του Rollin McCraty
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βρεθεί σε καταστάσεις όπου, αν και νιώθαμε μέσα στην καρδιά μας ποια ήταν η σωστή επιλογή, υποκύψαμε στους φόβους ή στις επιθυμίες του νου. Αργότερα αναγκαστήκαμε να ανακαλέσουμε και να λύσουμε τα προβλήματα που είχαν προκύψει. (…) Τόσο από προσωπική εμπειρία όσο και παρατηρώντας άλλους, έχω διαπιστώσει ότι η έλλειψη αρμονίας ανάμεσα σ’ αυτό που υποδεικνύει ο νους και αυτό που η διαισθητική καρδιά προσπαθεί να μας ψιθυρίσει αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους στρεσογόνους παράγοντες. Είναι σαν να σε τραβούν σε δύο αντίθετες κατευθύνσεις.
Advertisment
Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ότι αυτές οι αντιθετικές κατευθύνσεις προσπαθούν διαρκώς να θέσουν υπό τον έλεγχό τους το εσωτερικό μας βίωμα. Εγώ ανακάλυψα ότι η διαίσθηση δεν χρειάζεται να είναι συμπτωματική, παροδική ή σε συνεχή σύγκρουση με τον νου. Με την εξάσκηση, η πρόσβαση στη διαίσθησή μας μπορεί να ενσωματωθεί στις επιλογές και τις αποφάσεις της καθημερινότητάς μας.
(…) Ετυμολογικά, η λέξη ενόραση προέρχεται από το αρχαίο ενορώ, που σημαίνει διαβλέπω, διακρίνω, παρατηρώ σε βάθος. Η ενόραση, στα λατινικά intuitio, αποκαλείται και διαίσθηση. Ο αγγλικός όρος intuition μεταφράζεται στα ελληνικά ως διαίσθηση, εποπτεία ή ενόραση. Στα περισσότερα λεξικά η ενόραση ερμηνεύεται ως η ικανότητα κατανόησης ή γνώσης κάποιου πράγματος χωρίς συνειδητή λογική επεξεργασία.
Από επιστημονικής πλευράς, η ενόραση/διαίσθηση ερμηνεύεται ως ένα σύνθετο σύμπλεγμα γνωστικών και σωματικών διεργασιών που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση μεταξύ τους, αλλά φαίνεται να μην επηρεάζονται από συνειδητές λογικές σκέψεις.
Advertisment
Ιστορικά, το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας στην ενόραση/διαίσθηση είχε ως επίκεντρο τις γνωστικές ή νοητικές πτυχές της αντίληψης, όπου ο ρόλος της διαίσθησης είναι να ενσωματώνει διαδικασίες και μνήμες. Αυτός ο τύπος ενόρασης αποτελεί μια λειτουργία του ασυνειδήτου, κατά την οποία αυτό αποκτά πρόσβαση σε αποθηκευμένες αλλά κρυμμένες πληροφορίες στον εγκέφαλο, τις οποίες σε επίπεδο συνειδητό έχουμε ξεχάσει ή δεν αντιληφθήκαμε καν ότι κάποια στιγμή εγγράψαμε.
Είναι κοινά αποδεκτό στην επιστημονική κοινότητα ότι ο εγκέφαλος λειτουργεί με δύο ξεχωριστά συστήματα επεξεργασίας – πρόκειται για τη θεωρία της διπλής επεξεργασίας. Το πρώτο είναι ασυνείδητο, αυτοματοποιημένο και ενστικτώδες. Επεξεργάζεται την πληροφορία πολύ γρήγορα, αναζητώντας συσχετισμούς ανάμεσα σε αυτό που βλέπει ή ακούει την προκειμένη στιγμή και παρελθούσες μη συνειδητές μνήμες. Ως εκ τούτου, δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικό όσον αφορά τη χρήση νοητικών αποθεμάτων.
Με θυμάμαι παιδί να περνάω χρόνο με τον παππού μου, που ήταν μηχανικός, και να θαυμάζω την ικανότητά του να αφουγκράζεται απλώς τον ήχο της μηχανής ενός αυτοκινήτου ή φορτηγού και να εντοπίζει σχεδόν αμέσως το πρόβλημα που είχε. Όταν κάποιος έχει αναπτύξει εμπειρία σ’ έναν τομέα, αυτού του είδους οι ενοράσεις είναι εφικτές χάρη στην ικανότητα του εγκεφάλου να αναγνωρίζει αυτόματα σημαντικά στοιχεία και να τα συσχετίζει με εκείνα που του είναι ήδη γνωστά. Σε αντίθεση με αυτό, το άλλο σύστημα επεξεργασίας του εγκεφάλου είναι σχετικά αργό και αναλυτικό. Είναι εκείνο κατά το οποίο έχουμε επίγνωση των σκέψεων που κάνουμε γύρω από ένα ζήτημα ή μια κατάσταση.
Οι άδηλες διεργασίες ερμηνεύουν εν μέρει αυτό που στην επιστημονική κοινότητα αποκαλούμε «ενορατικότητα». Όταν αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα, κάποιο που δεν λύνεται εύκολα, και αποφασίζουμε να το αφήσουμε στην άκρη για λίγο, ο εγκέφαλός μας εξακολουθεί να το επεξεργάζεται υποσυνείδητα. Για παράδειγμα, όταν είμαστε στο ντους, οδηγούμε ή κάνουμε κάτι άλλο άσχετο με το εν λόγω πρόβλημα, ξαφνικά έχουμε μια έκλαμψη σχετικά με τη λύση – μια διαισθητική φαεινή ιδέα. Αν και οι άδηλες διεργασίες αποτελούν σημαντικό και συνήθη τύπο διαίσθησης, κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή είναι και η μοναδική διάσταση της ενόρασης. Νέα πορίσματα καταδεικνύουν ότι αυτό δεν ισχύει.
Εκτός από την άδηλη διάσταση της ενόρασης που αφορά τη μνήμη, υπάρχουν δύο ακόμη τύποι ευαισθησίας που τείνουν να προσδίδονται γενικευμένα στον όρο ενόραση· κάτι που προκαλεί τελικά σύγχυση, δεδομένου ότι αναφερόμαστε σε μια βαθύτερη ενόραση, η οποία μας επιτρέπει τη σύνδεση με τη σοφία και την καθοδήγηση μιας ανώτερης διάστασης του εαυτού μας.
Απόσπασμα από το βιβλίο των Doc Childre, Howard Martin, Deborah Rozman, Ph.D, Rollin McCraty, Ph.D με τίτλο «Η νοημοσύνη της καρδιάς. Ακολουθώντας το μονοπάτι της» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Η τέχνη της ζωής”. Μπορείτε να το βρείτε εδώ
Photo: Author/Depositphotos
