Σε νέες δορυφορικές εικόνες αποτυπώνεται η έκταση του φαινομένου της αφρικανικής σκόνης που έπνιξε ολόκηρη την Ελλάδα. Δορυφορικά δεδομένα του αμερικανικού δορυφόρου Aqua της NASA που πέρασε πάνω από τη χώρα μας το πρωί της Τρίτης, δείχνουν ειδικότερα σε υψηλή ανάλυση το έντονο κύμα αφρικανικής σκόνης «Minerva red» που έλαβε χώρα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου επηρεάζοντας σε πολύ μεγάλο βαθμό την Ελλάδα.
Το αβαθές χαμηλό στην περιοχή της Σύρτης κινούμενο προς την Ελλάδα μετέφερε πολύ μεγάλες ποσότητες Αφρικανικής σκόνης δυσχεραίνοντας κατά πολύ την ποιότητα του αέρα, συνθέτοντας ένα απόκοσμο σκηνικό με κόκκινο ουρανό.
Advertisment
Εκτός, της Αφρικανικής σκόνης, πολύ υψηλές θερμοκρασίες σημειώθηκαν σε περιοχές της Νότιας Ελλάδας και κυρίως στην Κρήτη, όπου στα Φαλάσαρνα Χανίων σημειώθηκε και η μεγαλύτερη θερμοκρασία με τιμή 36.6°C.
Το κύμα αφρικανικής σκόνης Minerva Red δεν έχει επηρεάσει μόνο την Ελλάδα. Υπενθυμίζεται ότι η εναέρια κυκλοφορία ανεστάλη χθες στην ανατολική Λιβύη λόγω ισχυρής αμμοθύελλας προερχόμενης από τη Σαχάρα, η οποία επίσης ήταν ο λόγος που οι δημόσιες υπηρεσίες και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα έκλεισαν προσωρινά, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές.
Πρόβλημα δημιουργήθηκε σε όλα τα αεροδρόμια της περιοχής, κυρίως σε αυτό της Μπενίνα στη Βεγγάζη όπου ο διάδρομος προσγείωσης/απογείωσης είχε καλυφθεί από ένα παχύ στρώμα άμμου.
Advertisment
Τα υψηλά επίπεδα σε Κρήτη και Πελοπόννησο
Η Κρήτη και η Πελοπόννησος πλήττονται ιδιαίτερα από το κύμα μεταφοράς σκόνης από τη Σαχάρα, ενώ υψηλές είναι οι συγκεντρώσεις και στην Αττική, όπως είπε στο protothema.gr ο διευθυντής Ερευνών του Αστεροσκοπείου της Αθήνας, Κώστας Λαγουβάρδος. Είναι χαρακτηριστικό για την κατάσταση στην Κρήτη ότι χθες, από τις 5.30- 7.30 το απόγευμα είχαν καταγραφεί συγκεντρώσεις 300 μικρογραμμαρίων σκόνης ανά κυβικό μέτρο αέρα. Οι συγκεντρώσεις έπεσαν στη διάρκεια της νύχτας περίπου στα 50 μικρογραμμάρια, ενώ σήμερα, μετά τις 2 το μεσημέρι άρχισαν να ανεβαίνουν γρήγορα. Στις 5 το απόγευμα καταγράφονταν ήδη 430 μικρογραμμάρια και η τάση συνέχιζε να είναι ανοδική.
«Από τη νύχτα θα αρχίσει να φεύγει από την ηπειρωτική Ελλάδα και από αύριο το μεσημέρι θα καθαρίσει και η Πελοπόννησος και η Κρήτη», λέει ο κ.Λαγουβάρδος, σημειώνοντας ότι αύριο αναμένεται να λήξει αυτό το επεισόδιο μεταφοράς αφρικανικής σκόνης.
Οι υψηλές συγκεντρώσεις της σκόνης είναι εμφανείς και στην Αττική, με την ατμόσφαιρα να γίνεται αποπνιχτική τις τελευταίες ώρες. Το φαινόμενο αναμένεται να υποχωρήσει από αύριο το μεσημέρι, ωστόσο καταγράφονται ήδη συγκεντρώσεις ρεκόρ στην Κρήτη, αλλά και στην Πελοπόννησο. Ήδη καταγράφεται αύξηση της προσέλευσης ασθενών με αναπνευστικά προβλήματα στα νοσοκομεία, ενώ οι πνευμονολόγοι συνιστούν προσοχή και περιορισμό των μετακινήσεων για τις ευπαθείς ομάδες.
Το απόκοσμο σκηνικό αποτυπώνεται και σε ανάρτηση του μετεωρολόγου, Κώστα Λαγουβάρδου, στο Facebook. Ανεβάζοντας φωτογραφία από το Αστεροσκοπείο στην Πεντέλη, γράφει στην ανάρτησή του: «Η αποικία μας στον Άρη».
Οι οδηγίες των πνευμονολόγων
Αν και σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας δεν υπάρχει άμεση σύνδεση των περιστατικών με την κατάσταση στην ατμόσφαιρα, εντούτοις οι πνευμονολόγοι εμπειρικά, διαπιστώνουν αυξημένη προσέλευση, αλλά και ανησυχία στους ασθενείς που είναι διαγνωσμένοι με αναπνευστικά προβλήματα. Μάλιστα, όπως επισημαίνει στο protothema.gr ο καθηγητής Πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης οι συνέπειες από την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας σήμερα θα φανούν σε 24 με 48 ώρες.
Τα κυριότερα συμπτώματα που έχουν οι ασθενείς είναι η δύσπνοια, ο βήχας, το θωρακικό άλγος και ο ερεθισμός στα μάτια, σύμφωνα με την πρόεδρο της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας, Μάτα Τσικρικά.
«Τις τελευταίες ώρες παρατηρείται αυξημένη προσέλευση ασθενών με αναπνευστικά προβλήματα στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών. Κυριότερα συμπτώματα είναι η δύσπνοια, ο βήχας, το θωρακικό άλγος και ο ερεθισμός στα μάτια» ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Τσικρικά.
Η ίδια αναφέρει ότι τα αναπνευστικά προβλήματα είναι ιδιαίτερα έντονα σε Κρήτη και Καλαμάτα και συστήνει αποφυγή της έκθεσης, ειδικά για τους ανθρώπους που ζουν και δραστηριοποιούνται στην ύπαιθρο. Οι γιατροί των νοσοκομείων αντιμετωπίζουν τα περιστατικά με βρογχοδιαστολική αγωγή, χορήγηση αντιμικροβιακής αγωγής όπου κρίνεται απαραίτητο, οξυγονοθεραπεία και παράλληλα φροντίζουν για τη χορήγηση αγωγής ως προς τα υποκείμενα νοσήματα.
Ένα με δύο 24ωρα μετά εκδηλώνονται συνήθως τα αναπνευστικά προβλήματα λόγω της αφρικανικής σκόνης, σύμφωνα με τον Καθηγητή Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκο Τζανάκη. Σύμφωνα με όσα ανέφερε στο protothema.gr οι πνευμονολόγοι στην Κρήτη – η οποία «πνίγηκε» από τη σκόνη σήμερα – δέχθηκαν πολλά τηλέφωνα από ασθενείς με αναπνευστικά νοσήματα, αλλεργίες και άσθμα.
Περιέγραφαν στους γιατρούς τους ως αφόρητη κατάσταση και δυσκολία να κυκλοφορήσουν έξω. Όπως σημειώνει ο κ. Τζανάκης, σε παρόμοιες ημέρες με πολύ υψηλές συγκεντρώσεις αφρικανικής σκόνης που σημειώθηκαν τον Μάρτιο του 2008, παρατηρήθηκε ότι η προσέλευση στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών από ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ήταν έως και 3,5 φορές αυξημένη σε σχέση με άλλες ημέρες. «Ωστόσο, η σημερινή ημέρα δεν έχει σχέση με τότε, καθώς ήταν πολύ υψηλότερες οι συγκεντρώσεις σκόνης» εξηγεί ο κ. Τζανάκης.
Νωρίτερα, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) τόνισε ότι αυτό το φυσικό γεγονός μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της χώρας μας, κυρίως μέσω της υποβάθμισης της ποιότητας του αέρα.
Σημειώνει ότι η αφρικανική σκόνη μεταφέρει σωματίδια σε μεγάλο φάσμα μεγεθών, όπως PM10, PM2,5 ή ακόμα και πολύ μικρότερα, ενώ μπορεί επίσης να συμπαρασύρει και ρύπους από την ατμόσφαιρα. Η αύξηση των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα μπορεί να επιδεινώσει αναπνευστικά νοσήματα όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα και οι αλλεργίες. Τα άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης και αυτό απεικονίζεται και με αυξημένες προσελεύσεις στα νοσοκομεία.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τους κατοίκους των αστικών κέντρων και περιοχών με ήδη χαμηλή ποιότητα της ατμόσφαιρας.
Επίδραση στο αναπνευστικό: Μία από τις πρωταρχικές επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης στην υγεία είναι η επίδρασή της στην αναπνευστική υγεία. Τα λεπτά σωματίδια της σκόνης μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και ακόμη και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Για άτομα με παθήσεις όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η έκθεση σε αυτά τα σωματίδια μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, οδηγώντας σε δύσπνοια, βήχα, συριγμό και δυσφορία στο στήθος.
Αλλεργίες και ερεθισμός: Η αφρικανική σκόνη μπορεί να προκαλέσει αλλεργικού τύπου αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα, ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος, ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα και υγρά μάτια. Τα άτομα με αλλεργίες ή ευαισθησίες σε περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να εμφανίσουν αυξημένα συμπτώματα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων αφρικανικής σκόνης.
Καρδιαγγειακές επιδράσεις: Εκτός από αναπνευστικά προβλήματα, η έκθεση στην αφρικανική σκόνη έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακά προβλήματα. Τα σωματίδια μπορούν να συμβάλουν στη φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και την αγγειοσυστολή, που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων, ιδιαίτερα σε ευάλωτους πληθυσμούς.
Επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα: Η παρατεταμένη έκθεση στην αφρικανική σκόνη μπορεί επίσης να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας τα άτομα πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και σε άλλες ασθένειες. Η φλεγμονώδης απόκριση που προκαλείται από τα σωματίδια σκόνης μπορεί να αποδυναμώσει την άμυνα του σώματος και να δυσκολέψει την καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών.
Μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι για την υγεία: Η χρόνια έκθεση στην αφρικανική σκόνη και τους σχετικούς ρύπους της έχει συσχετιστεί με μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων αναπνευστικών ασθενειών, μειωμένης πνευμονικής λειτουργίας, καρδιαγγειακών διαταραχών, ακόμη και ορισμένων τύπων καρκίνου. Η συνεχής έκθεση σε υψηλά επίπεδα σωματιδίων σκόνης μπορεί να έχει συσσωρευτικές επιπτώσεις στην υγεία με την πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα με μία ανασκόπηση του 2020 για την επίδραση της σκόνης στην ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι 42.000 θάνατοι/έτος αποδίδονται στη σκόνη, ενώ στις μεσογειακές χώρες έχει υπολογιστεί ότι το 27-44% του αριθμού των θανάτων που σχετίζονται με τα σωματίδια PM10 οφείλεται στην αφρικανική σκόνη.
Είναι σημαντικό οι πολίτες και ειδικότερα εκείνοι με αναπνευστικά προβλήματα, να λαμβάνουν προφυλάξεις κατά τη διάρκεια περιόδων με αυξημένα επίπεδα αφρικανικής σκόνης.
Με πληροφορίες από www.protothema.gr
