Στα πρώτα χρόνια της ζωής, τα βρέφη και τα νήπια χρειάζονται ασφαλείς τρόπους σύνδεσης με τους γονείς και τους φροντιστές τους. Χρειάζονται φροντίδα και τρυφερότητα για να μπορούν να αναπτυχθούν με έναν αρμονικό και υγιή τρόπο. Το πρώιμο αναπτυξιακό τραύμα αναφέρεται στη διαταραχή της φυσιολογικής ανάπτυξης στα τρία πρώτα χρόνια, η οποία προκαλείται από συναισθηματική, σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση ή παραμέληση. Αυτή η περίοδος της ζωής μας θεωρείται η πιο σημαντική για την οικοδόμηση ενός υγιή και σταθερού εαυτού.
Ο Olaf Trapp είναι πιστοποιημένος και διεθνώς αναγνωρισμένος Βιοενεργειακός Ψυχοθεραπευτής, με 35 χρόνια εμπειρίας πάνω στη δουλειά με το σώμα. Διδάσκει σε σεμινάρια σωματικής ψυχοθεραπείας σε όλο τον κόσμο: Αμερική, Χιλή, Ρωσία, Πολωνία, Λιθουανία, Σλοβενία, Βουλγαρία, Σερβία. Με αφορμή το τριήμερο βιωματικό και εκπαιδευτικό σεμινάριο που θα πραγματοποιήσει στην Αθήνα στις 20-23 Φεβρουαρίου, του θέσαμε ορισμένες αποσαφηνιστικές ερωτήσεις για τι τι είναι ακριβώς το πρώιμο αναπτυξιακό τραύμα, πώς μας επηρεάζει και πώς μπορεί να θεραπευτεί.
Advertisment
1. Τι είναι το πρώτο αναπτυξιακό τραύμα;
Το πρώιμο αναπτυξιακό τραύμα είναι ένας όρος που περιγράφει το παιδικό τραύμα, όπως τη χρόνια συναισθηματική ή σεξουαλική κακοποίηση, τη βία και την παραμέληση που βιώνονται από τα παιδιά στα πρώτα τρία χρόνια ζωής. Αυτό το τραύμα συντηρείται στα ίδια μας τα σπίτια. Η επαγγελματική μου εμπειρία με έχει διδάξει ότι σχεδόν όλοι έχουν ένα πρώιμο τραυματισμένο κομμάτι μέσα τους, αλλά δεν οδηγεί απαραιτήτως σε εμφανή παθολογία.
2. Μπορεί αυτό το τραύμα να συμβεί ακόμα και πριν τη γέννησή μας; Αν ναι, τότε πώς συμβαίνει;
Ο σωστός όρος για το ψυχικό τραύμα που συμβαίνει πριν ή κατά τη γέννηση είναι «προ- ή περιγεννητικό τραύμα». Είναι παρόμοιο με το πρώιμο αναπτυξιακό τραύμα, επειδή το έμβρυο νιώθει και ζει ήδη στην κοιλιά της μητέρας του, όπως επίσης και στη γέννησή του μέσω των σωματικών αισθήσεων. Το τραύμα μπορεί να διαμορφωθεί μέσω της βασικής συναισθηματικής απόρριψης του παιδιού, της κατάχρησης αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών, της βίας κατά την εγκυμοσύνη ή μιας προσπάθειας έκτρωσης. Πριν τη γέννησή μας, αυτές οι συνθήκες διαμορφώνουν τις βαθύτερες πεποιθήσεις μας σε σχέση με τη ζωή στη γη.
3. Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να διαχειριστεί αυτά τα τραύματα καθώς μεγαλώνει;
Εξαρτάται από τον βαθμό τραυματισμού. Ορισμένοι άνθρωποι σταθεροποιούνται μέσω των συναισθηματικών πόρων τους στην παιδική ηλικία, όπως μια τρυφερή γιαγιά, και μπορεί να μην το αντιληφθούν καν. Άλλοι παλεύουν σε όλη τους τη ζωή, πηγαίνοντας από τη μία θεραπεία στην άλλη. Γι’ αυτούς τους ανθρώπους, η κατανόηση αυτής της περίπλοκης διαταραχής πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Δεν βοηθά να τον κατηγορούμε όμως ότι αδυνατεί να θεραπευτεί πλήρως. Χρειάζεται να αποδεχτούμε ότι υπάρχουν περιορισμοί και να αναζητήσουμε μια καλύτερη ποιότητα ζωής παρά την ύπαρξή τους.
Advertisment
4. Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα του πώς ένα αναπτυξιακό τραύμα μπορεί να διαμορφώσει τον χαρακτήρα μας στην ενήλικη ζωή;
Από μια νευρο-αναπτυξιακή οπτική, οι εγκέφαλοι των πρώιμα τραυματισμένων παιδιών έχουν μάθει να συσχετίζουν τους ενήλικες με αρνητικά συναισθήματα. Αυτό οδηγεί σε πιθανές συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται από καχυποψία, δυσπιστία, αποφυγή και εχθρότητα. Φαίνεται δύσκολο να ζήσει κανείς μια τρυφερή σχέση, σχεδόν αδύνατο για κάποιους• υπάρχει μια τάση επαναλαμβανόμενων χωρισμών.
5. Είναι διαφορετική η θεραπεία του πρώιμου αναπτυξιακού τραύματος από τη θεραπεία μεταγενέστερων τραυμάτων στη ζωή; Αν ναι, γιατί;
Ναι, ανάλογα με το βαθμό του ψυχικού τραύματος, απαιτούνται διαφορετικές θεραπευτικές μέθοδοι. Αν ο βασικός εαυτός είναι κατακερματισμένος, (μη συνεκτικός), είναι πολύ πιο σημαντική μια ατμόσφαιρα ασφάλειας και εναρμονισμένης σύνδεσης. Αυτό σημαίνει ότι εστιάζουμε μόνο στην εγκαθίδρυση μιας ασφαλούς σχέσης και στην εργασία δόμησης μέσω συγκράτησης και συλλογής της ενέργειας παρά μέσω της συναισθηματικής έκφρασης ή ενός θεραπευτικού στυλ αντιμετώπισης, που θα είχε κι αυτό μια επιπλέον τραυματική εμπειρία.
6. Πώς μπορούμε να διαγνώσουμε αν η προέλευση ενός τραύματος βρίσκεται στα πρώιμα αναπτυξιακά στάδια ή αργότερα στη ζωή;
Χρειάζεται κάποια εμπειρία, αλλά υπάρχουν ορισμένα κριτήρια μέσω του σώματος, στα οποία εγώ πάντα εστιάζω: Η σταθερότητα των ποδιών μας δείχνει πόσο ενσωματωμένο είναι αυτό το άτομο στον κόσμο και η ποιότητα της οπτικής επαφής αποτελεί άλλο ένα στοιχείο. Ένας έμπειρος θεραπευτής αφουγκράζεται επίσης την αίσθηση της αντιμεταβίβασης κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, η οποία, μπορεί για παράδειγμα να είναι, παγωμάρα, μια ισχυρή παρόρμηση για απόρριψη ή ένα αίσθημα εχθρότητας. Όλα αυτά δίνουν σημαντικές διαγνωστικές πληροφορίες για το βαθμό του τραυματισμού.
7. Διαβάζω στο κείμενό σας: «Ο πρώιμα τραυματισμένος εαυτός που δεν έχει ανακαλυφθεί είναι συχνά αποσυνδεδεμένος από τον συνειδητό εαυτό. Αυτό σημαίνει ότι ζει σε κατάσταση επιβίωσης κρυμμένος, και μπορεί να είναι ο λόγος του συναισθηματικού πόνου ακόμα και μετά από πολλά χρόνια ψυχοθεραπείας». Μπορείτε να μας πείτε κάτι περισσότερο γι’ αυτό;
Έφτασα σε αυτό το συμπέρασμα λόγω της μακρόχρονης επαγγελματικής μου εμπειρίας στη διαχείριση των διαφορετικών σταδίων του πρώιμου τραύματος. Πολλοί από τους θεραπευόμενούς μου (συχνά ψυχοθεραπευτές και οι ίδιοι), είναι πιο σταθεροποιημένοι και μπορούν να αντιμετωπίσουν τη ζωή ως απόρροια της ψυχοθεραπείας, αλλά ακόμα τους λείπουν ορισμένα βασικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα η ικανότητα να ενθουσιάζονται, να είναι παθιασμένοι και να νιώθουν εσωτερική χαρά. Τα βαθύτερα τραυματισμένα στρώματα συχνά δεν εντοπίζονται και πού και πού αυτοί οι θεραπευόμενοι βιώνουν μια συναισθηματική κρίση, την οποία με κάποιο τρόπο αντιμετωπίζουν. Δεν παλεύουν μόνο για την απουσία παθολογίας• αναζητούν την προσωπική εξέλιξη, την καλύτερη ποιότητα ζωής και τη χαρά, που προέρχεται από μέσα μας.
8. Τι κάνει την προσέγγισή σας την πιο κατάλληλη για τη θεραπεία του πρώιμου αναπτυξιακού τραύματος;
Πρόκειται για μια διαφορική διάγνωση και συνεπώς υπάρχει μια ποικιλία επαρκών θεραπευτικών παρεμβάσεων. Το πιο σημαντικό για μένα είναι να διαχωρίσουμε ανάμεσα στην συναισθηματική εκφραστική εργασία και στην προσέγγιση «Instroke». Αυτή η προσέγγιση συνίσταται στην συλλογή και στη συσσώρευση ενέργειας στο κέντρο του σώματος του θεραπευόμενου. Μια άλλη πλευρά είναι η χρήση του αγγίγματος, ή πιο γενικά η θεραπευτική χρήση του σώματος του θεραπευτή. Η γείωση μέσω του άλλου είναι ένας ευθύς τρόπος να επιβεβαιώσουμε την ύπαρξη του θεραπευόμενου ως κάτι θετικό.
9. Αυτή την περίοδο της ζωής μου, έχω την ευκαιρία να μεγαλώνω δύο δίδυμα κορίτσια που είναι μόλις λίγων μηνών. Παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες, τόσο μέσα όσο και έξω από την κοιλιά της μητέρας τους, είναι σχεδόν ίδια, τα χαρακτηριστικά τους είναι εμφανώς διαφορετικά. Το ένα τρώει λιγότερο, είναι εσωστρεφές και γκρινιάζει περισσότερο. Το άλλο τρώει πολύ, είναι εξωστρεφές και γκρινιάζει λίγο. Μήπως κάποια από τα χαρακτηριστικά τους είναι απλά εγγενή και δεν εξαρτώνται από τις παιδικές μας εμπειρίες;
Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας διαμορφώνονται φυσικά μέσω της κληρονομικότητας, αλλά μέσω και περιβαλλοντικών παραγόντων. Στο πλαίσιο του πρώιμου αναπτυξιακού τραύματος, θα μπορούσα να φανταστώ ότι ένα παιδί, στο οποίο παρέχεται ο σωστός συνδυασμός γονιδίων έχει καλύτερη ανθεκτικότητα απέναντι στον τραυματισμό από ένα άλλο παιδί.
10. Αν και όλοι ήμασταν κάποτε παιδιά, πολλοί από τους αναγνώστες μας είναι ήδη γονείς. Τι θα συμβουλεύατε να κάνουν ώστε να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τέτοια τραύματα;
Συστήνω να υπάρχει ασφάλεια για τη μητέρα και το παιδί ακόμα και πριν από τη γέννηση. Μια φωλιά πρέπει να έχει ήδη χτιστεί και οι φροντιστές να εστιάζουν στις ανάγκες του παιδιού. Πρέπει να παρέχονται η μέγιστη προσοχή και ένας ασφαλής δεσμός κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων ζωής. Είναι η καλύτερη επένδυση για τα παιδιά.
Ο Olaf Trapp θα πραγματοποιήσει 3ημερο βιωματικό σεμινάριο με τίτλο «Πρώιμο Αναπτυξιακό Τραύμα | Θεραπεία, Περιορισμοί, Προκλήσεις» στις 20-23 Φεβρουαρίου. Για περισσότερες πληροφορίες, πατήστε εδώ
