Όνομα: Μολόχα
Επιστημονική ονομασία: Μαλάχη η άγρια – Malva Sylvestris
Advertisment
Οικογένεια: Μαλβίνες ή Μαλαχίνες
Άλλα ονόματα: Αγριμολόχα, Μαλάχη, Μολάχη, Μουλάγκα, Αμπελόχα, Αμολοχάκι, Μάλβα
Περιγραφή
Η Μολόχα είναι το συνηθέστερο είδος Μαλάχης. Είναι ένα όμορφο πολυετές και ποώδες φυτό. Ο βλαστός του είναι όρθιος και έχει στρογγυλεμένα φύλλα χωρισμένα σε πέντε περίπου λοβούς. Έχει μεγάλους λεπτούς μίσχους φύλλων. Το άνθος, που φύεται από τον βλαστό, είναι συνήθως ροζ με μοβ ακτίνες και αποτελείται από πέντε πέταλα που περικλείουν τον ανθήρα.
Advertisment
Σαν τροφή χρησιμοποιούνται σχεδόν όλα τα μέρη του βοτάνου, τα φύλλα, οι τρυφεροί βλαστοί και τις ρίζες. Το ύψος της φτάνει τα 30-150 εκατοστά. Ο καρπός της είναι επίπεδος, με πολυάριθμα τμήματα. Το χρώμα των λουλουδιών παρουσιάζει αλλαγές και εξαρτάται κυρίως από την περιοχή όπου φυτρώνει η μολόχα. Για βρώση μαζεύεται τρυφερή πριν φουντώσει και ανθίσει, διαφορετικά, την μαζεύουμε για αποξήρανση κατά την ανθοφορία.
Τη μολόχα θα τη βρούμε σε κάθε γωνιά του πλανήτη, γιατί προσαρμόστηκε στο φυσικό περιβάλλον πολλών περιοχών στις οποίες μεταφέρθηκε. Τη συναντάμε παντού στη λεκάνη της Μεσογείου, στους δρόμους, στα καλλιεργημένα χωράφια, στους κήπους, ακόμη και στα χαλάσματα. Είναι ένα πολύ δημοφιλές φυτό, που αγαπήθηκε πολύ και χρησιμοποιήθηκε από τα πολύ παλιά χρόνια.
Είναι ενδιαφέρον ότι η μολόχα φυτρώνει πάντα κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Η μολόχα φουντώνει την άνοιξη και ανθίζει το καλοκαίρι. Τα άνθη και τα φύλλα συλλέγονται και ξηραίνονται προσεκτικά, από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο σε σκιά.
Συστατικά
Το φυτό περιέχει φλαβονοειδή και γλίσχρασμα. Τα άνθη του είναι πλούσια σε ανθοκυανοσίδες. Περιέχει ακόμη, φυτική βλέννα, αιθέριο έλαιο και ίχνη τανίνης.
Ιστορία και παράδοση της Μολόχας
Οι καθαρτικές ιδιότητες της μολόχας ήταν γνωστές από την αρχαιότητα. Ο Κικέρων μας αποκαλύπτει ότι αποτοξινώθηκε πλήρως, τρώγοντας ένα πιάτο μολόχα και σέσκουλο. Ο Διοσκουρίδης, ο Κέλσος και ο Πυθαγόρας εκτιμούσαν τις ιδιότητές της κατά της δυσκοιλιότητας.
Ο Ιπποκράτης τη συνιστούσε κατά της δυσπεψίας σε άτομα που αντιμετώπιζαν προβλήματα πέψης. Έφτιαχνε επίσης ένα κατάπλασμα με κρασί και μολόχα, για να αντιμετωπίσει τα οιδήματα και τις φλεγμονές. Τη συνιστούσε σαν αφέψημα εναντίον διαφόρων γυναικολογικών προβλημάτων και παρασκεύαζε με αυτή κολπικά υπόθετα, τα οποία χρησιμοποιούσε για να διευκολύνει τους τοκετούς και να μετριάσει τους πόνους. Ο Πλίνιος επαινεί το αφέψημα μολόχας για τη γρήγορη θεραπεία του βήχα.
Κατά το Μεσαίωνα, ο Πλατίνος θεωρούσε τη σαλάτα με φύλλα μολόχας εξαιρετικά υγιεινή, γιατί υποστήριζε πως “μαλακώνει την κοιλιά, θεραπεύει τη νεφρίτιδα και διαλύει τις πέτρες” (των νεφρών).
Στην αρχαία Ελλάδα καλλιεργούσαν τη μολόχα μαζί με άλλα λαχανικά και βότανα στους κήπους τους και πίστευαν ότι σταματούσε την πείνα και τη δίψα. Ο Δίφιλος ο Σίφνιος έγραψε ότι βοηθά σε περιπτώσεις ερεθισμού των νεφρών και της κύστης. Ο Καρλομάγνος είχε διατάξει να καλλιεργείται μολόχα σ’ όλους τους αυτοκρατορικούς κήπους.
Λέγεται ότι ο Επιμενίδης είχε κοιμηθεί για 50 χρόνια σε ένα σπήλαιο στην Κρήτη και όταν ξύπνησε, βρέθηκε σε ένα καινούργιο κόσμο, όπου για να μην πεινά και να μην διψά, έτρωγε μόνο μολόχα και βολβούς. Αυτός είναι και ο λόγος που η μολόχα έγινε το βότανο των μυστικιστών και από τότε, χρησιμοποιείται σε διάφορες τελετές και μυήσεις. Οι Πυθαγόριοι την εκτιμούσαν ιδιαίτερα και επειδή τα άνθη της είναι πάντα στραμμένα προς τον ουρανό θεωρήθηκε ιερό βότανο.
Θεραπευτικές ιδιότητες, δράσεις και χρήσεις
-Τα φύλλα της μολόχας είναι μαλακτικά. Καταπραϋνουν τον ερεθισμό των βλεννογόνων και συνεπώς συνιστώνται για τη βρογχίτιδα, τον ξηρό βήχα και τις φλεγμονές του λαιμού.
-Για την αντιμετώπιση παθήσεων του πεπτικού και του ουροποιητικού συστήματος (περιπτώσεις κολικού, κυστίτιδας, γαστρίτιδας) και εντερικών διαταραχών.
-Έχει υπακτικές ιδιότητες
-Το αφέψημα της μολόχας με μέλι καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες.
-Ένα ζεστό ρόφημα με μια κουταλιά θυμαρίσιο μέλι ανακουφίζει τον πονεμένο λαιμό, ηρεμεί τον βήχα και μας βοηθάει να αναπνεύσουμε καλύτερα.
-Βοηθά στα προβλήματα των νεφρών και του ήπατος.
-Ανακουφίζει αυτούς που υποφέρουν από αιμορροϊδες.
-Είναι κατά της κατακράτησης ούρων και της αιματουρίας.
-Για φλεγμονές και οιδήματα.
-Είναι κατά των δερματικών προβλημάτων.
-Το κατάπλασμα μολόχας ανακουφίζει το έκζεμα.
-Βοηθά στους κολικούς-μαλακώνει τους κάλους των ποδιών.
-Τα ποδόλουτρα με έγχυμα μολόχας ανακουφίζουν τα πρησμένα πόδια.
-Σε κομπρέσα, ανακουφίζει αποστήματα, δοθιήνες και ελαφρά εγκαύματα.
Άλλες χρήσεις
Τα φύλλα της είναι τρυφερά και μπορούν να αποτελέσουν βάση για σαλάτες. Θεωρούνται νόστιμα και μαγειρεμένα αλλά η γλοιώδης υφή τους, δεν αρέσει σε όλους. Τα άνθη της μολόχας διακοσμούν υπέροχα, σαλάτες και άλλα πιάτα.
Συνταγή για Σαλάτα με Μολόχα, Κινόα και Ρόδι
Αυτή η σαλάτα είναι ένα πραγματικό διατροφικό διαμάντι, συνδυάζοντας τα θρεπτικά συστατικά της μολόχας με την πρωτεΐνη της κινόα και τα αντιοξειδωτικά του ροδιού.
Υλικά
- 2 κύπελλα φύλλα μολόχας, καλά πλυμένα και κομμένα
- 1 κύπελλο κινόα, βρασμένη
- 1 ρόδι, καθαρισμένο και με τα σπόρια του
- 1 αβοκάντο, κομμένο σε κύβους
- 1 μικρό κρεμμύδι, λεπτοκομμένο
- 2 κ.σ. ελαιόλαδο
- Χυμός από 1 λεμόνι
- Αλάτι και πιπέρι, ανάλογα με την προτίμηση
- Προαιρετικά: φέτα, κατσικίσιο τυρί ή παρμεζάνα για τοποθέτηση
Εκτέλεση
- Ξεκινήστε προετοιμάζοντας τα υλικά σας: κόψτε τα φύλλα της μολόχας, το αβοκάντο και το κρεμμύδι, και αφαιρέστε τα σπόρια από το ρόδι.
- Βράστε την κινόα σύμφωνα με τις οδηγίες στη συσκευασία. Αφήστε την να κρυώσει.
- Σε ένα μεγάλο μπολ, συνδυάστε τα φύλλα μολόχας, την κινόα, τα σπόρια του ροδιού, το αβοκάντο και το κρεμμύδι.
- Δημιουργήστε το dressing: σε ένα μικρό μπολ, αναμίξτε το ελαιόλαδο, τον χυμό λεμονιού, το αλάτι και το πιπέρι.
- Ρίξτε το dressing πάνω στη σαλάτα και ανακατέψτε καλά.
- Προαιρετικά, προσθέστε φέτα, κατσικίσιο τυρί ή παρμεζάνα για επιπλέον γεύση.
- Σερβίρετε αμέσως ή αφήστε τη στο ψυγείο για 1-2 ώρες για να ενωθούν οι γεύσεις.
Παρασκευή – δοσολογία
Εσωτερικά
Προτιμάμε τη χρήση των ανθέων και των φύλλων ή ένα μείγμα και των δύο.
Έγχυμα
Ρίχνουμε 2 κ.γ ξηρό βότανο σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και το αφήνουμε για 10-15 λεπτά. Πίνουμε το ρόφημα τρεις φορές την ημέρα.
Αφέψημα
Χρησιμοποιούμε 15-20 γρ. ανά λίτρο νερού.
Κομπρέσα (για εξωτερική χρήση)
Ρίξτε 1 κ.γ βότανο σε 1 φλιτζάνι νερό και βράστε το. Μετά, χαμηλώστε τη φωτιά και αφήστε το να σιγοβράσει για 10-15 λεπτά. Χρησιμοποιήστε το αφέψημα για κομπρέσες.
Βάμμα
2-4 ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.
Το έγχυμα μολόχας ανακατεμένο με λίγο παρθένο ελαιόλαδο ανακουφίζει από το τσίμπημα μέλισσας ή σφήκας.
Η μολόχα χρησιμοποιείται σε αρκετά φαρμακευτικά σκευάσματα. Από τη ρίζα της, παράγονται αλοιφές και καταπλάσματα για πληγές, εγκαύματα και εξανθήματα.
Ενδιαφέροντα
Στη γαλλική ύπαιθρο, συνηθίζουν να προσθέτουν τρυφερές κορυφές και φύλλα μολόχας στις πατάτες τους, γιατί πιστεύουν ότι έτσι, διευκολύνεται η λειτουργία των νεφρών.
Αν σας τσιμπήσει τσουκνίδα, τρίψτε το πονεμένο μέρος με φρέσκα φύλλα μολόχας.
Τα πανέμορφα λουλούδια της μολόχας στόλιζαν πάντα, τα στεφάνια της Πρωτομαγιάς.
Σε πολλά σπίτια της υπαίθρου, οι γυναίκες τυλίγουν τους ντολμάδες με φύλλα μολόχας.
Το έγχυμά της συνδυάζεται πολύ καλά, με το χαμομήλι.
Προφυλάξεις
Αν και δεν έχει παρατηρηθεί καμία παρενέργεια από την κατανάλωση της μολόχας, καλό είναι να συμβουλεύεστε τον θεράποντα ιατρό σας πριν κάνετε συστηματική χρήση κάποιου βοτάνου.
Προσοχή: Το παραπάνω άρθρο έχει ενημερωτικό σκοπό. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε συνταγή ή πριν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, ζητήστε τη γνώμη του κατάλληλου επαγγελματία υγείας ή διατροφολόγου. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν παρενέργειες.
Πηγές:
“Οδηγός βοτανοθεραπείας για 120 παθήσεις” εκδόσεις διόπτρα
“Τα φαρμακευτικά βότανα και οι χρήσεις τους” εκδόσεις ΜΠΙΜΠΗΣ
“petit larousse” εκδόσεις Πεδίο Α.Ε
