Στην περιοχή των Θερμών του Δήμου Μύκης, στην πανέμορφη ορεινή περιοχή της Ξάνθης, ανακαλύπτει κανείς ένα σημείο όπου η φύση και η ιαματική της δύναμη είναι έντονα παρούσες. Σε αυτό το σημείο, η ιστορία συναντά τον μύθο μέσα από την εντυπωσιακή βραχογραφία του Μίθρα Ταυροκτόνου, η οποία βρίσκεται μεταξύ των οικισμών Μέσες και Κάτω Θέρμες, περίπου 45 χιλιόμετρα μακριά από την Ξάνθη.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης, στοχεύοντας στην προβολή αυτού του μνημείου, έχει τοποθετήσει δύο πληροφοριακές πινακίδες, στα Ελληνικά και Αγγλικά, στο δρόμο προς το μνημείο, διευκολύνοντας την εύρεσή του.
Advertisment
Οι επισκέπτες πρέπει να διανύσουν ένα μικρό ανηφορικό μονοπάτι για περίπου 100 μέτρα. Αφού διασχίσουν αυτό το μονοπάτι, βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της ιστορίας της περιοχής, χαραγμένο σε ένα βράχο. Πριν την ανάβαση, μια πινακίδα παρέχει σημαντικές πληροφορίες για το ανάγλυφο.
Το ανάγλυφο αυτό, που ανακαλύφθηκε το 1973, έχει ύψος 1,07 μέτρα και πλάτος 1,12 μέτρα στη βάση του. Είναι σκαλισμένο στην πλαγιά του βουνού και απεικονίζει τον θεό Μίθρα να σκοτώνει τον ιερό ταύρο εντός ενός τοξωτού πλαισίου. Ο Μίθρας φοράει περσικό ένδυμα, κοντό χιτώνα, χλαμύδα και φρυγικό σκούφο, στέκοντας με το ένα πόδι στο ταύρο και με το άλλο να σκοτώνει το ζώο.
Οι ακόλουθοι του θεού, Καύτης και Καυτοπάτης, απεικονίζονται με αναμμένες δάδες και παρόμοια ένδυση. Κάτω από τον ταύρο φαίνεται ένα φίδι που περιμένει το αίμα της θυσίας. Η παράσταση περιλαμβάνει επίσης τη γέννηση του Μίθρα από ένα βράχο και μια αδιάγνωστη μορφή, ίσως του Ήλιου, πάνω από την κεντρική σκηνή.
Advertisment
Στην κατώτερη περιοχή του ανάγλυφου απεικονίζονται σκηνές από τη θρησκεία του Μίθρα, φιλοξενούμενες σε οκτώ τοξοειδή πλαίσια. Αυτές οι σκηνές απεικονίζουν είτε τα διάφορα στάδια της εισαγωγής των πιστών στη θρησκεία, είτε τις ευεργεσίες του θεού Μίθρα, όπως τον Άτλαντα να σηκώνει τη Γη, τον Μίθρα ως τοξότη στο θαύμα της πηγής νερού, και τον Μίθρα πάνω από έναν νικημένο ταύρο.
Ο Μίθρας αρχικά ήταν μια δευτερεύουσα θεότητα στην αρχαία περσική θρησκεία, με το όνομά του να αναφέρεται στα Avesta, τα ιερά κείμενα του Ζωροαστρισμού. Η λατρεία του Μίθρα προέκυψε στη Ρώμη, πιθανώς μέσω της επιρροής από τις ελληνικές και ανατολικές θρησκείες, με έντονα στοιχεία από τα ελληνιστικά βασίλεια.
Ο Μιθραϊσμός ήταν δημοφιλής στις ρωμαϊκές λεγεώνες, με τα ιερά του Μίθρα να βρίσκονται συχνά σε υπόγειους χώρους ή σπήλαια. Η λατρεία αυτή ήταν αποκλειστικά για άνδρες, με στοιχεία όπως την ταυροκτονία να έχουν κεντρικό ρόλο.
Πώς συνδέεται με τα Χριστούγεννα και τον Χριστιανισμό
Ενδιαφέροντα είναι και τα κοινά στοιχεία της λατρείας του Μίθρα με τον Χριστιανισμό, όπως η τελετή μύησης και η γέννηση του θεού στις 25 Δεκεμβρίου, η τελετή μύησης, η χρήση του νερού, το ιερό δείπνο, η Κυριακή ως ημέρα λατρείας και ο σωτηριολογικός χαρακτήρας.
Το ανάγλυφο του Μίθρα στις Θέρμες σχετίζεται με ένα κοντινό φρούριο του 2ου-3ου αιώνα μ.Χ., που πιθανώς χρησίμευε στην επιτήρηση της περιοχής και των μεταλλείων της. Οι Πομάκοι της περιοχής πιστεύουν σε θρύλους για κρυμμένους θησαυρούς στα σχέδια του βράχου και τονίζουν τις θεραπευτικές ιδιότητες των θερμών πηγών της περιοχής.
Τέλος, ένα γύψινο αντίγραφο του πέτρινου ανάγλυφου εκτίθεται στο αρχαιολογικό μουσείο της Κομοτηνής.
