Είναι σχεδόν αυτονόητο ότι η πλειονότητα των μαθητών έχει κινητό τηλέφωνο, συνήθως smartphone, και ό,τι η πλειονότητα όσων ,το φέρνουν μαζί τους και στο σχολείο, έστω και απενεργοποιημένο. Είναι επίσης σαφές ότι τα κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιούνται τόσο κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλά και εκτός αυτής, στα διαλείμματα, είτε για την επικοινωνία είτε για την ψυχαγωγία — ή και διασκέδαση — των ίδιων των μαθητών, με ποικίλους τρόπους.
Το Buxton School, ένα γυμνάσιο 57 οικότροφων μαθητών στη βορειοδυτική Μασαχουσέτη, ήταν πάντα περήφανο για στις στενές σχέσεις της σχολικής κοινότητας, όπου όλοι τρώνε μαζί σε στρογγυλά τραπέζια και μαθητές και δάσκαλοι μοιράζονται μικροδουλειές. Καθώς τα smartphone έγιναν πανταχού παρόντα η αίσθηση της κοινότητας διαβρώθηκε, διαπίστωσε τα μέλη του διδακτικού προσωπικού.
Advertisment
Οι μαθητές συχνά κοιτούσαν στις οθόνες κατά τη διάρκεια των γευμάτων, ακόμη και μέσα στην τάξη, όπου τα τηλέφωνα απαγορεύονται. Οι δάσκαλοι βαρέθηκαν να αστυνομεύουν τη χρήση κινητών. Οι μαθητές αποσύρονταν, μετά το μάθημα, στα δωμάτιά τους για να “χαθούν” στο διαδίκτυο και να στέλνουν μηνύματα αντί να μαζεύονται στα σαλόνια που το σχολείο παρέχει για να κάνουν παρέα. Όταν η πανδημία Covid-19 χτύπησε το 2020 και το σχολείο έκλεισε για μερικούς μήνες, τα μαθήματα γινόντουσαν εξ αποστάσεως και τα πράγματα χειροτέρεψαν.
«Ανακαλύψαμε ότι οι μαθητές μας είχαν απομακρυνθεί όλο και περισσότερο από την πραγματική ζωή καθώς τα τηλέφωνά τους έγιναν ο κόσμος τους .Αυτή η τάση συνεχίστηκε και μετά την επιστροφή των μαθητών στο σχολικό περιβάλλον», τόνισε ο αναπληρωτής διευθυντής του Buxton του οποίου είναι και απόφοιτος.
Στα τέλη του περασμένου έτους, αναπληρωτής διευθυντής έγινε μάρτυρας σε ένα περιστατικό όπου ένας μαθητής μετέδωσε ζωντανά καβγά μεταξύ συμμαθητών του. Πολλοί μαθητές παρακολούθησαν τον καβγά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το συμβάν έγινε το κύριο θέμα συζήτησης στο σχολείο. Οι καθηγητές και άλλα μέλη της διεύθυνσης του σχολείου άρχισαν να συζητούν την επιβολή απαγόρευσης.
Advertisment
Και καταργήθηκαν τα smartphones! Οι μαθητές του Buxton χρησιμοποιούν τώρα Light Phones, τα οποία έχουν περιορισμένες δυνατότητες.
Από την αρχή της σχολικής χρονιάς δεν επιτρέπεται στους μαθητές να έχουν smartphone εντός του σχολικού συγκροτήματος αλλά ούτε και οι δάσκαλοι χρησιμοποιούν τα δικά τους. Αντίθετα, σε όλους δόθηκαν περιορισμένων δυνατοτήτων Light Phones μόνο για άκρως απαραίτητη επικοινωνία. Η αρχή δεν ήταν εύκολη. «Όλοι έκλαιγαν. Τα παιδιά μας έβαζαν τις φωνές», θυμάται ένας καθηγητής.
Τώρα, σχεδόν δύο μήνες μετά, οι μαθητές συνηθίζουν τη ζωή χωρίς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Υπάρχουν κάποια πράγματα που σε πειράζουν όταν δεν έχεις το τηλέφωνό σου, όπως το να μην παρακολουθείς βίντεο», εξομολογήθηκε ένας 16χρονος μαθητής στη δευτέρα λυκείου.
Ωστόσο, ανέφερε ότι συνήθισε να μην είναι κολλημένος στην οθόνη του όλη την ώρα. Είναι ωραίο να βλέπεις άλλους μαθητές να περπατούν στους χώρους του σχολείου χωρίς να κοιτάζουν κάτω προς τα τηλέφωνά τους, προσέθεσε.
Μια 18χρονη τελειόφοιτη στο Buxton, λέει ότι και γι’ αυτήν ήταν ανακούφιση. Τώρα, μπορεί να κάνει βόλτες ή να μελετά χωρίς να βομβαρδίζεται από ειδοποιήσεις και χωρίς την πίεση να απαντάει σε σχόλια.
Οι δάσκαλοι τονίζουν ότι και αυτοί έπρεπε να προσαρμοστούν. «Συνήθιζα να έχω το smartphone μου πάνω στο γραφείο όταν δίδασκα και υπήρχαν στιγμές που το άνοιγα και ερχόμουν σε επαφή με τον έξω κόσμο. Τώρα, δεν υπάρχει τίποτα που να με αποσπά από την τάξη», λέει ο καθηγητής μαθηματικών .
Το σχολείο βολιδοσκοπεί μαθητές και δασκάλους καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους για να αξιολογήσει πώς πηγαίνει η απαγόρευση των smartphone. Στην πρώτη φάση, που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο, οι μαθητές είπαν ότι η απαγόρευση δεν ήταν τόσο δυσβάσταχτη όσο φοβόντουσαν. Οι δάσκαλοι ανέφεραν ότι οι μαθητές ασχολούνταν περισσότερο με όσα γίνονται στην τάξη.
Οι μαθητές μπορούν ακόμα να έχουν tablet και smartwatches υπό ορισμένες συνθήκες. Επιτρέπονται οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. Όλοι οι μαθητές μπορούν να έχουν φορητούς υπολογιστές, από τους οποίους επιτρέπεται η πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ιδέα δεν ήταν να αποκοπούν εντελώς οι μαθητές από τον έξω κόσμο, αλλά να γίνει πιο δύσκολη η ανά πάσα στιγμή πρόσβαση από την τσέπη τους σε όλο το “μελόδραμα” που διακινείται στο διαδίκτυο.
Το σχολείο ήθελε να βεβαιωθεί ότι οι γονείς και οι μαθητές θα μπορούσαν να συνεχίσουν να επικοινωνούν μεταξύ τους, γι’ αυτό παρείχε τα Light Phones. Οι συσκευές διαθέτουν βασική λειτουργία κλήσης και κειμένου, αλλά όχι πρόγραμμα περιήγησης στο Διαδίκτυο, κάμερα ή εφαρμογές. Η αποστολή γραπτών μηνυμάτων έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι βαρετή και πολλοί μαθητές λένε ότι είναι τόσο αργή που δεν μπαίνουν στον κόπο να στέλνουν περισσότερες από λίγες λέξεις τη φορά.
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι εάν οι μαθητές του Buxton θα διατηρήσουν πιο υγιείς συνήθειες σχετικά με την τεχνολογία όταν επιστρέψουν στο σπίτι τους το καλοκαίρι ή όταν πάνε στο πανεπιστήμιο.
«Η αποχή από την τεχνολογία ή ψηφιακή νηστεία είναι πολύ αποτελεσματικές για την αποκατάσταση των λειτουργειών καλής διάθεσης, κινήτρων, σωματικής ενέργειας και ύπνου, καθώς και για τη μείωση της συνεχούς αδημονίας να ρίχνουμε ματιές στις συσκευές μας», παρατήρησε η καθηγήτρια ψυχιατρικής και ιατρικής απεξάρτησης στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. Τα αποτελέσματα μπορεί να έχουν διάρκεια εάν τα οφέλη της χρήσης με εγκράτεια ή της αποχής από την οθόνη παρέχουν κίνητρα, προσέθεσε.
Περισσότερα παιδιά και έφηβοι αντιμετωπίζουν ζητήματα ψυχικής υγείας και οι ειδικοί συνιστούν να διεξάγεται έλεγχος σε παιδιά ηλικίας 8 ετών και άνω για διαταραχές άγχους. Έχει πιστοποιηθεί ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ο διαδικτυακός εκφοβισμός παίζουν ρόλο στην επιδείνωση πολλών προβλημάτων ψυχικής υγείας σε εφήβους, που κυμαίνονται από άγχος μέχρι διατροφικές διαταραχές.
Το Buxton μπορεί να το πετύχει γιατί είναι ένα σχετικά πολύ μικρό σχολείο. Μπορεί να επιβάλει κανόνες ακόμη και για μετά το πέρας των ωρών διδασκαλίας. Ωστόσο, γονείς και δάσκαλοι θα μπορούσαν να το υιοθετήσουν ως παράδειγμα όταν προσπαθούν να χαράξουν πιο ρεαλιστικές πολιτικές για να ξεκολλήσουν τους μαθητές από τις οθόνες των smartphone.
Πρόσφατα, κατά τη διάρκεια τετραήμερης αργίας , το σχολείο επέστρεψε τα smartphone στους μαθητές για όσο θα έλειπαν. Το ότι τα ξαναπήραν στα χέρια τους φάνηκε σε πολλούς περίεργο. Μια μητέρα μαθητή που ζει στο St. Marys, στη πολιτεία Τζώρτζια, είπε ότι ο 15χρονος γιος της έμεινε με φίλους το τετραήμερο και της είπε ότι ένιωθε ότι το smartphone του περιείχε πάρα πολλές εφαρμογές. Περιέκοψε τις τέσσερις οθόνες εφαρμογών και παιχνιδιών σε δύο και ανέφερε ότι ένιωθε καλά που τις ξεφορτώθηκε.
Μια 17χρονη τελειόφοιτη στο Buxton, λέει ότι μετά την επιστροφή του τηλεφώνου της αισθανόταν σαν να έκανε κάποια παρανομία, «σαν να έκανα κάποιο έγκλημα».Ένοιωθε ότι iPhone 13 ήταν βαρύ σε σύγκριση με το μικρό Light Phone και δήλωσε ότι δεν το χρησιμοποίησε πολύ κατά τη διάρκεια της παραμονής της στο σπίτι.
Η ίδια εκμυστηρεύθηκε ότι η στέρηση του τηλεφώνου στο σχολείο φέτος, της επέτρεψε να κάνει νέους φίλους και να απολαύσει περισσότερες στιγμές της τελευταίας χρονιάς της στο λύκειο, .
«Είμαι πολύ πιο χαρούμενη που ασχολούμαι λιγότερο με τα κοινωνικά δίκτυα. Νομίζω ότι απέκτησα πολύ μεγαλύτερη αυτογνωσία», τόνισε, προσθέτοντας ότι αναμένει η συνήθεια να συνεχιστεί στο πρώτο έτος της στο πανεπιστήμιο.
«Θα ξαναποκτήσω τη συνήθεια να έχω το τηλέφωνο συνέχεια μαζί μου;» αναρωτήθηκε. «Δεν ξέρω, αλλά ελπίζω πως όχι».
