Στον δυτικό κόσμο κυρίως, οι άνθρωποι είναι ερωτευμένοι με τον ίδιο τον έρωτα. Συμπεριφέρονται σαν να μην μπορούν να χορτάσουν τις ερωτικές ιστορίες που κυριαρχούν στις ταινίες, τις εκπομπές, τα μυθιστορήματα και τα τραγούδια. Αναζητούν τη ρομαντική αγάπη στη δική τους ζωή, μερικές φορές απεγνωσμένα, λες και η εύρεσή της θα τους μεταφέρει με μαγικό τρόπο σε κάποια ανώτερη κατάσταση ευδαιμονίας (Δεν θα το κάνει).
Υπερβάλλουν με τους φαντασμαγορικούς γάμους που γίνονται μοναδικός σκοπός και τις προτάσεις γάμου που μετατρέπονται σε δημόσια θεάματα. Σας φαίνεται ονειρική αυτή η εμμονή με τη ρομαντική αγάπη; Ή, στη χειρότερη περίπτωση, ακίνδυνη; Δεν είναι. Το ρομαντικό αφήγημα είναι ασφυκτικό, πνιγηρό. Παίρνει αυτό το τεράστιο, απείρως ποικίλο σύνολο οντοτήτων που αποκαλούμε ανθρώπους και το περιορίζει σε μια ιστορία. Όμως, οι άνθρωποι, είμαστε κάτι περισσότερο από αυτό.
Advertisment
Αυτό που συμβάλλει στο να γίνει η ζωή χαρούμενη και ουσιαστική για τον καθένα από εμάς είναι η φαντασία μας – η ικανότητά μας να οραματιζόμαστε πολλούς τρόπους για να ζήσουμε μια ζωή, μαζί με την τόλμη και την ανθεκτικότητά μας απέναντι στις αδυσώπητες πολιτιστικές ιστορίες που προσπαθούν να μας κάνουν όλους να βαδίζουμε στα ίδια, φθαρμένα μονοπάτια.
Οι κοινωνικοί επιστήμονες έχουν μερικές φορές συμβάλει στην ενασχόλησή μας με τον έρωτα, εστιάζοντας σε αυτόν πολύ συχνότερα από ό,τι σε άλλα είδη αγάπης ή άλλα είδη ουσιαστικών σχέσεων. Όλο και περισσότερο, όμως, οι ερευνητές καταγράφουν τα πιθανά μειονεκτήματα της υπερβολικής επένδυσης σε αυτόν. Και οι ενήλικες, επίσης – ιδίως οι γυναίκες – διαπιστώνουν μερικές φορές ότι οι ρομαντικές τους σχέσεις γίνονται πιο θλιβερές με την πάροδο του χρόνου.
Ο έρωτας ως βάση του γάμου; Πρόκειται για μια αρκετά πρόσφατη ιδέα
Έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε τη ρομαντική αγάπη ως το θεμέλιο του γάμου. Παρόλα αυτά, οι ιστορικοί μάς έχουν ενημερώσει εδώ και αρκετό καιρό ότι οι γάμοι από έρωτα είναι σχετικά πρόσφατο φαινόμενο. Για το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής ιστορίας μέχρι τον 18ο αιώνα, ο έρωτας δεν αναμενόταν να έχει καλή κατάληξη. Αντιθέτως, «ο πάθος θεωρήθηκε ότι κατέληγε σε ντροπή, ταπείνωση, ατίμωση, αυτοκτονία και καταστροφή σχεδόν σε κάθε πρώιμη κοινωνία.
Advertisment
Σίγουρα, οι άνθρωποι ερωτεύονταν κατά τη διάρκεια αυτών των χιλιάδων ετών, μερικές φορές ακόμη και τους ίδιους τους συζύγους τους. Αλλά ο γάμος δεν είχε να κάνει ουσιαστικά με τον έρωτα. Αν θέλαμε εκείνη την εποχή να χτίσουμε κάτι που θα διαρκούσε, όπως ένας γάμος, δεν θα τον βασίζαμε στον έρωτα.
Ιστορικά, οι πιο εύπορες οικογένειες εδραίωναν τον πλούτο, συγχώνευαν πόρους, δημιουργούσαν πολιτικές συμμαχίες και συνήπταν συνθήκες ειρήνης, παντρεύοντας στρατηγικά τους γιους και τις κόρες τους.
Οι λιγότερο εύποροι άνθρωποι είχαν άλλες ανησυχίες: «Μπορώ να παντρευτώ κάποιον του οποίου τα χωράφια είναι δίπλα στα δικά μου;», «Θα τύχει της αποδοχής των γειτόνων και των συγγενών από τους οποίους εξαρτώμαι;», «Τα συγκεκριμένα πεθερικά θα είναι βοήθεια για την οικογένειά μας ή εμπόδιο;».
Η υπερτίμηση της ρομαντικής αγάπης έναντι όλων των άλλων μορφών είναι επίσης αρκετά πρόσφατη. Σε άλλες εποχές και σε άλλα μέρη, η μεγαλύτερη αγάπη από όλες υποτίθεται ότι ήταν για τον Θεό. Ακόμα και αν παραμερίσουμε τις θρησκευτικές και πνευματικές μορφές, η αγάπη για έναν ερωτικό σύντροφο δεν θεωρούνταν πάντα κάτι ξεχωριστό.
Κατά τη δεκαετία του 1800, οι Δυτικοί πίστευαν ότι ο έρωτας αναπτύσσεται σιγά σιγά από το θαυμασμό, το σεβασμό και την εκτίμηση. Ως εκ τούτου, η αγάπη που ένιωθε κανείς για τον αγαπημένο του δεν θεωρούταν ποιοτικά διαφορετική από το συναίσθημα που θα μπορούσε να έχει κανείς για μια αδελφή, έναν φίλο ή ακόμη και για μια ιδέα.
Η υπερεπένδυση στον έρωτα μπορεί να ελλοχεύει κινδύνους
Πώς οι ρομαντικές εικόνες περιορίζουν τις φιλοδοξίες των γυναικών
Γιατί τόσο λίγες γυναίκες ακολουθούν καριέρα σε τομείς STEM (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά), ακόμη κι όταν δείχνουν ενδιαφέρον και ταλέντο σε αυτούς τους τομείς; Εν μέρει, φταίει το δέλεαρ των ρομαντικών εικόνων και των συνομιλιών και των ενδιαφερόντων.
Μήπως αυτές οι κλισέ ρομαντικές εικόνες με τα ηλιοβασιλέματα, τα ρομαντικά δείπνα και τα κεριά φαίνονται αθώες; Δεν είναι. Η έρευνα δείχνει ότι όταν οι γυναίκες στο πανεπιστήμιο βλέπουν ρομαντικές εικόνες (αντί για εικόνες πραγμάτων που υποδηλώνουν ευφυία, όπως βιβλία και βιβλιοθήκες), εκδηλώνουν λιγότερο ενδιαφέρον για την επιστήμη και την τεχνολογία.
Μήπως φαίνεται ότι οι συζητήσεις για τα ραντεβού είναι επίσης ασήμαντες; Δεν είναι. Και πάλι, αν οι φοιτήτριες ακούσουν μια συζήτηση για το ραντεβού μιας άλλης γυναίκας, εκφράζουν λιγότερο ενδιαφέρον για καριέρες στην επιστήμη και την τεχνολογία από ό,τι αν ακούσουν μια συζήτηση για ένα μάθημα.
Σε μια άλλη μελέτη, φοιτήτριες κρατούσαν ημερολόγια των επικοινωνιών τους με τους ερωτικούς τους συντρόφους. Τις ημέρες που έστελναν μηνύματα ή τηλεφωνούσαν ή περνούσαν χρόνο με τους ερωτικούς τους συντρόφους, έδιναν λιγότερη προσοχή στο μάθημα των μαθηματικών και αφιέρωναν λιγότερο χρόνο στις εργασίες τους για τα μαθηματικά. Την επόμενη ημέρα, εξακολουθούσαν να υπολείπονται στο μάθημα των μαθηματικών και στις εργασίες τους.
Για τους εφήβους, οι ρομαντικές σχέσεις προκαλούν θλίψη
Μια αμερικάνικη έρευνα παρακολουθούσε επί 1 έτος τη ζωή πάνω από 8.000 εφήβων (ηλικίας 12-17 ετών). Οι έφηβοι που είχαν εμπλακεί ερωτικά με κάποιον, ανέφεραν περισσότερα συναισθήματα θλίψης από εκείνους που δεν είχαν εμπλακεί – ακόμη και αν έμειναν με το ίδιο άτομο για ένα χρόνο και δεν είχαν χωρίσει.
Ορισμένοι από τους εφήβους ήθελαν πραγματικά να έχουν μια ρομαντική σχέση. Άλλοι δεν ενδιαφέρονταν γι’ αυτό ιδιαίτερα. Οι έφηβοι που επιθυμούσαν περισσότερο τις ρομαντικές σχέσεις ήταν αυτοί που είχαν περισσότερα δυσάρεστα συναισθήματα για ένα χρόνο, ανεξάρτητα από το αν η επιθυμία τους έγινε πραγματικότητα ή όχι.
Οι έφηβοι που είχαν ρομαντικές σχέσεις έπιναν επίσης περισσότερο από τους συνομηλίκους τους που δεν είχαν ερωτικούς συντρόφους και επίσης έμπλεκαν περισσότερο σε μπελάδες. Για τους ενήλικες, επίσης, οι ρομαντικές σχέσεις μπορεί να γίνουν πηγή μεγάλης θλίψης. Πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι στους γάμους και στις σχέσεις συμβίωσης και ραντεβού, τα ζευγάρια αισθάνονται λιγότερο ικανοποιημένα και περισσότερο καταθλιπτικά με την πάροδο του χρόνου. Υποφέρει και η αυτοεκτίμησή τους. Οι απώλειες είναι μεγαλύτερες για τις γυναίκες.
Όπως όλα τα άλλα, που έχω εξετάσει εδώ, τα αποτελέσματα αυτά, και στην πραγματικότητα, σχεδόν όλα τα άλλα ευρήματα από τις κοινωνικές επιστήμες, βασίζονται σε μέσους όρους. Πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις.
Με όλα αυτά τα στοιχεία δεν οδηγούμαστε στο ακραίο συμπέρασμα του να αποδιώξουμε κάθε ερωτικό και ρομαντικό στοιχείο από τη ζωή μας. Απλώς είναι σημαντικό να θέσουμε αυτό το κομμάτι της ζωής μας στο σωστό πλαίσιο και να αποφύγουμε την υπερεπένδυση, που μπορεί να μας «θολώσει» και να μας στερήσει την απόλαυση και την ικανοποίηση απο τόσα άλλα εξίσου ή περισσότερο σημαντικά στοιχεία στη ζωή μας.
Πηγή:
www.psychologytoday.com/intl/blog/living-single/202201/the-risks-caring-too-much-about-romantic-love
