Της Ελένης Αϋφαντή – Life Coach
Όπως είπαμε και στο προηγούμενο άρθρο, η πρώτη ανάγκη του ανθρώπου είναι αυτή της ασφάλειας. Κατά τον Maslow και την πυραμίδα ιεράρχησης των αναγκών του ανθρώπου, η ασφάλεια είναι η βάση της.
Advertisment
Εδώ, συναντάμε τις βιολογικές ανάγκες, όπως είναι η ανάγκη για τροφή, νερό, αέρα και ύπνο. Όταν κάποιος πεινάει, το μόνο που σκέφτεται είναι ένα μέρος γεμάτο τροφή. Όταν εξασφαλίσει την τροφή, τότε, σκέφτεται ότι πρέπει να προστατευτεί από τους διάφορους κινδύνους, να έχει μια στέγη πάνω από το κεφάλι του, ρούχα, θέρμανση, κλπ. Στην ανάγκη του ανθρώπου για ασφάλεια περιλαμβάνονται μόνο οι βασικές συνθήκες διαβίωσης, εκεί που αισθάνεται ότι υπάρχει και θέλει να συνεχίσει να υπάρχει με όποιο τρόπο, άρα, πρέπει να δράσει με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχειά του. Η δράση αυτή μπορεί να γίνει με δημιουργικό ή καταστροφικό τρόπο.
Ο άνθρωπος αυτό που προσπαθεί να ελέγξει κατά βάση είναι το μέλλον του. Ο φόβος του αγνώστου, τον κάνει ανασφαλή. Από αρχαιοτάτων χρόνων, με τα μαντεία, μέχρι στις μέρες μας, με την αστρολογία και τους παντός είδους μελλοντολόγους, προσπαθεί να μάθει τι θα του συμβεί, ώστε να δει πως μπορεί να ελέγξει αυτό που έρχεται. Την ίδια στιγμή βέβαια, δεν καταλαβαίνει ότι όλη του η δύναμη διοχετεύεται στην προσπάθειά του να ελέγξει το μέλλον και απομακρύνεται από τη μοναδική του δυνατότητα να δει τι μπορεί να γίνει στο τώρα.
Ο δημιουργικός τρόπος να καλύψει την ανάγκη για ασφάλεια έγκειται στο να εστιάσει στην κάλυψη των βασικών και ΜΟΝΟ. Από κει και πέρα, καλύπτει φόβο, ανασφάλεια, ανεπάρκεια, μειονεξία, σημαντικότητα του εγώ. Παράδειγμα, έχω ανάγκη για στέγη. Στέγη είναι ένα σπίτι, στέγη είναι και μια έπαυλη. Η απόκτηση της έπαυλης ανήκει στην ανάγκη για σημαντικότητα που θα δούμε σε επόμενο άρθρο.
Advertisment
Η ανάγκη για έλεγχο λοιπόν, είναι ο κυρίαρχος καταστροφικός τρόπος μέσω του οποίου νομίζει ότι θα εξασφαλίσει σταθερότητα, σιγουριά, δύναμη, εξουσία. Ο έλεγχος του περιβάλλοντος του, οικογενειακού, επαγγελματικού, κοινωνικού, είναι μια από τις θεμελιώδης αρχές για ασφάλεια. Κατά προτίμηση, όλοι πρέπει να συμφωνούν μαζί του, αλλιώς…. χάθηκε, άρα, πρέπει με κάποιο τρόπο να τους ελέγξει.
Οι συμπεριφορές που χρησιμοποιεί ποικίλουν, ο σκοπός είναι ένας, να ακινητοποιήσει και να επιβληθεί στον άλλον. Αν αυτό θα γίνει με λεκτική, ψυχολογική, οικονομική ή σωματική βία, είναι αδιάφορο διότι έτσι κι αλλιώς κάποια εξαιρετική δικαιολογία θα υπάρχει, ”το κάνω για το καλό του”.
Βέβαια, δεν του περνάει από το μυαλό ότι μόνο τη δική του ανάγκη για ασφάλεια εξυπηρετεί, μόνο εκείνος να μην πονέσει και κατά βάθος πιστεύει ότι δεν είναι ικανός να διαχειριστεί την όποια κατάσταση με άλλο τρόπο. Αν δεν τα καταφέρει με τις τακτικές επίδειξης δύναμης, τότε καταφεύγει στην αδυναμία, στο ”εγώ ο καημένος, ο αδικημένος, ο άρρωστος, κλπ”. Εναλλαγή ρόλων, θύματος – θύτη.
Η τελειομανία επίσης είναι ένας εξαιρετικός τρόπος ελέγχου του άλλου. Είναι ο ίδιος τελειομανής, άρα, είναι το μέτρο με το οποίο πρέπει να μετρηθούν όλοι. Φυσικά, κανείς δεν θα μπορεί να φτάσει το ”πρότυπο”. Έτσι, το ”πρότυπο” μέσω της αυστηρής επίκρισης κρατάει τα ηνία της κατάστασης και απολαμβάνει την ”αποδοχή” των άλλων. Το άτομο αυτό αντί να αποδεχτεί την ανάγκη που έχει για αγάπη, δεν την εκφράζει παρά μόνο μέσα από γκρίνια και παρατηρήσεις, πάντα για το καλό των υπολοίπων και επειδή τους αγαπάει. Στην ασφάλεια όμως, δεν υπάρχει αγάπη. Την αγάπη πρέπει να αφεθεί για να την ζήσει.
Ένας άλλος τρόπος είναι η έκφραση της εμπιστοσύνης στον άλλον. Παράδειγμα, εγώ πιστεύω σε σένα, στις δυνατότητές σου, άρα, εσύ δεν πρέπει να με απογοητεύσεις και εγώ θα σε ανταμοίβω, θα σε χρηματοδοτώ, θα σε υπηρετώ και φυσικά, θα σε ελέγχω. Αυτός ο τρόπος ελέγχου, συμβαίνει συνήθως ανάμεσα σε γονείς-παιδιά ή σε συνεργασίες μεταξύ συγγενών και φίλων. Όταν όμως ελέγχει τους άλλους, τους εκχωρεί και τη δύναμή του ταυτόχρονα, διότι όσο αυτοί ανταποκρίνονται, αισθάνεται δυνατός, μόλις διαφωνήσουν ή διαφοροποιηθούν, τότε, αισθάνεται ότι όλα χάνονται.
Ένα tip για να μπορέσουμε να νιώθουμε δύναμη και ασφάλεια είναι να κάνουμε καθημερινά σχετικές δηλώσεις, όπως :
-εμπιστεύομαι τις ικανότητες μου και τα καταφέρνω
-πιστεύω σε μένα και τα καταφέρνω
-καλύπτω όλες μου τις ανάγκες και τα καταφέρνω
-τώρα είμαι ικανός/η και τα καταφέρνω
-τώρα είμαι δυνατός/η και τα καταφέρνω
Μπορείτε να φτιάξετε και μόνοι σας μια δήλωση που θα είναι αντιπροσωπευτική των αναγκών που έχετε αυτή τη στιγμή. Πράξτε το! Καλή επιτυχία !!!!!!!
Και θυμηθείτε : «Αυτός ο οποίος εκχωρεί το δικαίωμά του στην ελευθερία, για να του παρέχουν ασφάλεια, δεν δικαιούται ούτε την ασφάλεια, ούτε την ελευθερία». – Αριστοτέλης
——
Η Ελένη Αϋφαντή είναι σύμβουλος Προσωπικής Ανάπτυξης (LifeCoach), εκπαιδευμένη στη Συστημική Ψυχιατρική και τη Διαχείριση Αρνητικών Καταστάσεων στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος που παρέχεται στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
