Από το βιβλίο του Don Miguel Ruiz ”Οι Τέσσερις Συμφωνίες”-Εκδόσεις Διόπτρα
Γι’ αυτό αντιστέκονται οι άνθρωποι στη ζωή… Το να είναι ζωντανοί είναι ο μεγαλύτερος τους φόβος. Δεν είναι ο θάνατος ο πιο μεγάλος μας φόβος, αλλά το ρίσκο της ζωής: ο κίνδυνος να είμαστε ζωντανοί και να εκφράζουμε την αληθινή μας φύση. Το να είμαστε ο εαυτός μας — να ποιος είναι ο φόβος μας.
Advertisment
Έχουμε μάθει να ζούμε προσπαθώντας να ικανοποιήσουμε τις απαιτήσεις των άλλων. Έχουμε μάθει να ζούμε βάσει ξένων αντιλήψεων από φόβο ότι δεν θα γίνουμε αποδεκτοί ή άξιοι της αγάπης κάποιου άλλου.
Κατά τη διάρκεια της εξημέρωσης σχηματίζουμε μια εικόνα της τελειότητας, την οποία κάνουμε πρότυπο μας. Δημιουργούμε αυτή την εικόνα του πώς θα έπρεπε να είμαστε ώστε να γίνουμε αποδεκτοί από όλους. Θέλουμε κυρίως να ευχαριστήσουμε αυτούς που μας αγαπούν: τη Μαμά και τον Μπαμπά, τα αδέλφια, το δάσκαλο, τον ιερέα. Προσπαθώντας να είμαστε αντάξιοι τους, πλάθουμε μια εικόνα τελειότητας, που όμως δεν μας ταιριάζει. Πλάθουμε αυτή την εικόνα, αλλά είναι μια εικόνα πλαστή. Ποτέ δεν θα καταφέρουμε να γίνουμε τέλειοι από αυτή την άποψη — ποτέ!
Ως ατελείς, λοιπόν, απορρίπτουμε τον εαυτό μας. Και το επίπεδο της αυτοαπόρριψης εξαρτάται από το πόσο αποτελεσματικοί ήταν οι ενήλικοι που βάλθηκαν να διαλύσουν την ακεραιότητα μας. Μετά την εξημέρωση, δεν έχει σημασία το αν είμαστε άξιοι για κάποιον άλλον. Δεν είμαστε αρκετά άξιοι για τον εαυτό μας, επειδή δεν ταιριάζουμε με την εικόνα της τελειότητας που εμείς οι ίδιοι πλάσαμε.
Advertisment
Δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας, επειδή δεν είναι αυτό που θα θέλαμε να είναι ή μάλλον αυτό που πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να είναι. Δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας που δεν είναι τέλειος.
Ξέρουμε ότι δεν είμαστε εκείνο που, υποτίθεται, θα έπρεπε να είμαστε κι έτσι νιώθουμε κίβδηλοι και ανειλικρινείς. Πασχίζουμε να κρυφτούμε, παριστάνοντας κάτι που δεν είμαστε. Το αποτέλεσμα είναι να αισθανόμαστε μη αυθεντικοί και να φοράμε κοινωνικές μάσκες για να μην μπορεί να το αντιληφθεί αυτό ο περίγυρος μας. Τρέμουμε στην ιδέα ότι κάποιος ίσως καταλάβει ότι δεν είμαστε αυτό που δείχνουμε. Επίσης, κρίνουμε τους άλλους βάσει της δικής μας εικόνας περί τελειότητας και, φυσικά, αποδεικνύονται κι εκείνοι ατελείς.
Ταπεινώνουμε τους εαυτούς μας μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουμε τους άλλους. Συχνά βλάπτουμε ακόμη και το ίδιο μας το σώμα, ώστε να γίνουμε αποδεκτοί. Βλέπουμε εφήβους να παίρνουν ναρκωτικά για να μην τους απορρίψουν οι συνομήλικοι τους. Δεν συνειδητοποιούν πως το πρόβλημα είναι ότι δεν αποδέχονται οι ίδιοι τον εαυτό τους.
Απορρίπτουν τον εαυτό τους επειδή δεν είναι ό,τι παριστάνουν ότι είναι. Επιθυμούν να είναι κάπως κι επειδή δεν είναι, κουβαλούν μέσα τους το φορτίο της ντροπής και της ενοχής. Οι άνθρωποι τιμωρούν αδιάκοπα τον εαυτό τους, επειδή δεν είναι αυτό που πιστεύουν ότι θα έπρεπε να είναι. Γίνονται αυτοκαταστροφικοί και χρησιμοποιούν και άλλους ανθρώπους ως μέσα για την καταστροφή τους.
Κανείς, όμως, δεν μπορεί να μας κακοποιήσει όσο ο ίδιος μας ο εαυτός— και αυτό το πετυχαίνουν ο Κριτής, το Θύμα και το σύστημα των πεποιθήσεων μας. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν άνθρωποι που έπεσαν θύματα κακοποίησης από τον σύζυγο, τη μητέρα ή τον πατέρα τους, αλλά γνωρίζουμε καλά ότι εμείς οι ίδιοι έχουμε κακοποιήσει πολύ περισσότερο τον εαυτό μας.
Ο Κριτής μέσα μας είναι ο πιο ανελέητος που υπήρξε ποτέ. Αν κάνουμε ένα λάθος μπροστά σε άλλους, προσπαθούμε να το αρνηθούμε και να το συγκαλύψουμε. Μόλις, όμως, βρεθούμε μόνοι, ο Κριτής βγαίνει στην επιφάνεια φέρνοντας μαζί του και την ενοχή, κι εμείς νιώθουμε ηλίθιοι, ανίκανοι, απορριπτέοι.
Κανείς δεν σας έχει κακοποιήσει ποτέ τόσο όσο έχετε κακοποιήσει εσείς τον εαυτό σας. Και το όριο κακοποίησης του εαυτού σας ισούται με το όριο που θα επιτρέπατε σε κάποιον άλλον να φτάσει. Αν κάποιος σας κακοποιεί λίγο περισσότερο απ’ ό,τι κακοποιείτε εσείς τον εαυτό σας, το πιθανότερο είναι ότι θα διακόψετε τη σχέση με αυτό το άτομο. Αν, όμως, κάποιος σας κακοποιεί πιο λίγο απ’ ό,τι κακοποιείτε εσείς τον εαυτό σας, θα είστε πρόθυμοι να διατηρήσετε αιώνια αυτή τη σχέση.
Αν κακοποιείτε υπερβολικά τον εαυτό σας, μπορείτε να ανεχτείτε ακόμα και κάποιον που σας φέρεται βίαια, σας χτυπάει και σας εξευτελίζει. Γιατί; Επειδή το σύστημα των πεποιθήσεων σας λέει: “Το αξίζω. Αυτός/ή μου κάνει χάρη που είναι μαζί μου. Δεν αξίζω ούτε την αγάπη ούτε το σεβασμό κανενός”.
Νιώθουμε την ανάγκη να είμαστε αποδεκτοί κι αγαπητοί από τους άλλους, αλλά δεν μπορούμε να δεχτούμε και να αγαπήσουμε τον εαυτό μας.
Όσο περισσότερο αγαπάμε τον εαυτό μας, τόσο λιγότερο τον κακοποιούμε. Η αυτοκακοποίηση προέρχεται από την απόρριψη του εαυτού και αυτή με τη σειρά της προέρχεται από μια εικόνα του τέλειου που ποτέ δεν μπορούμε να φτάσουμε. Το πρότυπο της τελειότητας που έχουμε δημιουργήσει είναι ο λόγος για τον οποίο απορρίπτουμε τον εαυτό μας — ο λόγος για τον οποίο δεν αποδεχόμαστε ούτε τον εαυτό μας ούτε τους άλλους όπως πραγματικά είναι.
