας είναι καλά το διαδίκτυο που δίνει δουλειά στους ηλεκτρονικούς κλέφτες και κρεβατοκάμαρα στους παιδεραστές… Λαλούν πολλοί κοκόροι κι αργεί να ξημερώσει… και έχουμε τόση ανάγκη από θετικά παραδείγματα. Όμως, ο διάβολος έχει πολλά ποδάρια… και μας βάζει τρικλοποδιές. Βιαζόμαστε και πολύ. Και, όποιος βιάζεται, σκοντάφτει… Το Φανάρι του Διογένη και το Λυχνάρι του Αλαντίν γίναν ηλεκτρισμός, μα δε βλέπουμε πέρα από τη μύτη μας… Μας ζαλίζει και ο καυτός ήλιος και γέρνουμε στ’ απόσκια. Ο ύπνος τρέφει το παιδί κι ο ήλιος το μοσχάρι… Εμείς, ξέρουμε. Αμπαρώνουμε παιδιά και μοσχάρια και τα τρελαίνουμε. Η τρέλα δεν πάει στα βουνά… Πες μου ποιον έχεις φίλο, να σου πω ποιος είσαι… Φίλο!; Πού να βρεις σήμερα φίλο! Αν οι «φίλοι» μου ήταν φίλοι… θα ήμουν ευτυχής! Τους έχουν φάει οι μανίες… Αν ανακατευτείς με τα πίτουρα σε τρώνε οι κότες… Τρωγόμαστε και μονάχοι μας. Ο διάβολος όταν δεν έχει δουλειά, δέρνει τα παιδιά του. Έτσι, «τη βρίσκει» αυτός. Φρικάρει με τις αναδουλειές. Εμείς παθαίνουμε με τις πολλές δουλειές. Όχι θα κάτσουμε να σκάσουμε για όσους δεν έχουν καμιά. Μη φωνάζετε δυνατά, δεν ακούμε. Α, ναι. Τα παιδιά… τα έχουμε βολέψει. Περιμένουν σειρά στην κρεατομηχανή… Στου υπουργού την πόρτα, όσο θέλεις βρόντα… Ζει στη γυάλα του κι αυτός. Κολυμπάει, κολυμπάει, μα δε βρίσκει στεριά. Όπου να ‘ναι θα βγάλει και λέπια… Από ρόδι βγαίνει αγκάθι κι απ’ αγκάθι ρόδι… Ρόδια και αγκάθια… μπλέκουν τα μπούτια τους… Όμως, το καλό το παλικάρι, ξέρει κι άλλο μονοπάτι… Τα μονοπάτια γίναν πολλά, τα παλικάρια μείναν λίγα. Πάει ο καιρός που… δε σήκωναν μύγα στο σπαθί τους…
Σωκράτης Κοριμέντζας
Δικηγόρος – Συγγραφέας
