Στην ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ το “κουρδιστό πορτοκάλι” παρακολουθούμε μια συμμορία Βρετανών νέων που αντιδρά με εξαιρετική βία απέναντι σε άλλες συμμορίες αλλά και σε απλούς πολίτες. Οι κριτικοί είχαν γράψει ότι πρόκειται για μια γλαφυρή κοινωνική σάτιρα του σκηνοθέτη, για το μέλλον της Αγγλίας. Θα αναρωτηθείτε τι σχέση έχουν όλα αυτά με τα δελφίνια; Τα δελφίνια λοιπόν (σύμφωνα με τελευταία έρευνα) ζουν το δικό τους “Κουρδιστό πορτοκάλι”, οργανώνουν συμμορίες και συχνά λύνουν τις διαφορές τους με βία.
Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης ύστερα από μελέτη 5 χρόνων, διαπίστωσαν ότι τα αρσενικά δελφίνια οργανώνουν “συμμορίες”, συνήθως για να προστατεύσουν τα θηλυκά τους από άλλες ομάδες δελφινιών, και αντιδρούν με βία όταν κάποιος “πειράζει” ένα μέλος της συμμορίας. Επίσης τα θαλάσσια θηλαστικά αυτά, ζουν σε “ανοικτές” και όχι σε “κλειστές” κοινωνίες και η συμπεριφορά τους δεν έχει καμία σχέση με τη συμπεριφορά όλων των άλλων θηλαστικών του πλανήτη, παρά μόνο με τον άνθρωπο.
Advertisment
Οι σχέσεις μεταξύ των δελφινιών, κατά τους επιστήμονες, θυμίζουν περισσότερο τα πολύπλοκα δίκτυα της μαφίας, παρά την κάθετη ιεραρχία των χιμπατζήδων ή των λιονταριών. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι τα -γνωστά για την εξυπνάδα τους- δελφίνια ζουν σε μια “ανοικτή κοινωνία”, χωρίς να προστατεύουν μία συγκεκριμένη περιοχή. Αντίθετα, σχηματίζουν συμμαχίες, “συμμορίες” που κάνουν μακρινά ταξίδια, όπου συχνά συναντούν ξένα δελφίνια, απέναντι στα οποία υιοθετούν διάφορες στρατηγικές ομαδικής άμυνας και επίθεσης.
Η κάθε συμμορία των δελφινιών είναι ξεχωριστή. Οι επιστήμονες τις χώρισαν σε 3 μεγάλες κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία, είναι η συμμορία που αποτελείται μέχρι και από 5 αρσενικά δελφίνια που “συνοδεύουν” γόνιμα θηλυκά. Τα αρσενικά δεν επιτρέπουν το φλερτ σε κανένα άλλο δελφίνι που δεν ανήκει στη συμμορία, και του επιτίθενται βιαίως όταν συμβεί κάτι τέτοιο. Η δεύτερη κατηγορία αφορά σε ποιο μακροχρόνιες και πιο πολύ δεμένες συμμορίες. Διαρκεί μέχρι και 15 χρόνια. Η ομάδα φτάνει έως 14 μέλη. Πρόκειται για αρσενικά που κάνουν επιθέσεις σε άλλες ομάδες δελφινιών για να “κλέψουν” τα ξένα θηλυκά ή να αμυνθούν από τις επιθέσεις των ξένων αρσενικών. Η τρίτη κατηγορία έχει να κάνει με ολόκληρες στρατιές μικρών συμμοριών που έχουν συμμαχήσει μεταξύ τους. Οι επιστήμονες παρατήρησαν επικές και εξαιρετικά βίαιες μάχες ανάμεσα σε τέτοιες στρατιές, με δεκάδες δελφίνια να σπαράσσονται μεταξύ τους.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής δρ Ρίτσαρντ Κόνορ, τα δελφίνια πρέπει να είναι «απίστευτα έξυπνα» για να λειτουργούν σε ένα τέτοιο είδος ανοικτής κοινωνίας, όπου συχνά συναντούν ξένα άτομα του είδους τους και συνεχώς πρέπει να “αποφασίζουν” αν έχουν να κάνουν με εχθρό ή φίλο, αντιδρώντας ανάλογα. “Η κυρίαρχη ιδέα για την εξέλιξη των πραγματικά μεγάλων εγκεφάλων (σ.σ. όπως του ανθρώπου) είναι ότι προκλήθηκε από τις πολύπλοκες κοινωνικές σχέσεις”
Advertisment
Μόνο οι άνθρωποι και τα δελφίνια έχουν βρεθεί να αναπτύσσουν τόσο πολύπλοκες συμμαχίες αρσενικών στο πλαίσιο του κοινωνικού δικτύου τους. Φαινομενικά και άλλα είδη, όπως οι χιμπατζήδες, συγκροτούν συμμαχίες αρσενικών για να υπερασπιστούν το έδαφος και τα θηλυκά της κοινότητάς τους. Όμως τα δελφίνια, αντίθετα με τους χιμπατζήδες, δεν υπερασπίζονται κάποια συγκεκριμένη “κλειστή” επικράτεια, αλλά ζουν σε περιοχές με συνεχώς μεταβαλλόμενα σύνορα. Παράλληλα, οι ομάδες τους δεν είναι εξίσου “κλειστές” και ιεραρχικές όπως των χιμπατζήδων, αλλά οι συμμαχίες και η σύνθεσή τους συνεχώς αλλάζουν.
Σε καμία άλλη κοινωνία θηλαστικών, όπως δήλωσε ο Ρ. Κόνορ, δεν υπάρχει αυτή η συνεχής εναλλαγή ρόλων μεταξύ εχθρών και φίλων και αυτή η “πλαστικότητα” στις μεταξύ τους σχέσεις. Μόνο οι ελέφαντες πλησιάζουν κάπως τα δελφίνια στην ικανότητα να δημιουργούν φιλικές σχέσεις με άγνωστα άτομα του είδους τους, πέρα από τη δική τους κοινότητα. Η ικανότητα αυτή των δελφινιών -όπως και των ανθρώπων- πιστεύεται ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διόγκωση του εγκεφάλου τους και στην αύξηση της εξυπνάδας τους.
