Η σημασία των soft skills στην Ιατρική Εκπαίδευση για την καλύτερη φροντίδα του ασθενούς

Τις τελευταίες δεκαετίες, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η σημασία των ήπιων δεξιοτήτων στην φροντίδα του ασθενούς.

Η σημασία των soft skills στην Ιατρική Εκπαίδευση για την καλύτερη φροντίδα του ασθενούς

Τις τελευταίες δεκαετίες, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η σημασία των ήπιων δεξιοτήτων στην βέλτιστη δυνατή φροντίδα του ασθενούς. Mάλιστα φαίνεται ότι επηρεάζουν όχι μόνο την ψυχολογική του κατάσταση, αλλά και την πορεία της νόσου. Οι ήπιες δεξιότητες, γνωστές και ως Soft Skills είναι απαραίτητες δεξιότητες για κάθε επαγγελματία υγείας, για την επικοινωνία του με τον ασθενή, με τους συναδέλφους και για τη διαχείριση του στρες και των συναισθημάτων. Ένα από τα κυρίαρχα προβλήματα στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών Υγείας, φαίνεται να είναι το πρόβλημα της μη θεσμοθετημένης εκπαίδευσης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού σε ήπιες δεξιότητες.

H Ελληνική Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων Φοιτητών Ιατρικής (HelMSIC), σε συνεργασία με τις Ιατρικές Σχολές  διοργανώνει διάφορες σχετικές δράσεις για την ευαισθητοποίηση & εκπαίδευση των φοιτητών Ιατρικής.

Advertisment

Σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήθηκε το 1ο επεισόδιο των HelMSIC Podcast με θέμα τις Ήπιες Δεξιότητες στην Ιατρική Εκπαίδευση. Φιλοξενούμενη σε αυτό το podcast, η κ. Κατερίνα Μπουλούγαρη , υποψήφια διδάκτωρ στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και Soft Skills Educator. Σχεδίασε και υλοποίησε για λογαριασμό της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, τη βιωματική εξ αποστάσεως εκπαίδευση “Γενικοί Ιατροί στον Ρόλο του Health Coach”. Αυτή η εκπαίδευση έλαβε το Χρυσό Βραβείο στα Education Leaders Awards 2023, στην κατηγορία, Ανάπτυξη Οριζόντιων Δεξιοτήτων.

Εκ μέρους της HelMSIC συμμετέχει, στο podcast ο Δημήτρης Καραμήτσος, 5ο-ετής φοιτητής Ιατρικής στα Ιωάννινα και Πανελλήνιος Υπεύθυνος για την Ιατρική Εκπαίδευση για το 2022/23.

Η σημασία των soft skills στην Ιατρική Εκπαίδευση για την καλύτερη φροντίδα του ασθενούς

Advertisment

Απομαγνητοφώνηση

Ερώτηση: “Θα μπορούσατε να δώσετε μία περιγραφή στον όρο “soft skills” και ενδεχομένως ποια θεωρείτε ως σημαντικά;”

ΚΜ: Ναι και βέβαια, είναι σημαντικό να δώσουμε έναν ορισμό στην αρχή της κουβέντας μας. Ο Simon Sinek, διάσημος συγγραφέας, στο χώρο του management, μας λέει ότι δεν υπάρχουν soft skills, αλλά Human Skills. Έχουμε τα Hard Skills, τις δεξιότητες που χρειάζομαι για να κάνω τη δουλειά μου σωστά και τα Skills που με βοηθούν να γίνω καλύτερος άνθρωπος. Kαι φαίνεται ότι τα human skills είναι αυτά που διακρίνουν τους καλύτερους ηγέτες, σε όλους του τομείς, και είναι αυτά που βοηθούν να πετύχουμε καλύτερα αποτελέσματα αλλά και να χτίσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης. Τα soft skills, λοιπόν είναι, όλες αυτές οι δεξιότητες που μας βοηθάνε να έχουμε αυτογνωσία, να ακούμε καλύτερα, να εκφράζουμε ενσυναίσθηση, να είμαστε ευέλικτοι και ανθεκτικοί αλλά και να μπορούμε να συμμετέχουμε με αποτελεσματικό τρόπο στις δύσκολες συζητήσεις.

Τα soft skills έχουν να κάνουν με τη συναισθηματική μας νοημοσύνη αλλά και το πως διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα. Λένε ότι το επόμενο σύνορο στην εξέλιξη του ανθρώπου είναι η διαχείριση των συναισθημάτων. Ο Goleman διάσημος για τα βιβλία του και την έρευνα που έχει κάνει πάνω στη συναισθηματική νοημοσύνη μας λέει ότι “για να χτίσουμε κοινότητες και οργανισμούς που μπορούν να αφήσουν ένα θετικό αποτύπωμα στην κοινωνία χρειάζεται, να διδάξουμε στους ανθρώπους να συντονίζονται με τα συναισθήματά τους με ευφυΐα για να μπορούν προσφέρουν περισσότερη φροντίδα στους γύρω τους».

Τώρα σχετικά με το ποιες από όλες αυτές τις δεξιότητες είναι πιο σημαντικές, θα λέγαμε ότι εξαρτάται για ποιόν τομέα μιλάμε. Για παράδειγμα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, θέτει ως πυξίδα για τους επαγγελματίες υγείας, δυο βασικές ποιότητες- δεξιότητες, την ανθεκτικότητα (Resilience) και την καλλιέργεια της συμπόνιας. Οι ικανότητες να είσαι καινοτόμος, να μαθαίνεις γρήγορα και να είσαι ανθεκτικός στο στρες, ανήκουν για το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, στις 10 κορυφαίες επαγγελματικές δεξιότητες για το 2025.

Ερώτηση: “Από που πιστεύετε ότι πηγάζει το ενδιαφέρον, στην επικαιρότητα, αλλά και στον επιχειρηματικό / εκπαιδευτικό κλάδο, για τα soft skills. Υπάρχει κάποια ανάγκη; Πως επεκτείνεται αυτή στην Ιατρική;”

ΚΜ: Διανύουμε μια νέα εποχή. Μια εποχή όπου χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια της εργασίας. Λένε ότι τα επόμενα 10 χρόνια θα φέρουν την αλλαγή σε όλα όσα θεωρούσαμε επιστημονική φαντασία. Θα είναι ίσως η πιο σημαντική δεκαετία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Σε αυτή τη δεκαετία λοιπόν είναι σημαντικό να διατηρήσουμε και να εξελίξουμε ότι μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τις μηχανές.

Τα ρομπότ πλέον κάνουν σχεδόν τα πάντα για εμάς και στο μέλλον θα εκτελούν ακόμα καλύτερα όλες τις λειτουργίες ρουτίνας. Όλες αυτές τις λειτουργίες, που δεν έχουν να κάνουν με τη δημιουργική σκέψη, τη συνεργασία, την επίλυση προβλημάτων, τη διαπραγμάτευση, τη θεραπεία.

Για παράδειγμα οι γιατροί στην κλινική τους πράξη έχουν αρκετές διαδικασίες ρουτίνας και λένε ότι στο μέλλον ένας υπολογιστής θα μπορεί να κάνει ακόμα και την ιατρική διάγνωση. Ιδανικά σε ένα καλό μέλλον ο γιατρός θα έχει περισσότερο χρόνο για να επικοινωνήσει και να βοηθήσει τον ασθενή του στη θεραπεία.

Ένας ακόμη λόγος που αναδεικνύει την ανάγκη για την καλλιέργεια soft skills στην ιατρική και στο χώρο της υγείας γενικότερα, έχει να κάνει με την ασφάλεια του ασθενή. Το πόσο καλά επικοινωνεί η ομάδα Υγείας, το πως διαχειρίζεται το στρες αλλά και ο βαθμός εμπιστοσύνης που υπάρχει μέσα στην ομάδα, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για αυτό που λέμε ψυχολογική ασφάλεια. Και ένα περιβάλλον ψυχολογικής ασφάλειας, μπορεί να κάνει τη διαφορά σε ένα ιατρικό περιστατικό. Μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ μιας σωστής και μιας λάθος διάγνωσης.

Κάτι άλλο που κάνει τα soft skills μια αναγκαιότητα είναι οι δεξιότητες επικοινωνίας στη σχέση ιατρού ασθενή. Υπάρχουν έρευνες που έχουν δείξει ότι, η εμπιστοσύνη που χτίζεται σε αυτή τη σχέση, επηρεάζει την συμμόρφωση (προσήλωση) του ασθενούς στη θεραπεία.
Επίσης υπάρχουν έρευνες που μας λένε ότι όταν οι γιατροί έχουν βρει τρόπους να καλλιεργήσουν την ανθεκτικότητά τους και να είναι ικανοποιημένοι με την εργασία τους, αυτό έχει θετικό αντίκτυπο στη θεραπεία των ασθενών τους.

Ερώτηση: Είναι γεγονός ότι η ικανότητα να είσαι ανθεκτικός στο στρες είναι για το ιατρικό επάγγελμα μια από τις πιο βασικές δεξιότητες, από την άλλη μεριά βέβαια το μεγάλο στοίχημα είναι πως μπορούμε να προσφέρουμε ιατρικές υπηρεσίες κάνοντας την συμπόνια πράξη. Πως συνδυάζονται τελικά αυτές οι δύο δεξιότητες;

ΚΜ: Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση γιατί αναδεικνύει, αυτό που λέμε “ το παράδοξο των αξιών στους επαγγελματίες υγείας”. Σκεφτείτε μπήκατε στην ιατρική σχολή, μετά από μια επίπονη προσπάθεια και έχοντας ως εσωτερική σας πυξίδα , τις αξίες της προσφοράς, της αριστείας, της φροντίδας και της συμπόνιας.

Ωστόσο, έχω την εντύπωση, ότι ήδη έχετε δει πολλές φορές τη ματαίωση αυτών των αξιών σας, στα μάτια των συναδέλφων σας γιατρών, μετά από εξαντλητικές εφημερίες, δύσκολα περιστατικά μέσα σε αντίξοες συνθήκες με ελάχιστους πόρους να προσπαθούν για το ακατόρθωτο. Η σημασία της συμπόνιας και της ανθεκτικότητας είναι καταλυτική και έχει πολλά θετικά αποτελέσματα για όλους τους εμπλεκόμενους, (ασθενείς, ιατρούς, φροντιστές κτλ.). Όπως αναφέραμε και πριν, αυτές οι δύο δεξιότητες της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι δεξιότητες πυξίδα για το χώρο της Υγείας.

Ωστόσο υπάρχει ένα παράδοξο στην ιατρική. Την ίδια στιγμή που επιθυμούν οι επαγγελματίες υγείας να απαλύνουν τη στενοχώρια του άλλου, έρχονται επίσης αντιμέτωποι με την πραγματικότητα ότι δεν μπορούν πάντα να «διορθώνουν» τον πόνο ή την ταλαιπωρία ενός άλλου ατόμου και αυτό είναι κάτι που χρειάζεται δεξιότητες διαχείρισης. Αυτές οι δύο δεξιότητες που φαινομενικά δείχνουν αντίθετες, όταν εκπαιδευτεί κάποιος στο να τις καλλιεργεί θα διαπιστώσει ότι είναι απόλυτα συμπληρωματικές. Χωρίς ανθεκτικότητα δεν μπορούμε να έχουμε συμπόνια και χωρίς συμπόνια δεν μπορούμε να είμαστε ανθεκτικοί.

Ερώτηση: “Μπορούν τα soft skills να διδάσκονται και τα ίδια, με γνωστικό τρόπο και όχι απλώς εμπειρικά στις Ιατρικές Σχολές, μέσω ίσως κάποιου μαθήματος;”

ΚΜ: Nαι φυσικά και μπορούν να διδαχθούν. Σε αρκετές ιατρικές σχολές στο εξωτερικό, υπάρχουν στα προγράμματα σπουδών μαθήματα, εργαστήρια αλλά και ολόκληρα μεταπτυχιακά προγράμματα που ειδικεύονται στα soft skills που είναι χρήσιμα στο χώρο της Υγείας. Ένα τέτοιο παράδειγμα έχουμε από την Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Columbia, που από το 2000 έχει ιδρύσει έναν καινούργιο τομέα αυτόν της αφηγηματικής ιατρικής. Η αφήγηση είναι μια ικανότητα που μπορεί να βοηθήσει τους επαγγελματίες υγείας, να αντιλαμβάνονται καλύτερα τη δυσφορία και την οδύνη των ασθενών τους.

Επίσης υπάρχουν μεθοδολογίες, όπως το motivational interviewing, που βοηθάει τους επαγγελματίες υγείας να επικοινωνήσουν με τον ασθενή δομημένα για να τον βοηθήσουν να προσηλωθεί στη θεραπεία του αλλά και να τον βοηθήσουν να αλλάξει τρόπο ζωής (πχ να κόψει το κάπνισμα, να υιοθετήσει μια πιο υγιεινή διατροφή κτλ).
Υπάρχουν ακόμα, τεχνικές αυτορρύθμισης των συναισθημάτων και διαχείρισης του στρες, όπως αυτές του Ινστιτούτου ΗeartMath, πάνω στις οποίες έχουν εκπαιδευτεί χιλιάδες επαγγελματίες υγείας, και έχουν υιοθετηθεί από μεγάλους οργανισμούς στο χώρο της υγείας, όπως η Ιατρική Σχολή του Standford.

Θα έλεγα λοιπόν, ότι υπάρχει πλέον πληθώρα βιβλιογραφίας αλλά και μεθόδων και εκπαιδευτικών τεχνικών που δείχνουν το δρόμο στους επαγγελματίες υγείας να διερευνούν με δομημένο τρόπο και να εξελίσσουν τις δεξιότητές τους στην ανακούφιση της αγωνίας των ασθενών, των φροντιστών αλλά και των συναδέλφων τους, διατηρώντας παράλληλα τη δική τους ευημερία.

Ερώτηση: “Μπορείτε από την εμπειρία σας στην εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας να μας αναφέρετε κάποια παραδείγματα για το πως ανταπεξήλθαν σε προκλήσεις του επαγγέλματος;”

K.M: Ναι και βέβαια, μπορώ να μοιραστώ μαζί σας κάποια παραδείγματα που αφορούν τους ιατρούς που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κρήτης.

Στο πρόγραμμα, συμμετείχαν γενικοί ιατροί από όλη την Ελλάδα αλλά και την Κύπρο και είχε διάρκεια 5 εβδομάδες περίπου. Περιελάμβανε 5 online συναντήσεις (2.5 ωρών), ασύγχρονη πλατφόρμα εκπαίδευσης, πρακτική άσκηση με τους ασθενείς τους, και αρκετό reflection (στοχαστική πρακτική). Στο τέλος των 5 εβδομάδων οι συμμετέχοντες παρουσίασαν τα αποτελέσματα της πρακτικής τους στην ομάδα.

Στη διάρκεια αυτών των εβδομάδων οι ιατροί είχαν την ευκαιρία να εξασκήσουν τις δεξιότητές τους στην επικοινωνία ιατρού ασθενή, μέσα από σύντομες παρεμβάσεις για αλλαγή συμπεριφοράς. Δοκίμασαν στην πράξη τη μεθοδολογία και τα εργαλεία του Μotivational Ιnterviewing, και εφάρμοσαν τεχνικές αυτορρύθμισης για καλύτερη διαχείριση του στρες.

Η 5η συνάντηση, θεωρώ ότι είχε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από όλες τις συναντήσεις. Οι συμμετέχοντες μοιράστηκαν στην ομάδα τις αφηγήσεις τους από τα περιστατικά με τους ασθενείς που είχαν επιλέξει για να κάνουν πρακτική.

Ένα πρώτο που θυμάμαι από αυτές τις συναντήσεις, είναι όταν ένας ιατρός είπε στους συναδέλφους του, στην ομάδα ότι μετά από αυτή την εκπαίδευση, κοιμάται καλύτερα τα βράδια, γιατί νιώθει πως η όλη διαδικασία συζήτησής με τον ασθενή, έχει σαφώς λιγότερο άγχος για τον ίδιο, επειδή εφαρμόζοντας ένα πλαίσιο διαμόρφωσης της συζήτησης, νιώθει περισσότερο αποτελεσματικός στην επικοινωνία του.

Ένας άλλος, ειδικευόμενος, παρατήρησε πως εκείνο που του έκανε εντύπωση στον εαυτό του καθώς έκανε εξάσκηση σε αυτές τις πρακτικές είναι πως διαπίστωσε πως μπορούσε να καλλιεργήσει πιο γρήγορα περιβάλλον εμπιστοσύνης, ακόμα και με ασθενείς που δεν τους ήξερε σχεδόν καθόλου. Μάλιστα ο ίδιος γιατρός μοιράστηκε στην ομάδα του ότι αυτή η εκπαίδευση ήταν για αυτόν μία εμπειρία ζωής, που φαίνεται ότι θα επηρεάσει τη συμπεριφορά του ως ιατρό αλλά και ως άνθρωπο.

Επίσης ενδιαφέρον είχε όταν ένας άλλος ιατρός με πολλά χρόνια εμπειρίας, συνειδητοποίησε μετά από την επικοινωνία του με έναν ασθενή που έβλεπε για πρώτη φορά και είχε πάει μόνο για συνταγογράφηση, ότι αυτές οι δεξιότητες επικοινωνίας σε συνδυασμό με το γνήσιο ενδιαφέρον και τη τελετουργία της φυσικής εξέτασης, μπορούν να οδηγήσουν χωρίς κόπο σε έναν θεραπευτικό στόχο.

Μια άλλη νέα ιατρός διαπίστωσε στα επείγοντα περιστατικά του κέντρου υγείας, ότι λειτούργησαν ευεργετικά οι τεχνικές αναπνοών. Ένας ασθενής που προσήλθε με κρίση άσθματος, ήταν ιδιαίτερα δύστροπος και καθόλου πρόθυμος να συμμετέχει σε συζήτηση για τη θεραπεία του. Μόλις η ιατρός αποφάσισε να αξιοποιήσει τις αναπνοές για να ελέγξει το δικό της στρες κατά τη διάρκεια του περιστατικού, διαπίστωσε πως άλλαξε ξαφνικά η ταχύτητα της συνομιλίας με τον δύσκολο ασθενή αλλά και η διάθεση και των δύο. Αυτό επέτρεψε μια βαθύτερη επικοινωνία με περισσότερη ενσυναίσθηση.

Σε αυτό το πιο ήρεμο κλίμα, που δημιουργήθηκε και κάνοντας ανοιχτές ερωτήσεις κατάφερε να μάθει περισσότερα για τις συνήθειες και τους φόβους του, μάλιστα ο ασθενής της εκμυστηρεύτηκε ένα ιστορικό πρώην κατάχρησης αλκοόλ, κάτι που τη βοήθησε να προσεγγίσει το θέμα ελάττωσης του τσιγάρου με περισσότερη ευαισθησία.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να πω ότι νιώθω πραγματικά ευγνώμων και θέλω να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου όλους τους γιατρούς που συμμετείχαν σε αυτό το πρόγραμμα, γιατί μέσα από την εμπειρία αυτή και τις αφηγήσεις τους, έγινα και εγώ πιο πλούσια και αισθάνθηκα πολύ περήφανη για το πόσο αξιόλογους ιατρούς έχουμε στη χώρα μας, όχι μόνο ως επιστήμονες άλλα και ως ανθρώπους.

Τώρα που φτάνουμε στο τέλος της κουβέντας μας, θα μπορούσα να σας κάνω και εγώ μια ερώτηση;

ΔΚ: Ναι φυσικά!

ΚΜ: Από τη σκοπιά του φοιτητή Ιατρικής, αλλά και της ενασχόλησης σας με την HelMSIC και τις εκπαιδευτικές ανάγκες των συμφοιτητών σας, τι σημαίνουν για εσάς τα Soft-Skills σε σχέση με τα Hard Skills που απαιτεί η εκμάθηση της Ιατρικής πράξης;

ΔΚ: Ως φοιτητής Ιατρικής, και πιστεύω μιλώ και εκ μέρους των συμφοιτητών μου που παρακολουθούν αυτό το Podcast, χωρίς αμφιβολία καταλαβαίνω και βλέπω και τα δύο είδη δεξιοτήτων που περιγράψατε να εμπλέκονται τόσο στην Ιατρική πράξη όσο και στη μάθηση. Ιδιαίτερα όταν αυτή συμβαίνει στο κλινικό περιβάλλον, μπορεί πράγματι το πρόγραμμα σπουδών να εστιάζει στην κατανόηση και απομνημόνευση σημαντικών μηχανισμών, σημείων, κριτηρίων και άλλων πληροφοριών, αλλά μας επαληθεύεται διαρκώς ότι είναι οι άνθρωποι που τα εφαρμόζουν αυτά, υπάρχουν ομάδες διαφορετικών ειδικοτήτων που πρέπει να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση μίας κοινής πάθησης και φυσικά ασθενείς με τους οποίους πρέπει να επικοινωνήσουν ή να λάβουν κοινές αποφάσεις.

Στην πράξη λοιπόν, τις ήπιες δεξιότητες που συνθέτουν όλη αυτή τη διαδικασία, τις μαθαίνουμε από την εμπειρία, από δική μας πρωτοβουλία ή απλώς ερχόμενοι σε επαφή με τον τρόπο επικοινωνίας που οι ίδιοι οι καθηγητές, όντας και γιατροί επιλέγουν να έχουν με τους συναδέλφους τους ή με τον ασθενή. Δεν υπάρχει, δηλαδή, στο πρόγραμμα σπουδών των Ιατρικών μας σχολών κάποιο υποχρεωτικό μάθημα που να καλύπτει αυτές τις δεξιότητες.

Την κατάσταση αυτή, την αντιμετωπίζουμε στη HelMSIC ως μία εκπαιδευτική ανάγκη, είναι μία από τις εθνικές, θεματικές μας προτεραιότητες, συζητάμε για αυτήν και προσπαθούμε να την αναδείξουμε, αλλά και φυσικά να την καλύψουμε. Για αυτόν τον λόγο, έχουμε αναλάβει μια πρωτοβουλία για τη εκμάθηση συγκεκριμένων τέτοιων δεξιοτήτων, όπως η μετάδοση κακών ειδήσεων για παράδειγμα, με σεμινάρια ομοταγούς εκπαίδευσης, απο εκπαιδευμένα μέλη HelMSIC και εγκεκριμένα από την IFMSA ως Trainers, σε φοιτητές συνομιλήκους τους.

Τα σεμινάρια θα πραγματοποιηθούν μέσα στο πρόγραμμα κλινικών μαθημάτων και φυσικά σε συνεργασία με τους καθηγητές του μαθήματος, ενώ το περιεχόμενο τους έχει δομηθεί από καθηγητές και επαγγελματίες υγείας ειδικούς στα εκάστοτε θέματα. Είναι μια προσπάθεια που για εμάς αντικατοπτρίζει και την ανάγκη εμπλοκής των ίδιων των φοιτητών στην εκπαίδευση τους και πιστεύουμε πως με την κοινή αυτή συνεργασία με καθηγητές μας και κλινικές μπορούμε πράγματι να δώσουμε μια ευκαιρία εντός ενός μαθήματος για την εκμάθηση των soft-skills και φυσικά για την ανάδειξη τους ως ανάγκη συνολικά.

ΚΜ: H αλληλεκπαίδευση, οι τεχνικές συνεργατικής μάθησης αλλά και η ενεργητική μάθηση που προωθείται μέσα από τα κλινικά εργαστήρια και την πρακτική άσκηση με ασθενείς, είναι σπουδαίες τεχνικές για την καλλιέργεια των ήπιων δεξιοτήτων.

Βέβαια το βασικό κριτήριο για να έχουν επιτυχία εκπαιδεύσεις πάνω στα soft skills, είναι οι συμμετέχοντες να προσέρχονται εθελοντικά και πρόθυμα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Και αυτό φαίνεται να συμβαίνει, βλέποντας τις πρωτοβουλίες και τις δράσεις σας για το σύνολο των συμφοιτητών σας.

Καλή επιτυχία σε ότι κάνετε και να ευχηθώ στους μελλοντικούς και στις μελλοντικές ιατρούς αυτής τη χώρας, να γινόσαστε κάθε μέρα και πιο ανθεκτικοί, να βιώνετε τη χαρά και να προσφέρετε φροντίδα και συμπόνια, σε όσους την έχουν ανάγκη.

Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση!

Λάβετε καθημερινά τα άρθρα μας στο e-mail σας

Σχετικά θέματα

Οι έφηβοι που είναι εθισμένοι σε βίντεο μικρής διάρκειας τείνουν να έχουν περισσότερα προβλήματα ύπνου και κοινωνικό άγχος
Η στάση πριν τον ύπνο που καταπολεμά τον πόνο στον αυχένα και την αϋπνία (βίντεο)
Τι ξεχωρίζει έναν ψυχοπαθή από έναν κοινωνιοπαθή; Δύο καθηγητές εξηγούν
Πόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για καρδιακά προβλήματα λόγω κατάθλιψης;

Πρόσφατα Άρθρα

Εναλλακτική Δράση