Άρθρο του διακεκριμένου Μοριακού Βιολόγου και Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Wake Forest University School of Medicine Δρ Robert Lanza
Μετά τον θάνατο ενός παλιού του φίλου, τα λόγια του Albert Einstein ήταν τα εξής: «Τώρα ο Besso έχει φύγει από αυτόν τον παράξενο κόσμο λίγο πιο πριν από εμένα. Αυτό δεν σημαίνει τίποτα. Άνθρωποι σαν κι εμάς… γνωρίζουν ότι ο διαχωρισμός ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον είναι μόνο μια πεισματικά επίμονη ψευδαίσθηση». Καινούρια στοιχεία υποδηλώνουν ότι ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είχε δίκιο – ο θάνατος αποτελεί όντως μια ψευδαίσθηση.
Advertisment
Ο κλασσικός τρόπος σκέψης βασίζεται στην πεποίθηση ότι αποτελούμε έναν αντικειμενικό παρατηρητή του κόσμου και μια ανεξάρτητη ύπαρξη. Αλλά ένας μεγάλος κατάλογος πειραμάτων έχει δείξει ακριβώς το αντίθετο. Πιστεύουμε ότι η ζωή είναι απλώς η δραστηριότητα του άνθρακα και μία ανάμιξη των μορίων – ζούμε για λίγο και στη συνέχεια γινόμαστε χώμα.
Πιστεύουμε στον θάνατο επειδή έχουμε μάθει ότι θα πεθάνουμε. Και φυσικά, επειδή εμείς οι ίδιοι συνδεόμαστε με το σώμα μας το οποίο γνωρίζουμε ότι είναι θνητό. Κι εδώ τελειώνει η ιστορία. Αλλά ο Βιοκεντρισμός – μια νέα θεωρία των πάντων – μας λέει ότι ο θάνατος ίσως να μην είναι το τελικό συμβάν όπως νομίζουμε. Περιέργως, αν προσθέσετε τη ζωή και τη συνείδηση στην εξίσωση, θα μπορέσετε να εξηγήσετε μερικούς από τους μεγαλύτερους γρίφους της επιστήμης. Για παράδειγμα, γίνεται σαφές γιατί ο χώρος και ο χρόνος – ακόμη και οι ιδιότητες της ίδιας της ύλης – εξαρτώνται από τον παρατηρητή. Γίνεται επίσης σαφές γιατί οι νόμοι, οι δυνάμεις και οι σταθερές του Σύμπαντος φαίνεται ότι είναι τελειοποιημένα έτσι ώστε να υποστηρίξουν την ύπαρξη της ζωής.
Μέχρι να αναγνωρίσουμε το Σύμπαν μέσα στο μυαλό μας, οι προσπάθειές μας να κατανοήσουμε την πραγματικότητα θα παραμείνουν ένας δρόμος που οδηγεί στο πουθενά.
Advertisment
Σκεφτείτε τον καιρό έξω: βλέπετε τον ουρανό μπλε, αλλά τα κύτταρα του εγκεφάλου σας θα μπορούσαν να τροποποιηθούν ώστε ο ουρανός να φαίνεται πράσινος ή κόκκινος. Στην πραγματικότητα, με μια μικρή γενετική τροποποίηση θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να κάνουμε οτιδήποτε είναι κόκκινο να δονείται ή να κάνει θόρυβο. Νομίζετε ότι έξω έχει φως, αλλά τα κυκλώματα του εγκεφάλου σας θα μπορούσαν να αλλάξουν έτσι ώστε να σας φαίνεται ότι υπάρχει σκοτάδι. Νομίζετε ότι νιώθετε ζέστη και υγρασία, αλλά ένας τροπικός βάτραχος θα νιώθει κρύο και ξηρασία. Η ίδια λογική ισχύει σχεδόν για τα πάντα. Σημαντική λεπτομέρεια: αυτά που βλέπετε δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν χωρίς τις αισθήσεις σας.
Στην πραγματικότητα, δεν μπορείτε να δείτε τίποτα μέσα από το οστό που περιβάλλει τον εγκέφαλό σας. Τα μάτια σας δεν αποτελούν πύλες προς τον έξω κόσμο. Οτιδήποτε βλέπετε και βιώνετε αυτή τη στιγμή – ακόμα και το σώμα σας – είναι μια δίνη πληροφοριών μέσα στο μυαλό σας. Σύμφωνα με τον Βιοκεντρισμό, ο χώρος και ο χρόνος δεν είναι τα σκληρά, ψυχρά αντικείμενα που σκεφτόμαστε. Κουνήστε το χέρι σας στο αέρα – αν απομακρύνετε τα πάντα, τι απομένει; Τίποτα απολύτως. Το ίδιο ισχύει και για τον χρόνο. Ο χώρος και ο χρόνος αποτελούν απλώς τα εργαλεία για να συνυπάρχουν τα πάντα.
Σκεφτείτε το περίφημο πείραμα των 2 σχισμών. Όταν οι επιστήμονες παρακολουθούν το πέρασμα των σωματιδίων μέσα από 2 σχισμές τοποθετημένες παράλληλα, τα σωματίδια συμπεριφέρονται σαν σφαίρες και περνούν μέσα από τη μια ή την άλλη σχισμή. Αν όμως δεν τα παρακολουθούν, δρουν σαν κύμα και μπορούν να περάσουν μέσα από τις 2 σχισμές ταυτόχρονα. Πώς λοιπόν μπορεί ένα σωματίδιο να αλλάξει τη συμπεριφορά του ανάλογα με το αν το παρακολουθούμε ή όχι; Η απάντηση είναι απλή – η πραγματικότητα είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει τη συνείδησή μας.
Σκεφτείτε επίσης την περίφημη αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg. Αν υπάρχει πραγματικά ένας άλλος κόσμος εκεί έξω με τα σωματίδια απλώς να περιφέρονται τριγύρω, τότε θα ήμασταν σε θέση να μετρήσουμε όλες τις ιδιότητές τους. Αυτό όμως δεν γίνεται. Για παράδειγμα, η ακριβής τοποθεσία ενός σωματιδίου και η ταχύτητά του δεν μπορούν να μετρηθούν ταυτόχρονα. Γιατί λοιπόν επηρεάζει τα σωματίδια αυτό που έχετε αποφασίσει να μετρήσετε; Και πώς μπορούν ζεύγη πεπλεγμένων σωματιδίων να συνδέονται στιγμιαία στις αντίθετες πλευρές του γαλαξία σαν να μην υπάρχει χώρος και χρόνος; Και πάλι, η απάντηση είναι απλή: επειδή δεν βρίσκονται απλώς «εκεί έξω» – ο χώρος και ο χρόνος είναι εργαλεία που έχει κατασκευάσει το μυαλό μας.
Ο θάνατος δεν υπάρχει σε έναν άχρονο κι άχωρο κόσμο. Αθανασία δεν σημαίνει αέναη ύπαρξη στον χρόνο, αλλά είναι κάτι που βρίσκεται συνολικά έξω από τον χρόνο.
Επίσης, ο γραμμικός τρόπος σκέψης σχετικά με τον χρόνο είναι ασυμβίβαστος και με άλλα πρόσφατα πειράματα. Το 2002, οι επιστήμονες απέδειξαν ότι τα σωματίδια του φωτός, τα φωτόνια, γνώριζαν εκ των προτέρων πώς θα δρούσαν τα μακρινά δίδυμα φωτόνιά τους στο μέλλον. Εξέτασαν την επικοινωνία ανάμεσα στα ζεύγη φωτονίων αφήνοντας ένα φωτόνιο να ολοκληρώσει το ταξίδι του – έπρεπε να αποφασίσει αν θα είναι κύμα ή σωματίδιο. Οι ερευνητές αύξησαν την απόσταση που έπρεπε να διανύσει το άλλο φωτόνιο προκειμένου να καταλήξει στον δικό του παρατηρητή.
Ωστόσο, αποφάσισαν να προσθέσουν μια συσκευή κωδικογράφησης οπτικοακουστικών σημάτων για να το εμποδίσουν από το να μετατραπεί σε σωματίδιο. Κατά κάποιο τρόπο, το πρώτο σωματίδιο γνώριζε τι σκόπευε να κάνει ο παρατηρητής πριν αυτό συμβεί – και μάλιστα ανάμεσα σε αποστάσεις σαν να μην υπήρχε χώρος ή χρόνος στο ενδιάμεσο. Δηλαδή αποφάσισε να μην γίνει σωματίδιο πριν καν το δίδυμό του σωματίδιο συναντήσει ακόμη την συσκευή. Δεν έχει σημασία ο τρόπος που οργανώθηκε το πείραμα. Ο νους και οι γνώσεις μας είναι το μόνο πράγμα που καθορίζει το πώς συμπεριφέρονται τα σωματίδια. Τα πειράματα επιβεβαιώνουν διαρκώς αποτελέσματα που εξαρτώνται από τον παρατηρητή.
Σας φαίνεται παράξενο; Εξετάστε ένα άλλο πείραμα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο υψηλού κύρους επιστημονικό περιοδικό «Science» (Jacques et al, 315, 966, 2007). Επιστήμονες στη Γαλλία τοποθέτησαν φωτόνια σε μια συσκευή και απέδειξαν ότι αυτό που έκαναν θα μπορούσε να αλλάξει αναδρομικά κάτι που έχει ήδη συμβεί στο παρελθόν. Καθώς τα φωτόνια περνούσαν ανάμεσα από ένα πιρούνι στη συσκευή, έπρεπε να αποφασίσουν αν θα συμπεριφερθούν ως σωματίδια ή ως κύματα όταν συναντούν έναν διαχωριστή δέσμης. Αργότερα – δηλαδή αφού τα φωτόνια πέρασαν ανάμεσα από το πιρούνι – ο πειραματιστής είχε τη δυνατότητα να ανοίξει και να κλείσει τυχαία έναν δεύτερο διαχωριστή δέσμης. Αποδείχτηκε ότι αυτό που αποφάσιζε ο παρατηρητής τη συγκεκριμένη στιγμή προσδιόριζε αυτό που όντως έκανε το σωματίδιο στο παρελθόν. Εκείνη τη στιγμή, ο πειραματιστής επέλεξε το παρελθόν του.
Φυσικά, όλοι ζούμε στον ίδιο κόσμο. Οι επικριτές όμως, υποστηρίζουν ότι αυτή η συμπεριφορά περιορίζεται στον μικρόκοσμο. Ωστόσο, αυτή η άποψη της ύπαρξης «δύο κόσμων» (δηλαδή ενός συνόλου φυσικών νόμων για τα μικροσκοπικά αντικείμενα κι ενός άλλου για το υπόλοιπο Σύμπαν συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων) δεν έχει καμία λογική βάση και τίθεται υπό αμφισβήτηση σε εργαστήρια σε όλο τον κόσμο. Δύο χρόνια πριν, οι ερευνητές δημοσίευσαν ένα έγγραφο στο περιοδικό «Nature» (Jost et al, 459, 683, 2009) το οποίο έδειχνε ότι η κβαντική συμπεριφορά επεκτείνεται και στην καθημερινή σφαίρα.
Οι επιστήμονες ανακάτεψαν ζεύγη δονούμενων ιόντων προκειμένου οι φυσικές τους ιδιότητες να παραμένουν συνδεδεμένες ακόμα κι όταν χωρίζονταν από μεγάλες αποστάσεις («αλλόκοτη δράση από απόσταση», όπως το έθεσε ο Αϊνστάιν). Άλλα πειράματα με τεράστια μόρια που ονομάζονται φουλερένια (buckyballs) έδειξαν επίσης ότι η κβαντική πραγματικότητα εκτείνεται και πέρα από τον μικρόκοσμο. Το 2005, κρύσταλλοι διττανθρακικού καλίου (KHC03) παρουσίασαν ζώνες εμπλοκής ύψους μισής ίντσας και κβαντική συμπεριφορά σε αντικείμενα ανθρώπινης κλίμακας.
Κι ενώ σε γενικές γραμμές απορρίπτουμε την ύπαρξη πολλαπλών Συμπάντων όπως για παράδειγμα αυτών που προβάλλονται στη σειρά «Star Trek» ως τίποτα άλλο παρά καθαρή μυθοπλασία, αποδεικνύεται ότι εδώ υπάρχει κάτι παραπάνω από ένα μικρό μέρος επιστημονικής αλήθειας. Μια γνωστή πτυχή της κβαντικής φυσικής είναι ότι οι παρατηρήσεις δεν μπορούν να προβλεφθούν απολύτως. Αντιθέτως, υπάρχει μια σειρά από πιθανές παρατηρήσεις, η καθεμιά με διαφορετική πιθανότητα.
Η επικρατούσα θεωρία, δηλαδή η ερμηνεία ύπαρξης «πολλών κόσμων», αναφέρει ότι κάθε μία από αυτές τις πιθανές παρατηρήσεις αντιστοιχεί σε ένα διαφορετικό Σύμπαν («Πολυσύμπαν»). Υπάρχει ένας άπειρος αριθμός Συμπάντων και κάθε τι που θα μπορούσε ενδεχομένως να συμβεί συμβαίνει σε ορισμένα Σύμπαντα. Ο θάνατος δεν υπάρχει σε καμία λογική σε αυτές τις θεωρίες. Όλα τα πιθανά Σύμπαντα υπάρχουν ταυτόχρονα, ανεξαρτήτως από το τι συμβαίνει σε καθένα από αυτά.
Η ζωή είναι μια περιπέτεια που ξεπερνά τον συνήθη γραμμικό τρόπο σκέψης μας. Όταν πεθαίνουμε, αυτό δεν συμβαίνει τυχαία, αλλά αποτελεί μέρος του αναπόφευκτου σχεδίου της ζωής. Η ζωή διαθέτει μια μη γραμμική διάσταση – είναι σαν ένα αιώνιο λουλούδι που επιστρέφει για να ανθίσει μέσα στο Πολυσύμπαν.
«Οι επιδράσεις των αισθήσεων», λέει ο Ralph Waldo Emerson, «στους περισσότερους ανθρώπους έχουν εξουδετερώσει τη σκέψη σε βαθμό που ο χώρος και ο χρόνος φαίνονται συμπαγείς, πραγματικοί και ανυπέρβλητοι. Έτσι, η ερμηνεία του κόσμου με την ελαφρότητα αυτών των ορίων αποτελεί σημάδι παραφροσύνης».
