Κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος, μπροστά στο μεγαλείο αλλά και στο δράμα αυτής της σύντομης ζωής, που μέσα σε μια νύχτα, παρέδωσε στην ανθρωπότητα, ένα μνημειώδους σημασίας έργο, την περιβόητη Θεωρία του Γκαλουά.
Ο Εβαρίστ Γκαλουά γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1811, στο χωριό Μπούργκ Λα Ρεν, που σήμερα αποτελεί προάστιο του Παρισιού. Ο πατέρας του ήταν διευθυντής Λυκείου και μετέπειτα Δήμαρχος και η μητέρα του, κόρη δικαστή, με αυστηρή θρησκευτική παιδεία. Υπό την επίβλεψη της μητέρας του, μελετούσε από τα πρώτα χρόνια της ζωής του λατινικά, αρχαία ελληνικά και κλασσική φιλοσοφία. Η πρώτη του επαφή με τις θετικές επιστήμες έγινε όταν εισήχθη με υποτροφία, ως οικότροφος, για να φοιτήσει στο Βασιλικό Κολέγιο του Λουί λε Γκραν.
Advertisment
Τα πρώτα τρία χρόνια θεωρήθηκε ένας από τους καλύτερους σπουδαστές και τον Οκτώβριο του 1825 άρχισε να παρακολουθεί τον ανώτερο κύκλο σπουδών της σχολής – την τάξη ρητορικής. Με προτροπή όμως του Διευθυντή του Κολεγίου, τον Ιανουάριο του 1827 επανέλαβε το μάθημα της ρητορικής, γιατί παρουσίαζε εμφανή σημάδια κόπωσης. Ο Γκαλουά, χωρίς να προσπαθήσει ιδιαίτερα, αρίστευσε και πάλι, παίρνοντας μάλιστα, βραβεία και επαίνους, για τις μεταφράσεις του σε ελληνικά κείμενα και άλλα μαθήματα. Εκείνη την περίοδο ήταν που έπεσε στα χέρια του, ένα βιβλίο γεωμετρίας και ήταν τότε, που ο Εβαρίστ γνώρισε τον κόσμο των μαθηματικών και τον λάτρεψε.
Ξεκίνησε αμέσως προπαρασκευαστικά μαθήματα για να μπει στην τάξη των μαθηματικών, με καθηγητή τον M. Vernier. Οι εξέχουσες ικανότητές του αποκαλύφθηκαν αμέσως. Ο νεαρός Γκαλουά δεν μπορούσε πλέον να αποσπάται από το πρόγραμμα του Κολεγίου και από τα άλλα μαθήματα. Είχε δοθεί ολοκληρωτικά στα μαθηματικά. Ο καθηγητής M. Vernier είπε γι΄αυτόν: «Τον έχει καταλάβει ένα απέραντο πάθος για τα μαθηματικά. Νομίζω θα ήταν καλύτερο, αν συμφωνούν οι γονείς του, να σπουδάσει μόνο αυτή την επιστήμη: ως σπουδαστής στην τάξη ρητορικής σπαταλά τον χρόνο του, ενοχλεί τους καθηγητές και επισύρει την οργή και την τιμωρία».
Ωστόσο, δυστυχώς, οι δάσκαλοί του δεν αναγνώρισαν τη μεγαλοφυία του μαθητή τους. Τον θεώρησαν ναρκισσιστή και υπέρμετρα φιλόδοξο. Ίσως δεν βοήθησε και ο ίδιος τον εαυτό του, μιας και ήταν από χαρακτήρα, ανυποχώρητος και ασυμβίβαστος. Στα μέσα του 1828, χωρίς να έχει κάνει καμία προετοιμασία και αγνοώντας τις συμβουλές του δασκάλου του, να εργάζεται συστηματικά και να κάνει ορατή τη σκέψη του στους εξεταστές του, υπερβολικά σίγουρος για τον εαυτό του, έδωσε εισαγωγικές εξετάσεις στην Ecole Polytechnique (που υπήρξε το φυτώριο των γαλλικών μαθηματικών) και απέτυχε.
Advertisment
Ο Γκαλουά αντιμετωπίστηκε με το χειρότερο τρόπο, ως τρελός και αναρχικός από την κριτική επιτροπή λόγω, κυρίως, του δύστροπου και εριστικού (είναι η αλήθεια) χαρακτήρα του και των πρωτότυπων ιδεών του. Σαν άνθρωπος ήταν δύστροπος και ανένταχτος στην εποχή του. Ο ίδιος έλεγε για τους καθηγητές του ότι «ένας υποψήφιος ανώτερης ευφυίας είναι χαμένος αν βρει μπροστά του έναν εξεταστή μέτριας ευφυίας».
Ενώ ο Γκαλουά προετοιμαζόταν για τις εισαγωγικές του εξετάσεις για δεύτερη φορά στην École Polytechnique, τον χτύπησε μια μεγάλη συμφορά. Στις 2 Ιουλίου του 1829 ο πατέρας του κυνηγημένος από τον τοπικό κλήρο και τους Ιησουίτες αυτοκτόνησε. Την δύσκολη αυτή περίοδο ο Γκαλουά την πέρασε στο σπίτι του μαζί με την μητέρα του και τον μικρότερο αδερφό του Αλφρέ.
Στις εξετάσεις απέτυχε ξανά. Είναι βέβαιο ότι ο Γκαλουά πλήρωνε με αυτό τον τρόπο, τις δημοκρατικές και επαναστατικές του ιδέες. Όταν παρουσιάστηκε μπροστά στην εξεταστική επιτροπή, του ζήτησαν να εκθέσει τη θεωρία των λογαρίθμων. Στην απάντησή του, δεν ακολούθησε την παραδοσιακή γραμμή που εκθέτουν τα σχολικά εγχειρίδια, και ο ένας εξεταστής, συγκεκριμένα ο Μπινέ, άρχισε να του κάνει μια σειρά επισημάνσεων οι οποίες ήταν εσφαλμένες και εκτός τόπου. Ακολούθησε έντονη λογομαχία και ο Εβαρίστ, αγανακτισμένος – κυρίως επειδή ήταν σίγουρος πως έχει δίκιο – άρπαξε το σφουγγάρι από τον πίνακα και το πέταξε στο κεφάλι του Μπινέ, ουρλιάζοντας: «Ορίστε η απάντησή μου στην ερώτησή σας!».
Το 1830 έγινε δεκτός στην Ecole Normale Superieure αλλά σύντομα αποβλήθηκε, γιατί συντάχθηκε με τους δημοκρατικούς (ακολουθώντας τις ιδέες του αγαπημένου πατέρα του) και έλαβε μέρος σε επαναστατικές διαδηλώσεις, κάτι που του στοίχησε εκτός από την αποβολή του από τη Σχολή και μερικούς μήνες φυλάκισης.
Παρά τις αποτυχίες του και τα εμπόδια που έμπαιναν από το επιστημονικό κατεστημένο της εποχής του, ο Γκαλουά δεν το έβαζε κάτω. Ήδη από το 1829 είχε φτάσει σε αξιόλογα εξαγόμενα και προσπάθησε να τα παρουσιάσει στην Ακαδημία των Επιστημών. Πριν αποβληθεί από την Ecole Normale Superieure, για άλλη μία φορά, υποβάλλει την εργασία του στην Ακαδημία, ορίζονται ως υπεύθυνοι για να την παρουσιάσουν ο Λακρουά και ο Πουασόν, αλλά και πάλι χάνονται τα ίχνη της ώσπου να απορριφθεί το 1831, διότι οι κριτές δεν κατάλαβαν το καινούργιο που έφερνε στα Μαθηματικά ο Γκαλουά.
Στην συνέχεια κατατάχθηκε στο πυροβολικό της εθνοφρουράς, το οποίο γρήγορα διαλύθηκε από την κυβέρνηση του Λουδοβίκου Φιλίππου και ο Γκαλουά κατέληξε χωρίς κανένα μέσο βιοπορισμού εκτός από κάποια ιδιαίτερα μαθήματα. Στις 14 Ιουλίου 1831 οδηγώντας ένα πλήθος 600 ατόμων σε διαδήλωση, την Ημέρα της Βαστίλλης και φορώντας την απαγορευμένη πλέον στολή της Εθνοφρουράς και οπλισμένος, συλλαμβάνεται, μαζί με τον φίλο και συναγωνιστή του Ερνέστ Ντυσατελέ και καταδικάζεται σε φυλάκιση μερικών μηνών.
Στη φυλακή που τον οδηγούν ξεσπάει επιδημία χολέρας. Στη συνέχεια, οδηγείται σε ένα σανατόριο και εκεί γνωρίζει τη Στεφανί ντυ Μοτέλ που διαμένει εκεί και είναι κόρη παλιού αξιωματικού και φίλου του ιδιοκτήτη. Η νεανική καρδιά του την ερωτεύεται παράφορα. Δυστυχώς για εκείνον, το αίσθημα δεν είναι αμοιβαίο. Η Στεφανί μιλάει για αυτόν και τον έρωτα του σε κάποιους και τελικά, δυο άντρες εμφανίζονται και τον καλούν σε μονομαχία. Το βράδυ της 29ης Μαϊου 1832, ο Γκαλουά το περνά γράφοντας ασταμάτητα, τη “Θεωρία των Ομάδων”. Πρόκειται για τον κλάδο της άλγεβρας που συνδέει τη θεωρία σωμάτων με τη θεωρία ομάδων.
Η Θεωρία Γκαλουά μας δίνει τρόπους για να πάρουμε πληροφορίες για επεκτάσεις σωμάτων, μελετώντας συγκεκριμένες ομάδες που συνδέονται με αυτές τις επεκτάσεις. Χρησιμοποιώντας τη θεωρία Γκαλουά, ορισμένα προβλήματα της θεωρίας σωμάτων μπορούν να αναχθούν σε προβλήματα της θεωρίας ομάδων, τα οποία είναι ευκολότερα και κατανοήσιμα.
Η θεωρία του Γκαλουά, όχι μόνο αποτέλεσε έναν ξεχωριστό κλάδο των Μαθηματικών αλλά οι εφαρμογές του σήμερα απλώνονται σε αναρίθμητους κλάδους της επιστήμης: από τη γενετική ως τη γλωσσολογία, από την κρυσταλλογραφία, που μας δείχνει τη διάταξη των ατόμων στους κρυστάλλους της ύλης, ως τη φυσική των στοιχειωδών σωματίων και την ανακάλυψη των κουάρκ, ενώ ρίχνει μια γέφυρα που κατορθώνει να ενώνει τα Μαθηματικά ακόμη και με τη συμμετρία στη φύση.
Στον πρόλογο της εργασίας του που θα τον κατέγραφε στην κοινότητα των «αθανάτων», έγραψε: «Πρώτα απ όλα, η προμετωπίδα αυτού του πονήματος δεν βαρύνεται με ονόματα, ιδιότητες, τίτλους και ελεγείες, με σκοπό να ευαρεστηθεί κάποιος άθλιος πρίγκιπας να ανοίξει το πορτοφόλι του-με την συνεχή απειλή να το ξανακλείσει μόλις σταματήσει ο λιβανωτός. Δεν θα δείτε γραμμένη με χαρακτήρες τρεις φορές μεγαλύτερους απ το κείμενο την ταπεινή εκδήλωση σεβασμού προς κάποιο πρόσωπο υψηλά ιστάμενο στην επιστημονική ιεραρχία, κάποιο σοφό προστάτη-κάτι απαραίτητο (αναπόφευκτο θα έλεγα) για έναν εικοσάχρονο νεαρό που επιθυμεί να γράψει.
Δεν λέω σε κανέναν ότι οφείλω στις συμβουλές και στις παροτρύνσεις του όλα τα καλά που περιέχει η εργασία μου. Δεν το λέω, γιατί θα ήταν ψέμα. Αν θα ήθελα να απευθύνω το λόγο στους μεγάλους του κόσμου ή στους μεγάλους της επιστήμης (στην εποχή μας η διαφορά μεταξύ αυτών των δυο τάξεων ανθρώπων είναι μάλλον ανεπαίσθητη), ασφαλώς δεν θα ήταν για να τους ευχαριστήσω.
Στους μεν οφείλεται το ότι δημοσίευσα την πρώτη από αυτές τις εργασίες τόσο καθυστερημένα, στους δε ότι την έγραψα στην φυλακή, ένα μέρος εντελώς ακατάλληλο για διανοητική εργασία, και θαυμάζω τον εαυτό μου για την αυτοσυγκράτηση που έδειξε κρατώντας το στόμα του κλειστό μπροστά στην κακεντρέχεια των ηλίθιων και αδαών, ελπίζω η λέξη «αδαείς» να μην θεωρηθεί ιδιαίτερα απρεπής, δεδομένου ότι οι αντίπαλοί μου είναι κατ εμέ τόσο αναξιοπρεπείς. Δεν είναι του παρόντος να αναφερθώ στους λόγους, για τους οποίους βρέθηκα στην φυλακή, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να πω ότι τα χειρόγραφά μου χάθηκαν επανειλημμένως απ’ τα συρτάρια των αξιότιμων μελών του ινστιτούτου, αν και ειλικρινά δεν μπορεί να χωρέσει στο μυαλό μου μα τέτοια επίδειξη απερισκεψίας εκ μέρους εκείνων που έχουν στην συνείδηση τους το θάνατο του Αμπελ.
Όσο για μένα, που είμαι εντελώς ασήμαντος σε σύγκριση με εκείνον τον έξοχο μαθηματικό, αρκεί να πω ότι η θεωρία μου για τις εξισώσεις κατατέθηκε σε χειρόγραφο στην Ακαδημία Επιστημών τον Φεβρουάριο του 1830, ότι αποσπάσματά της είχαν ήδη σταλεί το 1829, ότι δεν έγινε καμιά αναφορά σε αυτήν και ότι κατέστην αδύνατο να βρεθεί το χειρόγραφο.»
Το πρωί της 30ής Μαΐου 1832 οι μονομάχοι αποφασίζουν να μην πυροβολήσουν ταυτόχρονα αλλά ο καθένας με τη σειρά. Ο Γκαλουά κάνει τα πάντα για να μην είναι πρώτος και στη συνέχεια, αντί να σταθεί με το πλάι δίνοντας μικρότερο στόχο, όπως είχε δικαίωμα, κάνει το αντίθετο και δέχεται μια σφαίρα στην κοιλιά. Στην ουσία αυτοκτονεί, ενώ τη σφαίρα, όπως καταλήγουν έκπληκτοι όσοι έψαξαν εξονυχιστικά το θέμα, πρέπει να την έριξε ο Ντυσατελέ, ο φίλος και συναγωνιστής!
Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά, τι ήταν αυτό που οδήγησε το Γκαλουά στο θάνατο, αν ήταν η πληγή ενός ανεκπλήρωτου έρωτα για μια γυναίκα ή το τραύμα που του προκάλεσε το επιστημονικό και πολιτικό κατεστημένο της εποχής του. Στο νοσοκομείο που τον μετέφεραν ήταν πλέον αργά. Ο Γκαλουά πέθανε στις 12 π.μ. από οξεία περιτονίτιδα οφειλόμενη σε σφαίρα που εβλήθη από απόσταση 25 βημάτων, στην ηλικία των 21 χρόνων.
[toggle title="Πηγές"]
[/toggle]
