Τα συναισθήματά μας διαμορφώνουν ένα σημαντικό μέρος της αυτο-εικόνας (πώς, δηλαδή, βλέπουμε τον εαυτό μας) και της αυτο-εκτίμησής μας. Οι αντιδράσεις των άλλων ανθρώπων στα συναισθήματά μας έχουν σχέση με το πώς συνδεόμαστε με αυτούς αλλά και με το πώς αισθανόμαστε για τους ίδιους τους εαυτούς μας. Η αποτυχία μας ν’ αναγνωρίσουμε και να αποδεχτούμε τα συναισθήματα των άλλων διαβρώνει τις σχέσεις μας και, συχνά, οδηγεί σε αντιδράσεις θυμού και επιθετικότητας.
Τα συναισθήματά μας συγκροτούν ένα σημαντικό μέρος του “ποιος είμαι” και οι αντιδράσεις των άλλων σε αυτά τα συναισθήματα παίζουν σημαντικό ρόλο στον τρόπο που αισθανόμαστε για τον ίδιο τον εαυτό μας.
Advertisment
Η αντίληψη του ποιος είμαι (αυτο-εικόνα) και του πώς αισθάνομαι για τον εαυτό μου (αυτο-εκτίμηση) δεν αναπτύσσεται στο “κενό”, αλλά στα πλαίσια των αλληλεπιδράσεών μας με τους άλλους. Μέσα από αυτές τις σχέσεις, τα συναισθήματα που εκφράζουμε μπορεί να αγνοηθούν ή και να περιφρονηθούν από τους άλλους, με πολύ διαφορετικά, κάθε φορά, αποτελέσματα. Έτσι:
• Όταν εκφράζουμε συναισθήματα για τα όσα μας συμβαίνουν, και το άλλο πρόσωπο τα αναγνωρίζει και τα αποδέχεται, αυτά τα συναισθήματα ισχυροποιούνται μέσα μας, επομένως επιβεβαιώνονται και αποκτούν μεγαλύτερη αξία. Αυτό επιβεβαιώνει την αντίληψή μας για το ποιοι είμαστε (αυτο-εικόνα) και συνεισφέρει θετικά στην αυτο-εκτίμησή μας. Γενικά, αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας.
• Αντίθετα, όταν το άλλο πρόσωπο αποτυγχάνει να αναγνωρίσει τα συναισθήματα που εκφράζουμε, η παράβλεψη ή περιφρόνησή του υποδηλώνει ότι τα συναισθήματά μας είναι ασήμαντα. Έτσι, τα συναισθήματά μας δεν ισχυροποιούνται και, ως αποτέλεσμα, η αυτο-εικόνα μας αμφισβητείται και η αυτο-εκτίμησή μας μειώνεται σημαντικά. Σε τέτοιες περιστάσεις, δεν αισθανόμαστε και τόσο καλά με τον εαυτό μας.
Advertisment
Ψυχολογία – Αυτογνωσία: Τα συναισθήματα ο εαυτός μου και οι άλλοι
• Τα συναισθήματα μεταξύ των ανθρώπων βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό και την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Οι θετικές σχέσεις αναπτύσσονται και διαρκούν στο βαθμό που τα συναισθήματα και τα δικαιώματα του κάθε προσώπου γίνονται σεβαστά, και στην έκταση που το κάθε πρόσωπο προσέχει και υπολογίζει τα συναισθήματα του άλλου.
• Η στάση μας απέναντι στον άλλο γίνεται πιο θετική και η εμπιστοσύνη μας προς αυτόν αυξάνεται, σε σχέση με το πόσο ο άλλος προσέχει και υπολογίζει τα συναισθήματά μας.
• Παρ’ όλα αυτά, η παράβλεψη ή περιφρόνηση των συναισθημάτων μας από τον άλλο μας οδηγεί στο σημείο να μειωθεί η εμπιστοσύνη μας σ’ αυτόν.
Αποτυγχάνοντας να αναγνωρίσουμε και να σεβαστούμε τα συναισθήματα του άλλου προσώπου, διαβρώνουμε τα θεμέλια της σχέσης μας και ανοίγουμε το δρόμο στην καταστροφή και τη διάλυσή της. Όταν τα συναισθήματά μας περιφρονούνται, αυτό ισοδυναμεί με μια πρόκληση στην αυτο-εικόνα και την αυτο-εκτίμησή μας και, βέβαια, υπάρχει η πιθανότητα ν’ αντιδράσουμε σε τέτοιες προκλήσεις με θυμό και επιθετικότητα.
Πρόγραμμα Ελέγχου των Συγκρούσεων, Σοφία Τριλίβα και Giovanni Chimienti, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1998
