«Το τραύμα δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Είναι η αρχή μιας άλλης διαδρομής, πιο αυθεντικής, πιο ενσώματης, πιο δικής μας. Κι αυτή τη διαδρομή τη χαράζουμε μαζί, στη Σύρο» | Δέσποινα Πλουσίου
Μιλήσαμε με τη Δέσποινα Πλουσίου, ψυχοθεραπεύτρια, εκπαιδεύτρια και συνιδρύτρια του Trauma2Therapy Institute, για το τραύμα, τη θεραπεία, και το πρωτοποριακό Syros Healing Waves Festival που θα φιλοξενήσει στη Σύρο, τον παγκοσμίως αναγνωρισμένο ψυχίατρο και πρωτοπόρο στην έρευνα και κατανόηση του ψυχικού τραύματος, Dr. Bessel van der Kolk. Μια συνέντευξη βαθιά, γήινη και συναρπαστική όπως και το φεστιβάλ στην Αρχόντισσα του Αιγαίου.
Advertisment
Κυρία Πλουσίου, έχετε αφιερώσει την καριέρα σας στη θεραπεία του ψυχικού τραύματος. Πώς γεννήθηκε αυτή η πορεία και πώς μεταφράζεται στο σήμερα;
Οπως συμβαίνει συχνά στο επάγγελμα μας, ξεκίνησα κι εγώ από μια προσωπική μου ανάγκη. Όχι για να διορθώσω τον εαυτό μου, αλλά για να τον συναντήσω ξανά. Σπούδασα ψυχολογία και εξειδικεύτηκα στο ψυχικό τραύμα. Ηταν μεγάλη μου τιμή και ευλογία να μαθητεύσω και να εκπαιδευτώ δίπλα σε εξαιρετικούς δασκάλους διεθνούς φήμης οπως τον Richard Schwartz, τον Frank Anderson και τον ίδιο τον Bessel Van der Kolk. Πολύ γρήγορα κατανόησα ότι το τραύμα δεν είναι η εξαίρεση, είναι ο κανόνας. Είναι το υπόγειο ρεύμα κάτω από τις περισσότερες ανθρώπινες ιστορίες. Έτσι γεννήθηκε το Trauma2Therapy Institute: ως ένα σοβαρό πλαίσιο εκπαίδευσης, θεραπείας και κοινότητας, όπου το ψυχικό τραύμα δεν αντιμετωπίζεται ως ταμπού αλλά ως σημείο εκκίνησης προς μια πιο βαθιά γνωριμία με τον αυθεντικό μας εαυτό.
Η καρδιά της δουλειάς μου είναι να δημιουργώ θεραπευτικούς τόπους, εσωτερικούς και εξωτερικούς. Να προσφέρω γέφυρες ανάμεσα στη γνώση και την εμπειρία, στο σώμα και την ψυχή, στη σιωπή και τη φωνή. Και κάθε φορά που βλέπω κάποιον να ξαναστέκεται, όχι όπως πριν, αλλά με περισσότερη παρουσία, καταλαβαίνω γιατί αξίζει αυτό που διάλεξα ως καριέρα.
Μιλάμε όλο και περισσότερο για το τραύμα. Τι είναι στην ουσία του και γιατί μας αφορά όλους;
Το ψυχικό τραύμα δεν είναι μόνο μια επώδυνη ανάμνηση. Είναι αυτό που παραμένει μέσα μας όταν μια εμπειρία δεν μπορεί να ενσωματωθεί, όταν δεν υπήρξε χώρος ασφάλειας ή ένας μάρτυρας να τη χωρέσει. Το τραύμα είναι η διακοπή της φυσικής ροής. Μπορεί να εκδηλωθεί ως κατάθλιψη, άγχος, δυσκολία στις σχέσεις, χρόνια κόπωση ή ακόμα και ως «αδικαιολόγητη» αίσθηση αποσύνδεσης από τη ζωή.
Advertisment
Το πιο ύπουλο με το τραύμα είναι ότι δεν το υποψιάζεσαι. Νομίζεις ότι εσύ φταις, ότι είσαι περίεργος, υπερβολικός, αδύναμος. Αλλά δεν είναι έτσι. Το τραύμα σου δεν είναι η ταυτότητά σου. Είναι η πληγή σου. Και η πληγή μπορεί να γίνει πέρασμα. Όχι απλώς προς «βελτίωση», αλλά προς βαθύτερη αυτογνωσία, σύνδεση και ανάκτηση της ζωτικότητας.
Και πλέον ξέρουμε ότι το τραύμα δεν είναι μόνο ψυχολογικό ζήτημα. Ειναι και υγειονομικό. Η σπουδαία Έρευνα για τις Αντίξοες Παιδικές Εμπειρίες (Adverse Childhood Experiences ACEs), που διεξήχθη από τον Dr. Vincent Felitti και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) στις ΗΠΑ, απέδειξε ότι όσο αυξάνεται ο αριθμός των τραυματικών εμπειριών στην παιδική ηλικία (όπως κακοποίηση, παραμέληση, ενδοοικογενειακή βία, εθισμός ή ψυχική ασθένεια μέσα στην οικογένεια), αυξάνεται κατακόρυφα και ο κίνδυνος στην ενήλικη ζωή για σοβαρά προβλήματα υγείας: καρδιαγγειακά νοσήματα, αυτοάνοσα, διαβήτης, καρκίνος, εθισμοί, ακόμα και πρόωρος θάνατος.
Το τραύμα, με άλλα λόγια, δεν «φεύγει» αν το αγνοήσουμε. Αποτυπώνεται στο σώμα, στον εγκέφαλο, στο ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Γι’ αυτό και η θεραπεία του δεν είναι πολυτέλεια. Είναι θέμα δημόσιας υγείας. Είναι πράξη φροντίδας για εμάς, για τα παιδιά μας, για την κοινωνία που θέλουμε να χτίσουμε.
Έχετε αναφερθεί συχνά στο έργο του Dr. Bessel van der Kolk. Ποια είναι η σημασία του στο δικό σας θεραπευτικό έργο και γιατί είναι τόσο σπουδαία η παρουσία του στη Σύρο;
Ο Bessel van der Kolk είναι ο άνθρωπος που άλλαξε το παγκόσμιο τοπίο της τραυματοθεραπείας. Το διεθνές best seller βιβλίο του «Το Σώμα δεν Ξεχνά» (The Body Keeps the Score) δεν ήταν απλώς επαναστατικό. Ήταν λυτρωτικό για εκατομμύρια ανθρώπους. Γιατί απέδειξε επιστημονικά ότι το τραύμα ζει στο σώμα. Ότι δεν το θυμόμαστε με λέξεις, αλλά το κουβαλάμε με τρόπους που ούτε αντιλαμβανόμαστε. Ότι δεν επουλώνεται με λεκτικές θεραπείες, αλλά με επανεκπαίδευση του νευρικού μας συστήματος.
Το να τον έχουμε κοντά μας στη Σύρο δεν είναι απλώς τιμή. Είναι ιστορική στιγμή. Θα βρεθεί μαζί μας με αφοπλιστική απλότητα, με βάθος και αφοσίωση, όχι απλώς για να μιλήσει, αλλά για να συνδημιουργήσει. Το κοινό της Ελλάδας θα έχει μια σπάνια ευκαιρία: να τον ακούσει, να τον δει, να τον νιώσει. Αυτό από μόνο του είναι λόγος να έρθει κανείς στο φεστιβάλ.
Τι είναι τελικά το Syros Healing Waves Festival; Τι θα βιώσει κάποιος ερχόμενος στη Σύρο αυτόν τον Οκτώβριο;
Το Syros Healing Waves Festival είναι μια ολιστική εμπειρία. Ένα θεραπευτικό, καλλιτεχνικό και κοινοτικό ταξίδι. Από 1 έως 6 Οκτωβρίου 2025, η Σύρος θα μεταμορφωθεί σε ένα νησί αφιερωμένο στην ψυχική ανθεκτικότητα, τη θεραπεία του τραύματος και πάνω απ’ όλα, στην απόλαυση ως σοφία.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ομιλίες παγκόσμιας εμβέλειας με προσκεκλημένους, εκτός από τον σπουδαίο Dr. Bessel van der Kolk, τον Benjamin Fry και την Licia Sky, βιωματικά εργαστήρια που στοχεύουν στο σώμα, στην αναπνοή, στη φωνή, στο άγγιγμα, στην ενσώματη επίγνωση. Στο καλλιτεχνικό σκέλος του φεστιβάλ περιλαμβάνονται μουσικές παραστάσεις, ποίηση, σινεμά — σε ανοιχτούς και κλειστούς χώρους — καθώς και δωρεάν δράσεις για την τοπική κοινότητα. Και φυσικά, το τοπίο της Σύρου που λειτουργεί ως ορατός και αόρατος θεραπευτής.
Το φετινό μας θέμα είναι «Το ταξίδι από το τραύμα στην Απόλαυση». Γιατί η απόλαυση δεν είναι αντίπαλος της θεραπείας. Είναι ένας βαθιά σωματικός τρόπος να επιστρέψουμε στη ζωή χωρίς ενοχή. Να ξανασυνδεθούμε με τη χαρά, με την παρουσία, με το αίσθημα του «ανήκω». Και αυτό είναι επαναστατικό.
Γιατί επιλέξατε τη Σύρο για να φιλοξενήσει αυτό το τόσο σπουδαίο φεστιβάλ;
Γιατί η Σύρος δεν είναι απλώς ένας όμορφος τόπος. Είναι ένας τόπος με βάθος, ιστορία και πολιτισμό. Ένα νησί που συνδυάζει την αισθητική με την ψυχή. Διαθέτει μια ποιότητα «παρουσίας» που δύσκολα συναντάς αλλού.
Για μένα, η Σύρος είναι προσωπική υπόθεση. Είναι το νησί των προγόνων μου, ένα κομμάτι του πατέρα μου, μια γη που ήρθε και με βρήκε αργά, αλλά καθοριστικά. Εκεί ένιωσα πως κάτι θέλει να γεννηθεί. Και δεν ήταν τυχαίο που η τοπική κοινωνία το ένιωσε επίσης αμέσως. Το Syros Healing Waves Festival δεν έρχεται απ’ έξω στη Σύρο. Αναδύεται μέσα από τη Σύρο.
Τίποτα απ’ όλα αυτά όμως δεν θα ήταν εφικτό χωρίς τη συγκινητική στήριξη της τοπικής κοινωνίας και των θεσμών της Σύρου. Με πρώτη την Αντιδήμαρχο Πολιτισμού, κυρία Θωμαΐς Μενδρινού, που από την πρώτη στιγμή αγκάλιασε το όραμά μας με θέρμη, διαύγεια και πίστη στη δύναμη της ψυχικής υγείας ως πολιτισμικής αξίας. Εξίσου καθοριστική υπήρξε η στήριξη του Επιμελητηρίου Κυκλάδων και του κυρίου Γιάννη Ρούσσου, που στάθηκε έμπρακτος σύμμαχος σε κάθε στάδιο της προετοιμασίας. Η ανταπόκριση των τοπικών φορέων, επαγγελματιών και κατοίκων υπήρξε απλόχερη και συγκινητική. Το Syros Healing Waves Festival δεν είναι απλώς μια διοργάνωση που “έρχεται” στη Σύρο. Είναι κάτι που γεννιέται μέσα στη Σύρο. Και αυτό το «μαζί» είναι το πιο θεραπευτικό μας επίτευγμα.
Σας περιμένουμε στη Σύρο λοιπόν. Με ανοιχτή καρδιά, ανοιχτό ορίζοντα και κύματα που θεραπεύουν.
Για περισσότερες πληροφορίες και για να εξασφαλίσετε το εισιτήριό σας πατήστε εδώ
