Οι κυριότερες φυσικές πηγές της χώρας μας
Διαβάζω μέσα στο νερό
το άλφα το βήτα και το ρω
Τα δυο γυμνά σου πόδια
τους κήπους με τα ρόδιαAdvertisment
Ο. Ελύτης
Ένα λουλούδι που σκάει στην πρώτη ηλιαχτίδα της μέρας και η δροσοσταλίδα που θα πέσει στο νωπό από την υγρασία του πρωινού χώμα, ένα πουλί που θα σκύψει να την πιει, δύναμη για το επόμενο πέταγμα, αυτή είναι η δυναμική της ζωής που την είπαμε ύδωρ. Νερό. Χωρίς αυτό… τίποτε. Αυτό; Τα πάντα, η ίδια η γένεση της ζωής!
Σε αυτό το άρθρο δεν θα σας πούμε ξανά για τη σημασία του νερού στη ζωή του ανθρώπου, ούτε για την οικονομική του εκμετάλλευση, ούτε για τους μελλοντικούς πολέμους που προβλέπονται ότι θα γίνουν για το νερό. Αυτά σας είναι γνωστά. Σε αυτό το άρθρο θα κάνουμε μία βόλτα στην υπέροχη χώρα μας και θα βρούμε τις πηγές που έδωσαν από τα αρχαία χρόνια κινητήρια δύναμη στον τόπο, στον πολιτισμό μας. Πηγές από τις οποίες μπορούμε να πάρουμε πόσιμο καθαρό νερό, αλλά και πηγές ίασης, οι λεγόμενες ιαματικές, ζεστές πηγές.
Advertisment
Θεσσαλονίκη -1060 πηγάδια
Άφθονα τα υπόγεια νερά της βορείου Ελλάδος, δεδομένου ότι όλα τα βουνά κρατούν και κατεβάζουν σε δεκάδες- εκατοντάδες πηγές πόσιμο καθαρό νερό. Μόνο στην πόλη της Θεσσαλονίκης είχαν καταγραφεί στα μέσα του 1600, πάνω από 1060 πηγάδια ανάμεσα στα σπίτια.
Οι πηγές του Χορτιάτη
Βρίσκονται σε υψόμετρο 1200 μέτρων πάνω από τον ομώνυμο οικισμό. Ήταν το μεγάλο πλεονέκτημα της Θεσσαλονίκης, αφού μπόρεσε με τις πηγές του Χορτιάτη να κατασκευάσει ένα πολύ καλό και σωστά οργανωμένο δίκτυο ύδρευσης για την πόλη.
Στο δήμο Θέρμης, συναντά κανείς τις διάσημες πηγές της Σουρωτής. Η εκμετάλλευση του ανθρακούχου νερού ξεκίνησε στις αρχές του 1900, όχι από Έλληνες, αλλά από Γάλλους και Βούλγαρους. Σήμερα η γνωστή ελληνική επιχείρηση εξάγει το διάσημο νερό, το οποίο βοηθά σε παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος, σε νεφρολιθιάσεις καθώς και στη σιδηροπενική αναιμία.
Φυσικές πηγές στην Ήπειρο
Διάσημη πια η Ήπειρος για τα πολλά και πεντακάθαρα νερά της. Αρκεί κανείς να κάνει μια βόλτα στα Τζουμέρκα και θα βρει σε υψόμετρο 1450 μέτρων, το εργοστάσιο εμφιάλωσης των πηγών Κωστηλάτα. Το νερό των Αθαμανικών Ορέων , μέχρι στιγμής μετρά πολλά βραβεία στο ενεργητικό του, βραβεία για τη γεύση και την ποιότητα του.
Βίκος
30 χιλιόμετρα βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, βρίσκεται το ξακουστό σε όλο τον κόσμο φαράγγι του Βίκου. Έχει μήκος 20χλμ ενώ το διατρέχουν οι παραπόταμοι του Αώου και του Βοϊδομάτη. Το βάθος του σε ορισμένα σημεία φτάνει τα 100 μέτρα. Τα πεντακάθαρα, κρυστάλλινα νερά του Βίκου εκβάλλουν και σε δύο χωριά στους πρόποδες του βουνού, στο Βίκος και το Ζαγόρι. Εκεί έχουν δημιουργηθεί δύο υπερσύγχρονες μονάδες εμφιάλωσης, του Βίκου Ζαγοροχώρια και της Χήτος ΕΒΕΕ που εμφιαλώνει το νερό Ζαγόρι.
Οι πηγές της Γκούρας
Το καλύτερο νερό του κόσμου στην κυριολεξία αναβλύζει από τις πηγές της Γκούρας στα Άγραφα. Το φυσικό μεταλλικό νερό Θεόνη, που αναβλύζει και εμφιαλώνεται εκεί, κέρδισε το 2016 το βραβείο καλύτερου νερού του κόσμου στο 26ο ετήσιο Berkeley Springs International Water Tasting. Οι πηγές βρίσκονται μέσα στο δάσος Βατσουνιάς που ανήκει στο δήμο Μουζακίου του νομού Καρδίτσας. Είναι παραποτάμιο τμήμα του ποταμού Πηνειού.
Αχέροντας
Ο διάσημος από τη μυθολογία ποταμός, διαθέτει πολλές πηγές που προέρχονται από το όρος Τόμαρος, τα όρη του Σουλίου και της Παραμυθιάς. Κάποιες από αυτές τις πηγές είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμες, ωστόσο, το τοπίο με την πυκνή βλάστηση θα σας μαγέψει.
Αττική- Πελοπόννησος
Οι δύο μεγάλες γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας μας, η Αττική και η Πελοπόννησος, υδρεύονται μέσω των τεχνικών φραγμάτων που δημιουργήθηκαν στον ποταμό Μόρνο και στον ποταμό Εύηνο, ενώ βοηθητικοί υδροδότες είναι ο Μαραθώνας και η Υλίκη.
Χαλκίδα
Οι πηγές Δίρφυς που βρίσκονται στην Χαλκίδα, αναβλύζουν το ομώνυμο εμφιαλωμένο νερό, το οποίο μετρά στην εγχώρια και εξωτερική αγορά 40 περίπου χρόνια.
Κρήτη
Λευκά Όρη
Αστείρευτες οι πηγές των Λευκών Ορέων στην Κρήτη, καλύπτουν τις ανάγκες για πόσιμο νερό των κατοίκων των τριγύρω χωριών, αλλά το σημαντικό είναι ότι εξάγονται στο εξωτερικό, κάνοντας γνωστό ένα ακόμη προτέρημα τόσο της χώρας όσο και του ίδιου του νησιού.
Ψηλορείτης
Στον Ψηλορείτη θα συναντήσετε την πηγή Ζαρός, η οποία αναβλύζει από τα ανθρακικά πετρώματα του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 402 μέτρων.
Πηγές Ζάκρου
Η μεγάλη πηγή του χωριού Ζάκρου, λέγεται Μέσα Μύλος. Η πληθώρα μικρών πηγών στο χωριό είχε ως αποτέλεσμα να λειτουργούν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, 11 νερόμυλοι. Όσο για τη βλάστηση; Θα σας αφήσουμε να την ανακαλύψετε μόνοι σας!
Τα Λασιθιώτικα βουνά και οι πηγές του
Αστείρευτη Κρήτη, δίνει το μέγα δώρο του νερού σε όλους τους νομούς της. Έτσι λοιπόν πάνω από το νομό Λασιθίου, στα λεγόμενα Λασιθιώτικα βουνά, συναντάμε τις πηγές στην περιοχή Ταρμαρός. Το νερό που αναβλύζει εμφιαλώνεται και πωλείται σε Ελλάδα και εξωτερικό.
«Η Μάνα του Νερού» -Ρέθυμνο
Στο χωριό Άγιος Ιωάννης Ρεθύμνου συναντάμε πόσιμες υδάτινες πηγές που κάλυψαν επί αιώνες τις ανάγκες για νερό ολόκληρου του Ρεθύμνου. Οι ντόπιοι τις ονόμαζαν Μάνα του Νερού, αποδίδοντας τη σημαντικότητα του νερού στη ζωή τους.
Ιαματικές πηγές- ένα ακόμη δώρο στην υπέροχη ελληνική φύση
Το αρχαίο φάρμακο για τις περισσότερες παθήσεις που σχετίζονταν με μυοσκελετικά ζητήματα, οι ιαματικές ή αλλιώς ζεστές πηγές της Ελλάδας, προσέλκυαν και προσελκύουν κόσμο από ολόκληρο τον πλανήτη. Οι πιο διάσημες από αυτές, της Ικαρίας, της Σαμοθράκης, της Αιδηψού, Αλεξανδρούπολης, Αβδήρων, Νιγρίτας Σερρών, Πόζαρ, Καϊάφα στη Δυτική Πελοπόννησο, Θερμοπυλών, Περαχώρας Λουτρακίου. Συνολικά έχουν καταγραφεί πάνω από 750 ιαματικές πηγές, ενώ αξιοποιήσιμες είναι μόλις οι 180. Οι ιαματικές πηγές διαφοροποιούνται μεταξύ τους από τη θερμοκρασία του νερού αλλά και από τα στοιχεία που εμπεριέχουν. Για παράδειγμα, η ιαματική πηγή του Απόλλωνα στην Ικαρία, εμπεριέχει πολύ υψηλή ποσότητα θείου και ραδίου. Και αυτό είναι αποτέλεσμα του ηφαιστειογενούς εδάφους της χώρας μας και των υλικών που απεγκλωβίστηκαν με τους σεισμούς και τα ηφαίστεια στο πέρασμα των αιώνων.
Πέρα όμως από τον ιαματικό χαρακτήρα, οι ιαματικές πηγές λόγω αυτής της φυσικής διαφοροποίησης, ήταν το σημείο δραστηριοποίησης πολλών αρχαίων μυστηρίων και τελετών. Έτσι, τις συναντάμε σε πολλές καταγραφές τόσο της μυθολογίας όσο και της ιστορίας.
Εν αρχή ην το ύδωρ…
Αρχή των πάντων. Της ύπαρξης της ζωής, της εξάπλωσης της ζωής, της δημιουργίας πολιτισμών, ιστορίας, κοινωνιολογίας. Με το νερό ζεις, χωρίς αυτό σβήνεις. Όπως κάθε άλλο φυσικό στοιχείο όμως, απαιτεί από εμάς το σεβασμό μας. Έναν σεβασμό που χάθηκε στην πάροδο του χρόνου και της οικονομικής ιστορίας των ανεπτυγμένων πολιτισμών. Η φύση δεν θα μας δίνει για πάντα απλόχερα τα δώρα της. Είναι η ώρα να αναλάβουμε δράση. Το νερό στον πλανήτη στερεύει. Ολόκληρα χωριά, μικροκοινωνίες, μεταναστεύουν και χάνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, προς την αναζήτηση νερού. Η αλυσίδα της πανίδας έχει από δεκαετίες σπάσει λόγω έλλειψης νερού. Για να μην συζητήσουμε για την Αφρική. Το ορόσημο της ανισότητας. Από τη μια τα παιδιά πεθαίνουν από λειψυδρία και από την άλλη, ολόκληρες τεχνικές πόλεις συσσωρεύουν νερό για διασκέδαση των τυχερών αυτού του κόσμου.
Αν πραγματικά αγαπάμε αυτό τον πλανήτη που μας φιλοξενεί, ας ξεκινήσουμε σήμερα κιόλας να τοποθετούμε το μικρό μας λιθαράκι στην εξοικονόμηση του νερού. Βάλτε σε διαδικασία πάλι το ανθρώπινο ένστικτο να υπερασπιστεί τη φύση του. Να αντιδρούμε στην κακή εκμετάλλευση και τη σπατάλη. Ο πλανήτης είναι το σπίτι μας, το νερό η ζωή μας. Ας μην το αφήσουμε να χαθεί.
