Η ζωή κυλάει αδυσώπητα γρήγορα αλλά και βασανιστικά αργά, ο χρόνος είναι μια πλάνη των αισθήσεων, μια σχετική αποτίμηση των γεγονότων ανάλογα με το πρόσημο που υποκειμενικά αποδίδεται σ’ αυτά. Παρόλα αυτά, ο μέσος άνθρωπος δεν έχει την ικανότητα-ακόμη- να αφομοιώσει όλες τις πληροφορίες από τις οποίες βομβαρδίζεται, έτσι μοιραία η προσοχή του λειτουργεί επιλεκτικά. Επιλέγουμε τις πληροφορίες-εντυπώσεις ανάλογα με την δύναμη που ασκούν στον καθένα από μας κι αυτή η δύναμη είναι συνάρτηση του ενδιαφέροντος που έχει ο καθένας.
Όλα τα παραπάνω ακούγονται λογικά, αυτό δε σημαίνει ότι είναι αληθινά ή νομοτελειακά. Ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα να διευρύνει την αντιληπτική του ικανότητα και να απορροφήσει άπειρη ποσότητα πληροφοριών συνειδητά, ωστόσο οι άχρηστες πληροφορίες έχουν δυο διαδρομές: Μια στον κάλαθο ανακύκλωσης και μια στην αιώνια μνήμη.
Advertisment
Η λειτουργία αυτού του συστήματος στη πλειονότητα των ανθρώπων συμβαίνει υποσυνείδητα. Κάθε τι που εισέρχεται στη σφαίρα της αντίληψης μας, ακόμη κι αν δεν γίνεται αντιληπτό από τις φυσικές αισθήσεις, καταγράφεται σε ένα άγνωστο για μας αρχείο και σε μια δεδομένη στιγμή έχει τη δυνατότητα να αναδυθεί και να αναλυθεί δεόντως. Πόσο εφικτό είναι αυτό;
Όπως προαναφέραμε, αυτός ο μηρυκασμός των πληροφοριών, που είτε εμπεριέχονται σε εικόνες, είτε σε ήχο, συμβαίνει κυρίως υποσυνείδητα και γίνεται αντιληπτός κατά τη διάρκεια του ύπνου, διαμέσου των ονείρων είτε μιας ξαφνικής αναλαμπής που συνήθως δεν είμαστε σε θέση να διακρίνουμε την πηγή της.
Το αρχείο των πληροφοριών αναδύεται, όταν το φυσικό σώμα χαλαρώσει βαθιά, οι φυσικές αισθήσεις σταματήσουν να βρίσκονται σε εγρήγορση και δώσουν τη θέση τους σε υπερφυσικές. Ο ηθελημένος μηρυκασμός είναι η καθημερινή αναδρομική άσκηση που γίνεται λίγο πριν πέσουμε για ύπνο, το βράδυ στο τέλος της ημέρας.
Advertisment
Στην ουσία όλα αυτά δεν είναι έξω απ’ εμάς αλλά μέσα μας, ό,τι διαφεύγει από την προσοχή μας μοιραία φαντάζει σαν ξένο, σαν κάτι αδιανόητο κι όταν επανέρχεται με την μορφή ενός ονείρου τότε πασχίζουμε να το ερμηνεύσουμε. Είναι όλα τα όνειρα μια επανάληψη πληροφοριών που αποθηκεύτηκε στο υποσυνείδητο διαφεύγοντας από την αντίληψη μας κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης; Τις περισσότερες φορές ναι, αλλά αυτό δεν ισχύει για όλους ούτε για όλες τις πληροφορίες, κάθε περίπτωση ονείρου είναι μοναδική.
Το υποσυνείδητο αρχείο είναι άπειρο σε χωρητικότητα, η συνείδηση είναι ο φωτογραφικός φακός που αποθανατίζει τα πάντα. Όταν είμαστε συνειδητοί έχουμε επίγνωση όσων συμβαίνουν γύρω μας, αυτά μπορούν να επανέλθουν στη μνήμη εύκολα όταν κριθεί σκόπιμο, οι υπόλοιπες πληροφορίες, εντυπώνονται ακόμη κι αν ποτέ δε χρειασθεί να χρησιμοποιηθούν. Το θέμα είναι τι γίνεται με τις άχρηστες πληροφορίες. «Όλοι ξέρουν σε τι χρησιμεύει το χρήσιμο, ποιος θα μας πει σε τι χρησιμεύει το άχρηστο;» -Κινέζικη παροιμία. Ας αναρωτηθούμε για λίγο, αν είναι άχρηστο κάτι σε τι οφείλει την ύπαρξη του;
Υπάρχουν και πληροφορίες που τις αντιλαμβανόμαστε αλλά τις αφήνουμε να γλιστρήσουν ηθελημένα και να διαφύγουν από την αντίληψη μας, αυτό είναι κάτι διαφορετικό, είναι ο μηχανισμός της απώθησης κατά Φρόιντ, θα το αναλύσουμε σε ένα μελλοντικό κείμενο γιατί είναι τεράστιο ως θέμα.
Η ζωή είναι ένα άθροισμα από μνήμες πληροφοριών. Η πληροφορία είναι η ουσία της στιγμής, δεν έχει σημασία ποια είναι η γεύση ή το επικάλυμμα , αλλά το πραγματικό περιεχόμενο, το νέκταρ που τρυγάει η μέλισσα εν αρχή δεν είναι ορατό, βρίσκεται στη καρδιά του λουλουδιού και δε γνωρίζουμε αν είναι γλυκύ ή αν μετουσιώνεται σε τέτοιο.
Όταν λέμε-πολλοί το λένε- να είμαστε συνειδητοί στη στιγμή, παρόντες και ζωντανοί, εννοούμε αυτό ακριβώς: Να παίρνουμε την ουσία κάθε πληροφορίας μέσα από το ερέθισμα που εμφανίζεται στο περιβάλλον και να την αφομοιώνουμε. Πόσο εύκολο είναι αυτό; Καθόλου εύκολο, αλλά κανένας σκοπευτής δε ξεκίνησε τις προσπάθειες του πετυχαίνοντας έναν στόχο στο κέντρο, όλα είναι θέμα εξάσκησης. Ποια είναι πρακτικά η ωφέλεια από μια τέτοια συνειδητή συμπεριφορά, που εν αρχή είναι συντριπτική για τον άνθρωπο;
Η αποτύπωση-εν-τύπωση, της πληροφορίας όταν γίνεται συνειδητά είναι μια ζωντανή μνήμη που θα παραμείνει αναλλοίωτη, αρκεί να αναλύεται ως προς το περιεχόμενο της και να κατανοείται, διαφορετικά πάλι θα αποτυπωθεί , ως μέρη, και θα μοιραστεί σε διαφορετικά αρχεία , τότε θα υπάρχει σύγχυση στον εσωτερικό μας κόσμο. Κάθε πληροφορία που μας ενδιαφέρει συνήθως επενδύεται με ένα συναίσθημα, θετικό ή αρνητικό, κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό γιατί αυτή η δυναμική φόρτιση χαράσσει βαθιές γραμμές στον ψυχικό μας κόσμο.
Πολλοί άνθρωποι δε θέλουν να θυμούνται αυτό που τους πόνεσε, απλά απομονώνουν το συναίσθημα από την σκέψη, αλλά τότε συμβαίνει ο διαχωρισμός της πληροφορίας και το αποτέλεσμα είναι τραγικό: Νιώθουν άσχημα δίχως να γνωρίζουν το γιατί, έχουν μια δυσάρεστη αίσθηση και δεν μπορούν να την αποδώσουν στην πληροφορία από όπου προέρχεται, μια επιλεκτική αμνησία, άλλοι βασανίζονται από τις σκέψεις δίχως να αισθάνονται την συναισθηματική τους ενέργεια, μια επιλεκτική αναισθησία.
Να είσαι ζωντανός, σημαίνει να θυμάσαι με πλήρη συνείδηση. Η ζωή είναι συνώνυμο της μνήμης, το συναίσθημα που περικλείει την μνήμη είναι το ειδοποιό στοιχείο που μας βοηθά να γνωρίσουμε τον εαυτό μας. Αυτό που νιώθουμε συνδέεται μέσα μας με μια προσκόλληση, με ένα ζωηρό ενδιαφέρον που συντονίζεται. Αν είναι αρνητικό, τότε μια αίσθηση απώλειας υποβόσκει μέσα μας, είτε που συνέβη, είτε που ενδόμυχα φοβόμαστε μήπως συμβεί. Αν είναι θετικό, τότε μια επιθυμία έχει βρει την τροφή της, είτε είναι ελάττωμα είτε είναι αγαθός σκοπός.
Για ποιο λόγο είναι ωφέλιμο να είμαστε επάγρυπνοι κάθε στιγμή όσο δυσάρεστη κι αν είναι; Το να αντιμετωπίζουμε κάθε πληροφορία την στιγμή που εισέρχεται στο αντιληπτικό μας πεδίο, ανεξάρτητα από το συναίσθημα που παράγει, είναι πολύ σημαντικό. Η διαχείριση της πληροφορίας την ώρα που συμβαίνει, η ανάλυση της δηλαδή, μας δίνει το δικαίωμα να την αποθηκεύσουμε εν γνώσει μας ή να την αφήσουμε να περάσει αλλά όχι απαρατήρητη, να εισχωρήσει δηλαδή στο υποσυνείδητο, να τη διαμελίσουμε και να κρατήσουμε το κομμάτι που έχει ουσία, τότε μόνο κάθε άλλο μέρος θα εξανεμιστεί. Ότι διέρχεται απαρατήρητο είναι επικίνδυνο, επειδή μπορεί να συντονίζεται με τα όμοια του και να μας παρενοχλεί ή να οικοδομεί λανθάνουσες πεποιθήσεις. Μπορεί να μη το γνωρίζουμε αλλά είναι σαν να αποδεχόμαστε μια πληροφορία σε μια κατάσταση υπνωτική.
Η απουσία της συνείδησης είναι μια μορφή παρόμοια με την βαθιά ύπνωση, γινόμαστε δέκτες πληροφοριών που δε γνωρίζουμε τον μυστικό κωδικό τους, ο οποίος μπορεί να αποβεί επικίνδυνος για την πορεία μας. Θυμάσαι τι σου συνέβη πριν λίγο; Αν ναι είσαι ζωντανός, δεν έχει τόση σημασία αν σε έχει τραυματίσει το συναίσθημα που τυχόν ανέβλυσε, είσαι όρθιος και δυνατός. Αν όχι , τότε εκείνη τα στιγμή που η πληροφορία εισήλθε μέσα σου, γιατί σίγουρα εισήλθε, ήσουν νεκρός, αλλά ζωντανός-νεκρός κι αυτό σημαίνει ότι μπορεί να γίνεις υποχείριο αυτής της πληροφορίας. Θα αναδύεται μέσα σου, θα συντονίζεται, θα μεταφέρει κωδικούς εντολών που δε γνωρίζεις και θα σε υποβάλει κατά το δοκούν.
Είναι όλες οι πληροφορίες που μας κατακλύζουν ανά πάσα στιγμή επικίνδυνες; Όχι, μπορεί να είναι αδιάφορες, κι αυτός είναι ένας λόγος-το ενδιαφέρον- που επιλέγουμε με ποιες πληροφορίες θα ασχοληθούμε, ωστόσο η απόρριψή τους δίχως ανάλυση , δίχως συνείδηση φορτώνουν με άχρηστο υλικό τον αποθηκευτικό μας χώρο, μέσα μας στήνεται ένας χορός από ξένους επισκέπτες που μας παρενοχλούν. Πότε και τι θα γίνει ενοχλητικό δε το γνωρίζουμε , όταν δε γνωρίζουμε τι το έχει προσκαλέσει κι επιτρέψαμε να εισέλθει εντός μας.
Είναι δυνατόν να είμαστε πλήρως συνειδητοί; Ναι είναι, αλλά δεν είναι μια ικανότητα που ξεδιπλώνεται μέσα σε μια στιγμή. Η διεύρυνση της συνειδητότητας μας είναι μια εξελικτική διαδικασία, ένα προϊόν συνεχής προσπάθειας.
Έχει νόημα να είμαστε αδιάκοπα σε εγρήγορση; Έχει, αλλά μπορούμε και να μην είμαστε όταν δε χρειάζεται να βρισκόμαστε σε δράση. Για παράδειγμα όταν χαλαρώνουμε, ή συγκεντρωνόμαστε σε ένα πράγμα-αντικείμενο-γεγονός, για να αντλήσουμε την πληροφορία του ή όταν διαλογιζόμαστε. Η αντιληπτικότητα διευρύνεται παρόλα αυτά, και θα το παρατηρήσουμε στο μέλλον όταν είμαστε σε θέση να αντιλαμβανόμαστε περισσότερα πράγματα γύρω μας.
Η συνέχεια στο άρθρο Η Λήθη είναι Θάνατος
- Δύσκολες καταστάσεις στη ζωή: Τελικά είναι προβλήματα ή λύσεις; - 10 Νοεμβρίου 2022
- Η καθημερινότητα ως προβολή του «αόρατου κόσμου» - 31 Ιανουαρίου 2022
- Η ψυχολογία της καθημερινότητας: Επιθυμίες και διαπροσωπικές σχέσεις - 13 Νοεμβρίου 2021
