Είναι συνήθης η εσφαλμένη αντίληψη ότι το μασάζ καθιστής στάσης είναι νέο στην ιστορία των μεθόδων-θεραπειών που καταπιάνονται με το σώμα. Εν αντιθέσει, το μασάζ προσφέρεται εδώ και πολλά χρόνια κατόπιν “συνταγής” σε διάφορες μορφές και σε αυτές περιλαμβάνεται και το μασάζ καθιστού τύπου.
Η ιδέα ότι το μασάζ μπορεί να γίνει μόνο όταν ο δέκτης είναι ξαπλωμένος ανάσκελα ή μπρούμυτα σε ένα ειδικά διαμορφωμένο τραπέζι, προέρχεται από τη δημοτικότητα που γνώρισε το σουηδικό μασάζ που προσφερόταν στα spa και στα ειδικά σαλόνια στις αρχές του 20ου αιώνα.
Advertisment
Η επινόηση του καθίσματος μασάζ το 1980 έδωσε νέα ώθηση στο μασάζ καθιστής στάσης που συνεχίζει να αναπτύσσεται.
Παραδείγματα σε όλο τον κόσμο
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα του καθιστού μασάζ σε όλο τον κόσμο. Σε πολιτισμούς που δε χρησιμοποιούσαν καρέκλες και τραπέζια, το μασάζ προσφερόταν ενώ ο αποδέκτης βρισκόταν στο πάτωμα ξαπλωμένος ή καθιστός, πιθανότατα πάνω σε μια ψάθα ή σε ένα χαλάκι.
Advertisment
Για παράδειγμα, ο θεραπευτής-ερημίτης της ερήμου Καλαχάρι στην νότια Αφρική, τρίβει το κεφάλι ενός άντρα της φυλής ενώ κάθεται με σταυρωμένα πόδια στο έδαφος. Ο θεραπευτής κρατά το κεφάλι του άνδρα που βρίσκεται καθιστός στο έδαφος με την παλάμη του ενός χεριού και με το άλλο τρίβει το λαιμό και το πίσω μέρος του κεφαλιού του αποδέκτη.
Στο παρελθόν, οι άνθρωποι-αποδέκτες του μασάζ κάθονταν σε οποιοδήποτε έπιπλο ή υλικό που ήταν διαθέσιμο. Για παράδειγμα, ζωγραφιές – διάρκειας αιώνων – στην Ιαπωνία απεικονίζουν ανθρώπους, οι οποίοι κάθονται σε χαμηλά σκαμνιά, δίπλα στα λουτρά, οι οποίοι δέχονται μασάζ. Με το να σηκώνεται ο αποδέκτης από το έδαφος ή το πάτωμα σαφώς βελτιώθηκε η άνεση τόσο του αποδέκτη όσο και του θεραπευτή.
Ένα σχέδιο του 18ου αιώνα στη Κίνα, απεικονίζει έναν θεραπευτή-κουρέα, ο οποίος προσφέρει μασάζ σε ένα πελάτη ενώ αυτός κάθεται πάνω σε ένα κουτί. Αυτή τη μορφή μασάζ τη συναντάμε ακόμα και σήμερα σε χωριά και πόλεις της Κίνας και του Νεπάλ.
Η σουηδική θεραπεία
Η σουηδική θεραπεία στα τέλη του 19ου αιώνα προσφερόταν σε διάφορες στάσεις. Ο αποδέκτης είτε ξάπλωνε πάνω σε ένα τραπέζι, είτε ακουμπούσε σε ένα στήριγμα, είτε γονάτιζε πάνω σε ένα μαξιλάρι. Συναντάμε επίσης τις εξής στάσεις: Ο αποδέκτης κρέμεται από μια μπάρα, είτε δέχεται τη θεραπεία ξαπλωμένος σε έναν καναπέ ή καθιστός σε μια καρέκλα. Η στάση που επιλέγεται κάθε φορά εξαρτάται από το σημείο του σώματος, το οποίο πρέπει να ασκηθεί ή στο οποίο πρέπει να επικεντρωθεί το μασάζ. Με την κατάλληλη στάση θα μπορεί ο θεραπευτείς να έχει την καλύτερη πρόσβαση στα σημεία που πρέπει να δουλέψει. Ο μηχανισμός στο γυμναστικό ορθοπεδικό ινστιτούτο της Στοκχόλμης στις αρχές του 1900 περιλάμβανε μια μεγάλη ποικιλία επίπλων και εξοπλισμών, ώστε να χρησιμοποιούνται όλες οι στάσεις.
Για να έχει καλύτερη πρόσβαση στου μύες της μέσης, ο θεραπευτής είχε τον αποδέκτη να κάθεται σε μια συνηθισμένη καρέκλα και να ακουμπάει τα χέρια στα γόνατα για να στηρίζεται.
Ο θεραπευτής επιδεικνύει πολύ καλές τεχνικές σώματος με αυτόν τον τρόπο, αφού μπορεί και δουλεύει με άνεση στη μέση και στην πλάτη του αποδέκτη. Υπάρχει και η παραλλαγή, όπου και ο θεραπευτής είναι καθιστός (γονατιστός)·ειδικά αυτή την στάση την βλέπουμε πολύ συχνά στο σιάτσου δαπέδου.
Οι σουηδικές τεχνικές και το μασάζ χρησιμοποιήθηκαν για θεραπεία κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου και με αυτό τον τρόπο οι καρέκλες και τα ειδικά τραπέζια ήταν απαραίτητα και υπήρχαν σε πολλά στρατιωτικά νοσοκομεία. Το μασάζ στα χέρια και τους ώμους προσφέρονταν στους στρατιώτες ενώ αυτοί κά- θονταν σε καρέκλες. Επίσης κάποιοι ήταν καθιστοί πάνω σε τραπέζια, προκειμένου να δεχτούν μασάζ στα πόδια τους. Και εδώ καθοριστικό ρόλο για την επιλογή την στάσης διαδραμάτιζε το σημείο στο οποίο έπρεπε να έχει την καλύτερη πρόσβαση ο θεραπευτής.
Τραπέζι μασάζ για όλο το σώμα
Στα μέσα του 20ου αιώνα, η ιδέα του να προσφέρεις μασάζ με καθιστή στάση του αποδέκτη είχε ξεχαστεί σε μεγάλο βαθμό στη δύση. Οι θεραπευτές μπορεί να έβαζαν τους ασθενείς να καθίσουν για κάποιο συγκεκριμένο σκοπό όπως για να “τρίψουν” κάποιο τένοντα στο χέρι ή στο πόδι, αλλά το μασάζ αποτελούσε ένα πολύ μικρό μέρος της θεραπείας το 1960. Οι εποχές των μονάδων μασάζ στα νοσοκομεία είχε περάσει.
Με τη δημοτικότητα όμως του σουηδικού μασάζ, το κοινό (οι αποδέκτες) συνέδεσαν στο μυαλό τους το μασάζ με το να είναι ξαπλωμένοι σε ένα τραπέζι καλυμμένοι με ένα ύφασμα. Η ιδέα του μασάζ σε όλο το σώμα για χαλάρωση και καλυτέρευση της υγείας απογειώθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα.
On- site massage
O David Palmer στο Σαν Φραντσίσκο ανέπτυξε μια ιδέα και μια συσκευή, με την οποία θα αναβίωνε το μασάζ καθιστής στάσης το 1980.
Η ιδέα ήταν να δημιουργήσει μια μέθοδο με την οποία θα προσέφερε μασάζ στους ανθρώπους – στη δουλειά, στα μαγαζιά και στα πάρκα – όπου με αυτό τον τρόπο θα αυξάνονταν ο αριθμός αυτών που θα επιθυμούσαν να δεχτούν το μασάζ και τις ευεργετικές ιδιότητες του αγγίγματος.
Το μασάζ καθιστής στάσης φαινόταν ιδανικό γι’ αυτό το επιχείρημα.
Ο Palmer είχε εκπαιδευτεί στο ιαπωνικό μασάζ από τον Takashi Nakamura. Άρχισε να πειραματίζεται με τους πελάτες χρησιμοποιώντας κυρίως την καρέκλα και όχι το τραπέζι προκειμένου να προσφέρει μασάζ. Σκοπός του Palmer ήταν να δημιουργήσει μια φόρμα μασάζ, το οποίο θα προσφερόταν πάνω από τα ρούχα και συνεπώς δημόσια και χωρίς έλαια. Ο πελάτης θα κάθεται σε κάθετη στάση πάνω σε μια καρέκλα (η οποία μπορεί να μετακινηθεί παντού). Και τέλος είχε έρθει η στιγμή όπου το μασάζ θα γινόταν οικονομικά προσιτό σε όλους. Έτσι έγινε η βάση για το on-site massage (καθιστό) όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
Προσφερόταν χωρίς έλαια και ήταν πολύ εύκολο να προσφερθεί παντού. Ωστόσο ήταν απαραίτητη η άνεση του πελάτη, προκειμένου να μπορεί να χαλαρώσει και να δεχτεί τις τεχνικές. Το 1983 ο Palmer ξεκίνησε να αναπτύσσει την ιδέα για μια ειδική καρέκλα μασάζ. Επιπροσθέτως, για να προσαρμοστεί στις ανάγκες του μασάζ, η καρέκλα έπρεπε να είναι φορητή για εύκολη μετακίνηση στις διάφορες τοποθεσίες. Οι πρώτες καρέκλες μασάζ είχαν τα ίδια συστατικά μέρη με αυτές που παρασκευάζονται σήμερα (κάθισμα, μέρος για το πρόσωπο, μέρος για να ακουμπούν τα χέρια και μέρος για τα γόνατα). Το πρώτο μοντέλο που κατασκευάστηκε το 1986 ήταν από κόντρα πλακέ, με μαξιλαράκια και μπορούσε εύκολα να το βρει κάποιος στα καταστήματα. Ήταν συναρμολογίσιμο ώστε να μπορεί να μεταφέρεται εύκολα. Οι καρέκλες ήταν ασταθείς, βαριές και άβολες με τα σημερινά δεδομένα, αλλά ήταν επανάσταση για εκείνη την εποχή. Αρχικά, το μασάζ καθιστής στάσης ονομαζόταν on site massage γιατί μεταφερόταν στον πελάτη, στο χώρο εργασίας του ή σε άλλα δημόσια μέρη.
Μασάζ καθιστής στάσης
Ο σχεδιασμός για το κάθισμα μασάζ αναπτύχθηκε τα τελευταία 20 χρόνια. Ενώ τα βασικά συστατικά παραμένουν τα ίδια, το κάθισμα πλέον μεταφέρεται πιο εύκολα, έχει διάφορες ρύθμισης για να προσαρμόζεται στον καθένα, ανάλογα με το ύψος και το βάρος.
Αυτή η ανάπτυξη και το γεγονός ότι πλέον είναι διαθέσιμη μια καρέκλα μασάζ έδωσε ώθηση και στο ίδιο το κίνημα του καθιστού μασάζ.
Ακόμα και το κλινικό μασάζ προσφέρεται πλέον σε ειδικά καθίσματα, ιδιαίτερα για τη θεραπεία των ώμων, του αυχένα και των χεριών. Επίσης το δυτικό μασάζ έχει προσαρμοστεί με τον καιρό και προσφέρεται ως παραλλαγή σε καρέκλες.
Ακόμα, με τη σύλληψη της ιδέας για τη δημιουργία μιας καρέκλας μασάζ, οι θεραπευτές έγιναν περισσότερο ανοιχτοί στην ιδέα του καθιστού μασάζ. Υπάρχει σήμερα μεγάλη δημιουργικότητα και πολλές παραλλαγές. Για παράδειγμα ο δέκτης κάθεται σε μια καρέκλα και ακουμπάει το πρόσωπο (σκύβει) πάνω σε ένα τραπέζι ή ένας αθλητής κάθεται σε έναν πάγκο. Με αυτό τον τρόπο οι θεραπευτές έχουν άμεση πρόσβαση στο πάνω μέρος του σώματος κατά τη διάρκεια του μασάζ.
Φυσικά οι δυνατότητες του καθιστού μασάζ εξακολουθούν να εξερευνώνται. Μια αρχαία πρακτική έχει ανασυρθεί από το παρελθόν και έχει προσαρμοστεί στη σύγχρονη πραγματικότητα. Αποτελεί το μέλλον μας και την κληρονομιά μας.
Κώστας Βάσιας – Ολιστικός θεραπευτής
Holistic Life
