Τα αντιοξειδωτικά έχουν υπάρξει το επίκεντρο του ενδιαφέροντος πολλές φορές στα media, γεγονός το οποίο έχει οδηγήσει πολύ κόσμο να γνωρίζει τον όρο «Αντιοξειδωτικά» αλλά να μη γνωρίζει ούτε ποιες ουσίες είναι αυτές, ούτε τι ακριβώς κάνουν στον οργανισμό.
Ο όρος αντιοξειδωτικό αναφέρεται σε οποιαδήποτε ουσία η οποία έχει την ικανότητα να προστατεύει τον οργανισμό από μία βιολογική διαδικασία, η οποία είναι γνωστή ως οξείδωση.
Advertisment
Όταν η οξείδωση φτάσει να καταστρέφει την πολύπλοκη δομή του κυττάρου, τότε αυτό ονομάζεται οξειδωτικό στρες.
Όλοι γνωρίζουμε ότι το οξυγόνο είναι απαραίτητο για τη ζωή, αλλά είναι πολλοί αυτοί που δεν ξέρουν ότι το οξυγόνο, σε μία διαφορετική μορφή, είναι πιθανόν η αιτία για σχεδόν όλες τις ασθένειες που προσβάλουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Το πρώτο στάδιο στην εξέλιξη μίας παθολογικής κατάστασης, όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο διαβήτης, το πρόωρο γήρας, προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Η πιο γνωστή μορφή οξυγόνου είναι η Ο2 η οποία είναι απόλυτα ασφαλής και σταθερή. Ωστόσο, όταν αυτή η μορφή διαταραχθεί, το οξυγόνο μπορεί να γίνει πολύ δραστικό, ασταθές και επικίνδυνο για τα κύτταρα. Αυτά τα ιδιαίτερα ασταθή συστατικά παράγονται στον οργανισμό ως υποπροϊόντα του μεταβολισμού και είναι, απλά, άτομα οξυγόνου με ένα μονό ηλεκτρόνιο. Αυτό το μόριο θα προσπαθήσει να βρει τον κατάλληλο δότη για να ζευγαρώσει το μονό ηλεκτρόνιο με αποτέλεσμα να επιτίθεται σε άλλα μόρια όπως αυτά του DNA και της χοληστερόλης. Αυτές οι συνεχής επιθέσεις των ελεύθερων ριζών προκαλούν τη φθορά η οποία προκαλεί τις ασθένειες που περιγράψαμε παραπάνω.
Σε αυτό εδώ το σημείο τα αντιοξειδωτικά αποδεικνύονται ιδιαίτερα χρήσιμα. Στην ουσία λειτουργούν ως ασπίδα προστασίας των κυττάρων. Αντί οι ελεύθερες ρίζες να επιτίθενται στα κύτταρα για να ανακτήσουν το χαμένο τους ηλεκτρόνιο, επιτίθενται στα αντιοξειδωτικά, με αποτέλεσμα τα κύτταρα να παραμένουν άθικτα.
Advertisment
Πολύ σημαντικές αντιοξειδωτικές ουσίες είναι η βιταμίνη C, η βιταμίνη Ε, η βιταμίνη Α, το σελήνιο, η βήτα-καροτίνη, ο ψευδάργυρος, η λουτεΐνη, το συνένζυμο Q10, το λυκοπένιο κτλ.
Το ανθρώπινο σώμα έχει το δικό του σύστημα αντιοξειδωτικής προστασίας, το οποίο αποτελείται από μία ομάδα συστατικών τα οποία παράγονται στο συκώτι. Ωστόσο, εάν αναλογιστούμε ότι κάθε κύτταρο στο σώμα μας δέχεται επίθεση από τις ελεύθερες ρίζες 10.000 φορές την ημέρα, αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για ένα αρκετά φορτωμένο σύστημα. Όταν αυτό το σύστημα υπερφορτωθεί με ελεύθερες ρίζες, χρειάζεται επιπλέον λήψη αντιοξειδωτικών, κάτι που στις μέρες μας είναι δεδομένο λόγω τις μόλυνσης του περιβάλλοντος, του συγχρόνου τρόπου ζωής, του καπνίσματος και της κακής διατροφής.
Τα αντιοξειδωτικά θα πρέπει να λαμβάνονται ως σύμπλεγμα, διότι έχουν συνεργιστική δράση και το ένα αναγεννά και επαναφέρει στη δράση το άλλο. Για παράδειγμα, όταν ένα μόριο βιταμίνης Ε δεχθεί την επίθεση των ελευθέρων ριζών, θα αχρηστευθεί (οξειδωθεί). Τότε έρχεται ένα μόριο βιταμίνης C και το επαναφέρει στη δράση. Με τη σειρά του όμως οξειδώνεται και αυτό αλλά κάποιο άλλο μόριο αντιοξειδωτικού το αναγεννά. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται συνεχώς και αποδεικνύει πόσο σημαντική είναι η επάρκεια των αντιοξειδωτικών στοιχείων στον οργανισμό.
Καρετονοειδή και αρθρίτιδα
Σε πρόσφατη έρευνα ανακαλύφθηκε η στενή σχέση μεταξύ της λήψης καρετονοειδών και της μείωσης του κινδύνου εμφάνισης αρθρίτιδας, γεγονός που ενισχύει τον σημαντικό ρόλο αυτών των συστατικών στην καθημερινή μας διατροφή.
Τα ευρήματα από προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι τα καρετονοειδή που περιέχονται στη διατροφή, οι ουσίες δηλαδή που δίνουν το πορτοκαλί και το κίτρινο χρώμα στα φρούτα και στα λαχανικά, μπορούν και μειώνουν τις φλεγμονές λόγω της ισχυρής αντιοξειδωτικής τους δράσης. Στην ανάλυση που έγινε στο Πανεπιστήμιο του Manchester, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από 25.000 άτομα για να διερευνηθεί η σχέση μεταξύ των καρετονοειδών και του κινδύνου εμφάνισης αρθρίτιδας. Τελικά βρέθηκε ότι τα άτομα που κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες από τις ουσίες Beta-cryptoxanthin και zeaxanthin είχαν μειωμένες πιθανότητες κατά το ήμισυ να εμφανίσουν τη νόσο σε σχέση με άτομα που κατανάλωναν μικρές ποσότητες. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι κάποιες αντιοξειδωτικές ουσίες όπως τα καρετονοειδή Beta-cryptoxanthin και zeaxanthin μαζί με τη βιταμίνη C, μπορούν να προστατέψουν από την ανάπτυξη της νόσου.
Συνεπώς, άτομα με βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό ή άτομα που διαπιστώνουν τα πρώτα συμπτώματα αρθρίτιδας, θα πρέπει να εμπλουτίζουν καθημερινά τη διατροφή τους με καρετονοειδή και βιταμίνη C. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί καταναλώνοντας μεγαλύτερες ποσότητες φρούτων και λαχανικών με ζωηρά χρώματα ή χρησιμοποιώντας συμπληρώματα που περιέχουν αυτές τις ουσίες.
Βιβλιογραφία
Dietary beta-cryptoxanthin and inflammatory polyarthritis: results from a population-based prospective study.
Pattison DJ, Symmons DP, Lunt M, Welch A, Bingham SA, Day NE, Silman AJ.
Arthritis Research Campaign Epidemiology Unit, The University of Manchester, Manchester, United Kingdom.
American Journal of Clinical Nutrition, 2005 Aug;82(2):451-5.
Από την επιστημονική ομάδα της Panax
ETRA PUBLISHNING ©2006
