Η Αγιουρβέδα αποτελεί ένα από τα μεγάλα δώρα των σοφών της αρχαίας Ινδίας στο ανθρώπινο γένος. Είναι ένα από τα πιο παλαιά επιστημονικά ιατρικά συστήματα του κόσμου, με πανάρχαιες αναφορές κλινικής εμπειρίας. Είναι ένας τρόπος ζωής ο οποίος μας διδάσκει πώς να διατηρούμε και να προστατεύουμε την υγεία μας. Από τη μια μας δείχνει πως μπορούμε να θεραπεύουμε τις ασθένειες και από την άλλη πώς να πετυχαίνουμε τη μακροζωία. Η Αγιουρβέδα αντιμετωπίζει τον άνθρωπο σαν μια «ολότητα», η οποία «ολότητα» είναι συνδυασμός σώματος, νου και ψυχής. Υπό την έννοια αυτή πρόκειται για ένα πραγματικά ολιστικό και ολοκληρωμένο σύστημα ιατρικής.
Η λέξη «Αγιου» (Ayu) σημαίνει όλες τις πλευρές της ζωής από τη γέννηση μέχρι το θάνατο, υγεία, ζωή. Η λέξη «Βέδα» (Veda) σημαίνει γνώση ή μάθηση, επιστήμη. Έτσι συχνά μεταφράζεται σαν η «επιστήμη της ζωής». Συνεπώς, ως Αγιουρβέδα δηλώνεται η επιστήμη η οποία ασχολείται με τη ζωή στο σύνολό της.
Advertisment
Η Αγιούρ Βέντα αποκαλείται συχνά η «Μητέρα Όλων των Θεραπειών», καθώς εκτιμάται ότι υπήρχε ως σύστημα πριν από 6.000 χρόνια. Είναι προϊόν της βεντικής περιόδου του ινδικού πολιτισμού και διδασκόταν προφορικά από δάσκαλο σε μαθητή. Στην Τακσασίλα, κοντά στον ποταμό Τζχέρουμ, βρισκόταν η δεύτερη αρχαία σχολή της ιατρικής υπό τον Ατρέγια, ο οποίος πιστεύεται ότι διδάχθηκε την Αγιούρ Βέ¬ντα κατευθείαν από τον Μπχαρα¬ντβάτζα. Η βουδιστική παράδοση υποδεικνύει την ύπαρξη δύο με¬γάλων σχολών στην Ινδία κατά τη διάρκεια της βεντικής περιόδου, στις οποίες διδασκόταν η ιατρική, η αστρονομία, τα μα¬θηματικά και η φιλοσοφία.
Κατά την Αγιουρβέδα, ο άνθρωπος για να ζήσει χρειάζεται 5 στοιχεία, τα οποία είναι ο Αιθέρας, ο Αέρας, το Πυρ, το Ύδωρ και η Γη. Εξετάζοντας απλά το όλο θέμα μπορεί κανείς να πει ότι για να υπάρξει η ζωή του κάθε ανθρώπου, χρειάζεται τροφή για να θρέψει το σώμα του (Γη), νερό για να πιει (Ύδωρ), ήλιο και φως (Πυρ), αέρα για να αναπνέει (Αέρας) και χώρο για την ύπαρξή του (Αιθέρας). Τα πέντε αυτά στοιχεία της Δημιουργίας, υπάρχουν στα φιλοσοφικά συστήματα όλων των λαών του κόσμου, από την Αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, μέχρι την Κίνα και την Κεντρική Αμερική.
Η ισορροπία θεωρείται στην Αγιουρβέδα βασική προϋπόθεση για την τέλεια υγεία. Παράγοντες ισορροπίας τους αποτελούν: η διατροφή, η κίνηση, ο τρόπος ζωής και ο τρόπος σκέψης. Η Αγιουρβεδική ιατρική θεραπεύει το κάθε μεμονωμένο ανθρώπινο ον παρατηρώντας το, ταυτόχρονα, σε τρία επίπεδα: πνευματικό (διανοητικό), φυσικό και κοινωνικό.
Advertisment
Σύμφωνα με την Αγιουρβέδα, δεν είμαστε όλοι μας φυσικά ίδιοι, ούτε το σώμα μας αντιδρά με τον ίδιο τρόπο. Ο καθένας μας είναι ένας μοναδικός συνδυασμός των βιολογικών ιδιοσυγκρασιών. Το κάθε ανθρώπινο σώμα αποτελείται από πέντε στοιχεία: Prithvi (γή), Apa (νερό), Tejas (φωτιά), Vayu (αέρας), Akash (σύμπαν). Η δομική όψη του σώματος είναι φτιαγμένη από αυτά τα πέντε στοιχεία, αλλά η λειτουργική του όψη κυβερνείται από τις τρεις βιολογικές ιδιοσυγκρασίες, που λέγονται Ντόσα (Dosha). Ο κάθε σωματότυπος έχει 25 βασικές ιδιότητες (Guna).
Για αυτό το λόγο η Αγιουρβέδα χωρίζει, γενικά, τα άτομα σε τρεις τύπους, ανάλογα με την επικρατέστερη ιδιοσυγκρασία από τις τρεις που υπάρχουν στη φύση τους. Οι τύποι αυτοί είναι οι Βάτα (Vata), Πίτα (Pita), και Κάφα (Kapha).
VATA – Αέρινος τύπος
Το κύριο στοιχείο του τύπου του αέρα είναι η ευμεταβλητότητα, η οποία διαρρέει όλα τα επίπεδα. Τα άτομα αυτά κινούνται συνεχώς και σωματικά αλλά και ψυχικά. Έχουν πολλές ιδέες αλλά τους λείπει η οργάνωση, έχουν αδύνατη μνήμη και μεταπηδάνε από θέμα σε θέμα. Πολύ συχνά εμφανίζουν πονοκεφάλους ταχυκαρδίες, αρρυθμίες, δύσπνοιες, κολίτιδες. Είναι άνθρωποι που σκέφτονται συνεχώς και ασχολούνται με πολλά πράγματα ταυτόχρονα αλλά σπάνια τελειώνουν αυτά που αρχίζουν.
PITTA – Πύρινος τύπος
Το κύριο στοιχείο της Πύρινης Ιδιοσυγκρασίας είναι το στοιχείο της θερμότητας και τακτικότητας. Τον ενοχλεί η αταξία τα θέλει όλα στη θέση τους. Τα σωματικά του προβλήματα σχετίζονται με φλεγμονές στις οποίες υπάρχει το στοιχείο του καψίματος. Συχνά εμφανίζει έλκη στο στομάχι και διάφορα ηπατικά προβλήματα. Δεν ανέχεται τη ζέστη και ιδρώνει υπερβολικά.
KAPHA – Υδάτινος τύπος
Το κύριο χαρακτηριστικό της Υδάτινης Ιδιοσυγκρασίας – Kapha, είναι η νωχελικότητα και η βραδύτητα, που τα βασικά του προβλήματα έχουν σχέση με κατακράτηση του νερού. Έχουν τάση για πάχος και δύσκολα χάνουν βάρος. Στον συναισθηματικό τομέα είναι οι ήρεμοι χαρακτήρες που είναι σταθεροί και δεν θέλουν να αλλάζουν τις συνήθειες τους. Δεν είναι θεωρητικοί ούτε ιδιαίτερα οργανωτικοί αλλά είναι ιδανικοί στο να κρατάνε αυτά που υπάρχουν. Έχουν υπομονή και εύκολα μπαίνουν στη θέση των άλλων. Η μνήμη τους είναι πολύ δυνατή και δεν εκνευρίζονται εύκολα.
Εκτός από τους τρεις βασικούς τύπους, διακρίνονται άλλοι τέσσερις, οι οπoίοι είναι αποτέλεσμα συνδυασμών αυτών των τριών. Οπότε, εκτός από τον καθαρά Βάτα τύπο, καθαρά Πίτα τύπο και καθαρά Κάφα τύπο, υπάρχουν ο Βάτα-Πίτα, ο Πίτα-Κάφα, ο Κάφα-Βάτα και ο τριπλός Κάφα-Βάτα-Πίτα τύπος.
Σύμφωνα με τον αγιουρβεδικό τρόπο ζωής, μια ισορροπημένη δίαιτα δεν σημαίνει πως πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα τις θερμίδες, τις βιταμίνες, τα μεταλλικά στοιχεία, τα λίπη και τις πρωτεΐνες. Η αγιουρβεδική διατροφή υπολογίζει, πρώτα απ’ όλα, στους σωματικούς ιστούς, τα επίπεδα του νερού, τα επίπεδα του αλατιού, τους ηλεκτρολύτες στο σώμα, όπως και τις ιδιότητες την τροφών (gunas) και τη συγκεκριμένη ιδιοσυγκρασία (dosha) του κάθε μεμονωμένου ατόμου.
Επίσης, εστιάζεται στις γεύσεις, στην ποιότητα της τροφής, στη ζωτικότητα (prana), όπως και στην καλή αφομοίωση (sadhana) των τροφών από το σώμα. Η αγιουρβεδική επιστήμη αναγνωρίζει στις τροφές και τα βότανα 6 γεύσεις (rasa), που είναι το γλυκό, το αλμυρό, το πικρό, το στυφό, το πικάντικο και το ξινό. Η κάθε γεύση αποτελείται από 2 στοιχεία. Το γλυκό συντίθεται από γη και νερό, το αλμυρό από νερό και φωτιά, το ξινό από γη και φωτιά και το στυφό από γη και αέρα.
Ο στόχος της αγιουρβεδικής μαγειρικής είναι ojas. Πρόκειται για την αγνότερη μορφή μεταβολισμού, που είναι το τελικό προϊόν μιας σωστής πέψης και αφομοίωσης της τροφής. Ojas είναι μια λεπτή ουσία που προκαλεί στο σώμα αγνή χαρά και ευτυχία και είναι στην πραγματικότητα, αποτέλεσμα της τέλειας χώνεψης. Το αντίθετο του ojas λέγεται ama. Αυτά είναι αγνά κατάλοιπα, αποθηκευμένα στα κύτταρα ως αποτέλεσμα κακής πέψης, που δημιουργεί αρρώστιες στο σώμα.
Σε ιδανική περίπτωση, κάθε τροφή που τρώμε μετατρέπεται σε ojas. Στην αγουρβεδική κουζίνα υπάρχει μια δίαιτα που είναι η πιο ισορροπημένη από όλες και με την οποία οι τροφές μετατρέπονται σε ojas με την ελάχιστη προσπάθεια από το σώμα. Αυτή η δίαιτα λέγεται σατβική (sattva στα σανσκριτικά σημαίνει «αγνότητα», αλλά και «εσωτερική παρόρμηση για ανέλιξη»). Είναι κατά του ζεσταμένου φαγητού, όπως και της συνήθειας να φυλάγονται απομεινάρια του φαγητού, κάτι που συνηθίζεται στο δυτικό μας κόσμο, προφανώς λόγω οικονομίας χρόνου και χρήματος. Η τροφή πρέπει να τρώγεται φρέσκια, μόλις βγει από το φούρνο ή από τον κήπο. Όσο πιο φρέσκια είναι τόσο περισσότερο ojas θα μας προσφέρει.
[toggle title="Πηγές"]
https://en.wikipedia.org/wiki/Ayurveda
https://humanisticecology.blogspot.gr/2012/04/ayurveda.html
https://www.ayurveda-hellas.gr/gr/el/content/istoria-kai-filosofia-tis-agioyrveda?mid=562
[/toggle]
- Όσα σε κάνουν άνθρωπο και όσα ποτέ δεν σκέφτηκες - 24 Ιουλίου 2018
- Περνώντας από τη μοναξιά στη μοναχικότητα - 28 Ιουνίου 2018
- Τόλμησα να… ονειρογευτώ! - 28 Μαΐου 2018
