Νέα Υόρκη
Αυξημένο κίνδυνο απόκτησης παιδιού με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης έχουν οι γυναίκες που κατά τη διάρκεια της κύησης εκτίθενται σε φθαλικές ενώσεις, μια κατηγορία χημικών ουσιών που εμπεριέχονται σε πολλά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο ΡLoS One.
Επιστημονική ομάδα της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια Επιδημιολογίας Παμ Φάκτορ-Λίτβακ, έθεσαν υπό ιατρική παρακολούθηση 328 γυναίκες και τα παιδιά τους.
Advertisment
Οι ερευνητές εκτίμησαν τον βαθμό έκθεσης των γυναικών σε τέσσερις φθαλικές ενώσεις κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της εγκυμοσύνης, που είναι η πιο ευαίσθητη περίοδος για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου. Η μέτρηση της συγκέντρωσης των ουσιών αυτών έγινε μέσω ανάλυσης δειγμάτων ούρων. Στη συνέχεια, όταν τα παιδιά ήταν πλέον επτά ετών, μετρήθηκε ο δείκτης νοημοσύνης τους.
Η ανάλυση έδειξε πως τα παιδιά που είχαν γεννηθεί από μητέρες που είχαν εκτεθεί περισσότερο σε δύο κυρίως χημικές ουσίες (DnBP και DiBP), είχαν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης κατά 6,6 και 7,6 μονάδες αντίστοιχα, σε σχέση με τα παιδιά των μητέρων που είχαν την μικρότερη επιβάρυνση από τις ίδιες ουσίες. Εκτός από τον μικρότερο γενικό δείκτη νοημοσύνης, τα παιδιά αυτά εμφάνιζαν χειρότερες επιδόσεις σε επιμέρους δείκτες, όπως η μνήμη, η αντίληψη και η ταχύτητα της σκέψης.
Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι «Οι έγκυες γυναίκες εκτίθενται σε φθαλικές ενώσεις σχεδόν καθημερινά, συχνά σε επίπεδα παρόμοια με αυτά που σχετίζονται με σημαντικά μειωμένη νοημοσύνη των παιδιών. Μια υστέρηση της τάξης των έξι έως επτά μονάδων στο δείκτη νοημοσύνης μπορεί να έχει σημαντική επίπτωση στις σχολικές επιδόσεις και στις επαγγελματικές προοπτικές ενός παιδιού», επισημαίνεται στα συμπεράσματα της μελέτης.
Advertisment
Οι ενώσεις DnBP και DiBP εμπεριέχονται σε μια μεγάλη γκάμα καταναλωτικών προϊόντων, από πλαστικά έως καλλυντικά και προϊόντα προσωπικής φροντίδας (σαπούνια, σπρέι μαλλιών, κραγιόν, βαφές νυχιών κ.α.), χωρίς να αναφέρονται πάντα στις συσκευασίες των προϊόντων. Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν και στα πλαστικά παιχνίδια, αλλά πλέον έχουν απαγορευτεί. Συνεχίζουν όμως να χρησιμοποιούνται σε υλικά πατωμάτων, χρώματα, υφάσματα κ.α.
Αν και η πλήρης αποφυγή των φθαλικών ενώσεων θεωρείται αδύνατη, τουλάχιστον προς το παρόν, οι ερευνητές συμβουλεύουν τις εγκύους, καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, να αποθηκεύουν τα τρόφιμα σε γυάλινα και όχι σε πλαστικά σκεύη, να αποφεύγουν να ζεσταίνουν σε φούρνους μικροκυμάτων φαγητά μέσα σε πλαστικές συσκευασίες, να αποφεύγουν τα προϊόντα καθαρισμού και αρωματισμού και επίσης τα ανακυκλωμένα πλαστικά.
Πάντως, επειδή οι ερευνητές προς το παρόν δεν μπορούν να αποδείξουν πως οι φθαλικές ενώσεις όντως μειώνουν άμεσα τον δείκτη νοημοσύνης, εικάζουν ότι πρόκειται για κάποια υποκείμενη πρόκληση ορμονικής διαταραχής, χρόνιας φλεγμονής και οξειδωτικού στρες που μπορεί να παίζουν ρόλο.
