, ,

Φαντασία και Δημιουργικός Οραματισμός

Καιρός να μιλήσουμε για την φαντασία ως δημιουργικό εργαλείο κι όχι σαν μια ονειρική κατάσταση που θεωρείται από τους ρεαλιστές, πλάνη κι αυταπάτη.

Του Κωνσταντίνου Σμιξιώτη

Όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν φαντασία, ο καθένας σε διαφορετικό βαθμό, ανάλογα με την χρήση και την καλλιέργεια της έμφυτης αυτής δυνατότητας. Παρόλα αυτά ελάχιστοι ασχολούνται συνειδητά χρησιμοποιώντας το ως δημιουργικό εργαλείο, πολλοί επειδή δεν γνωρίζουν τι ακριβώς συμβαίνει μέσα από αυτή τη διαδικασία κι άλλοι επειδή κάποιοι τους έπεισαν ότι η φαντασία δεν είναι πραγματικότητα.

Advertisment

Το ζήτημα όμως δεν είναι αν η φαντασία είναι πραγματικότητα, αλλά ότι διαμέσου της φαντασίας αποκτούμε θέαση μιας εν δυνάμει πιθανής πραγματικότητας, η οποία υπάρχει, διαφορετικά ο Νους δε θα μπορούσε να τη θεαθεί μέσω της φαντασίας. Η φαντασία ως εκ τούτου είναι η αφύπνιση της όρασης του αόρατου, που δύναται να γίνει ορατό.

Θα πρέπει να κάνουμε ένα σαφή διαχωρισμό, αυτού που αποκαλούμε φαντασίωση κι εκείνου που αποκαλούμε συνειδητό ονείρεμα, το οποίο δεν έχει καμία σχέση με την ονειροπόληση. Είναι καιρός να μιλήσουμε για την φαντασία ως δημιουργικό εργαλείο κι όχι σαν μια ονειρική κατάσταση που θεωρείται από τους ρεαλιστές, πλάνη κι αυταπάτη.

Να διευκρινίσω ότι κι εκείνοι που «ονειρεύονται» θεωρούν τον εαυτό τους ρεαλιστή κι είναι αυτοί που κατορθώνουν κι αλλάζουν τον κόσμο, ενώ οι «άλλοι ρεαλιστές» είναι εκείνοι που ριζώνουν στη πραγματικότητα και την αποδέχονται, αλλά ταυτόχρονα αποκλείουν την ύπαρξη άλλων κόσμων, γι αυτούς πραγματικό είναι μόνο το ορατό μέσα από τη φυσική όραση, αυτό δηλαδή που μπορούν να δουν με τα υλικά τους μάτια, αυτό που στερεοποιείται στη καθημερινότητα και συμβιβάζονται μ’ αυτό ακόμη κι αν δεν είναι όμορφο. Σεβαστό αλλά απορριπτέο, άλλωστε αυτή είναι η αιτία που ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων ζει σε κόσμους που άλλοι δημιουργήσανε, επειδή οι ίδιοι δεν αποδέχονται τον τρόπο με τον οποίον πλάθονται οι πραγματικότητες και τροποποιούνται οι υπαρκτοί εικονικοί κόσμοι.

Advertisment

«Έτσι είναι η ζωή», θα απαντήσουν στην ερώτηση «Γιατί δε το αλλάζεις;». Οι ονειρευτές «ρεαλιστές» όμως γνωρίζουν ότι: Η ζωή είναι έτσι επειδή εσύ είσαι έτσι και καθώς έχουν ακράδαντη τη πίστη στο όνειρο, το όνειρο παίρνει σάρκα κι οστά, γίνεται μέρος της καθημερινότητας τους. Δε ζουν απλά σε ένα όνειρο, αλλά το όνειρο τους γίνεται ζωή.

Ποια είναι όμως η διαφορά ανάμεσα στο ονείρεμα και την ονειροπόληση; Στη πρώτη περίπτωση, δημιουργούμε μέσω του μηχανισμού που αποκαλούμε φαντασία, αυτό που συνειδητά εικονοποιούμε, στην δεύτερη περίπτωση απλά ταξιδεύουμε νοερά είτε στο παρελθόν είτε στο μέλλον, δίχως όμως συγκεκριμένο πλάνο, αφημένοι εντελώς στην αχαλίνωτη δύναμη της σκέψης του νου, που αρέσκεται να ταξιδεύει απλά και μόνο για να αποδράσει απ’ το παρόν.

Παρατηρείστε το: όταν το παρόν κρύβει μια επώδυνη δοκιμασία, ο νους καβαλικεύει τις σκέψεις και προσπαθεί να ξεφύγει μέσα από μια ονειρική κατάσταση, σε εικόνες όμορφες που κάποτε είχε ζήσει, είτε σε μελλοντικές πιθανότητες που θα ήθελε να βιώσει, αλλά το τελευταίο δε το πράττει συνειδητά και δημιουργικά, παρά με μια γλυκόπικρη διάθεση, περισσότερο φορτισμένη με απόγνωση κι όχι με τη δύναμη της πίστης. Με λίγα λόγια στην ονειροπόληση απουσιάζει το σχέδιο κι η πρόθεση που θα το πραγματώσει, ενώ στο ονείρεμα, αυτό που συχνά αποκαλούμε δημιουργικό οραματισμό δομούμε, στο εργαστήρι του νου, την πραγματικότητα που θέλουμε να υλοποιήσουμε στη ζωή μας.

Η ονειροπόληση εκτός από την ατυχή κατάληξη ως αποτέλεσμα, εμπεριέχει και κινδύνους που ελλοχεύουν κατά τη διάρκεια που εκτυλίσσεται, γιατί όταν δεν είμαστε συνειδητοί είναι πιθανόν να εισχωρήσουν στο υποσυνείδητο μας διάφορες εξωτερικές δηλώσεις, είτε από αρνητικές πεποιθήσεις άλλων, είτε από πολιτική προπαγάνδα είτε ακόμη κι από διαφημιστικά μηνύματα. Αν αναρωτιέστε μήπως κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί και κατά τη διάρκεια του δημιουργικού οραματισμού, θα σας έλεγα ότι είναι πολύ πιο δύσκολο, καθώς παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μια βαθιά χαλάρωση, είμαστε συνειδητοί, γνωρίζουμε τι κάνουμε επειδή είμαστε «ζωντανοί» στο παρόν. Αυτή είναι μια καίρια διαφορά ανάμεσα στην ονειροπόληση και τον δημιουργικό οραματισμό.

Αναφερόμαστε στη δημιουργία μέσω της φαντασίας και πρέπει να επισημάνουμε επίσης το γεγονός ότι τελικά δεν δημιουργούμε, αλλά κατασκευάζουμε, δομούμε χρησιμοποιώντας υλικά που προϋπάρχουν στο σύμπαν, βάσει ενός αρχιτεκτονικού σχεδίου που έχουμε κατά νου. Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι είμαστε μέρος του Όλου και μέσα μας βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση τα πάντα, έτοιμα να πάρουν πνοή, αν κι εφόσον η προσοχή και το ενδιαφέρον μας εστιάσει σ’ αυτά κι η φαντασία μας τα οραματιστεί. Αυτό που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή είναι το εξής: Μέσα από το πέπλο, του φαινομενικά ανύπαρκτου, αρχίζει και πάλλεται μια εκ των άπειρων πιθανοτήτων που βρισκόταν σε λήθαργο, διαθέσιμη αλλά ανενεργή.

Οποιαδήποτε παραλλαγή σεναρίου ή εικόνας είναι υπαρκτή και μόλις η σκέψη μας τη συλλάβει, η φαντασία ανοίγει ένα παράθυρο με θέα την εικόνα αυτή. Το αντικείμενο αρχίζει να δονείται στον έμφυτο του παλμό. Συντονιζόμαστε με τον κραδασμό του μόλις το συλλάβουμε στο νου μας, μέσω της σκέψης, το εικονοποιούμε ή το «βλέπουμε» μέσω της φαντασίας και με τον δημιουργικό οραματισμό κατασκευάζουμε τη πλοκή της ιστορίας που επιθυμούμε να υλοποιήσουμε.

Αν δεν προϋπήρχε αυτό, δε θα είχαμε την ικανότητα να το «δούμε» αλλά υπάρχουν όλα, τα πάντα, ακόμη κι αν δε μπορούμε να τα οραματιστούμε. Η αδυναμία μας δε πηγάζει από την ανυπαρξία τους, αλλά από τα εμπόδια που εμείς βάζουμε στη φαντασία μας και την περιορίζουμε. Έτσι για μας υπαρκτό είναι αυτό που μπορούμε να φανταστούμε, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν όρια, ούτε στα διαθέσιμα υλικά-εικόνες ούτε στην δημιουργία.

Ακόμη και το πιο αλλόκοτο πράγμα που θα εμφανίσετε μέσα στο νου σας, υπάρχει και το πώς θα εμφανιστεί στο επίπεδο της ύλης που δρούμε, είναι αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που έχουμε εν πολλοίς αναλύσει σ’ αυτή τη σειρά των άρθρων.

Όταν θέλετε να μαγειρέψετε, αναζητάτε τα υλικά που θα χρησιμοποιήσετε στη συνταγή που ήδη έχετε καταστρώσει κι εν συνεχεία τα συνδυάζετε, μετά χρησιμοποιείτε «φωτιά» η οποία ισοδυναμεί με την ενεργειακή φλόγα της επιθυμίας. Έχετε εκδηλώσει τη πρόθεση να κατασκευάσετε ένα φαγητό και μπαίνετε σε δράση, για να ολοκληρώσετε τα σκοπό σας. Γνωρίζετε τους νόμους της φυσικής, ώστε να μη τοποθετήσετε τη κατσαρόλα ή το οποιοδήποτε σκεύος ανάποδα, στο μάτι της κουζίνας ή για να αποφύγετε χημικές ενώσεις που θα καταστρέφανε το γεύμα σας. Έχετε και τη φαντασία να τροποποιήσετε τη συνταγή σας, να παρασκευάσετε διαφορετικά γεύματα, πιο πλούσια, πιο εμφανίσιμα.

Αν παρατηρήσετε τον εαυτό σας την ώρα που ξεκινάτε να φτιάξετε ένα μενού, θα δείτε πως ασυναίσθητα εικονοποιείτε κάθε υλικό και κάθε στάδιο αυτής της μικρής επιχείρησης. Είστε ένας συμπαντικός σεφ, κάθε στιγμή της ζωής σας φτιάχνετε συνταγές τις οποίες επιχειρείτε να υλοποιήσετε. Καμιά φορά το αποτέλεσμα δε σας ικανοποιεί, τότε αλλάζετε το σενάριο σας, ανακατεύετε την τράπουλα και δημιουργείτε νέους συνδυασμούς αντλώντας στοιχεία από την συμπαντική τράπεζα πληροφοριών, κι αυτές οι πληροφορίες παίρνουν ζωή στο νου σας απ’ τη δύναμη της σκέψης κι αρχίζουν να δομούν το αποτέλεσμα που επιθυμείτε. Η πίστη, εν συνεχεία, ξεκλειδώνει τις αστρικές πύλες και εμφανίζουν στο δικό μας πεδίο όλα αυτά που έχουμε πλάσει στο αόρατο και το τραπέζι αρχίζει να στρώνεται με λογής-λογής φαγητά.

Ενθυμήσεις:

► Τα πράγματα είναι τόσο απλά όσο παρουσιάστηκαν μόλις τώρα, αλλά γίνονται δύσκολα και πολύπλοκα εξ αιτίας των φραγμάτων που εμείς τοποθετούμε στα διάφορα επίπεδα της δημιουργίας.

► Ένα από αυτά τα φράγματα είναι η έλλειψη πίστης κι αυτή με τη σειρά της κλειδώνει την δύναμη της φαντασίας, είναι σαν να κλείνετε τα παράθυρα του σπιτιού σας ερμητικά και να αναρωτιέστε γιατί δε μπορείτε να δείτε έξω.

► Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι εκχωρείτε τη δύναμη της πίστης σας στις αρνητικές πεποιθήσεις εκείνων που δεν έχουν ούτε τη πρόθεση, ούτε το όνειρο, αλλά ούτε και την φλογερή επιθυμία να δημιουργήσουν.

► Μια ακόμη δυσκολία εμφανίζεται όταν συγχέουμε την ονειροπόληση με την δημιουργική εγρήγορση, που αναφέραμε στην αρχή του κειμένου.

► Ανοίξτε το παράθυρο του νου σας, που δεν είναι άλλο απ τον μηχανισμό της φαντασίας, για να γίνεται μάρτυρες των άπειρων πιθανοτήτων δημιουργίας.

► Έχουμε έρθει στη γη για να εμπειραθούμε όλα όσα ήδη γνωρίζουμε και κατέχουμε σε θεωρητικό επίπεδο. Αλλά για να τα καταφέρουμε, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλες τις δυνάμεις που έχουμε μέσα μας, να τις αφυπνίσουμε και να εργαστούμε μ ‘ αυτές, συνειδητά, ζωντανοί, ξύπνιοι, με σχέδιο και όραμα, με σεβασμό στη φύση κι όλα τα όντα, με γνώση των νόμων του σύμπαντος και να σταματήσουμε την ιδανική αυτοχειρία στην οποία επιτρέπουμε να μας οδηγήσουν οι άλλοι ή ο κακός μας εαυτός.
Συνοψίζοντας:

► Υπάρχουν άπειρα πιθανά σενάρια δημιουργίας που το καθένα απ’ αυτά υπόκειται στους νόμους του σύμπαντος.

► Η φαντασία είναι ένα παράθυρο που όταν το ανοίξουμε διάπλατα μας προσφέρει άπλετη θέα στο ανεκδήλωτο σύμπαν αλλά και σε ότι έχει ήδη δημιουργηθεί.

► Η πίστη καθορίζει τα όρια της θέας κι οι πεποιθήσεις φωτίζουν επιμέρους τοπία. Όσο μεγαλώνει η πίστη διευρύνεται κι η θέα, ανάλογα με την ποιότητα και το είδος των πεποιθήσεων αποκαλύπτονται συγκεκριμένες περιοχές.

► Ο δημιουργικός οραματισμός είναι μια τεχνική κατασκευής ονείρων τα οποία θα εμφανιστούν κάποια στιγμή στη ζωή μας, και θα τα βιώσουμε ως στιγμές.

► Είμαστε εν δυνάμει συν-δημιουργοί του σύμπαντος και της καθημερινότητας μας αλλά τις περισσότερες φορές δεν έχουμε συναίσθηση ούτε αυτής της ικανότητας ούτε σε ποιόν την εκχωρούμε.

► Χρειαζόμαστε μια συνταγή, τα υλικά αυτής, τους νόμους για να «δέσουν» μεταξύ τους και το περιβάλλον-συνθήκες για να δημιουργήσουμε αυτό που επιθυμούμε.

► Η ονειροπόληση ή η αναπόληση είναι παγίδες που δεν μας προσφέρουν τίποτε, αιχμαλωτίζουν τη δύναμη της σκέψης και της φαντασίας σε γλυκόπικρες στιγμές και μας κρατούν δεμένους, είτε σε ένα νεκρό παρελθόν είτε σε ένα αγέννητο μέλλον που όμως με τον τρόπο που το «βλέπουμε» δε θα υλοποιηθεί ποτέ, είναι ένα χάσιμο χρόνου σε άσκοπους αστρικούς περιπάτους.

Το άρθρο αυτό είναι ένα προοίμιο πάνω στη φαντασία και τον δημιουργικό οραματισμό και θα συνεχισθεί με περισσότερη ανάλυση και παραδείγματα, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα και τις απαραίτητες κι ευνοϊκές συνθήκες μέσα στις οποίες πρέπει να εργασθούμε. Σκεφτείτε ότι κάθε συνταγή χρειάζεται τη σωστή θερμοκρασία στη στόφα για να λειτουργήσει ο νόμος της χημείας ανάμεσα στα υλικά.

Το παρόν άρθρο αποτελεί μέρος της σειράς άρθρων: «Το λυχνάρι του Αλαντίν»

Λάβετε καθημερινά τα άρθρα μας στο e-mail σας

Σχετικά θέματα

«Δεν είμαι αυτό που μου συνέβη. Είμαι αυτό που επέλεξα εγώ να γίνω» | Καρλ Γιουνγκ
Μαντώ Μαυρογένους: Η φλογερή επαναστάτρια και φεμινίστρια του 1821
«Και οι λέξεις φλέβες είναι. Μέσα τους αίμα κυλάει» | Γ. Ρίτσος
95χρονος Έλληνας σπρίντερ πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ στα 60μ. στο Ευρωπαϊκό βετεράνων

Πρόσφατα Άρθρα

Εναλλακτική Δράση