Στην καθημερινή πρακτική λέμε ότι κάποιος είναι υγιής εφόσον δεν πονά, δεν έχει δυσανεξία ή αδυναμία. Ξεχνάμε όμως και τις άλλες παραμέτρους. Την υγεία στο συναισθηματικό – ψυχικό επίπεδο και την υγεία στο πνευματικό επίπεδο. Έτσι αποκτά ενδιαφέρον κάθε απόπειρα για τον ορισμό της υγείας.
Ποιός είναι απόλυτα υγιής;
Tο πρώτιστο καθήκον της Ιατρικής που ισχυρίζεται ότι έχει ως βασικό σκοπό της να επαναφέρει την υγεία, είναι να δώσει τον ορισμό της υγείας. Αυτό ήταν ένα θέμα που με απασχόλησε επί χρόνια, προσπαθώντας να καταλάβω τους λόγους που μας αρρωσταίνουν – όχι μόνο τα μικρόβια και τους ιούς – αλλά και τους βαθύτερους λόγους, σε ψυχοπνευματικό επίπεδο, για τους οποίους αρρωσταίνει ένα άτομο. Εδώ θα προσπαθήσω να δώσω συμπυκνωμένα τα συμπεράσματα μου, κυρίως σε ό,τι αφορά την ψυχική και την πνευματική υγεία. Εάν συμφωνήσουμε σε έναν αποδεκτό ορισμό υγείας, τότε μπορούμε να γνωρίζουμε προς ποια κατεύθυνση οδηγείται ο ασθενής κατά τη διάρκεια της θεραπείας του.
Advertisment
Θεωρούμε ότι ο άνθρωπος λειτουργεί σε τρία βασικά επίπεδα:
· Στο σωματικό επίπεδο
· Στο συναισθηματικό ή ψυχικό επίπεδο, που το θεωρούμε και βαθύτερο και
· Στο διανοητικό ή πνευματικό επίπεδο, που είναι ακόμα βαθύτερο ή το υψηλότερο επίπεδο λειτουργίας του ανθρώπου.
Ένας σωστός ορισμός υγείας θα πρέπει να περιλαμβάνει και τα τρία αυτά επίπεδα. Στην καθημερινή ιατρική πράξη, όταν ο πόνος έχει φύγει, όταν η φλεγμονή έχει υποχωρήσει, ο ασθενής συνήθως αποκαλείται θεραπευμένος.
Advertisment
Παρόλα αυτά, είναι δυνατόν να υπάρχουν ακόμη χρόνιες διαταραχές που παραμένουν και οι οποίες αναφέρονται σε βαθύτερα συστήματα, όπως είναι το ανοσοποιητικό ή το ορμονικό σύστημα, ή -ακόμα χειρότερα- στο διανοητικό ή ψυχικό επίπεδο. Μια σωστή θεραπευτική αγωγή, λοιπόν, πρέπει να έχει ευεργετικό αποτέλεσμα σε όλα επίπεδα ταυτόχρονα.
Υγεία στο φυσικό σώμα
Η ασθένεια, είτε εκδηλώνεται ως πόνος είτε ως δυσανεξία, είτε ως αδυναμία, τείνει πάντοτε να περιορίσει το άτομο. Το αντίθετό της, η υγεία, δίνει μια αίσθηση ελευθερίας και ευεξίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στον ορισμό που ακολουθεί χρησιμοποίησα τη λέξη “ελευθερία” ως λέξη-κλειδί. Δίνουμε, επίσης έναν ξεχωριστό ορισμό της υγείας για καθένα από τα τρία επίπεδα από τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι κάποιος μπορεί να νοσεί σε ένα από αυτά τα επίπεδα, ενώ στα υπόλοιπα μπορεί να εμφανίζεται ότι είναι πλήρως υγιής. Είναι τεκμηριωμένο γεγονός το ότι σοβαρά διανοητικά ασθενείς σχεδόν ποτέ δεν ενοχλούνται από σωματικά προβλήματα. Αλλά μπορεί να συμβαίνει και το αντίθετο, κάποιος να είναι ψυχικά ισορροπημένος, αλλά να υποφέρει στο φυσικό του σώμα.
Διαχωρίζοντας, λοιπόν, τον ορισμό για τα τρία επίπεδα, μπορούμε να ορίσουμε ότι το άτομο αισθάνεται υγιές στο φυσικό σώμα, όταν είναι ελεύθερο από τον πόνο και νοιώθει ευεξία.
Υγεία στο συναισθηματικό -Ψυχικό επίπεδο
Στο συναισθηματικό επίπεδο, η ρίζα του κακού βρίσκεται στο υπερβολικό πάθος και την ένταση συναισθημάτων που μπορεί να αναπτύξει ένα άτομο. Υπερβολικό, άμετρο πάθος για οτιδήποτε, υποδηλώνει έναν βαθμό ανισορροπίας στο συναισθηματικό επίπεδο και, κατά πάσα πιθανότητα, αργά ή γρήγορα, θα ακολουθήσει η διαταραχή.
Λόγου χάρη, όταν ένα άτομο µε τραυματικό, ασυγκράτητο εριστικό πάθος φτάνει σε σημείο να σκέφτεται τη δολοφονία του άλλου προσώπου από τη ζήλια, τότε έχουμε µια αρρωστημένη κατάσταση και όχι µια κατάσταση αγάπης ή έρωτα. Φανατικές ή δογματικές ιδέες που διαχωρίζονται από τη λογική και την κατανόηση – όσο ιδεαλισμό και εάν εμπεριέχουν – δείχνουν ένα βαθμό µη υγιούς συναισθηματικής εμπλοκής και συνήθως οδηγούν σε κάποια μορφή καταστροφικότητας, είτε ατομικής είτε συλλογικής.
Πολύ συχνά συγχέουμε τις συναισθηματικές µας ανάγκες και ανασφάλειες µε τον πραγματικό έρωτα και την αφοσίωση. Τα δύο τελευταία προϋποθέτουν προσφορά χωρίς επιφυλάξεις. Η συναισθηματική προσκόλληση, αντιθέτως, συνεχώς απαιτεί από τους άλλους. Βέβαια, και το αντίθετο του πάθους – η απάθεια – είναι µια αρρωστημένη κατάσταση. Ανάμεσα σε αυτές τις δύο ακραίες καταστάσεις βρίσκουμε το μέτρο των αρχαίων Ελλήνων.
Υγεία στο συναισθηματικό επίπεδο είναι η ελευθερία από το πάθος, που έχει ως αποτέλεσμα µια δυναμική κατάσταση πραότητας και ηρεμίας.
Υγεία στο πνευματικό επίπεδο
Το να δώσει κάποιος έναν σαφή ορισμό της υγείας στο διανοητικό – πνευματικό επίπεδο αποτελεί ένα αρκετά δύσκολο έργο.
Ύστερα από όλες τις εμπειρίες µου, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η πνευματική ειρήνη είναι δυνατόν να επηρεαστεί πολύ δραστικά από τον εγωισμό, τη φιλαυτία και το ατομικό συμφέρον. Όσο πιο εγωιστικά σκέφτεται, δρα και κινείται κάποιος τόσο περισσότερο αυξάνουν οι πιθανότητες να αποδιοργανωθεί πνευματικά, µε αποτέλεσμα να αρρωστήσει.
Είναι εύκολα κατανοητό ότι ένας άνθρωπος που είναι πολύ εγωιστής είναι δυνατόν να γίνει έξω φρενών όταν η εξουσία, η γνώση ή οι επιτεύξεις του προσβάλλονται ή τίθενται σε αμφισβήτηση. Ένας ταπεινός άνθρωπος, µε τα ίδια επιτεύγματα, δύσκολα θα αντιδράσει σε µια κριτική των άλλων, στην πραγματικότητα θα αντιληφθεί τη θετική πλευρά της κριτικής και ανάλογα θα διορθώσει τη σειρά των πράξεών του.
Ωστόσο, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι πολύ δύσκολα σήμερα κάποιος είναι ολότελα ελεύθερος από τα συναισθήματα του εγωισμού, της φιλαυτίας και του συμφέροντος.
Είναι, επίσης, αλήθεια ότι εκείνος που είναι δέσμιος του “εγώ” του, δεν μπορεί να παρατηρήσει µε αντικειμενικότητα, ώστε να διακρίνει την αλήθεια. Αυτή η “ασθένεια”, που αποκαλείται εγωισμός και συμφέρον, φαίνεται ότι είναι πανανθρώπινη. Υπάρχουν διάφοροι βαθμοί ατομικισμού και εγωισμού και όσο μεγαλύτερος είναι ο εγωισμός και η φιλαυτία ενός ατόμου τόσο περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν για µια διανοητική διαταραχή. Μπορούμε, λοιπόν, να προσδιορίσουμε τηνπνευματική υγεία ως: Ελευθερία από τον εγωισμό, που παρέχει ως κατάσταση την καθαρότητα στη σκέψη και την ένωση του ατόμου µε την Αλήθεια.
Έτσι, μπορούμε να συνοψίσουμε την πλήρη έννοια της υγείας, µε τον ακόλουθο ορισμό:
Υγεία είναι:
[arrow_list]
- Ελευθερία από τον πόνο στο φυσικό σώμα, µε κατάσταση την ευεξία,
- Ελευθερία από το πάθος στο συναισθηματικό επίπεδο, που έχει ως αποτέλεσμα µια δυναμική κατάσταση γαλήνης και ηρεμίας, και
- Ελευθερία από τον εγωισμό στο πνευματικό επίπεδο, που οδηγεί στην κατάσταση της καθαρότητας του νου και τελικά στην ένωση µε την Αλήθεια[/arrow_list]
Βεβαίως πρέπει να επισημάνουμε ότι σε αυτόν τον τέλειο βαθμό υγείας δεν βρίσκεται κανένα άτομο, ή τουλάχιστον κάποιος που να τον γνωρίζουμε, αλλά αυτός ο ορισμός είναι ο στόχος για έναν πραγματικό Άνθρωπο στο μέλλον. ‘Ίσως η ιατρική να μπορεί να συμβάλλει κάποτε σε αυτόν το στόχο.
Θυµηθείτε: ο καθένας μπορεί να κοιτάξει μέσα του και να βρει τους σπόρους της αρρώστιας που, αργά ή γρήγορα, θα εκδηλωθεί, μετά την πρώτη δοκιμασία ενός στρες.
πηγή: [ Επιστημονικό περιοδικό Ομοιοπαθητικής Ιατρικής,(τ31). Άρθρο του Γ. Βυθούλκα, “Professor”, Honoris Caysa, εναλλακτικό βραβείο Νόμπελ για την Υγεία 1996, διευθυντή της Διεθνούς Ακαδημίας Κλασικής Ομοιοπαθητικής, καθηγητή στην Ιατρική Ακαδημία του Κιέβου. ]
