Πηγαίνετε οπουδήποτε και θα δείτε πολλούς ανθρώπους να έχουν το κεφάλι τους θαμμένο στο τηλέφωνό τους. Αυτή η έντονη εστίαση στις συσκευές μας φέρνει κάποια σύγχρονα τεχνολογικά προβλήματα, όπως το φαινόμενο «smombie»: Συντομογραφία για το smartphone zombie, που σημαίνει ότι κοιτάζουμε σαν ζόμπι το τηλέφωνό μας ενώ περπατάμε στο δρόμο ή, ακόμα χειρότερα, τον διασχίζουμε. Και έπειτα υπάρχει η «νομοφοβία», ή αλλιώς η φοβία στέρησης του κινητού μας τηλεφώνου, κάτι που διαταράσσει την ποιότητα ζωής και την υγεία.
Τι είναι η νομοφοβία;
Η νομοφοβία αναφέρεται στο «άγχος για τη μη πρόσβαση σε κινητό τηλέφωνο ή υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας», σύμφωνα με το λεξικό Oxford English Dictionary, το οποίο πρόσθεσε επίσημα τη λέξη το 2019. Ωστόσο, το άγχος που σχετίζεται με το κινητό τηλέφωνο δεν είναι καινούργιο.
Advertisment
Στην πραγματικότητα, ο όρος επινοήθηκε το 2008 στο Ηνωμένο Βασίλειο για να διαπιστωθεί αν τα κινητά τηλέφωνα τροφοδοτούν το άγχος, σύμφωνα με μελέτη του 2019 στο Journal of Family Medicine and Primary Care. Εκείνη την εποχή, περίπου οι μισοί από τους ερωτηθέντες δήλωσαν ότι ένιωθαν άγχος όταν δεν είχαν επαφή με το τηλέφωνό τους. Μετά από δώδεκα χρόνια αργότερα το πρόβλημα έχει χειροτερέψει.
Τούτου λεχθέντος, η νομοφοβία δεν θεωρείται διαγνώσιμη κατάσταση ψυχικής υγείας, καθώς δεν περιλαμβάνεται στην πιο πρόσφατη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM), του χρυσού εγχειριδίου για τις ψυχιατρικές καταστάσεις. (Αν και το 2014, ερευνητές πρότειναν να συμπεριληφθεί η νομοφοβία στο DSM, σύμφωνα με μια ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο Psychology Research and Behavior Management).
Για να θεωρηθεί κάτι διαταραχή, πρέπει να είναι σαφές ότι το άτομο βιώνει έκπτωση στη λειτουργικότητα λόγω των συμπτωμάτων. Έτσι, για να θεωρηθεί η νομοφοβία ως φοβία με τον τρόπο που θεωρούνται οι άλλες, δεν θα αρκούσε απλώς να έχετε άγχος για το αν θα είστε μακριά από το τηλέφωνό σας. Θα πρέπει το άγχος να προκαλεί βλάβες, όπως να χάνετε το σχολείο, να μην μπορείτε να κοιμηθεί ή να προκαλεί προβλήματα στις σχέσεις σας.
Advertisment
Σημάδια ότι μπορεί να εμφανίζουμε νομοφοβία
Αν δεν μπορείτε να κοιμηθείτε χωρίς να δείτε τις ειδήσεις και να χαζέψετε στα social media, αν έχετε ειδοποιήσεις ανοιχτές καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας για να βεβαιωθείτε ότι δεν θα χάσετε τίποτα ή αν έχετε πάντα το τηλέφωνό σας στο χέρι όπου κι αν βρίσκεστε – και αυτό επηρεάζει άλλους τομείς της ζωής σας, όπως η εργασία ή οι σχέσεις-, ίσως να εμφανίζετε νομοφοβία.
Υπάρχει επίσης ένα χρήσιμο, πιο συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο που αναπτύχθηκε από ερευνητές το 2010. Πρόκειται για μια συλλογή 20 ερωτήσεων αυτοαξιολόγησης σε κλίμακα από το ένα έως το επτά (το ένα είναι “διαφωνώ απόλυτα” και το επτά είναι “συμφωνώ απόλυτα”). Οτιδήποτε πάνω από 20 συσχετίζεται με τουλάχιστον ήπια νομοφοβία. Η βαθμολογία άνω του 100 (από 140 βαθμούς) αποτελεί σοβαρή νομοφοβία. Ακολουθεί ένα δείγμα πέντε ερωτήσεων που μπορείτε να κάνετε στον εαυτό σας, οι οποίες αποτελούν ένα καλό σημείο εκκίνησης για να εντοπίσετε ένα πρόβλημα – 25 ή υψηλότερα σημαίνει ότι ίσως θέλετε να κάνετε και το υπόλοιπο τεστ:
– Θα αισθανόμουν άβολα χωρίς συνεχή πρόσβαση σε πληροφορίες μέσω του smartphone μου.
– Αν δεν μπορώ να λαμβάνω τις ειδήσεις (π.χ. γεγονότα, καιρός κ.λπ.) από το smartphone μου, νιώθω νευρικότητα.
– Η εξάντληση της μπαταρίας στο smartphone μου με τρομάζει
– Όταν δεν έχω δεδομένα ή δεν μπορώ να συνδεθώ σε Wi-Fi, τότε συνεχώς ελέγχω αν έχω σήμα ή αν μπορώ να βρω ένα δίκτυο Wi-Fi.
– Αν δεν είχα το smartphone μου μαζί μου, θα ήμουν νευρικός επειδή θα ήμουν αποσυνδεδεμένος από την διαδικτυακή μου ταυτότητα.
Πώς να βοηθήσουμε τον εαυτό μας
Παραδόξως, μερικά από τα ίδια πράγματα που σας λένε να κάνετε για να κοιμάστε καλά θα μπορούσαν να προκαλέσουν άγχος αν έχετε νομοφοβία. Η έρευνα μέχρι τώρα υποδηλώνει ότι και μόνο το να λέμε σε κάποιον να απομακρύνει το κινητό του τηλέφωνο από το υπνοδωμάτιό του, μπορεί κάλλιστα να προκαλέσει αρκετό άγχος ώστε να διαταραχθεί ο ύπνος του.
Έτσι, οι ειδικοί συνιστούν γνωσιακές-συμπεριφορικές στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν να κάνετε τον αποχωρισμό από το τηλέφωνό σας λίγο πιο εύκολο τη νύχτα. Αν δεν μπορείτε να απομακρύνετε το τηλέφωνό σας ή να κοιμηθείτε με αυτό εκτός του δωματίου σας (ή ακόμη και στην άλλη πλευρά του δωματίου σας), τότε χρησιμοποιήστε ρυθμίσεις στο τηλέφωνό σας που περιορίζουν τη χρήση του, αλλά δεν την απαγορεύουν εντελώς.
Για παράδειγμα, ρυθμίστε στη λειτουργία «μην ενοχλείτε» από την ώρα του ύπνου μέχρι την ώρα που θέλετε να ξυπνήσετε. Οι ειδοποιήσεις θα είναι απενεργοποιημένες και δεν θα μπορείτε να λαμβάνετε τηλεφωνικές κλήσεις, αν και μπορείτε να προγραμματίσετε επαφές έκτακτης ανάγκης που θα μπορούν πάντα να επικοινωνούν μαζί σας για να είστε ήσυχοι ότι δεν θα χάσετε κάτι πραγματικά σημαντικό. Μπορείτε επίσης να λάβετε υπόψη σας αυτά τα οφέλη από ένα διάλειμμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πότε να ζητήσουμε βοήθεια
Νιώθετε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας επειδή ξενυχτάτε χρησιμοποιώντας το τηλέφωνό σας; Ξυπνάτε από τις ειδοποιήσεις στη μέση της νύχτας από μηνύματα φίλων ή αργά το βράδυ από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη δουλειά; Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να επικεντρωθείτε στη βελτίωση του ύπνου σας.
Εκτός από τον ύπνο, εξετάστε επίσης την ποιότητα της ζωής σας. Όπως το περισσότερο άγχος, η νομοφοβία γίνεται ζήτημα όταν είναι δυσανάλογη με την πραγματική απειλή και οι ενέργειές σας για να αποφύγετε να βρεθείτε σε μια κατάσταση χωρίς το τηλέφωνό σας αρχίζουν να παρεμβαίνουν στη λειτουργία σας. Η ψυχοθεραπεία είναι σίγουρα μια επιλογή για οποιοδήποτε ζήτημα παρεμβαίνει στην ικανότητά σας να ζήσετε μια ευτυχισμένη, παραγωγική ζωή.
Πηγή:
www.thehealthy.com/mental-health/nomophobia
