Άρθρο του Eric Nelson
Ύστερα από περισσότερες από 3 δεκαετίες έρευνας σχετικά με τις δυνατότητες της ανθρώπινης συνειδητότητας, ο ερευνητής Dean Radin είναι πεπεισμένος ότι αυτό που οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε «υπερφυσικά» φαινόμενα τελικά είναι απολύτως φυσιολογικά – μια ιδέα που καλλιεργείται εδώ και για αιώνες, αλλά ίσως τελικά άρχισε να αποδίδει καρπούς.
Advertisment
Κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνέντευξής του, ο επικεφαλής ερευνητής του Ινστιτούτου Νοητικών Επιστημών δήλωσε τα εξής: «Η συνειδητότητα αφορά εν μέρει την πράξη της επίγνωσης, η οποία είναι τόσο προφανής που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το συζητούν καν. Από την άλλη πλευρά όμως, από τη στιγμή που η επίγνωση γίνει αντιληπτή, κάποιες από τις ιστορίες που είναι γραμμένες ως αλληγορίες, παραμύθια ή θρησκευτικές ιστορίες αρχίζουν να φαίνονται λίγο πιο αληθοφανείς. Αν καταλαβαίναμε πραγματικά τη φύση του νου, τότε τα πράγματα που θεωρούμε θαύματα θα γίνονταν πιο κατανοητά».
Προς το τέλος του 19ου αιώνα, η θρησκευτική μεταρρυθμίστρια Mary Baker Eddy έφτασε στο ίδιο συμπέρασμα περιγράφοντας τέτοια φαινόμενα ως εξής: «Όσα [θεωρούνται] θεϊκά, θα πρέπει να εξηγηθούν ανθρωπίνως».
Παρά το γεγονός ότι διαφέρουν σημαντικά τόσο στο υπόβαθρο όσο και στη μεθοδολογία τους, ο Radin επιμένει, όπως άλλωστε και η Eddy, ότι οποιαδήποτε υπόθεση ως προς τη φύση της πραγματικότητας και των δυνατοτήτων του ανθρώπινου νου πρέπει να ελεγχθεί. Για την Eddy, αυτό περιελάμβανε μια εμπεριστατωμένη μελέτη και την ενδεχόμενη αναπαραγωγή των θεραπειών που περιγράφονται στη Βίβλο και ιδίως στην Καινή Διαθήκη – μια μέθοδος προσευχής την οποία η ίδια ήταν σε θέση να διδάξει και στους άλλους. Από την άλλη πλευρά, ο Radin περιορίζει την έρευνά του σε μεγάλο βαθμό στα ψυχικά φαινόμενα που μπορούν να παρατηρηθούν πιο εύκολα μέσα σε ένα εργαστηριακό περιβάλλον – φαινόμενα όπως η τηλεπάθεια, η διόραση, η πρόγνωση και η ψυχοκίνηση.
Advertisment
Αυτό δεν σημαίνει ότι η ίδια η προσευχή δεν μπορεί να μελετηθεί στο εργαστήριο, αλλά σίγουρα είναι πολύ πιο δύσκολο.
Σε μια μελέτη, ο Radin και οι συνεργάτες του προσπάθησαν να καθορίσουν αν η προσευχή αποτελεί ένα είδος «θεραπείας εξ αποστάσεως» ή αν είναι αποτελεσματική στη θεραπεία χειρουργικών τραυμάτων. Αυτό που ανακάλυψαν ήταν ότι όσο περισσότερο πίστευαν οι συμμετέχοντες σε αυτή τη θεραπεία εξ αποστάσεως, τόσο το χειρότερο ήταν το αποτέλεσμα. Διαπίστωσαν επίσης ότι όσο περισσότερο οι ίδιοι θεραπευτές πίστευαν στις δυνατότητες τους, τόσο χειρότερα αποτελέσματα είχαν πάνω στους συμμετέχοντες.
Μήπως αυτό σημαίνει ότι η προσευχή δεν είναι αποτελεσματική; Ο Radin κάνει τις παρακάτω εκτιμήσεις:
«Στη μελέτη κάθε νοητικού ή ιατρικού προβλήματος, όλα αυτά τα χρόνια τα πρωτόκολλα δεν περιελάμβαναν αυτό τον έλεγχο σε σχέση με τη συγκεκριμένη μορφή προσευχής. Αυτή ήταν μια απόφαση στρατηγικής σημασίας, διότι δεν θέλαμε [για παράδειγμα] να υπάρξει διαμάχη ανάμεσα σε χριστιανούς και μουσουλμάνους, γι’ αυτό λοιπόν έχουμε μια μεγάλη ποικιλία από διαφορετικά είδη θεραπευτών που εμπλέκονται στη θεραπεία ενός συγκεκριμένου άτομου. Αυτό είναι λογικό από κοινωνικοπολιτικής πλευράς, αλλά από επιστημονικής πλευράς δεν έχει ιδιαίτερο νόημα, διότι, κατά κάποιο τρόπο, δεν περιλαμβάνουμε μόνο μήλα και πορτοκάλια, αλλά ενδεχομένως φρούτα και λαχανικά».
Για τον Radin, τα αποτελέσματα μιας από τις προηγούμενες μελέτες του είναι πιο χρήσιμα – μια μελέτη στην οποία εξετάστηκαν μόνο οι επιδράσεις των προθέσεων ενός ατόμου προς κάποιο άλλο χωρίς να μετρηθεί αν υπήρξε ταυτόχρονα και θεραπεία.
Ο Radin αναφέρει: «Κατ’ αρχάς απλώς θέλαμε να δούμε αν όταν ένα άτομο σκέφτεται κάποιο άλλο υπάρχουν αλλαγές στο σώμα του δέκτη, γιατί αν δεν υπάρχουν τότε η πιθανότητα να μπορεί ένα άτομο να θεραπεύσει κάποιο άλλο είναι πολύ μικρή».
Στο τέλος, αυτό που διαπίστωσαν ο Radin και οι συνεργάτες του ήταν ότι στην πραγματικότητα υπήρχε ένας πολύ ισχυρός συσχετισμός ανάμεσα στον αποστολέα και τον παραλήπτη.
Ο Radin συνεχίζει λέγοντας: «Τουλάχιστον μπορούμε να πούμε ότι γνωρίζουμε πως οι προθέσεις ενός ατόμου μπορούν να επηρεάσουν σωματικά ένα άλλο και αν είμαστε τυχεροί θα καταφέρει και να το θεραπεύσει».
Από την άλλη πλευρά η Eddy, η οποία ίδρυσε τη Χριστιανική Επιστήμη, θεωρεί ότι το ίδιο το ανθρώπινο μυαλό είναι λιγότερο θεραπευτικό και ότι είναι μεγαλύτερη η ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε και να αποδεχόμαστε τη γνώση και την έμπνευση που δίδεται από ένα μοναδικό θεϊκό Νου ή Πνεύμα.
Στο βιβλίο της «Science and Health» γράφει τα εξής: «Πολλοί φαντάζονται ότι τα θεραπευτικά φαινόμενα στη Χριστιανική Επιστήμη παρουσιάζουν μόνο μία φάση της δράσης του ανθρώπινου νου, η οποία με κάποιον ανεξήγητο τρόπο καταλήγει στη θεραπεία της νόσου. Αντιθέτως, η Χριστιανική Επιστήμη εξηγεί ορθολογικά ότι όλες οι άλλες παθολογικές καταστάσεις είναι καρποί της ανθρώπινης πίστης στην ύλη – μιας πίστης στη λειτουργία όχι του Πνεύματος αλλά του ανθρώπινου μυαλού που δίνει προτεραιότητα στην Επιστήμη».
Παρ’ όλο που υπάρχουν πολλοί επιστήμονες που αγανακτούν βλέποντας τη χρήση της λέξης «επιστήμη» από την Eddy και ιδιαιτέρως μέσα σε ένα θρησκευτικό πλαίσιο, ο Radin έχει συναντήσει παρόμοια εμπόδια από εκείνους που θεωρούν τη δουλειά του εκτός επιστήμης.
Στο πρόσφατα δημοσιευμένο βιβλίο του «Supernormal: Science, Yoga, and the Evidence for Extraordinary Psychic Abilities» γράφει τα εξής: «Στη Δύση η απλή ύπαρξη ψυχικών φαινομένων παραμένει ένα επίμαχο θέμα. Από θρησκευτικής πλευράς, στο πλαίσιο των ιουδαιο-χριστιανικο-ισλαμικών παραδόσεων, μόνο ο Θεός (ή οι επίλεκτοί του) επιτρέπεται να κάνουν θαύματα….Και από επιστημονικής πλευράς, υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη παραδοχή ότι αυτά τα φαινόμενα δεν μπορούν να υπάρχουν, διότι παραβιάζουν μία ή περισσότερες επιστημονικές αρχές».
Ίσως η πιο περιχαρακωμένη από αυτές τις αρχές είναι η υπόθεση ότι η ύπαρξη βασίζεται στην ύλη. Όταν ρωτήθηκε αν θα μπορούσε να φανταστεί κανείς μια εποχή όπου θα βλέπαμε τους εαυτούς μας λιγότερο ως ύλη και περισσότερο ως πνεύμα, ο Radin απάντησε θετικά.
Και συμπληρώνει: «Το ερώτημα είναι πότε θα συμβεί αυτό; Μήπως την επόμενη εβδομάδα ή σε 500 χρόνια από τώρα; Δεν νομίζω φυσικά ότι θα είναι την επόμενη εβδομάδα. Η επένδυση στον τομέα της ιατρικής και της επιστήμης έχει ενσωματωμένο ένα τεράστιο ποσοστό αδράνειας και γι’ αυτό είναι απίθανο να αλλάξει σύντομα. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι θα έρθει η στιγμή που θα ανακαλύψουμε ότι η θεραπεία και η ιατρική νου-σώματος θα οδηγηθεί όντως περισσότερο προς τον νου κι όχι προς στο σώμα; Δεδομένης της έρευνάς μας σχετικά με τις αλληλεπιδράσεις νου – ύλης, θα έλεγα ότι μπορούμε».
Αν και οι θεραπείες που η Eddy περιέγραψε κάποτε ως «όχι υπερφυσικές, αλλά εξαιρετικά φυσικές» δεν έχουν ακόμη εξηγηθεί επαρκώς, τουλάχιστον από την συμβατική επιστημονική πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι όπως ο Dean Radin που έχουν πρόθεση να συνεχίσουν την προσπάθεια.
«Είναι σαφές ότι σε ορισμένες μορφές ενέργειας ή θεραπείας εξ αποστάσεως πράγματι κάτι συμβαίνει», δηλώνει ο Radin. «Σε αυτό το σημείο δεν καταλαβαίνουμε πραγματικά τι είναι αυτό που συμβαίνει. Δεν ξέρουμε πώς συμβαίνει. Πρόκειται όμως για κάτι αρκετά ξεκάθαρο για μένα και για τους περισσότερους από τους συναδέλφους μου που έχουν κάνει παρόμοιες έρευνες».
