Η ησυχία αποτελεί σπάνιο αγαθό σήμερα. Κυκλοφοριακό, έργα, κλιματιστικά, η μηχανή κουρέματος γκαζόν του γείτονα… τέτοιου είδους ανεπιθύμητοι ήχοι μπορούν να επηρεάσουν σε απρόσμενα μεγάλο βαθμό την υγεία μας, σύμφωνα με τον Ματίας Μπάσνερ, ερευνητή ήχου. Ανακαλύψτε όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον τρόπο με τον οποίο ο θόρυβος επηρεάζει την υγεία και τον ύπνο μας, και μάθετε πώς μπορείτε να επωφεληθείτε περισσότερο από την ησυχία.
Advertisment
Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία
00:08
Το ακούτε αυτό; Ξέρετε τι είναι; Ησυχία. Ο ήχος της ησυχίας. Οι Σάιμον και Γκαρφάνκελ την έκαναν τραγούδι. Η ησυχία είναι σπάνιο αγαθό σήμερα, και το πληρώνουμε όλοι, με την υγεία μας — εκπληκτικά ακριβό τίμημα όπως φαίνεται. Ευτυχώς, μπορούμε να κάνουμε κάτι τώρα ως άτομα και ως κοινωνία, για να προστατέψουμε την υγεία μας και να έχουμε άφθονα τα οφέλη της ησυχίας.
00:48
Υποθέτω ότι οι περισσότεροι γνωρίζετε ότι ο υπερβολικός θόρυβος βλάπτει την ακοή. Όταν μετά το μπαρ ή τη συναυλία έχετε ένα βουητό στα αυτιά, να είστε βέβαιοι ότι προκαλέσατε κάποια βλάβη στην ακοή σας, πιθανώς μόνιμη. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ωστόσο, ο θόρυβος επηρεάζει την υγεία μας με πολλούς τρόπους πέρα από την ακοή. Είναι λιγότερο γνωστοί, αλλά είναι εξίσου επικίνδυνοι με τις συνέπειες στην ακοή μας.
01:15
Τι εννοούμε όμως μιλώντας για θόρυβο; Ως θόρυβος λοιπόν ορίζεται ο ανεπιθύμητος ήχος, και ως έννοια ομού περιλαμβάνει το υπαρκτό μέρος, τον ήχο, και την ψυχολογική του συνιστώσα, τις συνθήκες που καθιστούν τον ήχο ανεπιθύμητο. Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι μια ροκ συναυλία. Ο θεατής σε μια ροκ συναυλία, αν και εκτίθεται σε ένταση ήχου 100 ντεσιμπέλ, δεν θεωρεί τη μουσική ως θόρυβο. Σε αυτό το άτομο αρέσει το συγκρότημα, έδωσε μάλιστα εκατό δολάρια για εισιτήριο, έτσι δεν θεωρεί τη μουσική θόρυβο, ασχέτως με το πόσο δυνατή είναι. Αν αντιθέσει, σκεφτείτε κάποιον που μένει κοντά στον χώρο της συναυλίας. Προσπαθεί να διαβάσει ένα βιβλίο, αλλά δεν μπορεί να συγκεντρωθεί εξαιτίας της μουσικής. Και παρότι τα επίπεδα ηχητικής πίεσης είναι πολύ χαμηλότερα εδώ, και πάλι το άτομο αυτό εκλαμβάνει τη μουσική ως θόρυβο, και ίσως προκληθούν αντιδράσεις με πιθανές συνέπειες στην υγεία μακροπρόθεσμα.
Advertisment
02:12
Γιατί, λοιπόν, είναι τόσο σημαντικά τα ήσυχα μέρη; Διότι ο θόρυβος επηρεάζει την υγεία μας με περισσότερους τρόπους πέραν της ακοής, Ωστόσο γίνεται όλο και πιο δύσκολο το να βρούμε ήσυχα μέρη στην εποχή της διαρκούς αύξησης της κυκλοφορίας της αστικοποίησης, των οικοδομικών εργοταξίων, των συσκευών κλιματισμού, των μηχανών του γκαζόν, των συναυλιών και των μπαρ σε ανοιχτό χώρο, των ατομικών συσκευών αναπαραγωγής μουσικής, και τα πάρτι των γειτόνων έως τις 3 το πρωί. Ουφ!
02:44
Το 2011 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολόγισε ότι χάνονται κάθε χρόνο 1,6 εκατομμύρια υγιή χρόνια ζωής εξαιτίας της έκθεσης στον περιβαλλοντικό θόρυβο μόνο στα κράτη μέλη του στη Δυτική Ευρώπη. Μια σημαντική επίπτωση του θορύβου είναι ότι διαταράσσει την επικοινωνία. Μπορεί να χρειαστεί να υψώσετε τον τόνο της φωνής σας για να ακουστείτε. Σε ακραίες περιπτώσεις ίσως χρειαστεί να διακόψετε τη συζήτηση. Επίσης είναι πιο πιθανόν να παρανοήσετε σε ένα περιβάλλον με θόρυβο. Έχει βρεθεί από μελέτες ότι αυτοί είναι πολύ πιθανοί λόγοι που τα παιδιά που φοιτούν σε σχολεία σε θορυβώδεις περιοχές είναι πιο πιθανόν να υστερήσουν προς τους ομοίους τους στην ακαδημαϊκή απόδοση.
03:27
Άλλη μια σημαντική συνέπεια του θορύβου στην υγεία μας είναι ο αυξημένος κίνδυνος καρδιαγγειακών παθήσεων σε όσους εκτίθενται σε αυξημένα επίπεδα θορύβου για μακρές χρονικές περιόδους. Ο θόρυβος είναι άγχος, ειδικά αν έχουμε ελάχιστα ή καθόλου τον έλεγχό του. Το σώμα μας εκκρίνει ορμόνες του άγχους, όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη, που οδηγούν σε αλλαγή της σύστασης του αίματος και στη δομή των αιμοφόρων αγγείων, τα οποία αποδεικνύεται ότι σκληραίνουν ακόμη και μια νύχτα έκθεσης σε θόρυβο. Επιδημιολογικές μελέτες συσχετίζουν την έκθεση σε θόρυβο με αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης, καρδιακές προσβολές και εμφράγματα, και παρόλο που η συνολική αύξηση του κινδύνου είναι σχετικά μικρή, αυτή ακόμη παραμένει μέγιστο υγειονομικό πρόβλημα διότι ο θόρυβος είναι πανταχού παρών, συνεπώς πάρα πολλοί άνθρωποι εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα θορύβου. Μια πρόσφατη μελέτη ανακάλυψε ότι η αμερικανική κοινωνία θα μπορούσε να εξοικονομήσει 3,5 εκατομμύρια ευρώ ετησίως μειώνοντας κατά 5 ντεσιμπέλ την έκθεση στον περιβαλλοντικό θόρυβο, μόνο από τη μείωση κόστους θεραπείας των καρδιαγγειακών παθήσεων. Υπάρχουν κι άλλες νόσοι όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και η παχυσαρκία, που σχετίζονται με την έκθεση σε θόρυβο, αλλά δεν έχουμε αρκετές ενδείξεις ακόμη για να καταλήξουμε εμπεριστατωμένα ότι αυτές προκαλούνται από τον θόρυβο.
04:50
Οι διαταραχές στον ύπνο είναι μια ακόμη σημαντική επίπτωση του θορύβου. Ο ύπνος είναι ένας πολύ δραστικός μηχανισμός ανάκτησης ενέργειας και μας προετοιμάζει για την επόμενη περίοδο αφύπνισης. Το ήσυχο υπνοδωμάτιο είναι θεμέλιος λίθος γι’ αυτό που οι ερευνητές ύπνου αποκαλούν «καλή υγιεινή ύπνου». Και το ακουστικό μας σύστημα έχει ρόλο επιστάτη. Διαρκώς επιτηρεί το περιβάλλον μας για απειλές, ακόμη και κατά την ώρα του ύπνου. Άρα ο θόρυβος στο υπνοδωμάτιο πιθανόν να καθυστερήσει την έναρξη του ύπνου, να μας ξυπνήσει μέσα στη νύχτα, και να εμποδίσει την πτώση της αρτηριακής πίεσης κατά τη νύχτα. Έχουμε την υπόθεση ότι εάν αυτές οι προκαλούμενες από τον θόρυβο οχλήσεις συνεχίζονται για μήνες και χρόνια, θα υπάρχει ως πιθανή συνέπεια αυξημένος κίνδυνος καρδιαγγειακών νόσων. Ωστόσο, συχνά δεν αντιλαμβανόμαστε αυτές τις οχλήσεις από τον θόρυβο, γιατί δεν έχουμε τις αισθήσεις μας κατά τη διάρκεια του ύπνου. Στο παρελθόν έγιναν μελέτες για το πώς επιδρά στον ύπνο ο κυκλοφοριακός θόρυβος, και τα υποκείμενα της μελέτης συχνά ξυπνούσαν το πρωί κι έλεγαν «Ήταν θαυμάσια νύχτα, κοιμήθηκα αμέσως, και δεν ξύπνησα καθόλου». Όταν επιστρέφαμε στις ζωτικές ενδείξεις που είχαν καταγραφεί κατά τη διάρκεια της νύχτας, συχνά εντοπίζαμε αρκετές αφυπνίσεις και μια πολύ διακεκομμένη δομή του ύπνου. Οι αφυπνίσεις ήταν πολύ σύντομες για να ανακτήσει τις αισθήσεις του το υποκείμενο και να τις θυμάται το επόμενο το πρωί, εν τούτοις μπορεί να έχουν έντονο αντίκτυπο στο πόσο αναπαυτικός είναι ο ύπνος μας.
06:21
Πότε λοιπόν ο θόρυβος θεωρείται υπερβολικός; Είναι ικανή ένδειξη υπερβολικού θορύβου όταν αρχίζει να αλλάζει η συμπεριφορά σας. Ίσως χρειαστεί να υψώσετε τη φωνή σας για να ακουστείτε, ή να ανεβάσετε τον ήχο της τηλεόρασης. Αποφεύγετε να είστε έξω ή κλείνετε τα παράθυρα. Φτιάχνετε κρεβατοκάμαρα στο υπόγειο του σπιτιού, ή μπορεί ακόμη και να βάλετε ηχομόνωση. Πολλοί μετακομίζουν σε πιο ήσυχες περιοχές της πόλης, προφανώς όμως δεν έχουν όλοι την οικονομική δυνατότητα.
06:51
Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε άμεσα για να βελτιώσουμε ηχητικά το περιβάλλον μας και να προστατέψουμε καλύτερα την υγεία μας; Κατ’ αρχάς, διαμαρτυρηθείτε αν κάτι είναι πολύ θορυβώδες. Για παράδειγμα, πολλοί ιδιοκτήτες κινηματογράφων φαίνεται να πιστεύουν ότι μόνο βαρήκοοι πάνε ακόμη στον κινηματογράφο. Αν παραπονεθείτε για τον θόρυβο και δεν γίνει κάτι, ζητήστε πίσω τα χρήματά σας και φύγετε. Γενικά, αυτόν τον τρόπο συνηθίζουν να καταλαβαίνουν. Επίσης, μιλήστε στα παιδιά σας για τις επιπτώσεις του θορύβου στην υγεία και το ότι αν ακούνε σήμερα μουσική δυνατά θα έχουν συνέπειες όταν θα μεγαλώσουν. Μπορείτε επίσης να πάτε την κρεβατοκάμαρα στο ήσυχο μέρος του σπιτιού, όπου το ίδιο το κτίριο σας προστατεύει από τον θόρυβο της κυκλοφορίας. Αν ψάχνετε να ενοικιάσετε ή να αγοράσετε σπίτι, θέστε ως προτεραιότητα τον χαμηλό θόρυβο. Επισκεφτείτε τον χώρο σε διάφορες ώρες της ημέρας και μιλήστε με τους γείτονες για τον θόρυβο. Να φοράτε ακουστικά με απομόνωση θορύβου όταν ταξιδεύετε ή αν το περιβάλλον του γραφείου έχει υψηλά επίπεδα θορύβου. Εν γένει, αναζητείστε ήσυχα μέρη ειδικά το σαββατοκύριακο ή όταν είστε σε διακοπές. Βρείτε χρόνο να χαλαρώνετε.
08:02
Σε άμεση σχέση με αυτή την ομιλία, παρακολούθησα ένα συνέδριο για τον θόρυβο πριν τέσσερα χρόνια στην Ιαπωνία. Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ και μπαίνοντας στο αεροδρόμιο, έπεσα πάνω σε ένα τείχος από ήχους. Αυτό μας λέει ότι πλέον δεν συνειδητοποιούμε τον μόνιμο βαθμό ηχορύπανσης στον οποίον εκτιθέμεθα και το πόσο μπορούμε να μας ωφελήσουν περισσότερο ήσυχα μέρη.
08:24
Τι άλλο να κάνουμε για τον θόρυβο; Ομοίως με το αποτύπωμα άνθρακα, όλοι μας έχουμε ένα αποτύπωμα θορύβου, και μπορούμε να κάνουμε κάτι για τη μείωση αυτού του αποτυπώματος. Για παράδειγμα, μην βγείτε να κουρέψετε το γκαζόν στις 7 το πρωί το Σάββατο. Οι γείτονές σας θα σας είναι ευγνώμονες. Χρησιμοποιήστε τσουγκράνα αντί για φυσητήρα φύλλων, Γενικά, είναι πιο λογικό να μειώσουμε τον θόρυβο στην πηγή, έτσι κάθε φορά που αγοράζετε ένα καινούργιο αυτοκίνητο, ένα αιρκοντίσιον, ένα μπλέντερ, γενικά οτιδήποτε, βάλτε ως προτεραιότητα τον χαμηλό θόρυβο. Πολλοί κατασκευαστές αναγράφουν τα επίπεδα θορύβου των συσκευών τους, μερικοί τα βάζουν ακόμη και στη διαφήμιση. Λάβετε υπόψιν αυτή την πληροφορία.
09:05
Μερικοί υποστηρίζουν ότι χρειάζονται αυστηρότεροι κανονισμοί για τον θόρυβο, ακόμη και πιο προφανείς λύσεις, ίσως, αλλά δεν είναι τόσο εύκολο όσο νομίζετε, γιατί πολλές δραστηριότητες που παράγουν θόρυβο είναι επίσης πηγές εσόδων. Σκεφτείτε τα αεροδρόμια και όλους τους κύκλους εργασιών γύρω από αυτά. Οι έρευνές που κάνουμε λένε στους πολιτικούς σε ποιο επίπεδο θορύβου θα πρέπει να περιμένουν ποια συνέπεια στην υγεία, και αυτό βοηθά στην ενημέρωση της πολιτικής για τον θόρυβο.
09:34
Ο Ρόμπερτ Κόχ φέρεται να είπε κάποτε, «Μια μέρα η ανθρωπότητα θα πολεμήσει τον θόρυβο όπως τη χολέρα και την πανούκλα». Νομίζω ότι εκεί βρισκόμαστε ήδη, κι ελπίζω να κερδίσουμε τη μάχη, και όλοι μαζί θα γιορτάσουμε την νίκη με μια ωραία ήσυχη τελετή.
09:50
(Γέλια)
09:51
Σας ευχαριστώ.
09:53
(Χειροκρότημα)
