Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών αποφάσισε να απονείμει το Νόμπελ Φυσικής 2022 σε τρεις επιστήμονες φυσικούς, έναν Γάλλο, έναν Αμερικανό και έναν Αυστριακό, για το έργο τους στην κβαντική διεμπλοκή, ενός παράξενου και δυσεξήγητου φαινομένου που άνοιξε το δρόμο για την επανάσταση των κβαντικών υπολογιστών.
Πρόκειται για τον Γάλλο φυσικό Αλέν Ασπέ, τον Αμερικανό Τζον Κλάουζερ και τον Αυστριακό Άντον Τσάιλινγκερ για «πειράματα με διεμπλεγμένα φωτόνια, την επιβεβαίωση των παραβιάσων των ανισοτήτων Μπελ και το πρωτοποριακό έργο τους στην επιστήμη της κβαντικής πληροφορικής».
Advertisment
Τα βραβεία Νόμπελ συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο δέκα εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών, περίπου 900.000 ευρώ.
Η τελετή απονομής πραγματοποιείται στις 10 Δεκεμβρίου στη Στοκχόλμη, με εξαίρεση το Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο απονέμεται συνήθως την ίδια ημερομηνία στο Όσλο.
BREAKING NEWS:
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2022 #NobelPrize in Physics to Alain Aspect, John F. Clauser and Anton Zeilinger. pic.twitter.com/RI4CJv6JhZAdvertisment
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 4, 2022
Το φαινόμενο της διεμπλοκής περιγράφει τη θεμελιώδη φύση του μικρόκοσμου, όμως, όσο παράξενο κι αν ακούγεται, βρίσκει ήδη σημαντικές πρακτικές εφαρμογές: Αποτελεί τη βάση για τις τεχνολογίες ασφαλούς κβαντικής επικοινωνίας και τους λεγόμενους κβαντικούς υπολογιστές, στους οποίους κάθε bit πληροφορίας, ή qbit στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν λαμβάνει την τιμή 1 ή 0 αλλά όλες τις ενδιάμεσες τιμές ταυτόχρονα.
Ο Τζον Κλάουζερ, σήμερα 79 ετών, επικεφαλής της εταιρείας J.F. Clauser & Associates, και ο Αλέν Ασπέ, 75 ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Παρί-Σακλαί, πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων που έδειξαν ότι η αλλόκοτη συμπεριφορά των διεμπλεγμένων σωματιδίων δεν οφείλεται σε «κρυφές μεταβλητές», δηλαδή πληροφορίες που δεν γνωρίζουμε για τις κβαντικές καταστάσεις των σωματιδίων. Με άλλα λόγια, τα σωματίδια δείχνουν να βρίσκονται πράγματι σε πολλές κβαντικές καταστάσεις ταυτόχρονα.
Ο δε Άντον Τσάιλινγκερ, σήμερα 77 ετών, περιέγραψε ένα φαινόμενο που ονομάζεται κβαντική τηλεμεταφορά, στο οποίο η κβαντική κατάσταση ενός σωματιδίου μπορεί να μεταφερθεί ακαριαία σε ένα απομακρυσμένο σωματίδιο.
Όπως σχολίασε ο πρόεδρος της Επιτροπής του Νόμπελ Φυσικής, «γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι ένα νέο είδος κβαντικής τεχνολογίας γεννιέται. Μπορούμε να αντιληφθούμε ότι οι εργασίες των φετινών βραβευθέντων έχει μεγάλη σημασία, ακόμα και πέρα από τα θεμελιώδη ερωτήματα για την ερμηνεία της κβαντομηχανικής».
