Ζούμε σε μια κοινωνία και εννοούμε την παγκόσμια κοινωνία στην οποία επικρατούν, ως επί το πλείστον, οι νόμοι της ζούγκλας. Φυσικά, ο βασικότερος νόμος είναι αυτός στο οποίον επιβιώνει ο δυνατότερος εις βάρος του πιο αδύναμου. Και ενώ μέσα από χιλιετίες εξέλιξης ο άνθρωπος έχει εξευγενιστεί, έχει σμιλευθεί σε ένα βαθμό, εντούτοις οι βασικοί κανόνες δεν έχουν αλλάξει. Και πάλι ο δυνατότερος επιβιώνει εις βάρος του πιο αδύναμου.
Σήμερα βλέπουμε ότι ο κόσμος μας είναι γεμάτος με ανθρώπους που παραπονιούνται ότι χειραγωγούνται. Οι συνωμοσιολόγοι μιλούν για κέντρα εξουσίας που χειραγωγούν τις μάζες, οι “ψαγμένοι” μιλούν για μακροχρόνια συμφέροντα, πολιτικά και οικονομικά που καθορίζουν τις ζωές μας, οι πολιτικοποιμένοι μιλούν για τον τάδε ή τον δείνα πολιτικό που “τα παίρνει” εις βάρος του λαού και τέλος είμαστε κι όλοι εμείς οι υπόλοιποι που παραπονούμαστε για τον κακό μας εργοδότη που μας εκμεταλλεύεται, για τους ανίδεους γονιούς μας που μας χειραγωγούσαν και μας δημιούργησαν παιδικά τραύματα τα οποία καλούμαστε να τα λύσουμε στα 40, στα 50, στα 60 ή και μπορεί να μην το καταφέρουμε ποτέ.
Advertisment
Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν στο άρθρο αυτό, δεν είναι εάν πράγματι συμβαίνουν ή όχι όλα τα παραπάνω φοβερά γεγονότα. Είναι προφανές ότι συμβαίνουν. Το ερώτημα όμως είναι… γιατί συμβαίνουν; Και ακόμα σημαντικότερη ερώτηση… Ποιοι είναι αυτοί που τα κάνουν; Και ποιοι είναι αυτοί που τα ¨παθαίνουν”; Μα η απάντηση φαίνεται να είναι εξίσου προφανής… Εσύ κι εγώ! Εμείς κι Εσείς! Αυτοί και οι Άλλοι! Όλοι χειραγωγούμε – όλοι χειραγωγούμαστε! Όλοι, όταν και στο βαθμό που μπορούσαμε, έχουμε χειραγωγήσει, είτε τα παιδιά μας, είτε τους υπαλλήλους μας, είτε το σύντροφό μας είτε οποιονδήποτε άλλον με οποιονδήποτε τρόπο μπορούσαμε.
Φυσικά, δεν μπορούμε να εξισώσουμε τους πάντες διότι είναι επίσης προφανές ότι δεν είμαστε όλοι ίδιοι αλλά όλοι έχουμε τις ίδιες τάσεις και στο βαθμό που μας έχει επιτρέψει η γνώση ή η άγνοιά μας έχουμε φερθεί ανήθικα και έχουμε εκμεταλλευτεί ανθρώπους ή καταστάσεις.
Η μοναδική λύση στο διαιωνιζόμενο πρόβλημα φαίνεται να είναι μόνο μία… Να ξεριζώσουμε, ο καθένας μας την ανάγκη για έλεγχο, την ανάγκη να χειραγωγούμε. Τη στιγμή που θα το καταφέρουμε, θα απελευθερωθούμε αμέσως από τους δεσμούς των “καταπιεστών” μας.
Advertisment
Το αμέσως επόμενο καλό ερώτημα είναι “Εντάξει, και πως θα το καταφέρω αυτό;” Η απάντηση είναι: Αλλάζοντας τον εαυτό μου στα μικρά και καθημερινά πράγματα. Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι η αναγνώριση της χειραγώγισης. Προφανώς αν δεν γνωρίζουμε κάτι που υπάρχει δεν μπορούμε να το διορθώσουμε. Ας παρατηρήσουμε λοιπόν τον καθημερινό μας εαυτό και όπου βλέπουμε να εκδηλώνεται η δίψα για έλεγχο ας την ανακόπτουμε.
Ας δούμε κάποιες από τις περίφημες φράσεις χειραγώγησης:
– Μην με απογοητεύσεις…. (Σημαίνει: Πρέπει να κάνεις τα πάντα για να με ικανοποιήσεις)
– Κάνε με περήφανο… (Σημαίνει: Δώσ’ τα όλα για να χαρώ εγώ)
– Ξέρω ότι θα τα καταφέρεις… (Σημαίνει: Κοίταξε, το καλό που σου θέλω να μην προδώσεις την εμπιστοσύνη που σου δείχνω)
– Περιμένω πολλά από σένα… (Σημαίνει: Θέλω να κάνεις όλα όσα δεν κατάφερα εγώ ποτέ να κάνω ώστε να ικανοποιηθώ)
– Ξέρω ότι θα κάνεις το σωστό… (Παρεμφερές με το “Ξέρω ότι θα τα καταφέρεις”)
Ας θυμηθούμε τους ρόλους ελέγχου:
– Ο ρόλος του Θύματος (Ο άνθρωπος ελέγχει το περιβάλλον του παραπονούμενος για το πόσο άδικη είναι η ζωή μαζί του)
– Ο ρόλος του τρομοκράτη ( Ο άνθρωπος ελέγχει το περιβάλλον του μέσω του φόβου)
– Ο ρόλος του Ανακριτή (Ο άνθρωπος ελέγχει το περιβάλλον του μέσω της ειρωνίας και των υπονοούμενων)
– Ο ρόλος του απόμακρου (Έλεγχος του περιβάλλοντος δια της απουσίας)
– Ο ρόλος του Κλόουν (Έλεγχος του περιβάλλοντος δια μέσου διαρκών αστείων)
Για να εμβαθύνετε στους ρόλους ελέγχου μπορείτε να διαβάσετε αυτό το άρθρο: Τα 5 Θέατρα Ελέγχου. Εσύ ποιον ρόλο παίζεις;
Τέλος ας δούμε κάποιες συνηθισμένες τεχνικές που χρησιμοποιούμε συνειδητά ή ασυνείδητα:
– Εκμεταλλευόμαστε τη στιγμή κατά την οποία κάποιος είναι αδύναμος για να του αποσπάσουμε κάτι, είτε αυτό είναι αντικείμενο, είτε απλά τη σύμφωνη γνώμη του για κάτι που είναι προς όφελός μας
– Παραποιούμε την αλήθεια για να επιφέρουμε μια κατάσταση προς όφελός μας
– Κάνουμε κάτι απλό, περίπλοκο ώστε να θολώσουμε την κρίση των άλλων
– Εκμεταλλευόμαστε τη θέση ισχύος μας για να πείσουμε
– Εκβιάζουμε συναισθηματικά
– Δημιουργούμε ψευδή διλήμματα
– Επικαλούμαστε τις ενοχές των άλλων για να τους αποσπάσουμε κάτι προς όφελός μας
και πολλά πολλά άλλα…
Κανείς μας δεν είναι αθώος αλλά όλοι μπορούμε να αναλάβουμε την ευθύνη της ζωής μας και της ελευθερίας μας. Και η ελευθερία μας έρχεται μόνο όταν συνειδητοποιούμε ότι ο κόσμος αυτός είναι αντανάκλαση του κόσμου που υπάρχει μέσα μας. Και οτιδήποτε διορθώνουμε στον εσωτερικό μας κόσμο, το διορθώνουμε και στον εξωτερικό. Αυτό σημαίνει ότι όταν ο καθένας μας πάψει να χειραγωγεί, τότε δεν θα μπορεί να χειραγωγείται. Κι αν κανείς δεν θα μπορεί να χειραγωγηθεί, τότε και τα κέντρα εξουσίας, και τα συμφέροντα θα καταρρεύσουν.
Μωυσής
