Γράφει η Αμαλία Μαστρογιάννη για την Εναλλακτική Δράση
Αν κάνουμε μια αναδρομή στο παρελθόν, και φτάσουμε σε περιόδους , όπου ο ανθρώπινος πολιτισμός δεν είχε ακόμα δημιουργήσει τα περίφημα στεροειδή και αποσυμφορητικά, οι άνθρωποι γνώριζαν καλά, ότι ο καλύτερος τρόπος να προστατεύσεις το σώμα σου από την ασθένεια και να διατηρήσεις την υγεία του, είναι να το διατηρήσεις κυριολεκτικά καθαρό. Πριν από χιλιάδες χρόνια, στην αρχαία Ινδία, είχε εισαχθεί στην παράδοση της Ayuverdic yoga, μία μέθοδος καθαρισμού των ρινικών κοιλοτήτων , η Jala neti.
Advertisment
Η Jala neti είναι άσκηση- διαδικασία καθαρισμού των ρινικών περασμάτων με αλατόνερο και είναι εξαιρετικά χρήσιμη, καθότι διευκολύνει την ελεύθερη και ανεμπόδιστη αναπνοή, η οποία αποτελεί αδιαπραγμάτευτο συστατικό στην συνταγή της διατήρησης της υγείας.
Επιπρόσθετα πρόκειται για την μία από τις έξι πρακτικές καθαρισμού του σώματος της Ηatha Yoga , μέρος της διαδικασίας καθαρισμού του σώματος, ως προπαρασκευαστικό στάδιο των ασκήσεων Yoga.
Οι ρινικές λειτουργίες
Η μύτη είναι το όργανο του σώματος, που διασφαλίζει την είσοδο καθαρού και ζεστού αέρα στους πνεύμονες, ώστε να αποφθεχθεί πιθανή βλάβη σε αυτούς. Ο αέρας που εισπνέουμε σπάνια είναι κατάλληλος για τους πνεύμονες, καθώς είναι χαμηλής θερμοκρασίας και γεμάτος από παθογόνους μικροοργανισμούς. Αποτελεί, λοιπόν «αρμοδιότητα» της μύτης να ρυθμίζει την διαδικασία αυτή.
Advertisment
Αρχικά , θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο αέρας που αναπνέουμε περιέχει σκόνη και μικρά έντομα. Οι μεγαλύτερου μεγέθους ακαθαρσίες απομακρύνονται αρχικά στην πύλη εισόδου του εισπνεόμενου αέρα, και, για το λόγο αυτό, συγκρατεί όλες τις βλαπτικές και τοξικές προσμίξεις που παρασύρονται με το εισπνεόμενο ρεύμα αέρος μέσω των ρωθώνων και των τριχιδίων, τα οποία φέρουν. Η φορά τους ακολουθεί την αντίθετη κατεύθυνση της κίνησης του αέρα, έτσι ώστε να αποφεύγεται η βαθύτερη διείσδυση τους στην ρινική κοιλότητα.
Στις εσωτερικές περιοχές της ρινικής κοιλότητας υπάρχει μια ιδιαίτερη οστική κατασκευή , η οποία φέρει πλούσια αιμάτωση, βλεννογόνους αδένες, καλυκοειδή κύτταρα και κροσσωτό επιθήλιο, των οποίων οι κροσσοί, κινούμενοι ρυθμικά, ωθούν τα καθηλωμένα στο βλεννογόνο σωματίδια και προσμίξεις προς τους ρώθωνες ή το φάρυγγα, από όπου καταπίνονται ή αποχρέπτονται.
Σημαντικός είναι ο ρόλος των βλεννογόνων αδένων στην εν λόγω διαδικασία. Συμμετέχουν καταλυτικά στην συγκράτηση εκατομμυρίων μικροβίων, που περιέχονται στον αέρα και που μπορεί να προκαλέσουν πληθώρα ασθενειών, όπως φυματίωση, βρογχίτιδα κ.α. Απομακρύνουν επίσης μικροσωματίδια σκόνης, που διαπέρασαν την πύλη εισόδου. Οι βλεννογόνοι, επίσης θερμαίνουν και υγραίνουν τον αέρα, ώστε να αποφευχθεί ο τραυματισμός των πνευμόνων. Στα βαθύτερα επίπεδα του ρινικού συστήματος υπάρχουν αδένες που ελαχιστοποιούν την παρουσία παθογόνων, οι οποίοι διαπέρασαν τους προηγούμενους αμυντικούς μηχανισμούς.
Επιπλέον, η αίσθηση της όσφρησης, μας προφυλάσσει από την εισπνοή βλαβερών αερίων. Όταν αντιληφθούμε κάποια δυσάρεστη οσμή, τότε αυτόματα διακόπτουμε την αναπνοή και κατευθυνόμαστε προς την ανεύρεση καθαρού αέρα.
Έως τώρα, αντιλαμβανόμαστε την χρησιμότητα ενός φαινομενικά ασήμαντου οργάνου, της μύτης. Γίνεται, επίσης ξεκάθαρο ότι η συνεχής αναπνοή μέσω του στόματος είναι εξαιρετικά ανθυγιεινή.. Όταν η εισπνοή γίνεται μέσω του στόματος, τότε η πορεία του εισπνεόμενου αέρα διαφεύγει όλους τους προαναφερθέντες μηχανισμούς ρύθμισης και προστασίας. Η σκόνη, τα μικρόβια, ο κρύος και ξηρός αέρας εισέρχονται απευθείας στους πνεύμονες, καθώς το στόμα και ο λαιμός υστερούν σημαντικά συγκριτικά με την μύτη στις διαδικασίες αυτές.
Εάν η μύτη είναι μπλοκαρισμένη, ή οι βλεννογόνοι είναι υπερβολικά καλυμμένοι από ακαθαρσίες, τότε η μύτη δεν μπορεί να επιτελέσει τις λειτουργίες της σωστά. Αν η μύτη είναι τελείως μπλοκαρισμένη , τότε αναγκαζόμεθα να αναπνεύσουμε μέσω τους στόματος, που όπως προαναφέραμε πρόκειται για τον λάθος τρόπο αναπνοής. Η διαδικασία καθαρισμού της μύτης , όταν την φυσάμε , αποτελεί ένα τρόπο να απομακρυνθούν κάποιες από τις ακαθαρσίες. Η ξηρασία και η κακή κυκλοφορία των βλεννογόνων όμως, δεν διορθώνεται με την παραπάνω διαδικασία.
Προτείνεται ένας βαθύς καθαρισμός των ρινικών κοιλοτήτων ( Jala neti), στον οποίο αποδίδονται τα ακόλουθα οφέλη :
• Απομακρύνονται ακαθαρσίες και παθογόνοι μικροοργανισμοί από το ρινικό σύστημα.
• Μειώνεται η συχνότητα και η διάρκεια των κρυωμάτων.
• Βοηθάει αρκετά στην απομάκρυνση πονοκεφάλων, αϋπνίας και κόπωσης.
• Μειώνονται οι αλλεργικές αντιδράσεις, όπως ο ‘’πυρετός εκ χόρτου’’.
• Ευοδώνεται η αναπνοή γενικότερα, και αποφεύγονται ασθένειες όπως το άσθμα και η βρογχίτιδα.
• Ρυθμίζεται η υγρασία των ρινικών κοιλοτήτων και περασμάτων.
• Μειώνονται τα συμπτώματα της χρόνιας ρινίτιδας.
• Ξεμπλοκάρονται οι δακρυϊκοί πόροι και βελτιώνεται η όραση.
• Βελτιώνονται οι αισθήσεις της όσφρησης και της γεύσης, είναι εξαιρετικά χρήσιμο για κάποιον που προσπαθεί να διακόψει το κάπνισμα.
• Ενεργοποίηση νεύρων, των οποίων οι απολήξεις βρίσκονται στην μύτη, και η οποία οδηγεί στην διέγερση εγκεφαλικών διεργασιών και οργάνων του σώματος , που συνδέονται με τα αντίστοιχα νεύρα.
• Βοήθεια στην ενεργοποίηση του Ajna chakra.
• Επιδρά θετικά και εξισορροπητικά στον εγκέφαλο, βοηθώντας έτσι στην μείωση των συμπτωμάτων ημικρανίας, κατάθλιψης και ψυχοσωματικής έντασης .
Η αναπνοή γίνεται πολύ πιο εύκολη, γεγονός που με την σειρά του οδηγεί στην αύξηση της ποσότητας του εισερχόμενου οξυγόνου, του εξερχόμενου διοξειδίου του άνθρακα και στην διατήρηση της υγείας στο σώμα.
NETI POTI – το σκέυος
Το νέτι ποτ (neti pot) χρησιμοποιείται για την διοχεύτεση αλατόνερου στους ρώθωνες. Υπάρχουν ποικίλα σχέδια και ακόμα και ένα τσαγιερό με το κατάλληλο μέγεθος , μπορεί να φανεί χρήσιμο, αν δεν υπάρχει κάτι σχετικότερο διαθέσιμο. Προτεινόμενο είναι το σχέδιο που παρατίθεται στην παραπάνω φωτογραφία. Το υλικό κατασκευής του μπορεί να είναι ο χαλκός ή το κεραμικό και γενικότερα πρέπει να είναι φτιαγμένο από υλικό που δεν θα μολύνει το νερό, που θα εμπεριέχεται στο σκεύος. Η απόληξη του σκεύους θα πρέπει να εφαρμόζει σωστά, κατά την χρήση του στο μέγεθος του αντίστοιχου ρουθουνιού.
Διάλυμα αλατόνερου – Το περιεχόμενο
Συστατικά:
Καθαρό νερό (όχι νερό βρύσης)
Καθαρό αλάτι
Θερμοκρασία: 36 – 37 Βαθμούς Κελσίου
Η καθαρότητα της βάσης του διαλύματος ( του νερού ) είναι βασική προυπόθεση για την Jala neti. H μη καθαρότητα του μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας ( βλ https://www.dailymail.co.uk/health/article-2074957/Deaths-brain-eating-amoeba-linked-sinus-remedy-colds.html ) και παρόλο που στην Ελλάδα το νερό της βρύσης είναι χλωριωμένο, η χρήση του σαν βάση είναι απαγορευτική!!!
Το νερό πρέπει να είναι αποστειρωμένο ή εναλλακτικά μπορούμε να βράσουμε το νερό της βρύσης και να το αφήσουμε να κρυώσει , εώς ότου φτάσει την ιδανική θερμοκρασία, που είναι η θερμοκρασία του σώματος.
Η βάση, τότε αναμιγνύεται με καθαρό αλάτι ( συνίσταται το ορυκτό αλάτι Ιμαλαίων, ή το καθαρό θαλασσινό αλάτι) , σε αναλογία ένα κουτάλι του γλυκού προς 500 ml νερού. Στην συνέχεια, αναδεύουμε το διάλυμα καλά, ώστε το αλάτι να διαλυθεί πλήρως.
Ο λόγος, που χρησιμοποιείται αλατόνερο και όχι καθαρό νερό είναι απλός και καλό θα ήταν να αναφερθεί, καθώς μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα και πληρέστερα την φυσιολογία και τις λειτουργίας της μύτης. Η τιμή της ωσμωτικής πίεσης του αλατόνερου είναι αρκετά υψηλότερη σε σχέση με το απλό νερό. Αυτό βοηθά στο να μην απορροφάται κατά την χρήση του Neti pot, από τα ευαίσθητα αιμοφόρα αγγεία και τις μεμβράνες που βρίσκονται στο εσωτερικό της μύτης και κατά συνέπεια αποφεύγεται ο τραυματισμός τους. Σε αντιδιαστολή, η χρήση νερού θα προκαλούσε τα αντίθετα αποτελέσματα, δηλαδή τραυματισμό και ερεθισμό.
Τεχνική – 0 τρόπος
Η διαδικασία είναι σχετικά απλή και δεν θα πρέπει να μας ξενίζει το παράδοξο της άσκησης , επειδή δεν είναι ενταγμένο στην παραδοσή μας και ακούγεται τελειώς ξένο ως προς τις συνηθειές μας. Είναι απλή και ωφέλιμη και δεν θα χρειαστούν πολλές επαναλήψεις, ώστε να μας γίνει απόλυτα κατανοητή η διαδικασία. Ακολουθεί η πλήρης περιγραφή :
1. Γεμίζουμε το σκεύος με το διάλυμα, που έχουμε ήδη προετοιμάσει. Κρατάμε το βραχίονα του με το ένα χέρι ( εικ. 1) , και εισάγουμε σιγά και απαλά το στομιό του στο αριστερό ρουθούνι ( αν κάποιο ρουθούνι είναι μπλοκαρισμένο, ξεκινάμε με το άλλο). Το στόμιο θα πρέπει να εφαρμόζει καλά, για να αποφευχθεί πιθανή απώλεια διαλύματος.
2. Προοδευτικά, αρχίζουμε να λυγίζουμε τον αυχένα προς την δεξιά πλευρά, ενώ παράλληλα ανασηκώνουμε το σκεύος ώστε το διάλυμα να αρχίσει να περνάει μέσα από το αριστερό ρουθούνι . Φροντίζουμε να κρατάμε το στόμα ανοικτό κατά την διάρκεια του καθαρισμού, για να αναπνέουμε ανεμπόδιστα.
3. Αν το σκεύος είναι στην κατάλληλη θέση, ο αυχένας έχει την σωστή κλίση και εφαρμόζεται σωστά στην είσοδο του ρουθουνιού, τότε το διάλυμα θα εισέρχεται από το αριστερό και θα εξέρχεται από το δεξί. Μπορεί στις πρώτες εφαρμογές, να περάσει διάλυμα στον λαιμό και στο στόμα. Κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να προκαλέσει κάποια βλάβη, απλά αποτελεί ένδειξη, ότι υπάρχει κάποιο λάθος στην διαδικασία ή ότι δεν είμαστε χαλαροί.
4. Αφήνουμε το νερό να τρέξει στο κάθε ρουθούνι για 10- 20 sec. Έπειτα, αφαιρούμε το σκεύος, κλείνουμε το αριστερό ρουθούνι με τον αντιχειρά μας και φυσάμε επανειλημμένα και ρυθμικά τόσο δυνατά, ώστε να μην τραυματίσουμε το εσωτερικό της μύτης, αλλά να παρασυρθούν και οι ακαθαρσίες. Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία, κλείνοντας το δεξί ρουθούνι και επαναλαμβάνουμε.
5. Στην συνέχεια, διοχετεύουμε αλατόνερο στο δεξί ρουθούνι και ακολουθούμε πάλι τα βήματα 1, 2, 3, 4. Αυτό το βήμα ολοκληρώνει ένα κύκλο της άσκησης.
6. Πραγματοποιούμε και έναν δεύτερο κύκλο, ακριβώς όπως παραπάνω.
7. Αφού καθαριστεί λοιπόν η περιοχή, προχωράμε στην απομάκρυνση της περιττής υγρασίας, που παρέμεινε στην περιοχή, λόγω της διαδικασίας.
8. Στεκόμαστε σε ευθεία θέση, και στην συνέχεια λυγίζουμε τον αυχένα , ώστε το κεφάλι μας να είναι κάθετο στον αυχένα και παράλληλο με το πάτωμα.
9. Κλείνουμε το ένα ρουθούνι με τον αντίχειρα, και κάνουμε γύρω στις 10 γρήγορες και επαναλαμβανόμενες αναπνοές (εισπνοή και εκπνοή). Ιδιαίτερα η εκπνοή θα πρέπει να επικεντρώνεται στηνν αποβολή υγρασίας. Επαναλαμβάνουμε και στο άλλο ρουθούνι και στην συνέχεια αναπνέουμε με τον ίδιο τρόπο, έχοντας και τα δύο ρουθούνια ανοικτά.
10. Αν νιώθουμε ακόμη τα ρουθούνια υγρά , συνεχίζουμε την παραπάνω διαδικασία εως ότου στεγνώσουν.
Διάρκεια- ο χρόνος
Με την συχνή επανάληψη και την εξοικείωση με την άσκηση, ο χρόνος που θα μας χρειάζεται για την επιτελεσή της, δεν θα υπερβαίνει τα πέντε λεπτά( εξαιρούμε τον χρόνο προετοιμασίας του διαλύματος) . Ιδανικά γίνεται κατά τις πρωινές ώρες και μπορεί να ενταχθεί εύκολα στην καθημερινή ρουτίνα που ακολουθεί το πρωινό ξύπνημα. Μπορεί, επίσης να πραγματοποιηθεί καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας ,αλλά θα πρέπει να αποφεύγεται μετά τα γεύματα. Μπορούμε να την εφαρμόζουμε κάθε μέρα και σε περίπτωση καταρροής, κρυολογήματος ή άλλων σχετικών διαταραχών μπορεί να επαναληφθεί και παραπάνω φορές μέσα στην ημέρα.
Περιορισμοί- αντενδείξεις
Υπάρχουν λεπτομέρειες που κρίνεται απαραίτητο να τους δοθεί ιδιαίτερη προσοχή κατά την εφαρμογή της πρακτικής και περιπτώσεις που η χρήση του Neti pot αντενδείκνυται. Στόχος μας είναι να επωφεληθούμε στο μέγιστο από τα οφέλη της, να μειώσουμε στο ελάχιστο την παραμικρή πιθανότητα κακής χρήσης και να αποφύγουμε την παραμικρή βλάβη. Θα αναφερθούν στην συνέχεια τα σημεία που πρέπει να προσέξουμε:
• Oι άνθρωποι που πάσχουν από χρόνια ρινοραγία, αποφεύγουν οπωσδήποτε την άσκηση.
• Η θερμοκρασία του διαλύματος θα πρέπει να τηρεί τις προαναφερθείσες τιμές και προσέχουμε ιδιαίτερα να αποφευχθεί η χρήση ζεστού διαλύματος.
• Η αναπνοή, κατά την διάρκεια της αποβολής της υγρασίας από τις κοιλότητες, πρέπει να είναι σχετικά ρηχή και όχι βαθιά.
• Όταν η μύτη είναι μπλοκαρισμένη( π.χ λόγω κρυολογήματος) και κάνουμε την Jala neti, δεν πρέπει να φυσάμε βίαια. Η περίσσεια της βλέννας ενδέχεται με τις βίαιες αναπνοές να εισχωρήσει βαθύτερα και να μην αποβληθεί έξω από το σώμα.
• Η πλήρης διάλυση του άλατος στο καθαρό νερό είναι απαραίτητη για να προχωρήσουμε στην άσκηση. Γι’αυτό το λόγο, φροντίζουμε να αναδεύουμε σωστά.
• Η σωστή κλίση του κεφαλιού και του σκεύους στο χέρι μας , θα ας προστατεύσουν από την υπερχείλιση του ποτ και από την πιθανότητα να περάσει το νερό στο στόμα και στο λαιμό.
• Μεγάλη δυσκολία στην εφαρμογή της άσκησης, μπορεί να ΄΄ φωτογραφίζει΄΄ την ύπαρξη κάποιου πολύποδα στην μύτη και σε μια τέτοια περίπτωση είναι χρήσιμο να απευνθυνθούμε σε κάποιον ειδικό.
• Πλένουμε σχολαστικά το σκεύος μετά την χρήση του και το αφήνουμε να στεγνώσει φυσικά.
• Αν σπάσει σε κάποιο σημείο ή δημουργηθεί κάποια ρωγμή , το αντικαθιστούμε.
• Μερικές φορές τον χρόνο, καλό θα ήταν να απολυμαίνουμε το σκευός, δίχως όμως να υπερβάλλουμε.
Σε μια εποχή, όπως η σημερινή, που η ατμοσφαιρική μόλυνση, η αιθαλομίχλη και πληθώρα άλλων καταστάσεων, που επηρεάζουν τρομερά την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές, ο καθαρισμός της μύτης, σαν πρώτο μέρος του αναπνευστικού συστήματος, είναι ένα ισχυρό μέτρο προφύλαξης, πρόληψης και θεραπείας..
Happy neti potting!!!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
https://www.dailymail.co.uk/health/article-2074957/Deaths-brain-eating-amoeba-linked-sinus-remedy-colds.html
https://www.doctoroz.com/dr-oz-ultimate-alternative-health-remedies
https://yoga108.org/pages/show/106-how-to-use-a-neti-pot-without-danger
https://health.heraldtribune.com/2012/01/10/dr-oz-can-using-a-neti-pot-be-dangerous/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/249460.php
https://brihaspati.net/downloads/Yoga_and_Kriya_Swami_Satyananda_Saraswati.pdf
