Η κνίδωση εκ ψύχους είναι η εμφάνιση δερματικών βλαβών που εμφανίζεται μετά την έκθεση του δέρματος σε ψυχρό περιβάλλον. Η ένταση του ερεθίσματος (θερμοκρασία) που εκδηλώνεται ποικίλει μεταξύ των πασχόντων, αλλά ενίοτε και στο ίδιο άτομο σε διάφορες χρονικές περιόδους.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι από το δέρμα και συγκεκριμένα: κνησμός (φαγούρα), ερυθρότητα, φουσκάλες ή και πρήξιμο, εμφανίζονται σε λίγα λεπτά από την έκθεση στο ψύχος και μεγιστοποιούνται στη φάση της επαναθέρμανσης του δέρματος. Σε κάποιες περιπτώσεις εκτεταμένης έκθεσης στο ψύχος μεγάλης επιφάνειας του σώματος, είναι δυνατόν να εμφανιστούν και πιο γενικευμένα συμπτώματα, όπως συριγμός στην αναπνοή, ναυτία, εμετός, δύσπνοια, ταχυκαρδία, πτώση πίεσης με απώλεια συνείδησης (αναφυλακτική καταπληξία ή shock). Υπάρχουν περιπτώσεις ατόμων με κνίδωση εκ ψύχους που έχασαν τη ζωή τους κολυμπώντας σε κρύα νερά.
Advertisment
Τα κυριότερα αίτια στην κνίδωση εκ ψύχους περιλαμβάνουν:
- Χειμερινές δραστηριότητες στη θάλασσα π.χ κολύμβηση, καταδύσεις, θαλάσσια σπορ.
- Δραστηριότητες ή έκθεση στο χιόνι.
- Έκθεση σε κρύο εξωτερικό περιβάλλον.
- Επαφή με κρύο νερό πχ. πλύσιμο πιάτων, ή πάγο και κατεψυγμένα προϊόντα.
- Κατανάλωση παγωμένων εδεσμάτων ή αφεψημάτων σε ένα μικρότερο ποσοστό που προσεγγίζει το 30%.
Η σοβαρότητα του επεισοδίου, ωστόσο ποικίλει ενίοτε στον ίδιο ασθενή, αφού μπορεί να εμφανιστούν διαφορετικής έντασης συμπτώματα ανάλογα με το είδος και τη θερμοκρασία του ψυχρού ερεθίσματος, την έκταση της επιφάνειας του σώματος που εκτίθεται ,το χρόνο έκθεσης, αλλά και άλλους παράγοντες.
Η κνίδωση είναι συχνή. Σύμφωνα με τα ιατρικά στοιχεία περίπου 10-20% του πληθυσμού, μπορεί να εμφανίσει τουλάχιστον ένα επεισόδιο κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Advertisment
Άμεση βοήθεια και θεραπεία μπορεί να δώσει ο αλλεργιολόγος μετά από ειδική διαγνωστική δοκιμασία. Η δοκιμασία πάγου με την εφαρμογή πάγου σε μικρή επιφάνεια του δέρματος για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα είναι η πιο διαδεδομένη. Όταν είναι θετική παρατηρείται εντοπισμένη διόγκωση στο σημείο εφαρμογής του πάγου με συνοδό κνησμό. Ο χρόνος εφαρμογής που απαιτείται για την αντίδραση έχει μεγάλη προγνωστική αξία για τον ασθενή.
Μια ακόμη δοκιμασία με ειδική συσκευή (TempTest) δύναται να προσδιορίσει την θερμοκρασία κάτω από την οποία προκαλείται η αντίδραση. Υπάρχουν ωστόσο και κάποιες περιπτώσεις που η δοκιμασία πάγου και Temptest παρά το τυπικό ιστορικό είναι αρνητικές.
Μετά την επιβεβαίωση της διάγνωσης, δίδονται εξατομικευμένες οδηγίες που πρέπει να ακολουθούνται, όταν πρόκειται να εκτεθεί ο ασθενής στο κρύο και επίσης αντιαλλεργικά φάρμακα για προφύλαξη, αλλά και την πιθανή επείγουσα αντιμετώπιση οξέων επεισοδίων. Μεταξύ αυτών και αυτοενιέμενη αδρεναλίνη η οποία αν και σπάνια, πρέπει πάντα να είναι διαθέσιμη για την αντιμετώπιση των σοβαρότερων επεισοδίων.
