Πόσο μπορεί να χωρέσει σε μια τελεία; Όταν πρωτοέπιασα στα χέρια μου το βιβλίο Η Τελεία του Peter H. Reynolds, δεν φανταζόμουν ότι θα μου άλλαζε τη ματιά πάνω στη δημιουργικότητα, την αυτοεκτίμηση και –ας μου επιτραπεί– την έννοια της προσωπικής τόλμης. Και όλα αυτά μέσα σε λίγες λέξεις και εικόνες. Το διάβασα μέσα σε λίγα λεπτά, αλλά το ένιωσα για ώρες.
Μια τελεία που λέει «ξεκίνα από κάπου»
Advertisment
Η ιστορία της Λίας είναι τρομακτικά οικεία. Ποιος από εμάς δεν έχει βρεθεί μπροστά σε ένα «λευκό χαρτί» – μεταφορικά ή κυριολεκτικά – και δεν ένιωσε παραλυμένος από το φόβο του λάθους; «Δεν ξέρω να ζωγραφίζω», λέει η Λία. Δεν ξέρει, γιατί δεν έχει δοκιμάσει, γιατί έχει ήδη πείσει τον εαυτό της ότι δεν μπορεί.
Και τότε έρχεται η δασκάλα της, η οποία αντί να δώσει λύση, της δίνει… χώρο. Χώρο να αφήσει την πρώτη της τελεία. Όχι για να κρίνει, αλλά για να την αναγνωρίσει. Να της πει: «Αυτό που έκανες έχει αξία – και είναι μόνο η αρχή».
Η υπογραφή ως πράξη αποδοχής
Advertisment
Αυτό το σημείο του βιβλίου, όπου η Λία καλείται να υπογράψει κάτω από την τελεία της, είναι για μένα το πιο δυνατό. Η υπογραφή δεν είναι απλώς το όνομά της. Είναι ένα ναι στον εαυτό της. Είναι το σημείο καμπής που όλοι χρειαζόμαστε: να κάνουμε κάτι μικρό, να το αποδεχτούμε και να το υπογράψουμε. Να πούμε: είμαι εδώ, αυτό το δημιούργησα εγώ, κι αξίζει να το δει ο κόσμος.
Η επανάσταση ξεκινά με ένα σημάδι
Μετά από εκείνη την πρώτη τελεία, η Λία ξαφνικά ανοίγει τα φτερά της. Το λευκό χαρτί δεν είναι πια απειλή – είναι καμβάς. Και τότε ξεκινά να δημιουργεί, όχι για να αποδείξει κάτι, αλλά γιατί το απολαμβάνει. Η ίδια που «δεν ήξερε να ζωγραφίζει», γίνεται η μικρή καλλιτέχνις με τις τελείες σε όλα τα χρώματα και τα μεγέθη. Όχι επειδή έμαθε τεχνική, αλλά επειδή τόλμησε να ξεκινήσει.
Και δεν είναι αυτό που συμβαίνει σε όλους μας, κάθε φορά που επιτρέπουμε στον εαυτό μας να δοκιμάσει, να παίξει, να δημιουργήσει χωρίς το φόβο της τελειότητας;
Από τη δημιουργία στη μετάδοση
Το πιο συγκινητικό κομμάτι του βιβλίου είναι όταν η Λία γίνεται εκείνη ο ενθαρρυντικός ενήλικας για ένα άλλο παιδί που φοβάται. Η μικρή δημιουργός, πλέον γεμάτη αυτοπεποίθηση, κάνει ακριβώς αυτό που έκανε για εκείνη η δασκάλα της: δίνει ένα χαρτί, κοιτάει με προσοχή και σοβαρότητα τη γραμμούλα του παιδιού, και του λέει να υπογράψει. Ένας κύκλος που κλείνει – ή μάλλον, ένας νέος κύκλος που ανοίγει.
Αυτό είναι και το μεγαλύτερο δίδαγμα του βιβλίου: η έμπνευση είναι μεταδοτική. Όταν κάποιος πιστέψει σε εμάς, τότε μπορούμε κι εμείς να πιστέψουμε στους άλλους.
Γιατί αυτό το βιβλίο είναι απαραίτητο
Η Τελεία δεν είναι απλώς ένα παιδικό παραμύθι – είναι ένα μανιφέστο δημιουργικότητας, μια υπενθύμιση ότι κανείς δεν γεννιέται «έτοιμος» ή «άξιος»· γινόμαστε, όταν μας δοθεί ο χώρος, η αποδοχή και η ελευθερία να κάνουμε την πρώτη μας κίνηση.
Το βιβλίο αυτό λειτουργεί σχεδόν θεραπευτικά – είτε το διαβάσεις ως γονιός, είτε ως παιδί, είτε ως εκπαιδευτικός, είτε απλώς ως κάποιος που νιώθει ότι έχει ξεχάσει πώς είναι να ξεκινάς από το μηδέν. Και αυτό είναι ίσως το πιο πολύτιμο δώρο του: μας θυμίζει ότι κάθε δημιουργία – μεγάλη ή μικρή – ξεκινά από μια τελεία.
Μια τελεία που τελικά δεν είναι τελεία. Είναι αρχή.
