Αρχαιολογικές ανασκαφές στην Νορβηγία έφεραν στο φως ένα εξαιρετικό εύρημα, έναν ρουνόλιθο, ο οποίος θεωρείται ο παλαιότερος λίθος στον κόσμο, οι επιγραφές του χρονολογούνται έως και πριν από 2.000 χρόνια.
Του δόθηκε η ονομασία «Svingerudsteinen», ή «η πέτρα Svingerud», όπως ονομάζεται η περιοχή που βρέθηκε.
Advertisment
Το εύρημα είδε το φως όταν ερευνητές του Μουσείου Πολιτιστικής Ιστορίας του πανεπιστημίου του Όσλο, ανακάλυψαν τον λίθο όταν έκαναν επέκταση ερευνών σε ταφικό χώρο το φθινόπωρο του 2021 στην περιοχή Χόλε της ανατολικής Νορβηγίας.
Ο βράχος έχει ύψος και πλάτος περίπου μισό μέτρου και είναι σε κοκκινοκαφέ χρώμα έχει επάνω του σκαλισμένες γραφές. Ο Λίθος από ψαμμίτη εντοπίστηκε μαζί με άλλα καμένα οστά και κάρβουνο στο σημείο που έγινε η αποτέφρωση μεταξύ 1-250 μ.χ
Advertisment
Όπως αναφέρει σε ηλεκτρονική επιστολή που απέστειλε στο CNNi η καθηγήτρια Γραπτού Πολιτισμού και Εικονογραφίας στο μουσείο: «Εγώ και οι συνάδελφοί μου στο Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι με αυτό το συγκλονιστικό εύρημα που μας κάνει να ξαναγράψουμε μερικά κεφάλαια στην ιστορία της ρουνικής γραφής. Παρέχει την πρώτη ξεκάθαρη απόδειξη της εμφάνισης ρουνόπετρων στη Σκανδιναβία τους πρώτους αιώνες μ.Χ., χάρη στις δυνατότητες που είχαμε σε αυτήν την περίπτωση να πραγματοποιήσουμε χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα του τάφου στον οποίο βρισκόταν η πέτρα»
Η Τσίλμερ επεξεργάστηκε και ερμήνευσε όσα έχουν σκαλιστεί επάνω στον βράχο, με τους αρχαιολόγους να προσδιορίζουν την ηλικία του με την χρήση ραδιενεργού άνθρακα στο σημείο που έγινε η ανακάλυψη.
Η ρουνική είναι η αρχαιότερη γραφή της Σκανδιναβίας η οποία και χρησιμοποιήθηκε ως αλφάβητο από την Κοινή Εποχή (CE) και συνέχισε στην εποχή των Βίκινγκ μέχρι τον ύστερο Μεσαίωνα, σύμφωνα με το πανεπιστήμιο του Όλσο.
Γλώσσα πριν από τους Βίκινγκς
Στην Σκανδιναβία έχουν ανακαλυφθεί χιλιάδες ρουνόπετρες από την εποχή των Βίκινγκ, προσδιορισμένες από το 793 και 1066 μ.Χ., αλλά δεν υπάρχουν επαρκεί στοιχεία για χρονολογίες πριν από αυτές. Περίπου 30 έχουν βρεθεί που να έχουν χρονολογηθεί πριν από το 550 μ.χ.
Ο ρουνόλιθος Svingerudsteinen είναι ο μοναδικός που βρέθηκε από τους ανασκαφείς ερευνητές που χρονολογείται πριν από το 300 μ.Χ. Περιέχει τα τρία πρώτα γράμματα του ρουνικού αλφαβήτου -“f”, “u” και “th”- σε μία από τις πλευρές του, σύμφωνα με το μουσείο.
Στο CNNi, η Στέιναρ Σολχάιμ, αρχαιολόγος και διευθύντρια ανασκαφών στο Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας, χαρακτηρίζοντας την ανακάλυψη ως «κάτι μοναδικό» ανέφερε: «Ρουνόλιθοι με ρούνους από το αρχαίο ρουνικό αλφάβητο βρίσκονται πολύ σπάνια σε χρονολογημένα, αρχαιολογικά πλαίσια και καταλάβαμε ότι αυτός είχε τη δυνατότητα να μας δώσει νέες γνώσεις για τους ρούνους»
Όπως δήλωσε η Τσίλμερ, «αυτό σημαίνει ότι η παράδοση του ρουνόλιθου είναι παλαιότερη, ίσως και κατά μερικές εκατοντάδες χρόνια, από ό,τι υποθέταμε προηγουμένως. Αλλά αυτό επίσης μας κάνει να αναρωτιόμαστε τι άλλο μπορεί να μην γνωρίζαμε σχετικά με τη χρήση της ρουνικής γραφής στην πρώιμη εποχή του Σιδήρου της Σκανδιναβικής κοινωνίας».
Η πέτρα έχει μια «πολύ ιδιαίτερη εμφάνιση», σύμφωνα με την Τσίλμερ, φέροντας ένα «απροσδόκητο» μείγμα από ρουνικούς χαρακτήρες και άλλα στοιχεία. Ορισμένες επιγραφές έχουν σχήμα ζιγκ-ζαγκ, ενώ άλλες σχηματίζουν πλέγμα, με Οκτώ χαρακτήρες στην μπροστινή όψη της πέτρας σχηματίζουν τη λέξη “idiberug” όταν μετατραπούν σε ρωμαϊκά γράμματα
Η κα Τσίλμερ ισχυρίζεται ότι, αυτό θα μπορούσε να είναι το όνομα μιας γυναίκας που ονομάζεται “Idibera”, θα μπορούσε να αναφέρεται σε έναν συγγενή που ονομάζεται “Idiberung”, ή θα μπορούσε να σημαίνει, “για την Idibera”.
Ο τρόπος γραφής των επιγραφών είναι διαφορετικός από πέτρα σε πέτρα, και η γλώσσα υπέστη πολλές αλλαγές με το πέρασμα των χρόνων, η επεξεργασία των αναφορών επάνω σε αυτές είναι ένα δύσκολο έργο και υπάρχει ακόμη πολλή έρευνα που πρέπει να γίνει, είπε το μουσείο.
Η Τσίλμερ ανέφερε ότι μαζί με άλλους μελετητές ετοιμάζουν μια ακαδημαϊκή έκδοση που θα κυκλοφορήσει φέτος, στην οποία θα παρουσιάσουν τα κύρια ευρήματά τους.
Η νέα μεγάλη ανακάλυψη του ρουνόλιθου θα βρίσκεται στο Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας στο Όσλο από τις 21 Ιανουαρίου και μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου όπου θα μπορεί να την απολαύσει το κοινό.
