Επιλόχεια κατάθλιψη ονομάζουμε την κατάθλιψη που εμφανίζεται σε μια γυναίκα μετά τη γέννα του παιδιού της.
Μία στις δέκα γυναίκες παρουσιάζει επιλόχεια κατάθλιψη μετά τη γέννα, που μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες. Οι περισσότερες περιπτώσεις επιλόχειας κατάθλιψης αρχίζουν μέσα σε ένα μήνα από τη γέννα, αλλά μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και έξι μήνες μετά και οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές που συντελούνται μέσα στο σώμα των γυναικών, μετά τον τοκετό.
Advertisment
Αυτή είναι η εξήγηση που δινόταν και γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, σχετικά με τα αίτια της επιλόχειας κατάθλιψης. Ωστόσο, όπως φαίνεται, αυτό δεν είναι σωστό. Όλο και περισσότεροι ειδικοί μιλούν πλέον ανοιχτά για την επιλόχεια κατάθλιψη που πλήττει και τους νέους πατεράδες, βασιζόμενοι σε κλινικά δεδομένα και επιστημονικές έρευνες, γεγονός που ανατρέπει την πεποίθηση ότι η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μόνο γένους θηλυκού.
Αν και δεν αμφισβητείται ότι τα ορμονικά σκαμπανεβάσματα στο γυναικείο σώμα σχετίζονται με την κατάθλιψη ωστόσο, η βασική αιτία της φαίνεται ότι δεν είναι αυτή αλλά το στρες, αυτό το έντονο στρες που συνοδεύει ένα τόσο συγκλονιστικό γεγονός, όσο είναι ο ερχομός ενός παιδιού στη ζωή μας και αυτό δεν αφορά μόνο τις γυναίκες αλλά και τους άνδρες.
Σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποίησε η Αμερικανική Ιατρική Ένωση, 3-6 μήνες μετά την γέννηση του παιδιού τους, το 10% περίπου των ανδρών που γίνονται πατεράδες εμφανίζουν κατάθλιψη, με εκείνους που είναι 30 ετών και κάτω, να έχουν 40% περισσότερες πιθανότητες για να εκδηλώσουν επιλόχειο κατάθλιψη.
Advertisment
Οι νέοι μπαμπάδες μπορεί να βιώνουν την ευτυχία με τον ερχομό του παιδιού τους ωστόσο, καθώς σε όλους τους τομείς της ζωής τους έρχονται τα πάνω κάτω, είναι φυσικό να νιώθουν πιεσμένοι, κουρασμένοι και αγχωμένοι. Ας μην ξεχνάμε ότι, με τη φροντίδα των παιδιών – σε παλαιότερες εποχές – ήταν επιφορτισμένη μόνο η μητέρα ενώ στη σύγχρονη εποχή μας, εξαιτίας της αλλαγής των στρερεοτύπων και των κοινωνικών δομών, η ευθύνη της φροντίδας των παιδιών βαρύνει και τους δύο γονείς. Και καθώς ο νέος μπαμπάς παίζει πλέον ενεργό ρόλο στο μεγάλωμα του παιδιού φροντίζοντάς το και παράλληλα στηρίζοντας τη σύντροφό του, είναι επίσης κουρασμένος, άυπνος, πιεσμένος και αγχωμένος.
Παρόλο που η ανδρική επιλόχεια κατάθλιψη φαίνεται να είναι άλλο ένα φαινόμενο της σύγχρονης εποχής, ωστόσο, όπως λέει η Δρ Μερόπη Μιχαλέλη, ψυχαναλύτρια και δημιουργός της Κοιτίδας, ενός Ινστιτούτου που έχει ως στόχο του, την προαγωγή της ψυχικής υγείας στην εγκυμοσύνη και στα πρώτα χρόνια της ζωής, «Δεν είναι πιο συχνή η επιλόχειος στους άντρες στις μέρες μας. Απλώς τώρα έχουμε τα εργαλεία να το καταλάβουμε» και συνεχίζει:
«Παλιά, βέβαια, υπήρχε η διέξοδος του πατέρα στο εργασιακό περιβάλλον. Ο πατέρας δεν ασχολιόταν με την οικογένεια, δεν ήταν αυτός ο ρόλος του. Τώρα όμως ο ρόλος του πατέρα είναι και μέσα στο σπίτι – ευτυχώς η οικονομική κρίση έκανε και κάτι καλό, καθώς υποβάθμισε την απόλυτη «αξία» της παραγωγικότητας. Η δουλειά, δεν λειτουργεί σαν μπάλωμα της ψυχής, οπότε, τα ψυχικά κενά είναι εμφανή» κα κάπως έτσι, αρχίζει να εμφανίζεται η κατάθλιψη.
Η έκφραση της επιλόχειας κατάθλιψης στους άνδρες διαφέρει από εκείνη των γυναικών. Στους άνδρες εκδηλώνεται συνήθως με εκνευρισμό και επιθετικότητα και ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του άνδρα, μπορεί να φτάσει μέχρι και σε ενδοοικογενειακή βία.
«Άλλες φορές, οι μπαμπάδες αποστασιοποιούνται από την προσωπική σχέση, λείπουν πολλές ώρες από το σπίτι ή μπορεί και να φεύγουν» λέει η Δρ. Μιχαλέλη.
Τα βασικά συμπτώματα της ανδρικής επιλόχειας κατάθλιψης είναι:
-Διαταραχές στον ύπνο
-Κόπωση και ευερεθιστικότητα
-Απώλεια ενέργειας
-Αλλαγές στο βάρος του σώματος
-Αλλαγές ως προς την όρεξη με συνήθη υπερφαγικά επεισόδια
-Έλλειψη ενδιαφέροντος για ενασχόληση με το μωρό και την οικογένεια γενικότερα
-Εμμονική επικέντρωση στη δουλειά
-Αισθήματα ανικανότητας, ανεπάρκειας ως προς τις ευθύνες, ενοχές και θλίψη
-Ανεξήγητοι πόνoι στο σώμα
-Απότομες αλλαγές στη διάθεση
-Αδυναμία συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
-Σκέψεις πρόκλησης κακού στο μωρό κ.ά.
Ποιοι άνδρες κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν επιλόχειο κατάθλιψη:
-Οι νέοι πατεράδες ηλικίας από 30 ετών και κάτω
-Αυτοί που έχουν ιστορικό κατάθλιψης
-Όσων η σύντροφος παρουσιάσει επιλόχειο κατάθλιψη
-Οι αγχώδεις
-Αυτοί που έχουν κακή σχέση με τη μητέρα τους
-Όσοι δεν υποστηρίζονται από το κοινωνικό περιβάλλον τους
-Όσοι έχουν χαμηλό εισόδημα ή προβλήματα με τη δουλειά τους
Ο άνδρας με την επιλόχειο κατάθλιψη πρέπει οπωσδήποτε να λάβει βοήθεια. Η κατάθλιψή του αν δεν διαγνωστεί και θεραπευθεί, μπορεί να διαρκέσει ακόμη και χρόνια και η ζωή όλης της οικογένειας να γίνει κόλαση αφού, το πρόβλημα του πατέρα θα επιδεινώσει αρχικά τη σχέση του με τη σύντροφό του και αμέσως μετά με το παιδί.
Το καλό είναι ότι αυτό το είδος της κατάθλιψης θεραπεύεται εύκολα, αρκεί το ζευγάρι να την αναγνωρίσει και να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού.
