Η σύγχρονη επιστήμη, η οποία είναι ακόμη βυθισμένη στον υλισμό και προσπαθεί απεγνωσμένα να αποδείξει οτι δεν υπάρχει τίποτα πέρα από το φυσικό μας σώμα, έρχεται να ανατρέψει αυτό που μέχρι τώρα η λεγόμενη νευροεπιστήμη είχε επιτύχει.
Την τελευταία 30ετία, γίνεται πολύς λόγος, οτι όλα μας τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις είναι απλά προϊόντα χημικών διεργασιών του εγκεφάλου. Παρατηρήσαμε δε και πολλούς ΄”διάσημους επιστήμονες” με το ύφος του παντογνώστη Θεού να
Advertisment
αναφέρονται κυνικά στους όρους όπως η αγάπη, ο έρωτας, η πίστη, λέγοντας ότι όλα αυτά είναι απλά χημικές ενώσεις και εκκρίσεις ορμονών.
Από την άλλη, προσπάθησαν να προσεγγίσουν και το θέμα της ασθένειας με αυτόν τον υλιστικό τρόπο. Πολλά αντικαταθλιπτικά φάρμακα έχουν ως μόνο σκοπό να ρυθμίσουν την έκκριση συγκεκριμένων ορμονών του εγκεφάλου για να θεραπεύσουν σοβαρές ασθένειες όπως η κατάθλιψη, η μανιοκατάθλιψη κ.α.
Το αποτέλεσμα αυτής της προσέγγισης νομίζω οτι την είδαμε και την βλέπουμε καθημερινά: Χιλιάδες άνθρωποι με ψυχολογικά προβλήματα εξαρτημένοι από ένα σωρό ουσίες με πληθώρα παρενεργειών.
Advertisment
Δεν αμφιβάλω για τις προθέσεις, γενικότερα, της επιστήμης οι οποίες είναι αγαθές. Μάλιστα υπάρχουν κλάδοι της επιστήμης όπως η κβαντική φυσική η οποία προσεγγίζει περισσότερο θα λέγαμε τον αποκρυφισμό, παρά την υλιστική οπτική γωνία των περισσότερων κλάδων της επιστημονολογίας.
Αυτό που θα πρέπει πλέον να γίνει κατανοητό, είναι οτι ο άνθρωπος είναι ένα διττό ον, αποτελούμενο από πνευμα και ύλη. Το πνεύμα, το οποίο εμπεριέχει την Θεία συνείδηση και την ύλη, που είναι το μέσο εκδήλωσης αυτής της συνείδησης.
Το σώμα μας είναι ένα υπέρτατο εργαλείο, μια μοναδική δημιουργία, το οποίο θα πρέπει να το τιμούμε και να το σεβόμαστε γιατί είναι το σπίτι μας. Είναι ο ναός που κατοικεί το πνεύμα μας. Ωστόσο, είναι λάθος όταν βλέπουμε μια λανθάνουσα έκφραση του σώματος, να συμπεραίνουμε απλά οτι κάποια “βίδα” χαλάρωσε και να προσπαθήσουμε να τη σφίξουμε. Η λάθος έκφραση προέρχεται από το ίδιο το πνευματικό ον που κατοικεί μέσα στο σώμα.
Η “επαρκής” ή μη έκκριση κάποιας ορμόνης είναι απλά η έκφραση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται ο πνευματικός μας εαυτός και όχι το αντίθετο.
Η γνωστή σε όλους νευροεπιστήμη προσπάθησε και προσπαθεί να αποδείξει οτι ΕΣΥ είσαι ένα σύνολο εγκεφαλικών συνάψεων και περίπλοκων μηχανισμών του εγκεφάλου σου. Μάλιστα έπειτα από πολλές έρευνες κατέληξε να τοποθετήσει, να κατηγοριοποιήσει και να “βάλει σε τάξη” το κάθε σου συναίσθημα, την κάθε σου αντίληψη σε ένα συγκεκριμένο σημείο του εγκεφάλου σου.
Και πάλι λέω οτι δεν αμφιβάλω για την εγκυρότητα των ερευνών, διότι σίγουρα τα συναισθήματα και η αντίληψη θα εκφράζονται από κάποιους μηχανισμούς οι οποίοι θα είναι απτοί και παρατηρήσιμοι. Όμως οι μηχανισμοί αυτοί είναι μόνο το μέσο και όχι η πηγή.
Παρακάτω ακολουθεί μια ενδιαφέρουσα έρευνα που έρχεται να ανατρέψει πολλά σημαντικά ευρήματα της νευροεπιστήμης. Αν και η προσωπική μου άποψη είναι οτι δεν τα ανατρέπει, απλά δίνει την ευκαιρία στους επιστήμονες να κατανοήσουν οτι υπάρχει κάτι πιο πέρα από τον απτό εγκεφαλικό ιστό.
Η έρευνα
Το ερώτημα του πού ακριβώς «κατοικούν» το μυαλό και η συνείδησή μας απασχολεί επιστήμονες και φιλοσόφους εδώ και αιώνες. Τα τελευταία χρόνια, με τη βοήθεια των νέων τεχνικών, οι ειδικοί έχουν αρχίσει να συσχετίζουν διάφορες περιοχές του εγκεφάλου με συγκεκριμένες λειτουργίες εντοπίζοντας κατά κάποιο τρόπο πού βρίσκονται τα βασικά κέντρα για τις σημαντικότερες από αυτές.
Τώρα όμως η μελέτη ενός άνδρα ο οποίος εξακολουθεί να έχει φυσιολογική συνείδηση του εαυτού του παρά το γεγονός ότι οι τρεις βασικές περιοχές που θεωρούνται απαραίτητες για κάτι τέτοιο έχουν καταστραφεί ολοκληρωτικά έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα αποδεικνύοντας ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι τελικά ακόμη πιο σύνθετος από ό,τι νομίζαμε.
Ρότζερ: φυσιολογικός χωρίς… μυαλό!
Ο Ρότζερ – ή «ασθενής Ρ. όπως περιγράφεται στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση PLoS – είναι ένας άνδρας 57 ετών ο οποίος το 1980 έχασε μεγάλο μέρος του εγκεφαλικού ιστού του εξ αιτίας σοβαρής ιογενούς εγκεφαλίτιδας. Ο ιός του έρπητα από τον οποίο είχε προσβληθεί κατέστρεψε σχεδόν ολοσχερώς τις τρεις περιοχές που θεωρείται ότι σχετίζονται με τη συνείδηση του εαυτού μας – τον νησαίο φλοιό, τον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου και τον έσω προμετωπιαίο φλοιό.
Μια τέτοια καταστροφή, σύμφωνα με τις κρατούσες θεωρίες, θα έπρεπε να έχει καταστήσει τον ασθενή «μη λειτουργικό». Αυτό όμως δεν συνέβη. «Οι περισσότεροι άνθρωποι που συναντούν τον Ρότζερ δεν καταλαβαίνουν ότι έχει κάποιο πρόβλημα» ανέφερε στο σχετικό δελτίο Τύπου ο Ντέιβιντ Ράντροφ, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Αϊόβα και επικεφαλής της μελέτης. «Βλέπουν έναν φυσιολογικό μεσήλικα ο οποίος περπατάει, μιλάει, ακούει και ενεργεί με τρόπο που δεν διαφέρει από τον μέσο όρο. Σύμφωνα με τις ως τώρα έρευνες ο άνθρωπος θα έπρεπε να είναι ένα ζόμπι. Δείξαμε όμως ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι κάτι τέτοιο».
Σε προηγούμενη μελέτη του ο καθηγητής είχε διαπιστώσει ότι εκτός από την πλήρη απώλεια της «αυτοβιογραφικής» μνήμης, οι υπόλοιπες νοητικές λειτουργίες του ασθενούς ήταν φυσιολογικές. «Ο Ρότζερ έχει φυσιολογικό δείκτη ευφυΐας, μέτριες ή και άνω του μετρίου ικανότητες προσοχής, λειτουργικής μνήμης και εκτελεστικών λειτουργιών, καθώς και πολύ καλή ικανότητα ομιλίας και λόγου» είχε γράψει σε άρθρο το 2010. «Στην πραγματικότητα τα μόνα εμφανή ελαττώματα που φαίνεται να παρουσιάζει είναι μια ολική αμνησία καθώς και σοβαρή ανοσμία και αγευσία».
Αναζητώντας τη συνείδηση
Όλα τα παραπάνω έκαναν τον κ. Ράντροφ να αμφιβάλλει για το κατά πόσον τα γενικώς αποδεκτά συμπεράσματα της πρόσφατης νευροεπιστήμης είναι απολύτως σωστά. Για τον λόγο αυτό αποφάσισε να εξετάσει ενδελεχώς την ικανότητα αυτοσυνείδησης του Ρότζερ. Αρχικά ο ίδιος και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν την έκταση των βλαβών στις εμπλεκόμενες περιοχές. Όπως είδαν η νησίδα είχε καταστραφεί κατά 90% και ο φλοιός του προσαγωγίου κατά 99% ενώ ο εγκεφαλικός ιστός που απέμενε στα «καίρια» σημεία παρουσίαζε ανωμαλίες και ήταν αποσυνδεδεμένος από τον υπόλοιπο εγκέφαλο.
Στη συνέχεια οι ερευνητές υπέβαλαν τον Ρότζερ σε μια σειρά από βασικά τεστ, όπως το να αναγνωρίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη ή σε φωτογραφίες, και μέτρησαν την αντίδρασή του στο γαργάλημα (όσο και αν φαίνεται αστείο, αυτό αποτελεί ένα μέτρο εξέτασης της αντίληψης του εαυτού μας). Οι επιδόσεις του σε όλα ήταν πλήρως ικανοποιητικές ενώ οι επιστήμονες παρατήρησαν επίσης ότι είχε την ικανότητα να αντεπεξέρχεται σε σύνθετες κοινωνικές καταστάσεις καθώς και εμφανή αίσθηση του χιούμορ – ιδιότητες οι οποίες δείχνουν ότι είναι σε θέση να αντιληφθεί και να αντιπαραβάλλει τη σκέψη και τα συναισθήματα των άλλων με τα δικά του.
Το γεγονός ότι η αυτοσυνείδηση του Ρότζερ εμφανίστηκε να παραμένει ανέπαφη παρά την καταστροφή των θεωρούμενων απαραίτητων για αυτή την ικανότητα περιοχών υποδηλώνει, σύμφωνα με τον κ. Ράντροφ, ότι η συνείδηση δεν θα πρέπει να αναζητείται σε συγκεκριμένα κέντρα. «Όπως φαίνεται η αυτοσυνείδηση προκύπτει από πολύ πιο διάχυτες αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε δίκτυα διαφόρων περιοχών του εγκεφάλου» ανέφερε προσθέτοντας ότι οι γνώσεις μας έχουν πολλά κενά και ότι υπάρχουν ακόμη θεμελιώδεις μηχανισμοί τους οποίους αγνοούμε.
«Σε όλους μας αρέσουν οι απλές απαντήσεις σε σύνθετα ερωτήματα, γι’ αυτό και τείνουμε να υπεραπλουστεύουμε τις αντιλήψεις μας σχετικά με τον εγκέφαλο και το μυαλό» τόνισε ο ερευνητής.
