Όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με την απογοήτευση. Ίσως από ένα απλό φλερτ πολλά υποσχόμενο ή από μια επιτυχημένη συνέντευξη για δουλειά από την οποία περιμέναμε απάντηση… Πράγματα που απλά δεν πήγαν έτσι όπως τα περιμέναμε και νιώσαμε απογοητευμένοι. Ως συναίσθημα, οι ειδικοί περιγράφουν την απογοήτευση ως μια μορφή θλίψης – ένα συναίσθημα απώλειας, έναν άβολο χώρο (ή ένα επώδυνο χάσμα) ανάμεσα στις προσδοκίες και στην πραγματικότητα.
Όταν πιστέψουμε ότι υπάρχει κάτι εκεί που μπορεί να μας κάνει ευτυχισμένους και γεμάτους, θέτουμε σε λειτουργία και την πιθανότητα να απογοητευτούμε. Αν και δυσάρεστες, οι εμπειρίες της απογοήτευσης, μας παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τις πεποιθήσεις που έχουμε για εμάς, για τους άλλους ανθρώπους και για το τι είναι αυτό που θα μας κάνει ευτυχισμένους τελικά. Την επόμενη φορά που θα νιώσετε απογοήτευση, θέστε στον εαυτό σας αυτές τις τέσσερις ερωτήσεις, για να καταφέρετε να κατανοήσετε ξανά τον εαυτό σας και τι αληθινά επιθυμεί.
Advertisment
1. Τι; Πιστεύουμε ότι μόνο ένα πράγμα μπορεί να μας κάνει ευτυχισμένους
Η υπερέκθεση στα μηνύματα των ΜΜΕ μας μαθαίνει να συσχετίζουμε την ευτυχία με συγκεκριμένα πράγματα, όπως ακριβά αντικείμενα, όμορφους ανθρώπους ή σημαντικούς τίτλους. Γι’ αυτό κι εμείς αναπτύσσουμε πολύ περιορισμένες ιδέες για το τι μας κάνει ευτυχισμένους και τελικά εκπαιδεύουμε το νου μας να πιστέψει ότι μόνο αυτές είναι οι επιλογές μας. Και όταν δεν καταφέρουμε να τα αποκτήσουμε, απογοητευόμαστε. Οι επιστήμονες μας διαβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει κάποια εγγύηση ότι όταν αποκτήσουμε αυτό που θέλουμε, θα ευτυχήσουμε. Μάλιστα, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ακριβώς το αντίθετο.
Η ικανοποίησή μας διαρκεί για λίγο χρόνο. Ενώ οι εμπειρίες που απολαμβάνουμε εκείνη τη στιγμή που συμβαίνουν έχουν μεγαλύτερη επίδραση στη συνολική μας ευτυχία. Έτσι, τα μεγαλύτερα οφέλη θα τα λάβετε, απολαμβάνοντας τη στιγμή, η οποία σας προσφέρετε και δωρεάν. Εστιάστε στο πώς θέλετε να νιώθετε και όχι στο τι πιστεύετε ότι θα νιώσετε όταν αποκτήσετε αυτό που επιθυμείτε διακαώς.
2. Ποιος; Πιστεύουμε ότι μόνο ένα άτομο μπορεί να εκπληρώσει τις επιθυμίες μας
Μια παρανόηση που επικρατεί είναι ότι αν γνωρίσουμε «το ένα και μοναδικό άτομο», τότε όλα τα υπόλοιπα στη ζωή μας θα διορθωθούν και θα ζήσουμε για πάντα ευτυχισμένοι. Μαθαίνουμε να συσχετίζουμε ένα μικρό αριθμό θετικών προσωπικών χαρακτηριστικών με πολλά άλλα: αποκαλείται το φαινόμενο του φωτοστέφανου. Για παράδειγμα, αν γνωρίσουμε κάποιον που είναι ψηλός και εμφανίσιμος, είναι πιο πιθανό να πιστέψουμε ότι έχει και μια σειρά άλλων θετικών ιδιοτήτων (ότι είναι πλούσιος, έμπιστος, έξυπνος και σέξι), αλλά στην πραγματικότητα το μόνο που γνωρίζουμε είναι… ότι είναι ψηλός και εμφανίσιμος. Θα απογοητευτούμε βαθιά, όταν εκείνο το πρόσωπο στο οποίο έχουμε εναποθέσει όλες μας τις ελπίδες, δεν εκπληρώσει τις προσδοκίες μας.
Advertisment
Το κλειδί εδώ είναι να γνωρίζετε το πώς θέλετε να νιώθετε μέσα σε μια σχέση και να εστιάσετε σε αυτό, αντί να αναμένετε το άλλο άτομο να πράττει με συγκεκριμένο τρόπο. Είναι αυτή η απλή αλλαγή που μπορεί να σώσει μια διαπροσωπική σχέση από την πλήρη απογοήτευση. Δείτε ξεκάθαρα τι είναι αυτό που θέλετε από μια σχέση, αντί να σκέφτεστε συνεχώς τι πρέπει ή τι θα έπρεπε να κάνει το άλλο άτομο για εσάς.
3. Πότε; Βάζουμε ένα αυστηρό χρονικό όριο για τις προσπάθειές μας
Οι προσδοκίες μας για το πότε πρέπει να συμβούν ορισμένα πράγματα επηρεάζονται από τις κοινωνικές νόρμες. Υπάρχουν άγραφοι κανόνες για το μέχρι πότε υποτίθεται ότι πρέπει να επιτεύξουμε έναν συγκεκριμένο στόχο στην καριέρα ή στις σχέσεις μας. Κι έτσι βάζουμε προθεσμίες. Και συνήθως τις θέτουμε με βάση τις επιτυχίες των άλλων και αυτό αποκαλείται κοινωνική σύγκριση. Τα ΜΜΕ μπορούν να τροφοδοτήσουν τέτοιες συγκρίσεις και να μας κάνουν να νιώσουμε απογοητευμένοι από τη δική μας ζωή και δυστυχώς να τα παρατήσουμε εύκολα. Αλλά πρέπει να θυμάστε ότι αυτοί οι περιορισμοί είναι αυθαίρετοι, τους έθεσαν άλλοι για εμάς και έτσι είναι συχνά μη ρεαλιστικοί.
Το κλειδί και εδώ είναι να θυμάστε πώς θέλετε να νιώθετε – είναι μη ρεαλιστικό το να σκέφτεστε ότι αν βασανιστείτε και πιεστείτε κατά τη διάρκεια του αγώνα σας για επίτευξη του στόχου σας, θα νιώσετε και πιο όμορφα όταν τελικά τα καταφέρετε. Ένας καλύτερος δείκτης της ικανοποίησής σας είναι και το πώς νιώθετε στο δρόμο, στην πορεία προς την επίτευξη αυτή. Εξάλλου, αν απολαμβάνετε τη διαδικασία, θα είστε και πιο συγκεντρωμένοι.
4. Πώς; Έχουμε αυστηρά καθορισμένες ιδέες για το πώς όλα θα πρέπει να γίνονται
Η εγκατάλειψη της συγκεκριμένης προσδοκίας είναι μάλλον η πιο δύσκολη. Μόλις αντιληφθούμε ότι έχουμε μια επιθυμία, σχεδόν αμέσως σκεφτόμαστε τρόπους για να την κυνηγήσουμε. Αν δεν μπορούμε να σκεφτούμε ένα καλό τρόπο για να πάρουμε αυτό που θέλουμε, μπορεί απλά να τα παρατήσουμε και αμέσως μετά να απογοητευτούμε. Ή αναπτύσσουμε λεπτομερή σχέδια, τα οποία συνήθως εμπλέκουν και άλλα άτομα και περιμένουμε όλα να πάνε σύμφωνα με το δικό μας σενάριο. Αλλά όταν η ζωή δεν ακολουθεί τον ίδιο δρόμο, εμείς μπορεί να το ερμηνεύουμε σαν σημάδι ότι δεν θα τα καταφέρουμε και έτσι να απογοητευτούμε.
Σε αυτή την περίπτωση, είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε το μέσο από το σκοπό, δηλαδή να θυμόμαστε ότι αυτό που χρειάζεται να κάνουμε για να πάρουμε αυτό που θέλουμε μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό από το τελικό αποτέλεσμα. Ο Abraham Maslow το αναγνώρισε αυτό σε ανθρώπους με ανεπτυγμένο το χαρακτηριστικό της αυτο-εκπλήρωσης. Αυτοί οι άνθρωποι είναι ικανοί να μένουν συγκεντρωμένοι σε αυτό που πραγματικά θέλουν και ταυτόχρονα να είναι δεκτικοί σε διάφορους τρόπους επίτευξης των επιθυμιών τους. Υπάρχουν λοιπόν πολλοί δρόμοι για να προσεγγίσετε τους στόχους σας, τους οποίους μπορεί να μην έχετε καν συναντήσει ακόμα. Θυμηθείτε τη φράση του Rumi: «Αυτό που αναζητάτε, σας αναζητά». Να είστε λοιπόν ανοιχτοί σε άγνωστες ακόμα δυνατότητες.
Tara Well, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Barnard College του Πανεπιστημίου της Κολούμπια / Photo: Author/Depositphotos
