Τι πληροφοριες μας δίνουν τελικά και πόσο ασφαλή είναι τα βιολογικά προϊόντα; Στους περισσότερους καταναλωτές οι διατροφικές ετικέτες προκαλούν σύγχυση, γι’αυτο και αποφεύγουν την ανάγνωσή τους. Ακολουθούν μικρά tips για να μάθετε να διαβάζετε τις διατροφικές ετικέτες εάν θέλετε να κάνετε σωστές και, πάνω απ’ όλα, υγιεινές επιλογές.
Οι ετικέτες των τροφίμων περιέχουν δύο ειδών πληροφορίες: μια λίστα με τα συστατικά του προϊόντος και την ετικέτα με τις διατροφικές πληροφορίες του. Στην λίστα
αναγράφονται όλα τα συστατικά του προϊόντος ανάλογα με την ποσότητα που περιέχεται στο τρόφιμο, σε φθίνουσα διάταξη. Η διατροφική ετικέτα δείχνει πόσες θερμίδες, πρωτεΐνες, λίπη, υδατάνθρακες και φυτικές ίνες υπάρχουν στις τροφές. Στις περισσότερες περιπτώσεις αναγράφονται και οι βιταμίνες και τα μέταλλα, όπως το ασβέστιο ή ο σίδηρος.
Advertisment
Στις περισσότερες ετικέτες θα παρατηρήσετε πίνακες που αποτελούνται από δύο στήλες: στη μία στήλη αναγράφεται η ποσότητα των θρεπτικών συστατικών που περιέχεται ανά 100 γραμμάρια τροφίμου και στην άλλη η ποσότητα των θρεπτικών συστατικών που περιέχεται ανά μερίδα τροφίμου (δηλαδή όπως σερβίρεται) ή ανά τεμάχιο όταν μιλάμε για τρόφιμα που έχουν συσκευαστεί μεμονωμένα (π.χ. μπισκότα)
Τα τρία πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να προσέχετε σε μια ετικέτα είναι το ολικό λίπος, αλλά και τα διάφορα είδη του (κορεσμένα, μονοακόρεστα, πολυακόρεστα), τα ζάχαρα και η ενέργεια (θερμίδες), αν σας απασχολεί ο έλεγχος του βάρους. Συγκρίνοντας αυτά τα τρία θρεπτικά συστατικά με τα αντίστοιχα ενός άλλου τροφίμου θα καταφέρεται να επιλέξετε το πιο υγιεινό-θρεπτικό, προσπαθώντας να αποφύγετε τα κορεσμένα και τα trans λιπαρά οξέα αλλά και αυτά που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Επίσης σημαντικό είναι να διαβάζουμε την ημερομηνία παραγωγής και λήξης, την χώρα προέλευσης αλλά και τις ειδικές συνθήκες συντήρησης που πιθανόν να απαιτούνται μετά το άνοιγμα της συσκευασίας, προκειμένου να αποφύγουμε δυσάρεστες επιπτώσεις.
Advertisment
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Food and Drugs Administration παρέχει οδηγίες σ’ εκείνους που ασχολούνται με την παραγωγή τροφίμων, σχετικά με τους διατροφικούς ισχυρισμούς, ώστε να μπορούν να τους χρησιμοποιήσουν κατά την προώθηση των προϊόντων τους. Σημαντικό λοιπόν είναι να γνωρίζουμε τι ακριβώς σημαίνει καθένας από τους ισχυρισμούς προκειμένου να μην σχηματίζουμε λάθος αντίληψη για την περιεκτικότητα των τροφίμων σε θρεπτικά συστατικά.
Διατροφικοί ισχυρισμοί (Nutritional claims):
Ισχυρισμός Απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται πριν χρησιμοποιηθεί ο ισχυρισμός στη διατροφική ετικέτα
Χωρίς λίπος(Fat-Free) Τα τρόφιμο πρέπει να περιέχει λιγότερο από 0,5 γραμμάρια λίπους ανά μερίδα σερβιρίσματος, χωρίς επιπλέον προσθήκη λίπους ή ελαίου.
Ελεύθερο κορεσμένου λίπους (Saturated Fat Free) Να περιέχει λιγότερο από 0,5 γραμμάρια κορεσμένου λίπους και 0,5 γραμμάρια trans λιπαρών οξέων ανά μερίδα.
Ελεύθερο χοληστερόλης (Cholesterol-Free) Να περιέχει λιγότερο από 2 mg χοληστερόλης ανά μερίδα και ≤2 γραμμάρια κορεσμένα λιπαρά οξέα ανά μερίδα.
Χαμηλές θερμίδες (Reduced Calorie) Τουλάχιστον 25% λιγότερες θερμίδες από το υπό σύγκριση τρόφιμο (αρχικό τρόφιμο).
Light (λίπος) Να παρέχει 50% ή λιγότερο λίπος απ’ ό,τι το υπό σύγκριση τρόφιμο (π.χ., 50% λιγότερο λίπος απ’ ό,τι το τυρί πλήρες σε λιπαρά).
Light (θερμίδες) Να παρέχει 1/3 λιγότερες θερμίδες (Kcal) απ’ ό,τι το υπό σύγκριση τρόφιμο.
Πλούσιο σε φυτικές ίνες (High-Fiber) Να περιέχει τουλάχιστον (≥) 5 γραμμάρια φυτικές ίνες ανά μερίδα.
Χωρίς ζάχαρη (Sugar-Free) Να περιέχει λιγότερο από 0,5 γραμμάρια ζάχαρης ανά μερίδα.
Χωρίς Νάτριο (Sodium-Free) ή ελεύθερο άλατος (Salt-Free) Να περιέχει λιγότερο από 5 mg νατρίου ανά μερίδα.
Υγιεινό (Healthy) Τρόφιμα χαμηλά σε λίπος, κορεσμένα λίπη, χοληστερόλη και νάτριο, που περιέχουν τουλάχιστον το 10% των συνιστώμενων ημερήσιων προσλήψεων για τη βιταμίνη Α, τη βιταμίνη C, το σίδηρο, το ασβέστιο, τις πρωτεΐνες ή τις φυτικές ίνες.
«Καλή πηγή του, περισσότερο, ή έχει προστεθεί (Good Source Of, More, Added)» Το τρόφιμο παρέχει 10% περισσότερο από την ημερήσια δόση για συγκεκριμένο θρεπτικό συστατικό,αναφορικά με το υπό σύγκριση τρόφιμο
Και τι γίνεται με τα βιολογικά προϊόντα;
Καταρχάς, ας ξεδιαλύνουμε το τι σημαίνει βιολογικά προϊόντα. Είναι κατά κύριο λόγο αγροτικά προϊόντα τα οποία παράχθηκαν με φυσικές διεργασίες χωρίς τη χρήση χημικών λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων ή προσθήκη βιταμινών και αντιβιοτικών στις καλλιέργειες αυτών. Σήμερα, σύμφωνα με έρευνες, σε όλο τον κόσμο καλλιεργούνται βιολογικά 170.000.000 στρέμματα, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό στην κατανάλωση βιολογικών προϊόντων κατέχει η Ευρώπη με 46%. Στην χώρα μας καλλιεργούνται μόλις 300 χιλ. στρ. περίπου ή το 0,8% της συνολικής έκτασης
Για να χαρακτηριστεί λοιπόν ένα προϊόν βιολογικό πρέπει να φέρει ειδική σήμανση από ένα αναγνωρισμένο οργανισμό του εσωτερικού ή του εξωτερικού. Οι κυριότεροι οργανισμοί πιστοποίησης στον ελληνικό χώρο είναι ή ΒΙΟ-ΕΛΛΑΣ και η ΔΗΩ. Αρκετά συχνά απαντάται και η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ καθώς και οι πιστοποίηση για βιολογικά τρόφιμα της ευρωπαϊκής ένωσης, κατοχυρωμένα σήματα των οποίων μπορείτε να πληροφορηθείτε από τον ιστότοπο https://www.bioagro.ro/index.php?&glang=ell , με διαθέσιμη γλώσσα και την ελληνική.
Όσον αφορά στα προϊόντα που πωλούνται χωρίς συσκευασίες, κυρίως στις λαϊκές αγορές, πρέπει επίσης να φέρουν πιστοποίηση από τους ίδιους ελεγκτικούς φορείς. Οι πωλητές τω προϊόντων αυτών που συνήθως είναι και παραγωγοί, υποχρεούνται να έχουν στον πάγκο τους, κατάλληλο έγγραφο που πιστοποιεί την γνησιότητα των βιολογικών τροφίμων, οπότε σαν καταναλωτές απλά αναζητήστε το και μην θεωρείτε δεδομένη την πιστοποίηση των προϊόντων, ακόμα και αν αυτά βρίσκονται σε «βιολογικές λαϊκές αγορές».
Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι το ελεγκτικό αυτό σύστημα εφαρμόζεται παγκοσμίως και, για την σωστή του υλοποίηση, παρεμβαίνουν φορείς και εκτός της Ελληνικής επικράτειας.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των βιολογικών προϊόντων;
Τα βιολογικά προϊόντα είναι σαφώς πιο υγιεινά καθώς δεν περιέχουν υπολείμματα λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και αντιβιοτικών, τα οποία συσσωρεύονται στον οργανισμό μας και προκαλούν τοξίνωση και πιθανές βλάβες σε ζωτικά όργανα. Για αυτό το λόγο έχουν ανώτερη διατροφική αξία και παρόλο που συχνά υστερούν σε εμφάνιση έναντι των συμβατικών τροφίμων, συνήθως υπερτερούν σε γεύση και άρωμα. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι καλλιεργούνται με μεθόδους που είναι πολύ πιο φιλικές για το περιβάλλον, χωρίς να επιβαρύνουν την μόλυνση της ατμόσφαιρας και του υπεδάφους.
Τι πρέπει να προσέχουμε στα βιολογικά προϊόντα;
Λόγω της μεγάλης προβολής και της νέας τάσης για κατανάλωση βιολογικών προϊόντων, πολλοί καταναλωτές έχουν σχηματίσει λανθασμένη άποψη σχετικά με την περιεκτικότητα των βιολογικών προϊόντων σε επιβλαβή θρεπτικά συστατικά. Πιο συγκεκριμένα ακούγεται συχνά η άποψη ότι «αφού είναι βιολογικό είναι και υγιεινό». Σίγουρα ένα βιολογικό προϊόν είναι πιο υγιεινό από ένα συμβατικό τρόφιμο για όλους τους παραπάνω λόγους, αλλά αυτό δεν παύει να σημαίνει ότι μπορεί να περιέχει υψηλές συγκεντρώσεις κορεσμένων λιπαρών ή ζάχαρης, ειδικά όσον αφορά τα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως μπισκότα, κέικ βάφλες και έτοιμα γεύματα. Για τον λόγο αυτό, συστήνεται η προσεχτική ανάγνωση των ετικετών τροφίμων που θα έχει ως αποτέλεσμα την ορθή χρήση των προϊόντων αυτών.
Πίσω στην πραγματικότητα…
Τα οφέλη των βιολογικών προϊόντων είναι ουσιώδη για την υγεία μας αλλά ιδιαίτερα επιζήμια για την τσέπη μας. Στην Ελλάδα λόγω της μειωμένης έκτασης των καλλιεργειών συνεπώς και των αυξημένων μεταφορικών για την προσφορά των βιολογικών προϊόντων σε κάθε γωνιά της χώρας μας, οι τιμές πώλησης συχνά είναι διπλάσιες από αυτές των συμβατικών προϊόντων. Μια μέση λύση για τον Έλληνα καταναλωτή θα ήταν να αγοράζει από τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων τα είδη ευρείας κατανάλωσης όπως για παράδειγμα γάλα ή τυρί. Αυτά τα τρόφιμα υπάρχουν στο καθημερινό μας τραπέζι συνεπώς διατρέχουμε σοβαρότερο κίνδυνο να συσσωρευτούν στο σώμα μας ορμόνες ή αντιβιοτικά που υπάρχουν στα συμβατικά αντίστοιχα τρόφιμα. Καλό θα ήταν επίσης κάποιες φορές να προτιμούμαι τα βιολογικά φρούτα ή λαχανικά τα οποία μπορεί μεν να είναι ακριβότερα αλλά σίγουρα θα μας αποζημιώσει η γεύση τους. Και τέλος, για όσους αγοράζουν αυστηρά συμβατικά τρόφιμα, προσπαθήστε να εναλλάσσετε τα σημεία πώλησης έτσι ώστε να αποφεύγεται η πιθανότητα κατανάλωσης τροφίμων από ένα μόνο παραγωγό. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται τις πιθανότητες να καταναλώνεται επανειλημμένως προϊόντα με αυξημένες ποσότητες λιπασμάτων ή αντιβιοτικών.
www.diatrofi.gr
