Η σκέψη είναι μνήμη λέει ο Κρισναμούρτι. Αν δεν υπάρχει μνήμη δεν μπορεί να υπάρξει σκέψη. Τι είναι η μνήμη; Η μνήμη είναι μια νοητική ικανότητα με την οποία αποθηκεύουμε, αναγνωρίζουμε και ανακαλούμε, αλλά και αναπλάθουμε πληροφορίες ή εμπειρίες που συσσωρεύσαμε στο διάβα του χρόνου. Οπότε η σκέψη είναι αποτέλεσμα του παρελθόντος, του χρόνου∙ δεν είναι ποτέ καινούργια, ποτέ φρέσκια. Η σκέψη είναι το αποτέλεσμα του περιβάλλοντος, των κοινωνικών και θρησκευτικών επιδράσεων που ανήκουν όλα στο χρόνο. Το κύριο ερώτημά μας λοιπόν είναι : «Μπορεί η σκέψη που είναι αποτέλεσμα του χρόνου να σταματήσει και να ελευθερωθεί από το χρόνο; Μπορεί ο νους που είναι αποτέλεσμα πολλών χιλιάδων χθες να ελευθερωθεί από αυτό το περίπλοκο υπόβαθρό του;»
Μπορεί, σύμφωνα με τον Κρισναμούρτι, ο νους να απελευθερωθεί μόνο στο τώρα όταν συνειδητοποιήσουμε που είναι το λάθος. Το λάθος βρίσκεται στη διαδικασία της ανάλυσης που είναι και ο μόνος τρόπος με τον οποίον έχουμε μάθει να λειτουργούμε. Αν σταματήσει η αναλυτική διαδικασία του νου, όχι με τη βία διότι τότε υπάρχει σύγκρουση, αλλά με την κατανόηση του προφανούς αδιεξόδου της, τότε ο νους μας αποκόπτεται εντελώς από το παρελθόν του. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι σβήνει η μνήμη μας. Δε σημαίνει ότι δε θυμόμαστε πρακτικά το παρελθόν μας αλλά ότι ο νους μας δεν είναι πια δεμένος μαζί του. Ο νους λοιπόν μπορεί να ελευθερωθεί από το παρελθόν αμέσως, τώρα, και αυτή η αποσύνδεση από το παρελθόν, αυτή η πλήρης ελευθερία από το χθες, όχι χρονολογικά αλλά ψυχολογικά είναι ο μόνος τρόπος να κατανοήσουμε την αλήθεια. Η αλήθεια είναι το απόλυτο άγνωστο. Και τίποτα δεν μπορεί να ανοίξει την πόρτα του αγνώστου πέρα από την ολοκληρωτική καταστροφή του γνωστού. Αυτός είναι ο αληθινός διαλογισμός. Μια σφοδρή έκρηξη κατανόησης που καταστρέφει κάθε διαμόρφωση του νου.
Advertisment
Ένα παράδειγμα: Όταν υπάρχει μεγάλη ανάγκη να καταλάβουμε έναν άνθρωπο που αγαπάμε, -το παιδί μας ας πούμε-, δεν αναλύουμε, δεν κριτικάρουμε, δεν καταδικάζουμε αυτό που μας λέει, απλώς ακούμε με απόλυτη προσοχή. Ο νους μας είναι σε μια κατάσταση όπου η σκέψη δεν είναι σε δράση, αλλά βρίσκεται σε μεγάλη εγρήγορση. Αυτή η εγρήγορση δεν ανήκει στο χρόνο. Υπάρχει πλήρης επίγνωση χωρίς κριτική διάθεση. Μόνο σ’ αυτή την κατάσταση μπορεί να υπάρξει πραγματική κατανόηση. Όταν ο νους είναι αναστατωμένος, όταν αμφισβητεί, ανησυχεί, αναλύει, κρίνει δεν υπάρχει κατανόηση. Όταν υπάρχει αληθινή πρόθεση για κατανόηση ο νους είναι ήσυχος. Αν πειραματιστούμε με τον εαυτό μας θα δούμε ότι όσο περισσότερο αναλύουμε τελικά τόσο λιγότερο κατανοούμε.
Μπορεί διαβάζοντας τα παραπάνω να πούμε : «Ωραία για να ελευθερωθώ από τον ψυχολογικό χρόνο πρέπει να απαλλαγώ από το παρελθόν μου. Αυτό δεν μπορούμε να το πετύχουμε ποτέ! Μπορούμε όμως μέσω της αυτοπαρατήρησης να αποκτήσουμε επίγνωση του υπόβαθρου του παρελθόντος και να μην το αφήνουμε να αντιδρά και να επεμβαίνει στην αντίληψη της παρούσας στιγμής. Όταν καταφέρουμε να δούμε το ψέμα ως ψέμα τότε αρχίζουμε να βιώνουμε εκείνο που είναι αληθινό∙ και η αλήθεια είναι εκείνη που θα μας ελευθερώσει από το υπόβαθρο του νου και τον ψυχολογικό χρόνο.
Advertisment
